Ponieważ wystawiona Spółce faktura VAT dokumentuje czynności, które faktycznie nie zostały dokonane, (...)

Ponieważ wystawiona Spółce faktura VAT dokumentuje czynności, które faktycznie nie zostały dokonane, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT, faktura ta nie stanowi podstawy do odliczenia podatku naliczonego przez Spółkę.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 05.02.2013r. (data wpływu 07.02.2013r.) ? uzupełnionym w dniu 03.04.2013r. pismem z dnia 03.04.2013r. (data wpływu 05.04.2013r.) na wezwanie Organu z dnia 25.03.2013r. (doręczone 27.03.2013r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej Spółce ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE


W dniu 07.02.2013r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej Spółce.


Przedmiotowy wniosek uzupełniony został w dniu 03.04.2013r. pismem z dnia 03.04.2013r. (data wpływu 05.04.2013r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 25.03.2013r. (doręczone 27.03.2013r.).


W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.


Na mocy umowy z dnia 15 stycznia 2003r., Wnioskodawca wynajęła od Spółdzielni Budowlano Mieszkaniowej lokal użytkowy nr ?D?. Przedmiotowa umowa została zawarta na okres 10 lat, tj. do dnia 31 stycznia 2013 r. Lokal został wyodrębniony, jako samodzielny przedmiot własności, na mocy oświadczenia z dnia 29 grudnia 2006 r. Dla wyodrębnionego lokalu założona została księga wieczysta.

Zgodnie z § 5 ust. 1 zd. 1 oraz ust. 5 umowy najmu, za najem lokalu oraz współużytkowanie części wspólnych nieruchomości i budynku, Wnioskodawca (najemca) zobowiązała się płacić Spółdzielni (wynajmującemu) comiesięczny czynsz. Zapłata rzeczonego czynszu miała następować wg następujących zasad:

  1. wynajmujący miał wystawiać pierwszego dnia roboczego każdego miesiąca fakturę VAT, a następnie przedkładać ową fakturę najemcy;
  2. najemca miał dokonywać zapłaty każdorazowo w terminie 10 dni roboczych od daty otrzymania faktury.

Na mocy umowy sprzedaży z dnia 10 stycznia 2008 r., Spółdzielnia sprzedała przedmiotowy lokal na rzecz S. Spółka ta sprzedała następnie ten lokal na rzecz B. Sp. z o.o. (umowa sprzedaży z dnia 1 września 2010 r.). Z tytułu zapłaty ceny nabycia lokalu, Spółka B. Sp. z o.o. poddała się egzekucji wprost z aktu notarialnego, obejmującego w/w umowę sprzedaży. Wobec faktu, iż Spółka BSp. z o.o. nie uiściła ceny nabycia przedmiotowego lokalu, Spółka S wystąpiła do Sądu o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, jakim był akt notarialny, o którym mowa w art. 777 § 1 ustawy dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) - dalej k.p.c. Uzyskawszy stosowną klauzulę wykonawczą, Spółka S. skierowała sprawę na drogę egzekucji komorniczej. Następnie, umową cesji z dnia 20 września 2011 r., Spółka S zbyła przysługujące jej roszczenie na rzecz Spółki B. I Sp. z o.o. W drodze postępowania egzekucyjnego, prowadzonego na rzecz nowego wierzyciela ? BI. Sp. z o.o., Komornik Sądowy dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej B. Sp. z o.o. wobec P z tytułu czynszu najmu przedmiotowego lokalu. Jednocześnie, Spółka BI. Sp. z o.o. wystawiła notę obciążeniową oraz fakturę VAT na całość zadłużenia P wobec B. Sp. z o.o.


