Czy pożyczki udzielone od początku 2011 r. oraz te, które będą udzielone w przyszłości przez Pożyczkodawcę (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2011 r. (data wpływu 27 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku udzielanych pożyczek - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 grudnia 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku udzielanych pożyczek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej: ?Pożyczkodawca?, ?Spółka?) udzielała od początku 2011 r. i nadal zamierza udzielać pożyczki podmiotom z grupy (dalej; ?Pożyczkobiorcy?). Pożyczkobiorcami były i nadal będą wyłącznie spółki z siedzibą w Polsce. Pożyczkobiorcy to spółki celowe grupy X założone w celu realizacji projektów deweloperskich.

Umowy pożyczek były zawierane i nadal będą zawierane na terytorium Polski. Środki pieniężne będące przedmiotem umów pożyczek znajdowały się i nadal będą się znajdować na terytorium Polski w momencie zawarcia umów pożyczek. Zarówno Pożyczkodawca, jak i Pożyczkobiorcy są zarejestrowanymi podatnikami czynnymi VAT w Polsce. Pożyczkodawca nie jest bezpośrednim udziałowcem Pożyczkobiorców.

Zgodnie z postanowieniami umów pożyczek odsetki stają się wymagalne w dacie spłaty kwoty głównej pożyczki określonej w umowie. Ponadto umowy pożyczek zawierają postanowienia, zgodnie z którymi Pożyczkobiorcy mogą wcześniej spłacić pożyczkę lub jej część wraz z odsetkami narosłymi do dnia wcześniejszej spłaty za uprzednim powiadomieniem Pożyczkodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pożyczki udzielone od początku 2011 r. oraz te, które będą udzielone w przyszłości przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorców stanowią czynności zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy

Spółka prosi o potwierdzenie, że pożyczki udzielone od początku 2011 r. oraz te, które będą udzielone w przyszłości przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorców stanowią czynności zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ?Ustawą o VAT?, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z powołanych przepisów wynika, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Jednakże zarówno w treści ustawy jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226 poz. 1476). Przepisy nowelizacji uchyliły załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku, który w pozycji 3 wymieniał jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego (ex 65-67) i przeniosły uregulowania dotyczące tej tematyki do treści ustawy. Zasadnicze znaczenie ma w tym przypadku dodanie do art. 43 ustawy punktu 38, regulującego zwolnienia od podatku usług finansowych. Ponadto, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

W nawiązaniu do powyższego, Ustawa o VAT przewiduje m.in. następujące zwolnienie z opodatkowania uregulowane w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT: zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Powyższe zwolnienie ma charakter przedmiotowy, tj. zwalnia od podatku m.in. czynność udzielania pożyczek.

A zatem, udzielanie pożyczek Pożyczkobiorcom przez Pożyczkodawcę, który prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, stanowi więc świadczenie usługi, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT, a więc jest objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Linia interpretacyjna organów podatkowych jest w tej kwestii jednolita, a słuszność zajętego przez Spółkę stanowiska potwierdzają m.in. następujące interpretacje prawa podatkowego:

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 września 2011 r., sygn. IPPP1-443-893/11-6/BS: ?udzielenie na rzecz Wnioskodawcy oprocentowanych pożyczek należy uznać za świadczenie usług, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy. Bowiem udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT jest czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług?.

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 sierpnia 2011 r., sygn. ILPP2/443-765/11-4/MR: ?Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki należy uznać za świadczenie usługi, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy. Bowiem udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT jest czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Tym samym, odsetki które będzie otrzymywał Zainteresowany z tytułu przedmiotowej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony od podatku od towarów i usług na podstawie ww. przepisu?.

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 lipca 2011 r., sygn. IPTPP2/443-100/11-4/BM: ?udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT będzie czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług. Ponieważ jednak powyższa usługa będzie się mieścić w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, tym samym odsetki, jakie będzie otrzymywał Wnioskodawca z tytułu udzielenia przedmiotowej pożyczki będą stanowiły obrót zwolniony z VAT na podstawie ww. przepisu?.
  
  

Spółka stoi na stanowisku, iż udzielanie pożyczek Pożyczkobiorcom przez Pożyczkodawcę, który prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, stanowi więc świadczenie usługi, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT, a więc jest objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym Spółka wnosi o potwierdzenie jak na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ww. ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

W myśl art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z przepisów powołanych powyżej wynika, iż dla uznania, że dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest ?odpłatność? za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę, do żądania od nabywcy towaru czy odbiorcy usługi zapłaty. W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem VAT będzie podlegała tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Z opisu sprawy przedstawionego we wniosku wynika, iż Spółka od początku 2011 r. udzielała i nadal zamierza udzielać pożyczki podmiotom z grupy, będącymi spółkami z siedzibą w Polsce. Zgodnie z postanowieniami umów pożyczek odsetki stają się wymagalne w dacie spłaty kwoty głównej pożyczki określonej w umowie. Umowy pożyczek zawierają także postanowienia, zgodnie z którymi Pożyczkobiorcy mogą wcześniej spłacić pożyczkę lub jej część wraz z odsetkami narosłymi do dnia wcześniejszej spłaty za uprzednim powiadomieniem Pożyczkodawcy. Na tle zaprezentowanej sprawy, wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do kwestii możliwości zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług do świadczonych usług udzielania pożyczek.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, iż udzielanie przez Wnioskodawcę oprocentowanych pożyczek stanowi czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Z uwagi jednak na fakt, iż powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT ? korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego należało uznać za prawidłowe. Zauważyć ponadto należy, iż w dniu 26 sierpnia 2011 r. opublikowany został tekst jednolity ustawy o podatku od towarów i usług ? Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a także zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji. Jednocześnie wskazać należy, iż w odniesieniu do pytania Wnioskodawcy dotyczącego momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku usług udzielania pożyczek oraz momentu wykazania obrotu z tytułu odsetek, wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie ? interpretacja indywidualna nr IPPP1/443-1780/11-3/AP.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPP1/443-1780/11-3/AP, interpretacja indywidualna