Zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 dla usług eksperckich

Zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 dla usług eksperckich

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 września 2014 r. (data wpływu 29 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy dla świadczonych usług eksperckich ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 29 września 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy dla świadczonych usług eksperckich.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:


Wnioskodawca od 2008 roku zatrudniony jest w Towarzystwie Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna (dalej: TFI), na podstawie umowy o pracę. Z tego tytułu pobiera należne wynagrodzenie, które zostało zakwalifikowane jako przychód, o którym mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. działalność wykonywana osobiście i opodatkowane podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych - skala podatkowa. Dodatkowo, od kwietnia 2013 roku Wnioskodawca pełni funkcję Członka Zarządu TFI na zasadzie powołania uchwałą Rady Nadzorczej.

Zakres obowiązków Wnioskodawcy, jako Członka Zarządu został określony w treści Uchwały Zarządu TFI z dnia 9 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia zmian Regulaminu Organizacyjnego TFI oraz ustalenia szczegółowego podziału kompetencji pomiędzy poszczególnych członków Zarządu Towarzystwa, a doprecyzowany został postanowieniami Regulaminu Organizacyjnego TFI z dnia 25 sierpnia 2014 r. W świetle przedmiotowych postanowień Wnioskodawca obok czynności zastrzeżonych dla Zarządu Spółki sprawuje również nadzór nad Departamentem Funduszy Zamkniętych (dalej: Departament).

Zakres obowiązków pełnionych na podstawie umowy o pracę przez Wnioskodawcę, na stanowisku Dyrektora Departamentu obejmuje obecnie:

  • budowanie relacji z klientem i utrzymywanie bieżącego kontaktu z uczestnikami Funduszy,
  • realizację długoterminowej i krótkoterminowej polityki inwestycyjnej,
  • bieżącą kontrolę ryzyka inwestycyjnego,
  • analizę wyników inwestycyjnych,
  • gromadzenie informacji oraz dokonywanie analiz niezbędnych dla efektywnego administrowania Funduszami oraz opracowania ich strategii inwestycyjnych,
  • analizę dokumentacji dotyczących poszczególnych transakcji,
  • przygotowywanie i opiniowanie, warunków emisji, statutów Funduszy dotyczących działalności Funduszy pod kątem zgodności ww. dokumentów z obowiązującymi przepisami prawa,
  • współpracę w zakresie zawieranych transakcji z podmiotami zewnętrznymi, w szczególności z podmiotami świadczącymi usługi brokerskie, doradztwa prawnego, rzeczoznawcami majątkowymi oraz podmiotami, które na mocy odrębnych umów zawartych z ww. Funduszami są uprawnione do obsługi portfeli ww. Funduszy,
  • współpracę z pozostałymi Jednostkami Organizacyjnymi, w szczególności z Departamentem Operacyjnym oraz Działem Nadzoru Wewnętrznego,
  • bieżące monitorowanie limitów inwestycyjnych (zarówno biernych jak i czynnych) oraz zapobieganie powstawaniu przekroczeń limitów,
  • przygotowywanie i opiniowanie warunków emisji, statutów Funduszy pod kątem zgodności ww. dokumentów z obowiązującymi przepisami prawa,
  • nadzorowanie podmiotów zewnętrznych świadczących na rzecz Towarzystwa/Funduszy doradztwo prawne w zakresie opracowywania nowych produktów,
  • współpracę z podmiotami zewnętrznymi świadczącymi usługi w zakresie doradztwa prawnego oraz z Inspektorem Nadzoru w zakresie czynności przez niego wykonywanych,
  • prowadzenie korespondencji z sądami, Komisją Nadzoru Finansowego oraz innymi organami nadzoru oraz administracji publicznej bądź samorządowej (z wyjątkiem spraw prowadzonych przez pracowników Departamentu Operacyjnego),
  • działania związane z tworzeniem nowych funduszy inwestycyjnych zamkniętych, w tym współpraca z doradcami zewnętrznymi w powyższym zakresie,
  • opiniowanie umów sprzedaży/przelewu wierzytelności zawieranych przez fundusze sekurytyzacyjne,
  • opiniowanie regulaminów zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami,
  • realizacja innych zadań zleconych przez Zarząd Towarzystwa.