Mając na uwadze powyższe należy zauważyć, że wierzytelność przysługująca B. Sp. z o.o. wobec P może być zajęta w drodze egzekucji komorniczej, jako tzw. ?inna wierzytelność pieniężna?. Tryb takiego zajęcia regulują przepisy art. 895 i n. Kodeksu postępowania cywilnego. W myśl art. 896 k.p.c., do egzekucji z wierzytelności komornik przystępuje przez jej zajęcie. W celu zajęcia komornik:

  1. zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia ani rozporządzać zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem;
  2. wezwie dłużnika wierzytelności, aby należnego od niego świadczenia nie uiszczał dłużnikowi, lecz złożył je komornikowi lub do depozytu sądowego.

Jednocześnie z zajęciem wierzytelności komornik wezwie jej dłużnika, aby w ciągu tygodnia złożył oświadczenie:

  1. czy i w jakiej wysokości przysługuje dłużnikowi zajęta wierzytelność, czy też odmawia zapłaty i z jakiej przyczyny;
  2. czy inne osoby roszczą sobie prawa do wierzytelności, czy i w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się lub toczyła się sprawa o zajętą wierzytelność oraz czy i o jakie roszczenia została skierowana do zajętej wierzytelności egzekucja przez innych wierzycieli.

Zgodnie z przepisami, na jakie powołuje się Komornik w swoim zaświadczeniu z dnia 20 grudnia 2012 r., do skutków zajęcia wierzytelności z tytułu czynszu najmu, stosuje się odpowiednio art. 885, 887 i 888, a do skutków niezastosowania się do wezwań komornika oraz do obowiązków wynikających z zajęcia - art. 886 (por. art. 902 kp.c.). Art. 887 § 1 k.p.c. stanowi zaś, że z mocy samego zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika. Na żądanie wierzyciela komornik wydaje mu odpowiednie zaświadczenie.

W piśmie będącym uzupełnieniem do wniosku Spółka wskazała, iż zgodnie z przedstawionym we wniosku o interpretację stanem faktycznym, P zawarła umowę najmu ze Spółdzielnią Budowlano-Mieszkaniową. Na mocy umowy sprzedaży z dnia 10 stycznia 2008 r., Spółdzielnia Mieszkaniowo-Budowlana sprzedała przedmiotowy lokal na rzecz S Spółka ta sprzedała następnie ten lokal na rzecz B. Sp. z o.o. (umowa sprzedaży z dnia 1 września 2010 r.) Z tytułu zapłaty ceny nabycia lokalu, Spółka B. Sp. z o.o. poddała się egzekucji wprost z aktu notarialnego, obejmującego w/w umowę sprzedaży. Wobec faktu, iż Spółka BSp. z o.o. nie uiściła ceny nabycia przedmiotowego lokalu, Spółka S wystąpiła do Sądu o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, jakim był akt notarialny, o którym mowa w art. 777 § 1 ustawy dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 z późn.zm.) - dalej k.p.c. Uzyskawszy stosowną klauzulę wykonawczą, Spółka S skierowała sprawę na drogę egzekucji komorniczej. Następnie, umową cesji z dnia 20 września 2011 r., Spółka S zbyła przysługujące jej roszczenie na rzecz Spółki BI. Sp. z o.o.

W drodze postępowania egzekucyjnego, prowadzonego na rzecz nowego wierzyciela BI. Sp. z o.o., Komornik Sądowy dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej B. Sp. z o.o. wobec P z tytułu czynszu najmu przedmiotowego lokalu. Jednocześnie, Spółka BI. Sp. z o.o. wystawiła notę obciążeniową oraz fakturę VAT na całość zadłużenia P wobec B. Sp. z o.o. P otrzymała więc fakturę VAT, od firmy, która w stosunku do Spółki nie dokonała żadnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym P jest nie tylko odbiorcą faktury, ale również jest na tej fakturze wskazana jako nabywca usługi, której de facto nie otrzymała od podmiotu, który wystawił tę fakturę.


Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2012r., poz. 749 z późn. zm.) Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku II FSK 923/09 osoba zainteresowana, to każda osoba, która chce uzyskać interpretację przepisów prawa podatkowego w celu wyjaśnienia i/lub ułożenia swoich interesów w sferze prawa podatkowego.

Biorąc zatem opisany w złożonym wniosku o interpretację stan faktyczny, należy zauważyć, że P spełnia wszelkie przesłanki, aby można było ją uznać za zainteresowanego w przedmiotowej sprawie. Zgodnie bowiem z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury oraz dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności. W związku z powyższym P znajdując się w posiadaniu faktury, która jest niezgodna ze stanem faktycznym (z uwagi na fakt, iż w rzeczywistości spółka wystawiająca fakturę nie wykonała na rzecz P żadnej usługi) tj. stanowi de facto pustą fakturę, ponosi ryzyko zakwestionowania przez organ podatkowy odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury. Jednocześnie odliczenie VAT w takim przypadku rodzi dla Spółki ryzyko ewentualnych konsekwencji karno skarbowych.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu do wniosku).


Czy w przedstawionym stanie faktycznym istniała podstawa do wystawienia faktur VAT na rzecz P przez wierzyciela egzekwującego w imieniu dłużnika i w związku z tym P ma prawo do odliczenia VAT wykazanego w tych fakturach?


Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko przedstawione w uzupełnieniu do wniosku), zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie zaś do art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. la, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Wyjątek stanowi dostawa towarów wykonywana w trybie egzekucji, gdzie płatnikami podatku od towarów i usług są organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi (art. 18 ustawy).


Przez sprzedaż z kolei rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).


Należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie BI. Sp. z o.o. nie dokonało na rzecz P żadnej sprzedaży, tym samym brak jest podstaw do wystawienia faktury VAT dokumentującej świadczenie usługi najmu przez firmę B. Sp. z o.o.


W przedmiotowej sprawie zasadnicze znaczenie wydaje się mieć również analiza w/w przepisów, dokonana przez Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 13 czerwca 2006 r. (PUS.II/443/28-1/2006/JZ).


W w/w postanowieniu, podatnik przedstawił stan faktyczny, w ramach którego posiadał on w stosunku do dłużnika wierzytelność z tytułu robót elektrycznych, instalacyjnych oraz budowlanych. W stosunku do tej wierzytelności sąd w postępowaniu nakazowym wydał nakaz zapłaty i nadał mu klauzulę wykonalności. W postępowaniu egzekucyjnym komornik w celu wyegzekwowania należnej Spółce kwoty dokonał zajęcia wierzytelności jaka przysługuje dłużnikowi Podatnika w stosunku do innego kontrahenta z tytułu robót budowlanych. W związku z tym komornik wydał Spółce zaświadczenie o wstąpieniu przez Podatnika w prawa dłużnika oraz możności wykonywania z tego tytułu wszelkich praw i roszczeń dłużnika wynikających z zajętej wierzytelności. Dłużnik (wierzyciel zajętej przez Spółkę wierzytelności), w celu uniemożliwienia skutecznej egzekucji, nie wystawiał faktur VAT za roboty budowlane, przez co powodował, że wierzytelność nie stała się wymagalna (w umowie pomiędzy kontrahentem, a dłużnikiem podatnika zastrzeżono, że płatność za roboty budowlane nastąpi w określonym terminie po wystawieniu faktury). Wątpliwości podatnika dotyczyły kwestii czy wstępując w prawa wierzyciela z tytułu zajęcia wierzytelności może on, w imieniu dłużnika, wystawić fakturę VAT na kwotę wierzytelności za wykonane przez niego na rzecz kontrahenta roboty budowlane. Zdaniem podatnika, wstępując w prawa wierzyciela do stosunku zobowiązaniowego łączącego jego dłużnika (w tym wypadku był on wierzycielem) z kontrahentem (dłużnik) mógł wystawiać w imieniu dłużnika faktury VAT. Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe oraz wskazał, że podatnik, na mocy przepisów prawa cywilnego, może wykonywać w stosunku do zajętej wierzytelności prawa i roszczenia z nią związane, natomiast wystawienie faktury VAT tj. udokumentowanie dla celów podatku transakcji sprzedaży stanowi nie uprawnienie lecz obowiązek, który wynika z przepisów prawa podatkowego. Stosownie bowiem do art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Z przepisu tego wynika, iż wystawienie faktury VAT przez podatnika nie wchodzi w zakres jego uprawnień, lecz jest jego obowiązkiem. Tym samym, podatnik był uprawniony do wykonywania praw dłużnika, a zatem nie mógł wykonać w jego imieniu obowiązku w postaci wystawienia faktury VAT. W związku z powyższym organ nie podzielił stanowiska podatnika, że był on uprawniony do wystawienia faktury VAT w imieniu dłużnika.


Reasumując, zdaniem Spółki przedmiotowe faktury zostały wystawione przez BI Sp. z o.o. bez podstawy prawnej i nie stanowią one dokumentu stwierdzającego dokonanie sprzedaży na rzecz Wnioskodawcy.


Zgodnie natomiast z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury oraz dokumenty celne w przypadku, gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności. W związku z powyższym, skoro przedmiotowe faktury nie dokumentują dokonania przez firmę BI. Sp. z o.o. sprzedaży na rzecz P, brak jest podstaw do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w tych fakturach.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;


W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).


Z postanowień art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).


Zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.


Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów (art. 18 ustawy).


Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.


W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.


Ponadto w myśl § 23 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 68, poz. 360 ze zm.), faktury dokumentujące dokonanie dostawy towarów, o której mowa w art. 18 ustawy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

  1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, 1166 i 1342),
  2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego
    - jeżeli na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy związany z dostawą tych towarów.


Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, iż fakturę dokumentującą dokonanie sprzedaży wystawia podatnik, który tej sprzedaży dokonuje. Wyjątek stanowi jedynie przypadek, o którym mowa w art. 18 ustawy - dostawy towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów, wykonywanej w trybie egzekucji, gdzie płatnikami podatku od towarów i usług są organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Wtedy to fakturę w imieniu podatnika dłużnika wystawia organ egzekucyjny bądź komornik sądowy dokonujący dostawy towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów - jeżeli na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy związany z dostawą tych towarów.

Powyższy przypadek nie jest jednak przedmiotem opisanego w rozpatrywanej sprawie stanu faktycznego. Z wniosku Spółki wynika bowiem, iż w drodze postępowania egzekucyjnego, prowadzonego na rzecz nowego wierzyciela (BI. Sp. z o.o.), Komornik Sądowy dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej B. Sp. z o.o. (dłużnikowi) wobec Wnioskodawcy z tytułu czynszu najmu lokalu. Jednocześnie, Spółka BI Sp. z o.o. wystawiła notę obciążeniową oraz fakturę VAT na całość zadłużenia Wnioskodawcy wobec dłużnika (B. Sp. z o.o.).

Mamy zatem do czynienia z sytuacją, w której wierzyciel podatnika, w stosunku do którego prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, w którym komornik zajął wierzytelność przysługującą podatnikowi z tytułu najmu lokalu, wystawił w jego imieniu fakturę dokumentującą zadłużenie najemcy (Wnioskodawcy) wobec tego podatnika. Wystawiona przez wierzyciela faktura dokumentuje zatem wynagrodzenie dłużnika (B. Sp. z o.o.) za usługi najmu lokalu świadczone na rzecz Wnioskodawcy.


Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, iż wierzyciel (BI Sp. z o.o.) nie był uprawniony do wystawienia w imieniu swojego dłużnika (BSp. z o.o.) faktury VAT dla Wnioskodawcy. Usługi najmu były bowiem na rzecz Wnioskodawcy faktycznie wykonane przez dłużnika (BSp. z o.o.). Natomiast wierzyciel (BI Sp. z o.o.) nie wykonywał na rzecz Wnioskodawcy żadnych usług, z tytułu których przysługiwałoby mu wynagrodzenie od Wnioskodawcy. Nie było zatem podstaw do wystawienia przedmiotowej faktury VAT.

Wskazać w tym miejscu należy, że ze świadczeniem usługi podlegającej opodatkowaniu na gruncie podatku od towarów i usług mamy do czynienia, gdy istnieje podmiot wykonujący świadczenie oraz beneficjent (nabywca) tego świadczenia odnoszący wymierną korzyść i pomiędzy stronami istnieje relacja zobowiązaniowa, w wyniku której usługodawca zobowiązany jest wykonać świadczenie dla usługobiorcy, a usługobiorca zobowiązany jest dokonać w zamian zapłaty. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.


W świetle powyższego stwierdzić należy, że zaistnienie czynności opodatkowanej ma miejsce wyłącznie wówczas, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymywanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie strony umowy określiły wynagrodzenie należne z tytułu danego świadczenia.


Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C 16/93 (R.J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden), orzekł, iż świadczenie usług realizowane jest za wynagrodzeniem w rozumieniu artykułu 2(1) Szóstej Dyrektywy i stąd podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.


W analizowanym przypadku, Spółki oraz BI Sp. z o.o. nie łączyła żadna relacja zobowiązaniowa, w wyniku której BI Sp. z o.o. miałaby świadczyć jakiekolwiek usługi na rzecz Spółki, a Spółka musiałaby dokonać za nie zapłaty. Spółka nie była zatem beneficjentem jakichkolwiek świadczeń wykonywanych przez BI Sp. z o.o. wymagających dokonania zapłaty. Nie stanowią usługi same płatności ? zadłużenie Spółki wobec B. Sp. z o.o.


Tym samym faktura VAT wystawiona Spółce przez BI Sp. z o.o. nie dokumentuje żadnego świadczenia ze strony wystawcy i jakiegokolwiek zobowiązania Spółki względem wystawcy.


Należy również zauważyć, iż w myśl art. 887 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 ze zm.) ? zwany dalej ?k.p.c.?, z mocy samego zajęcia wierzyciel może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika. Na żądanie wierzyciela komornik wydaje mu odpowiednie zaświadczenie.

Zatem wierzyciel na mocy przepisów prawa cywilnego może wykonywać w stosunku do zajętej przez komornika wierzytelności prawa i roszczenia dłużnika z nią związane. Cyt. przepis k.p.c. nie przewiduje natomiast przejęcia przez wierzyciela jakichkolwiek obowiązków ciążących na dłużniku.


Jak wskazano wyżej, wystawienie faktury VAT tj. udokumentowanie dla celów podatku transakcji sprzedaży stanowi nie uprawnienie lecz obowiązek podatnika, który wynika z przepisów prawa podatkowego.


Skoro zatem usługę najmu na rzecz Spółki świadczył dłużnik (B. Sp. z o.o.), wystawienie faktury dokumentującej tą usługę było obowiązkiem dłużnika wynikającym z przepisów prawa podatkowego (art. 106 ustawy o VAT). Kwota należna od Spółki z tytułu wykonania tych usług stanowi bowiem wynagrodzenie należne dłużnikowi (B. Sp. z o.o.).

Z uwagi na powyższe wierzyciel egzekwujący w imieniu dłużnika nie był uprawniony do wystawienia Spółce przedmiotowej faktury za dłużnika również na gruncie przepisów prawa cywilnego. Przedmiotowa faktura dokumentuje zatem czynności, które faktycznie nie zostały dokonane przez wystawcę faktury (BI. Sp. z o.o.).

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.


Należy również zauważyć, iż w myśl art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.

Ponieważ, jak stwierdzono wcześniej, wystawiona Spółce przez BI. Sp. z o.o. faktura VAT dokumentuje czynności, które faktycznie nie zostały dokonane, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT, faktura ta nie stanowi podstawy do odliczenia podatku naliczonego przez Spółkę.


W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.


Jednocześnie zauważyć należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego, nie zaś grupy podmiotów. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych dla wystawcy faktury ? spółki BI Sp. z o.o., która chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie. W konsekwencji, regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla tej spółki.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika