zwolnienie od podatku VAT usług udzielania pożyczek

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19.10.2011 r. (data wpływu 24.10.2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług udzielania pożyczek - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24.10.2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług udzielania pożyczek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - (dalej C. Sp. z o.o. lub Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT ze stawką zw. polegającą w szczególności na wykonywaniu czynności agencyjnych w imieniu zakładów ubezpieczeń polegających na sprzedaży i obsłudze polis ubezpieczeniowych (PKD - Dział 66 - Działalność wspomagająca usługi finansowe oraz ubezpieczenia i fundusze emerytalne). Wnioskodawca podczas prowadzenia działalności ubezpieczeniowej zauważył, że istnieje duże zapotrzebowanie na finansowanie składki ubezpieczeniowej. Klienci deklarują chęć nabycia polis ubezpieczeniowych pod warunkiem zapłaty składki ubezpieczeniowej w ratach.

Ponieważ nie wszystkie zakłady ubezpieczeń pozwalają na rozkładanie składki ubezpieczeniowej na raty (szczególnie na 12 rat), wychodząc naprzeciw potrzebom rynku Wnioskodawca planuje rozszerzyć swoją działalność i udzielać klientom pożyczek oprocentowanych, dzięki którym będą mogli sfinansować zakup polis ubezpieczeniowych. W przypadku zainteresowania pożyczką C Sp. z o.o. zamierza zawierać z klientem umowy pożyczki a następnie, zgodnie z przeznaczaniem pożyczki, w imieniu klienta opłacać środkami z pożyczki składkę ubezpieczeniową zakupionego przez klienta ubezpieczenia. Klientami będą osoby fizyczne, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i podmioty prawne. Klientami nie będą podmioty powiązane kapitałowo z Wnioskodawcą. Na potrzeby realizacji ww. planów C Sp. z o.o. dokona zmiany w KRS poprzez rozszerzenie PKD o następujące klasyfikacje: PKD 64.19.Z Pozostałe pośrednictwo pieniężne, PKD 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów, PKD 64.99.Z Pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy udzielanie przez Wnioskodawcę wskazanych wyżej pożyczek osobom fizycznym, osobom fizycznym i prowadzącym działalność gospodarczą i innym podmiotom gospodarczym podlegać będą przepisom ustawy o podatku od towarów i usług jako usługa finansowa zwolniona od podatku od towarów i usług...

Stanowisko Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy opisane zdarzenie przyszłe dotyczące udzielania oprocentowanych pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od towarów usług i jako usługa finansowa będzie zwolniona od podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U Nr 54 poz. 535 z późn. zm. dalej ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Artykuł 8 ust. 1 tejże ustawy definiuje zaś świadczenie usług jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej które nie stanowi dostawy towarów.

Zatem aby zaistniało opodatkowane VAT świadczenie usług muszą wystąpić łącznie następujące okoliczności:

• występuje świadczenie ze strony świadczeniodawcy działającego w charakterze podatnika VAT na rzecz świadczeniobiorcy,
• świadczenie to ma charakter odpłatny,
• nie stanowi ono dostawy towarów.
  
  

W opinii Wnioskodawcy czynność udzielania pożyczek stanowi usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT jako że:

• w przypadku czynności udzielenia pożyczki występuje świadczenie w postaci udostępnienia Klientowi przez Pożyczkodawcę określonej kwoty pieniędzy na umówiony czas;
• dokonując tej czynności Pożyczkodawca działa w charakterze podatnika VAT, a w szczególności - udzielenie pożyczki stanowi element prowadzonej przezeń działalności gospodarczej mającej na celu osiągnięcie zysku w postaci odsetek;
• jest to czynność o charakterze odpłatnym - Pożyczkodawca otrzyma bowiem wynagrodzenie za udostępnienie kapitału pożyczkobiorcy w postaci odsetek. Można zatem stwierdzić że udzielenie pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego - Pożyczkodawca zobowiązuje się do udostępnienia za wynagrodzeniem kapitału pożyczkobiorcy ten zaś ma możliwość korzystania z udostępnionych środków;
• nie stanowi ono dostawy towarów - Spółka pragnie zwrócić uwagę iż pieniądze nie stanowią na gruncie VAT towarów a tym samym ich odpłatne udostępnianie nie może być uznane za dostawę towarów za wynagrodzeniem.
  
  

W opinii Wnioskodawcy podatnikami VAT z tytułu udzielenia pożyczki są również te podmioty których podstawową działalnością nie jest udzielanie pożyczek, ale wszystkie te, dla których odpłatne udzielanie pożyczek stanowi element bieżącej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym w ocenie C Sp. z o.o. czynność udzielenia pożyczki dokonana za wynagrodzeniem w ramach prowadzonej przezeń działalności gospodarczej stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a takie zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W świetle powyższego przepisu, zwolnieniu od podatku podlegają w szczególności usługi udzielania pożyczek pieniężnych.

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego: ?Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.? Dodatkowo, Wnioskodawca wskazał w opisie zdarzenia przyszłego, że zawierane umowy pożyczki, stanowić będą świadczenie odpłatne, za które Pożyczkodawca otrzyma od Pożyczkobiorcy wynagrodzenie wskazane w treści umowy. W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Ponadto, jak wskazano we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia art. 8 ust. 1 tejże ustawy definiuje świadczenie usług na terytorium kraju jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W związku z powyższym w opinii C. Sp. z o.o., jest oczywistym iż zawarcie umowy odpłatnej pożyczki pomiędzy dwoma podmiotami mającymi siedzibę na terytorium Polski stanowić będzie odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju a w konsekwencji będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Wnioski płynące z zacytowanych powyżej przepisów znajdują zastosowanie w analizowanym zdarzeniu przyszłym. Stąd, zdaniem Spółki zawarcie umowy pożyczki za wynagrodzeniem podlega opodatkowaniu VAT jako usługa udzielenia pożyczki. Jednocześnie, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT czynność ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054),, zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ? na mocy ust. 2 powołanego artykułu ? obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem ?podatnik? tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia ?zamiar?. Zgodnie z definicją zawartą we ?Współczesnym słowniku języka polskiego? (Wydawnictwo Langenscheidt, Warszawa 2007 r.), ?zamiar? oznacza ?intencje zrobienia czegoś, zamysł, plan, projekt, chęć?. Zatem przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje okres wykonywania czynności (tydzień, miesiąc, rok), ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowoprawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie w ramach działalności producenta, handlowca lub usługodawcy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23 %.stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z opisu przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT polegającą na wykonywaniu czynności agencyjnych w imieniu zakładów ubezpieczeń. Powyższa działalność korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. W związku z obserwacją rynku oraz potrzebą wyjścia naprzeciw klientom Wnioskodawca planuje rozszerzyć swoją dotychczasową działalność i udzielać klientom pożyczek oprocentowanych, dzięki którym będą mogli sfinansować zakup polis ubezpieczeniowych. W sytuacji zainteresowania klienta pożyczką Wnioskodawca będzie zawierać umowy pożyczki, a następnie zgodnie z przeznaczeniem pożyczki w imieniu klienta opłacać środkami z pożyczki składkę ubezpieczeniową przez niego zakupioną. Na potrzeby realizacji planów Wnioskodawca zamierza dokonać zmian w KRS, poprzez poszerzenie PKD. Z tytułu zawarcia umowy pożyczki Wnioskodawca otrzyma od klienta wynagrodzenie wskazane w treści umowy.

Wątpliwości Wnioskodawcy na tle tak przedstawionego zdarzenia przyszłego skupiają się wokół możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla świadczonej usługi udzielania pożyczek.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane wyżej przepisy prawa podatkowego należy uznać, iż przedmiotowa przyszła usługa udzielenia pożyczek w oparciu o art. 5 ustawy, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z tym, iż niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.