Reasumując, Wnioskodawca zatrudniony jest obecnie w TFI zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i na zasadzie powołania uchwałą Rady Nadzorczej.

Wraz ze zmianą polityki wewnętrznej TFI oraz chęcią rozszerzenia współpracy Wnioskodawcy również z innymi podmiotami gospodarczymi, Wnioskodawca wraz z TFI wypracował wspólnie nową strategię biznesową mającą wejść w życie 1 stycznia 2015 r.


Nowa strategia biznesowa, wypracowana wspólnie przez zainteresowane podmioty, obejmuje swym zakresem możliwość świadczenia usług eksperckich przez Wnioskodawcę na rzecz TFI oraz innych podmiotów gospodarczych, przy jednoczesnym przeniesieniu ryzyka gospodarczego i ekonomicznego związanego z przedmiotowymi usługami na Wnioskodawcę.

Od 1 stycznia 2015 r. Wnioskodawca zamierza świadczyć usługi eksperckie na rzecz TFI oraz innych podmiotów gospodarczych. W związku z powyższym, Wnioskodawca zamierza prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą przy jednoczesnym dochowaniu obowiązku wynikającego z art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. złożeniu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego pisemnego oświadczenia o wyborze sposobu opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.


Zamiar świadczenia usług eksperckich przez Wnioskodawcę na rzecz TFI oraz innych podmiotów gospodarczych wymaga zmian organizacyjnych w strukturze TFI, obejmujących m.in. modyfikację zakresu obowiązków pełnionych obecnie przez Wnioskodawcę na mocy umowy o pracę.


Świadczenie usług na rzecz TFI, w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej, odbywałoby się na podstawie umowy podpisanej z TFI.


Zawarta z TFI umowa zawierałaby następujące zastrzeżenia:

  • czynności objęte umową nie byłyby wykonywane pod kierownictwem zlecającego te czynności,
  • TFI byłoby uprawnione do żądania uwzględnienia jego planów biznesowych przy świadczeniu usług,
  • TFI nie narzucałoby czasu i miejsca wykonywania usług,
  • wnioskodawca ponosiłby ryzyko gospodarcze związane z wykonywaniem usług, jak też pełną odpowiedzialność za działania lub zaniechanie działań.

Umowa ta określałaby rodzaj świadczonych usług mających charakter stricte ekspercki, które nie pokrywałyby się z zakresem obowiązków Wnioskodawcy określonymi w ramach umowy o pracę.


Usługi eksperckie, świadczone na rzecz TFI oraz innych podmiotów gospodarczych przez Wnioskodawcę, w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, obejmowałyby swym zakresem:


  • budowanie relacji z klientem i utrzymywanie bieżącego kontaktu z uczestnikami Funduszy,
  • bieżącą kontrolę ryzyka inwestycyjnego,
  • analizę wyników inwestycyjnych,
  • gromadzenie informacji oraz dokonywanie analiz niezbędnych dla efektywnego zarządzania Funduszami oraz opracowania ich strategii inwestycyjnych,
  • analizę dokumentacji dotyczących poszczególnych transakcji,
  • przygotowanie i opiniowanie warunków emisji, statutów Funduszy dotyczących działalności Funduszy pod kątem zgodności ww. dokumentów z obowiązującymi przepisami prawa,
  • opiniowanie umów sprzedaży/przelewu wierzytelności zawieranych przez fundusze sekurytyzacyjne,
  • opiniowanie regulaminów zarządzania sekurytyzowanymi wierzytelnościami.

Powyższe zmiany organizacyjne w TFI, pozwolą z jednej strony na świadczenie przez Wnioskodawcę usług eksperckich na rzecz TFI i innych podmiotów gospodarczych oraz na przeniesienie ryzyka gospodarczego związanego ze świadczeniem ww. usług na Wnioskodawcę, co bezpośrednio wpisuje się w nową strategię biznesową TFI.


