Przekazanie całego gospodarstwa rolnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Po stronie przekazującego (...)

UZASADNIENIE

W dniu 09.03.2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przekazania gospodarstwa rolnego oraz obowiązku zwrotu odliczonego uprzednio podatku naliczonego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 1981 r. Pan Andrzej J. przejął gospodarstwo rolne od rodziców. Obecnie liczy ono 20,09 ha. Wnioskodawca do 30.06.2008r. był rolnikiem ryczałtowym, a od 01.07.2008r. rozlicza się z podatku VAT na zasadach ogólnych. W 2008r. Pan Andrzej J. rozpoczął budowę obory i odliczał podatek VAT od zakupionych materiałów budowlanych. Obecnie inwestycja jest kontynuowana. Wnioskodawca ma zamiar przekazać gospodarstwo synowi, który ukończył Technikum Mechanizacji Rolnictwa, pracuje w tym gospodarstwie i jest ubezpieczony w KRUS. Syn po przejęciu gospodarstwa chciałby również zostać podatnikiem podatku VAT na zasadach ogólnych (oczywiście po spełnieniu wymaganych warunków), aby dokończyć rozpoczętą inwestycję i rozwijać przejęte gospodarstwo.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy rezygnacja z podatnika podatku VAT, w związku z przekazaniem gospodarstwa synowi, w zamian za przejście na rentę strukturalną nie spowoduje konsekwencji finansowych wobec Urzędu Skarbowego...

Wnioskodawca uważa, że może przekazać gospodarstwo synowi, w zamian za przejście na rentę strukturalną, a taki stan nie spowoduje konsekwencji finansowych wobec Urzędu Skarbowego, gdyż nastąpi tylko zmiana właściciela gospodarstwa, a nie jego likwidacja.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy). W myśl art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty ? art. 2 pkt 6 ustawy. Pojęcie transakcji zbycia (przekazania własności), należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tj. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu). Stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Natomiast art. 55³ Kodeksu cywilnego stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Biorąc pod uwagę powyższe należy przyjąć, że gospodarstwo rolne spełnia określone w Kodeksie cywilnym wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa.

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Stosownie do treści ust. 2 ww. artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z ust. 4 tegoż artykułu, w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1. Jak stanowi art. 96 ust. 1-6 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3, który stanowi, że podmioty wymienione w art. 15, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne. W przypadku osób fizycznych, o których mowa w art. 15 ust. 4 i 5, zgłoszenie rejestracyjne może być dokonane wyłącznie przez jedną z osób, na które będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług i które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych.

Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako 'podatnika VAT czynnego' lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako 'podatnika VAT zwolnionego'. Jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy, w przypadku zaprzestania przez podatnika, o którym mowa w art. 15, będącego osobą fizyczną, wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, obowiązanego, na podstawie art. 96 ust. 6, do zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów. Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (?). W myśl art. 90 ust. 1 ww. ustawy, w stosunku do towarów i usług, które wykorzystywane są przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik obowiązany jest do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwoty podatku naliczonego, dającej podatnikowi prawo do odliczenia, podatnik może w celu ustalenia tej kwoty zastosować proporcję określoną zgodnie z ust. 2-10 powołanego artykułu.

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy o VAT, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z obliczoną proporcją, jest on obowiązany dokonać korekty, zgodnie z zasadami określonymi w art. 90 ust. 2-9 (?). Stosownie do art. 91 ust. 4 ww. ustawy, korekty tej dokonuje się również w przypadku, gdy nastąpi sprzedaż towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym były zaliczone przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji a także grunty, bądź zgodnie z ust. 7 nastąpi zmiana prawa do odliczenia podatku naliczonego od danego towaru lub usługi. Na mocy ust. 9 powołanego artykułu, w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jak wskazano, korekt tych dokonuje nabywca przedsiębiorstwa lub nabywca zakładu (oddziału), o ile poszczególne składniki majątku nie będą wykorzystywane przez niego wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, tj. będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lub wyłącznie do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Z opisanego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w 1981r. przejął gospodarstwo rolne od rodziców. Obecnie liczy ono 20,09 ha. Pan A.J. od 01.07.2008 r. rozlicza się z podatku VAT na zasadach ogólnych. W 2008r. Wnioskodawca rozpoczął budowę obory i odliczał podatek VAT od zakupionych materiałów budowlanych. Obecnie inwestycja jest kontynuowana. Wnioskodawca ma zamiar przekazać gospodarstwo synowi pracującemu w tym gospodarstwie i zrezygnować z bycia podatnikiem VAT czynnym. Syn po przejęciu gospodarstwa chciałby również zostać podatnikiem podatku VAT na zasadach ogólnych (po spełnieniu wymaganych warunków), aby dokończyć rozpoczętą inwestycję i rozwijać przejęte gospodarstwo.

W myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca wyłączył z opodatkowania transakcję zbycia całego przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części. Zatem, należy stwierdzić, iż planowane przez Wnioskodawcę przekazanie gospodarstwa rolnego, spełniającego definicję przedsiębiorstwa (w rozumieniu w art. 55#185; Kodeksu cywilnego), nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy. Wnioskodawca ma zamiar przekazać gospodarstwo synowi pracującemu w tym gospodarstwie i zrezygnować z bycia podatnikiem VAT czynnym. Tut. Organ wnioskuje, że przekazanie całego przedsiębiorstwa nastąpi przed zaprzestaniem działalności prowadzonej w formie jednoosobowej. Zatem, na dzień tego zaprzestania nie wystąpią towary podlegające opodatkowaniu. Tym samym regulacja art. 14 ustawy o VAT w przedstawionym stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania. Czynność przekazania gospodarstwa rolnego przez Wnioskodawcę, również nie wiąże się dla przekazującego z obowiązkiem skorygowania podatku naliczonego, odliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa (m.in. wynikającego z zakupów inwestycyjnych, tj. budowa obory). Przekazanie gospodarstwa rolnego nakłada na nabywcę obowiązek dokonywania ewentualnych stosownych korekt w zakresie podatku naliczonego, co wynika z art. 91 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż to na nabywcy (przejmującym gospodarstwo rolne), ciąży obowiązek dokonania ewentualnej rocznej korekty podatku naliczonego.

Reasumując, odnosząc brzmienie cytowanych przepisów do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że przekazanie synowi przedsiębiorstwa w postaci gospodarstwa rolnego, spełniającego warunki określone w art. 55#185; Kodeksu cywilnego, wyłączone jest spod działania ustawy o podatku od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a co za tym idzie nie wiąże się dla przekazującego z obowiązkiem korekty w zakresie podatku naliczonego związanego z nabytymi składnikami majątkowymi przedsiębiorstwa. Obowiązek ten ciąży na nabywcy zgodnie z powołanym wyżej art. 91 ust. 9 ustawy. Pan Andrzej J. nie będzie miał obowiązku sporządzenia remanentu likwidacyjnego, gdyż przed zaprzestaniem działalności gospodarczej całe gospodarstwo rolne zostanie przekazane. Zatem w przedmiotowej sprawie art. 14 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji w przedstawionym zdarzeniu przyszłym.

Jednocześnie podkreślić należy, że analiza przedmiotu umów cywilnoprawnych nie mieści się w ramach określonych art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Właściwej oceny przedmiotu czynności prawnej dokonuje sam podatnik, który posiada niezbędne informacje do oceny, czy przedmiotem zbycia będzie gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego.

Z uwagi na fakt, że występującym o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego jest Strona przekazująca gospodarstwo rolne, tj. Pan Andrzej J., przedmiotowa interpretacja nie wywołuje skutków określonych w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa dla otrzymującego przedmiotowe gospodarstwo.

Nadmienia się, że syn Wnioskodawcy, jako przejmujący gospodarstwo rolne, by uzyskać pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego, może wystąpić z wnioskiem do tut. Organu o wydanie odrębnej interpretacji indywidualnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.