Wskazane zmiany organizacyjne w TFI wiążą się z koniecznością modyfikacji zakresu obowiązków określonych w umowie o pracę Wnioskodawcy. Od 1 stycznia 2015 r. do zakresu obowiązków Wnioskodawcy, jako Dyrektora Departamentu Funduszy Zamkniętych na podstawie umowy o pracę należeć będzie:


  • współpraca w zakresie zawieranych transakcji z podmiotami zewnętrznymi, w szczególności z podmiotami świadczącymi usługi brokerskie, doradztwa prawnego, rzeczoznawcami majątkowymi oraz podmiotami, które na mocy odrębnych umów zawartych z ww. Funduszami są uprawnione do obsługi portfeli ww. Funduszy,
  • współpraca z pozostałymi Jednostkami Organizacyjnymi, w szczególności z Departamentem Operacyjnym oraz Działem Nadzoru Wewnętrznego,
  • bieżące monitorowanie limitów inwestycyjnych (zarówno biernych jak i czynnych) oraz zapobieganie powstawaniu przekroczeń limitów,
  • przygotowywanie i opiniowanie warunków emisji, statutów Funduszy pod kątem zgodności ww.

    dokumentów z obowiązującymi przepisami prawa,

  • nadzorowanie podmiotów zewnętrznych świadczących na rzecz Towarzystwa/Funduszy doradztwo prawne w zakresie opracowywania nowych produktów,
  • współpraca z podmiotami zewnętrznymi świadczącymi usługi w zakresie doradztwa prawnego oraz z Inspektorem Nadzoru w zakresie czynności przez niego wykonywanych,
  • prowadzenie korespondencji z sądami, Komisją Nadzoru Finansowego oraz innymi organami nadzoru oraz administracji publicznej bądź samorządowej (z wyjątkiem spraw prowadzonych przez pracowników Departamentu Operacyjnego),
  • działania związane z tworzeniem nowych funduszy inwestycyjnych zamkniętych, w tym współpraca z doradcami zewnętrznymi w powyższym zakresie,
  • realizacja innych zadań zleconych przez Zarząd Towarzystwa.

Z powyższego wynika, że od 1 stycznia 2015 r. zakres obowiązków wynikający z umowy o pracę Wnioskodawcy ulegnie zmianie. Dodatkowo, zakres obowiązków wynikający z umowy o pracę nie będzie zbieżny z usługami eksperckimi, jakie Wnioskodawca planuje świadczyć poprzez jednoosobową działalność gospodarczą.

Powyższe zmiany organizacyjne w TFI pozostaną bez wpływu na pełnioną przez Wnioskodawcę funkcję Członka Zarządu (na mocy powołania).


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:


Czy opisane przez Wnioskodawcę czynności wykonywane w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej będą mogły korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT?


W ocenie Wnioskodawcy czynności wykonywane przez niego w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej będą objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit a) ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, zwalnia się od podatku od towarów i usług: usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych ? w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych. Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT zwolnieniu od podatku od towarów i usług podlegają także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich częścią.


Zgodnie ze zmianami do ustawy o VAT wprowadzonymi mocą ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35), z dniem 1 kwietnia 2013 r. uchyleniu uległ art. 43 ust. 8 ustawy o VAT. Zgodnie z uchylonym art. 43 ust. 8 ustawy o VAT:


?Przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:


  1. zarządzanie aktywami;
  2. dystrybucję tytułów uczestnictwa;
  3. tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi;
  4. prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów;
  5. przechowywanie aktywów.?

Uchylenie art. 43 ust. 8 ustawy o VAT miało na celu dostosowanie krajowych przepisów w zakresie podatku od towarów i usług do regulacji unijnych. Jak wynika bowiem z uzasadnienia do projektu Ustawy Nowelizującej ?celem zaproponowanej zmiany jest dostosowanie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do orzecznictwa TSUE. W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National sąd wskazał, że art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (art. 135 ust. 1 lit. g) dyrektywy 2006/112/WE nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Wykładnia tego przepisu powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje (pkt 59 tego wyroku). Trybunał w ww. wyroku orzekł, że pojęcie ?zarządzania? funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie, dlatego też uzasadnione jest usunięcie przepisu art. 43 ust. 8 z ustawy o VAT?.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 2006.34/.l), państwa członkowskie zwalniają od podatku m.in. transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia ?zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi?.


W celu dokonania wykładni przedmiotowego pojęcia, zasadnym jest odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U.UE.L.2009.302.32). W świetle art. 6 ust. 2 ww. Dyrektywy, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II, tj. funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania:


  1. zarządzanie inwestycjami,
  2. administrację:
    1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
    2. zapytania klientów;
    3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
    4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
    5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
    6. wypłata zysków;
    7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
    8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
    9. prowadzenie ksiąg;
  3. wprowadzanie do obrotu.

Jak wynika z powyższego katalogu, czynności takie jak wymienione we wniosku stanowią działalność w zakresie administrowania tym funduszem. Potwierdził to TSUE, który w wyroku w sprawie o sygn. C-169/04 Abbey National plc stwierdził, iż: ? art. 13 część 8 lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem, obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej dyrektywy 85/611 w rubryce ?Administracja?, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania.? (powołany w wyroku art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz.U.UE.L.1977.145.1) (dalej: szósta Dyrektywa) jest odpowiednikiem obowiązującego obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 112, natomiast Dyrektywa Rady z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) (Dz.U.UE.L.1985.375.3) (dalej: Dyrektywa 85/611/EWG) została zastąpiona Dyrektywą 2009/65/WE, której treść jest w tym zakresie analogiczna).

Bez znaczenia pozostaje również fakt, że usługi zarządzania takie jak usługi doradcze nie są wykonywane bezpośrednio przez Fundusz, lecz przez podmioty trzecie. Jak bowiem stwierdził Trybunał we wspomnianym wyżej wyroku w sprawie o sygn. C-169/04 Abbey National plc: ?Odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 szóstej dyrektywy (zob. wyrok z dnia 5 czerwca 1997 r. w sprawie C-2/95 SDC, Rec. str. 1-3017, pkt 32), zarządzanie funduszami powierniczymi, o którym mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług (...). Treść art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie funduszami powierniczymi składały się różne odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia ?zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi? w rozumieniu tego przepisu oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią (zob. podobnie - w kontekście art. 13 część B lit. d) pkt 3 szóstej dyrektywy - ww. wyrok w sprawie SDC, pkt 64 oraz -w kontekście art. 13 część B lit. d) pkt 5 tej dyrektywy - wyrok z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services, Rec. str. 1-10237, pkt 23). (...) pojęcie ?zarządzania specjalnymi funduszami powierniczymi?, o którym mowa w tym przepisie, obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.?


Na pojęcie ?administrowania funduszami? składa się zatem szereg czynności wykonywanych również przez podmioty inne niż podmioty zarządzające funduszami. W tym przypadku kryterium decydującym o możliwości zaliczenia danej czynności do katalogu czynności ?zarządzania funduszem? jest jej odrębność oraz istotność dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi (zbiorczymi portfelami papierów wartościowych bądź portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych).

Zaliczeniu danej czynności do ?usług administrowania funduszem inwestycyjnym? nie stoi także na przeszkodzie fakt, iż usługi te zawierają również elementy doradztwa. Kwestię tę rozstrzygnął TSUE w wyroku w sprawie o sygn. C-275/11 GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH, w którym podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności ?zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym?. Jak stwierdził Trybunał: ?okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności ?zarządzania? specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit.

d) pkt 6 szóstej dyrektywy (?). Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem ?zarządzania? specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy. Należy bowiem przypomnieć, że w (...) wyroku w sprawie Abbey National Trybunał orzekł, iż nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia ?zarządzania? specjalnym funduszem inwestycyjnym. Nie ma więc większego znaczenia fakt, że ? jak to miało miejsce w sprawie będącej przedmiotem postępowania głównego ? zadanie wykonywania udzielanych przez GfBk zaleceń kupna i sprzedaży aktywów, po weryfikacji ich zgodności z ograniczeniami w zakresie inwestowania, należało do wspomnianego TFI.?


Ponadto, za zwolnieniem od podatku VAT usług doradczych wykonywanych na rzecz TFI w ramach działalności gospodarczej przemawia również opinia Rzecznika Generalnego wyrażona w sprawie o sygn. C-8 Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. państwo belgijskie, sygn. C-8/03, w której odwołano się do ratio legis wprowadzenia przedmiotowego zwolnienia do porządku prawnego: ?Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi (...) transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez VI Dyrektywę.?

Przywołane orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE znajduje uznanie w praktyce organów podatkowych, co potwierdza m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 1 sierpnia 2013 r. o sygn. IPPP1/443-1537/11/13-5/S/AS/PR, w której organ uznał prowadzone przez wnioskodawcę czynności za objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług w oparciu o przesłanki wynikające z przedstawionego orzecznictwa. ?Należy uznać, iż świadczone usługi noszą znamiona usług w zakresie sprawowania zarządu, administrowania, dotyczą bowiem istotnych czynności związanych z rachunkowością i sprawozdawczością funduszy inwestycyjnych. Ponadto usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz instytucji finansowych tworzą odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Zatem w świetle wniosków płynących z (...) orzeczenia TSUE C-169/04 niewątpliwie mieszczą się w zakresie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, który stanowi implementację przepisu art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.?


W ocenie Wnioskodawcy, istotne jest, iż celem wprowadzenia zwolnienia od podatku od wartości dodanej dla transakcji zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi było umożliwienie inwestorom nabywania papierów wartościowych za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (funduszy inwestycyjnych) bez ponoszenia obciążeń z tytułu podatku VAT. Powyższe miało zapewnić neutralność podatkową systemu VAT, tj. brak różnicowania czynności inwestowania w papiery wartościowe w sposób bezpośredni od czynności inwestowania w papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (funduszy inwestycyjnych). Brak objęcia zwolnieniem od podatku VAT usług doradczych prowadziłby do naruszenia zasady neutralności podatkowej, gdyż de facto skutkowałby koniecznością ?przerzucania? kosztów podatku przez przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania na inwestorów.

Fundusze inwestycyjne, ze względu na profil prowadzonej działalności, nie są bowiem uprawnione do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabywaniem usług od podmiotów zewnętrznych. W tej sytuacji inwestorzy nabywający papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, w przeciwieństwie od inwestorów nabywających papiery wartościowe w sposób bezpośredni, byliby obciążani podatkiem VAT zawartym w cenie nabywanych usług. Co więcej, uznanie usług doradczych za nie podlegające zwolnieniu od podatku VAT prowadziłoby do uprzywilejowania sytuacji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które nie nabywają usług zarządzania funduszem lub portfelem inwestycyjnym od podmiotów zewnętrznych, lecz korzystają z wewnętrznych zasobów do wykonywania tych samych czynności.


W ocenie Wnioskodawcy, takie różnicowanie sytuacji podatników w zależności od dokonanego przez nich wyboru modelu biznesowego prowadzonej działalności gospodarczej jest niedopuszczalne. Na ten aspekt zagadnienia Trybunał Sprawiedliwości UE zwrócił uwagę w powołanym wyżej orzeczeniu w sprawie o sygn. C-275/11 GfBk Gesellschaft fur Bórsenkommunikation mbFI, w którym stwierdził, iż: ?zasada neutralności podatkowej nie stoi na przeszkodzie włączeniu usług doradczych i informacyjnych do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności ?zarządzania? specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część A lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, ze względu na to, że usługi doradcze świadczone osobom fizycznym lub prawnym inwestującym bezpośrednio pieniądze w papiery wartościowe są objęte podatkiem VAT. Należy bowiem przypomnieć, że inwestorzy inwestujący swoje środki bezpośrednio w papiery wartościowe nie są objęci podatkiem VAT i że celem zwolnienia transakcji związanych z zarządzaniem specjalnymi funduszami inwestycyjnymi ustanowionego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy jest ułatwienie drobnym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, bez ponoszenia kosztów podatku VAT, w celu zapewnienia neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między bezpośrednim inwestowaniem w papiery wartościowe a inwestowaniem w nie za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (...). Ponadto objęcie podatkiem VAT usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez osobę trzecią skutkowałoby uprzywilejowaniem TFI mających własnych doradców inwestycyjnych, ze szkodą dla TFI, które zdecydowałyby się korzystać z usług osób trzecich. Tymczasem z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia jest dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że dokonywane przez nie czynności nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy?.


W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, usługi doradcze, które zamierza świadczyć na rzecz TFI w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej będą wypełniać przesłanki ?usług zarządzania funduszem inwestycyjnym?, a w konsekwencji będą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług, zgodnie z treścią art. 43 ust 1 pkt 12 lit a).

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza przywołana powyżej interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 1 sierpnia 2013 r. o sygn. IPPP1/443-1537/11/13-5/S/AS/PR, jak również szereg spójnych z orzecznictwem TSUE interpretacji Ministra Finansów:


  • Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w warszawie z dnia 16 września 2013 r., sygn. IPPP3/443-548/13-2/KB


?Na pojęcie ?zarządzanie funduszami? składa się zatem szereg czynności wykonywanych również przez podmioty inne niż podmioty zarządzające funduszami. W tym przypadku kryterium decydującym o możliwości zaliczenia danej czynności do katalogu czynności ?zarządzania funduszem? jest jej odrębność oraz istotność dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi (zbiorczymi portfelami papierów wartościowych bądź portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych). (...) Świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Funduszu Usługi Doradcze służą również jednemu celowi, tj. skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu Funduszem. Bez nabycia tych usług Fundusz bądź to nie byłby w stanie prowadzić działalności, bądź też prowadziłby ją nieefektywnie. Świadczone dla Funduszu Usługi Doradcze są zatem właściwe i istotne dla zarządzania funduszem inwestycyjnym. Nie jest bowiem możliwe dokonanie pełnej realizacji działalności Funduszu bez wykorzystania opisanych usług. Wypełniają one specyficzne i ważne funkcje zarządzania Funduszem i stanowią nieodzowny element tego zarządzania. Bez korzystania z doradztwa prawno-podatkowego związanego z identyfikacją celów inwestycyjnych Funduszu, przeprowadzania analiz typu due diligence, doradztwa prawno-podatkowego związanego z realizacją samej inwestycji i wyjściem z inwestycji, a także doradztwa dotyczącego ogólnej działalności Funduszu, Fundusz nie mógłby być zarządzany w sposób efektywny. Co więcej, nabywane Usługi Doradcze mają specyficzny charakter i są dopasowane właśnie do działalności prowadzonej przez Fundusz, w szczególności do jego działalności inwestycyjnej. Bez działalności inwestycyjnej Funduszu większość z nabywanych Usług Doradczych byłaby całkowicie bezprzedmiotowa i usługi te by w ogóle nie zaistniały.?


  • Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 10 września 2013 r., sygn. IPPP3/443-550/13-4/SM


?Mając na uwadze powyższe stanowisko TSUE, nie budzi wątpliwości, że opisane w niniejszym wniosku Usługi Doradcze związane bezpośrednio z inwestycjami planowanymi i prowadzonymi przez Fundusz (tj. m.in. doradztwo i pośrednictwo w zakresie zidentyfikowania potencjalnych celów inwestycyjnych, przeprowadzanie analiz typu due diligence, negocjacje i obsługa prawna inwestycji, usługi notariuszy, doradztwo prawo-podatkowe związane z inwestycją) podlegają zwolnieniu od podatku VAT gdyż stanowią ?zarządzanie inwestycjami?, o którym mowa w załączniku nr II do Dyrektywa 2009/65/WE (wcześniej w załączniku nr II do Dyrektywy 85/611/EWG). Również Usługi Doradcze obejmujące ogólną obsługę prawną i prawno-podatkową Funduszu w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej podlegać powinny zwolnieniu od podatku VAT. Obsługa prawna została bowiem wprost wskazana w załączniku nr II do Dyrektywy 2009/65/WE (wcześniej w załączniku nr II do Dyrektywy 85/611/EWG).?

W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, czynności opisane we wniosku stanowią usługi zarządzania i jako takie podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a).


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.


Stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika