W zakresie określenia właściwej stawki podatku dla sprzedaży niedokończonej nieruchomości oraz (...)

W zakresie określenia właściwej stawki podatku dla sprzedaży niedokończonej nieruchomości oraz gruntu niezabudowanego

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2014 r. (data wpływu 12 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia właściwej stawki podatku dla sprzedaży niedokończonej nieruchomości oraz gruntu niezabudowanego ? jest nieprawidłowe.


Porady prawne

UZASADNIENIE


W dniu 12 marca 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia właściwej stawki podatku dla sprzedaży niedokończonej nieruchomości oraz gruntu niezabudowanego.


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:


?A. SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ? Spółka komandytowo-akcyjna [dalej: Spółka, Wnioskodawca] działa w branży budowlanej. W dniu 23 grudnia 2013 roku Spółka zawarła przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości, na mocy której zobowiązała się do zakupu nieruchomości gruntowej składającej się obecnie z dwóch działek ewidencyjnych. Sprzedawcą jest spółdzielnia mieszkaniowa będąca czynnym podatnikiem VAT.

Na jednej z działek znajdują się naniesienia stanowiące niezakończoną inwestycję budowlaną, tj. zespół budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej. Prace budowlane zostały zakończone na etapie stanu surowego otwartego (zostały wybudowane ściany parteru, strop i ściany piętra, bez dachu). Z dokumentacji projektowej wynika, iż budynki będą spełniały warunki dla uznania ich za objęte społecznym programem mieszkaniowym. Druga z działek jest niezabudowana.

Nabywana nieruchomość jest przeznaczona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę oraz drogi publiczne.


Wnioskodawca podjął wewnętrzną decyzję, iż nie będzie kontynuował budowy rozpoczętej inwestycji. Wnioskodawca rozważa bowiem dalszą odsprzedaż nieruchomości lub wyburzenie istniejących naniesień i wybudowanie budynków wielorodzinnych w oparciu o nowy projekt.


W momencie podpisywania przedwstępnej umowy sprzedaży, ani w momencie podpisania ostatecznej umowy Spółka nie złożyła i nie złoży deklaracji, iż zamierza kontynuować budowę.


Na poczet ceny sprzedaży nieruchomości Wnioskodawca wpłacił Sprzedawcy łączną kwotę 595.000,00 zł, która zgodnie z umową przedwstępną sprzedaży w części 300.000,00 zł stanowi zaliczkę, a w części 295.000 zł zadatek w rozumieniu art. 394 kodeksu cywilnego. Sprzedawca wystawił Wnioskodawcy faktury VAT dokumentujące wpłaty kwoty 995.000,00 zł i zastosował 8-procentowy stawkę VAT. Spółka uzyskała informację, iż w przyszłości Sprzedawca zamierza udokumentować całą sprzedaż nieruchomości fakturą VAT z zastosowaniem stawki obniżonej do 8%.

W związku z powyższym Spółka powzięła wątpliwość, czy Sprzedawca prawidłowo zastosował obniżoną stawkę VAT do dostawy nieruchomości, a tym samym, czy wystawił/ wystawi prawidłową fakturę VAT, w sytuacji, gdy na moment sprzedaży Wnioskodawca nie zadeklarował i nie zadeklaruje, iż dokończy rozpoczętą inwestycję mieszkaniową. Zastosowanie zaniżonej stawki VAT ma dla Wnioskodawcy istotne znacznie, gdyż wpływa na zaniżenie kwoty podatku VAT podlegającego odliczeniu - strony umówiły się bowiem na kwotę sprzedaży brutto.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:


Czy Sprzedawca postąpił prawidłowo stosując do wpłaconej zaliczki, a w przyszłości także do sprzedaży nieruchomości obniżoną do 8% stawkę VAT, a tym samym, czy faktura przez niego wystawiona może być uznana za prawidłową?


Zdaniem Wnioskodawcy,


Spółka stoi na stanowisku, iż sprzedawca błędnie zastosował obniżoną do 8% stawkę VAT w związku ze sprzedażą nieruchomości, a tym samym wystawił błędną fakturę VAT dokumentującą wpłatę zaliczki, a także wystawi błędną fakturę VAT dokumentującą sprzedaż całej nieruchomości.


  1. Błędna stawka a prawidłowa faktura VAT.


Na wstępie Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż obowiązek wystawienia prawidłowej faktury VAT i zastosowania do dokonywanej sprzedaży prawidłowej stawki VAT leży w gestii sprzedawcy. Niemniej jednak skutki błędnie zastosowanej stawki VAT, a tym samym ewentualnego zaniżenia podatku, godzą także w interes nabywcy, czyli w analizowanym przypadku w Spółkę. Po pierwsze, zaniżenie stawki VAT oznacza dla niej niższą kwotę podatku naliczonego VAT podlegającą odliczeniu, a po drugie przy błędnie wystawionej fakturze powstają wątpliwości, czy może ona być w ogóle podstawą do odliczenia podatku naliczonego VAT.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 12) ustawy o VAT faktura dokumentująca sprzedaż powinna zawierać stawkę podatku. Natomiast, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1) ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Przywołane regulacje, a także cała konstrukcja systemu odliczania podatku naliczonego VAT wskazują, iż podstawowym dokumentem potwierdzającym prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego VAT jest faktura VAT. Podatnik chcąc dokonać odliczenia podatku naliczonego VAT wykazanego na fakturze powinien upewnić się, czy nie zawiera ona błędów i może stanowić podstawę takiego odliczenia.

W opinii Spółki dopiero prawidłowo wystawiona faktura, z prawidłowo wykazaną stawką VAT stanowi niezaprzeczalną podstawę do dokonania odliczenia podatku naliczonego VAT. Natomiast faktura zawierająca błędną stawkę powinna być uznana za wadliwą, stąd wówczas powstają wątpliwości, czy tylko na podstawie zasady ogólnej o neutralności podatku VAT, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT skoro nie posiada prawidłowo wystawionej faktury.

W ostatnim czasie zapadło szereg wyroków sądów administracyjnych wskazujących na to, iż prawidłowe udokumentowanie transakcji powinno być także przedmiotem zainteresowania nabywcy nie powinien on bezkrytycznie polegać tylko na danych wykazanych na fakturze przez sprzedającego. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 czerwca 2012 roku (sygn. akt I FSK 1200/11) Jeżeli istnieją przesłanki, by podejrzewać nieprawidłowości lub naruszenie prawa, przezorny przedsiębiorca powinien, zależnie od okoliczności konkretnego przypadku, zasięgnąć informacji na temat podmiotu, u którego zamierza nabyć towary lub usługi, w celu upewnienia się co do jego wiarygodności?.

Spółka składając wniosek o interpretację chciałaby upewnić się, czy sprzedawca postępuje prawidłowo wystawiając z tytułu dostawy nieruchomości fakturę VAT z zastosowaniem 8-procentowej stawki. Wnioskodawca jako przezorny przedsiębiorca pragnie bowiem upewnić się, czy w analizowanej sprawie nie nastąpił błąd, który mógłby skutkować dla niego odmową prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT.


  1. Brak prawa do zastosowania obniżonej stawki VAT.


Wnioskodawca, po dokonaniu analizy interpretacji indywidualnych i orzecznictwa, uważa, iż sprzedawca postąpił nieprawidłowo stosując do sprzedaży nieruchomości obniżoną, 8-procentową stawkę VAT.


Zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT stawkę podatku w wysokości 8% stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przywołana regulacja wskazuje, iż dostawa obiektów, które spełniają warunki dla uznania ich za objęte społecznym programem mieszkaniowym, powinna być opodatkowana obniżoną do 8% stawką VAT.

Dla zastosowania obniżonej do 8% stawki VAT w analizowanej sytuacji powinny wystąpić 3 elementy, a mianowicie (1) dostawa towarów, (2) obiekt budowlany i (3) spełnienie kryteriów dla objęcia obiektu budowlanego społecznym programem mieszkaniowym.


W analizowanej sprawie nie ma żadnych wątpliwości, iż sprzedaż nieruchomości będzie dostawą towarów na gruncie ustawy o VAT. Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy nie jest także fakt, czy nabywane naniesienia po ich dokończeniu spełniałyby warunki dla uznania ich za objęte społecznym programem mieszkaniowym (takie bowiem są założenia projektu).

Wnioskodawca uważa jednak, iż sytuacja, w której na moment dokonywania sprzedaży wiadomo, że nabywca nie dokończy rozpoczętej inwestycji budowlanej (albo dokona jej dalszej odsprzedaży, albo wyburzy naniesienia), nie może być uznana jako dająca podstawy do zastosowania obniżonej do 8% stawki VAT.

Istotą prawa do zastosowania obniżonej stawki VAT jest bowiem wystąpienie obecnie lub w zadeklarowanej przez nabywcę przyszłości obiektu budowlanego objętego społecznym programem mieszkaniowym. Jeżeli bowiem sprzedawca nie ma możliwości lub chęci dokończenia rozpoczętej inwestycji mieszkaniowej może sprzedać ją stosując preferencyjną stawkę VAT, ale pod warunkiem, iż przedmiotowa inwestycja zostanie dokończona. Nie jest uprawnione przyjęcie a priori, że rozpoczęty obiekt budowlany, który w założeniu ma spełniać kryteria społecznego programu mieszkaniowego, zawsze będzie opodatkowany obniżoną stawką VAT - dopiero bowiem przyjęcie założenia, iż finalnie on powstanie pozwala na zastosowanie obniżonej stawki VAT.

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z art. 41 ust. 12a ustawy o V AT przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części. Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 12 ustawy o VAT pod pojęciem obiektów budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Odnosząc się natomiast do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, przez obiekt budowlany rozumie się konstrukcję połączoną z gruntem w sposób trwały, wykonany z materiałów budowlanych i elementów składowych, będący wynikiem prac budowlanych. Budynki natomiast to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych, przystosowane do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów.

Literalnie interpretując powyższe zapisy Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych należałoby przyjąć, iż obiekt budowlany nieposiadający dachu (tak, jak ma to miejsce w analizowanej sytuacji) nie będzie budynkiem, a tym samym na gruncie ustawy o VAT nie będzie mógł korzystać z preferencyjnego, obniżonego do 8% opodatkowania VAT.

Jednakże zgodnie z pismem Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19 kwietnia 1999 roku (sygn. SRI-4-WSK-12-535/99) obiekt budowlany rozpoczęty, który po zmianie właściciela nadal będzie kontynuowany może być klasyfikowany według Klasyfikacji Obiektów Budowlanych. W chwili sprzedaży obiekt budowlany wznoszony na podstawie wydanej decyzji administracyjnej zezwalającej na budowę określonego budynku jest tym budynkiem w określonym stopniu zaawansowania robót budowlanych.

Powyższe oznaczałoby, iż zadeklarowanie kontynuacji prac budowlanych na naniesieniach znajdujących się na nabywanej nieruchomości jest kluczowe dla zastosowania obniżonej 8% stawki VAT.


Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż nie deklarował i nie zamierza deklarować dokończenia rozpoczętych prac budowlanych. Obecnie rozważa on bowiem dalszą sprzedaż nieruchomości lub wyburzenie istniejących naniesień celem realizacji własnego projektu budowlanego. W takiej sytuacji, w opinii Spółki, nie może być mowy, aby sprzedaż nieruchomości z istniejącymi naniesieniami, jeżeli nie będą one dokończone, mogła być opodatkowania obniżoną stawką VAT.

Takie wnioski potwierdza także przykładowo interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 22 września 2011 roku (sygn. IBPP2/443-739/11/RSz), w której czytamy, iż ?dostawa gruntu wraz z budynkiem mieszkalnym, sklasyfikowanym w grupowaniu PKOB 11 - na wskazanym we wniosku etapie budowy (od prac związanych z wykonaniem fundamentu do stanu surowego zamkniętego) gdy roboty dotyczą bryły budowanego domu mieszkalnego, a nie elementów znajdujących się poza nim - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według obniżonej stawki podatku 8%, o ile po sprzedaży budowa budynków będzie kontynuowana i budynki te będą budynkami stałego zamieszkania. Obiekt budowlany, jako rozpoczęta inwestycja, która po zmianie właściciela nadal będzie kontynuowana, może być klasyfikowany według PKOB. Zatem, obniżona stawka podatku znajdzie zastosowanie pod warunkiem kontynuacji przez nabywcę inwestycji (rozpoczętej budowy)?.

Z przywołanej interpretacji płyną analogiczne wnioski, jak poczynione przez Spółkę - brak deklaracji o kontynuacji rozpoczętych inwestycji mieszkaniowych niweluje prawo do zastosowania do sprzedaży nieruchomości obniżonej do 8% stawki VAT.


Potwierdzeniem powyższych tez niech będzie także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 marca 2012 roku (sygn. akt I FSK 793/11), w którym skład orzekający wskazał, iż ?w chwili sprzedaży obiekt budowlany wznoszony na podstawie wydanej decyzji administracyjnej zezwalającej na budowę określonego budynku w określonym miejscu zgodnie z zatwierdzonym projektem budowlanym jest tym obiektem w określonym stopniu zaawansowania robót budowlanych (jeżeli nie zaistniał fakt samowoli budowlanej wykonania go niezgodnie z zatwierdzonym projektem)?. (?) sprzedaż niezakończonego obiektu budowlanego jest w istocie sprzedażą obiektu w określonym stopniu zaawansowania robót, przy czym rodzaj obiektu wynika z zatwierdzanego projektu budowlanego. Oznacza to, że sprzedaż niezakończonych "obiektów budownictwa mieszkaniowego" w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy o VAT, czyli budynków mieszkalnych rodzinnego stałego zamieszkania, sklasyfikowanych w PKOB 11, których budowa ma być dalej kontynuowana, stanowi sprzedaż tych obiektów w określonym stopniu zaawansowania robót budowlanych - co powoduje, że podlegała opodatkowaniu stawką 7% /a obecnie 8%/ - w zakresie obiektów zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym - art. 41 ust. 12 ustawy o VAT?.

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, iż sprzedawca niezasadnie zastosował do wpłaconej zaliczki, a w przyszłości zastosuje do sprzedaży nieruchomości obniżoną do 8% stawkę VAT, gdyż Wnioskodawca nie zadeklarował kontynuacji rozpoczętych prac budowlanych. Z tego względu otrzymana faktura zaliczkowa opiewająca na 8% stawkę VAT jest błędna i powinna zostać skorygowana przez sprzedawcę do wysokości 23%.


  1. Podsumowanie.


Podsumowując, Wnioskodawca uważa, iż sprzedawca postąpił nieprawidłowo stosując do wpłaconej zaliczki na poczet dostawy opisanej nieruchomości stawkę 8%. Analogicznie, jeżeli do późniejszej dostawy także zastosuje obniżoną stawkę VAT będzie to działanie nieuprawnione. Podstawą bowiem do zastosowania niższej, 8% stawki VAT jest kontynuacja prac budowlanych rozpoczętej inwestycji mieszkaniowej posadowionej na nabywanej nieruchomości, a takiej deklaracji Spółka nie składała i nie złoży, wręcz przeciwnie w planach Wnioskodawcy jest dalsza odsprzedaż nieruchomości bez lub wyburzenie istniejących budynków i realizacja nowej inwestycji opartej na nowym projekcie.

Zaniżenie stawki VAT przez sprzedawcę wywołuje negatywne konsekwencje po stronie Wnioskodawcy - co najważniejsze ogranicza kwotę podatku naliczonego VAT, jaka mogłaby podlegać w Spółce odliczeniu, a tym samym naraża Wnioskodawcę na straty finansowe - umówiona cena transakcyjna jest kwota brutto, stąd im wyższa stawka VAT, tym mniejsza kwota netto dla sprzedawcy. Ponadto, faktura z zastosowaniem zaniżonej stawki VAT stawia pod znakiem zapytania prawa Wnioskodawcy do odliczenia VAT - dopiero bowiem prawidłowo wystawiona faktura stanowi dokument potwierdzający istnienie prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT.

W świetle powyższego Wnioskodawca zwraca się o uznanie jego stanowiska za prawidłowe i orzeczenie, iż do sprzedaży nieruchomości zastosowanie powinna mieć podstawowa 23-procentowa stawka VAT.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).


Towarami natomiast, w myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.


Odpłatna dostawa towarów według art. 2 pkt 22 ustawy mieści się w definicji sprzedaży.

Co do zasady, stosownie do art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.


W myśl art. 146a pkt 1 cyt. ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.


Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy, przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W opisie analizowanej sprawy Wnioskodawca wskazał, że zamierza nabyć Nieruchomość stanowiącą dwie działki gruntu, na jednej z działek znajdują się naniesienia stanowiące niezakończoną inwestycję budowlaną, natomiast druga z działek jest niezabudowana. Nabywana nieruchomość jest przeznaczona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę oraz drogi publiczne.

Tak więc, w przedmiotowej sprawie mimo, że przedmiotem transakcji będzie Nieruchomość, to z uwagi na fakt, że stanowi ona dwie odrębne działki gruntu, należy każdą wyodrębnioną ewidencyjnie działkę rozpatrzyć jako osobny przedmiot dostawy.

Zatem, w odniesieniu do działki niezabudowanej wskazać należy, że nie znajdzie zastosowania zwolnienie z podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, gdyż jest to teren budowlany w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy. Wobec tego, sprzedaż niezabudowanej działki jest opodatkowana podstawową stawką podatku, w wysokości 23%.


W odniesieniu natomiast do dostawy, działka gruntu, na której znajdują się naniesienia również nie znajdzie zastosowania zwolnienie z VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, gdyż na gruncie tym posadowiona jest niezakończona inwestycja budowlana.

Zgodnie z dyspozycją art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki, budowle lub ich części posadowione na tym gruncie. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze stawki obniżonej z podatku lub ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzystać będzie z preferencyjnej stawki podatku lub ze zwolnienia od podatku.

Ustawa o podatku od towarów i usług oraz akty wykonawcze do tej ustawy nie zawierają definicji pojęcia budynek, budowla. Zatem należy posłużyć się definicjami zawartymi w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.), jako najbardziej oddającą istotę sprawy.


Zgodnie z art. 3 pkt 1 lit. a i b i pkt 2 ustawy Prawo budowlane, ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym ? należy przez to rozumieć:

  1. budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
  2. budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami.


Natomiast budynkiem jest taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.


Zgodnie z art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane przez budowle należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Analogicznie definiuje budynek Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych wprowadzona do stosowania rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 z późn. zm.) stanowiąc, że przez obiekty budowlane rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych. Zaś budynki to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Przystosowane są do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów.

Odnosząc przytoczone powyżej definicje do przedstawionego we wniosku opisu sprawy należy stwierdzić, że będąca przedmiotem dostawy niedokończona inwestycja budowlana, tj. zespół budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej, gdzie prace budowlane zostały zakończone na etapie stanu surowego otwartego (zostały wybudowane ściany parteru, strop i ściany piętra, bez dachu), nie wypełnia definicji budynku, gdyż nie jest zadaszona, oraz nie nosi cech budowli.

W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że podjął wewnętrzną decyzję, że po nabyciu nieruchomości nie będzie kontynuował budowy rozpoczętej inwestycji. Wnioskodawca rozważa dalszą odsprzedaż nieruchomości lub wyburzenie istniejących naniesień i wybudowanie budynków wielorodzinnych w oparciu o nowy projekt.

W momencie podpisywania przedwstępnej umowy sprzedaży, ani w momencie podpisania ostatecznej umowy Spółka nie złożyła i nie złoży deklaracji, że zamierza kontynuować budowę.


W przypadku rozważanej dalszej odsprzedaży nieruchomości, sprzedaż nieruchomości nie była by poprzedzana jakimikolwiek pracami budowlanymi, czy wyburzeniami istniejących naniesień, (nastąpiłaby w stanie zakupionym). W momencie sprzedaży Spółka oczekuje, że nabywca nie złoży jej wiążącej deklaracji o kontynuacji prac budowlanych rozpoczętych na planowanej do sprzedaży nieruchomości.

Zauważyć należy, że w wyroku z dnia 12 lipca 2012 r, w sprawie C-326/11 J.J. Komen en Zonen Beheer Heerhugowaard BV Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreślił, że: ?Komisja Europejska ze swej strony uważa, że kwestia dostawy nowego budynku może pojawić się tylko w wypadku ukończenia przebudowy lub przynajmniej dostatecznego zaawansowania robót, aby powstał budynek istotnie odmienny, który może zostać zasiedlony? (pkt 31).

Natomiast w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie C 461/08 Don Bosco Onroerend Goed BV TSUE stwierdził, że: ?dostawę działki, na której wciąż stoi stary budynek, który ma zostać rozebrany celem wzniesienia na jego miejscu nowej konstrukcji i którego rozbiórkę rozpoczęto przed tą dostawą oraz rozbiórkę tego budynku, uważać należy, w świetle podatku VAT, za stanowiące transakcję jednolitą mającą na celu jako całość dostawę nie tyle istniejącego budynku, co niezabudowanej działki. (...) Transakcja taka rozpatrywana w całości nie jest zatem objęta zwolnieniem z podatku VAT przewidzianym w art. 13 część B lit. g) szóstej dyrektywy niezależnie od stanu zaawansowania robót rozbiórkowych starego budynku w momencie rzeczywistej dostawy działki.? (pkt 40 i 41 wyroku),

TSUE konkluduje tu w pkt 44, że: ?(...) zwolnieniem z podatku VAT nie jest objęta dostawa działki, na której wciąż stoi stary budynek, który ma zostać rozebrany w celu wzniesienia na jego miejscu nowej konstrukcji i którego rozbiórka, do jakiej zobowiązał się sprzedający, rozpoczęła się przed tą dostawą. Takie transakcje dostawy i rozbiórki stanowią w świetle podatku VAT transakcję jednolitą mającą na celu jako całość dostawę nie tyle istniejącego budynku i gruntu, na którym stoi, co niezabudowanej działki, niezależnie od stanu zaawansowania robót rozbiórkowych starego budynku w momencie rzeczywistej dostawy działki?.

Natomiast w powołanym już wyżej wyroku z dnia 12 lipca 2012 r. w sprawie C-326/11 Trybunał Sprawiedliwości UE stwierdził: ?Artykuł 13 część B lit. g) szóstej dyrektywy Rady w związku z art. 4 ust. 3 lit. a) owej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że zwolnienie z podatku od wartości dodanej przewidziane w tym pierwszym przepisie obejmuje transakcję dostawy nieruchomości, na którą składają się grunt i stary budynek w trakcie przebudowy w nowy budynek, jeżeli w momencie tej dostawy stary budynek został poddany jedynie częściowym robotom rozbiórkowym i przynajmniej w części był jeszcze użytkowany jako taki?.

Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 31 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 1375/11 podzielił pogląd wyrażony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 kwietnia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2464/10, że organy podatkowe prawidłowo przyjęły, że celem gospodarczym i ekonomicznym transakcji było dokonanie dostawy prawa użytkowania wieczystego do niezabudowanego gruntu, mimo znajdujących się na tym gruncie budynków, podlegających rozbiórce.

Zatem, w świetle powołanych wyżej orzeczeń, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem nabycia jest grunt wraz z niedokończoną inwestycją budowlaną zawsze należy badać cel ekonomiczny / gospodarczy tej transakcji. O zastosowaniu zatem właściwej stawki podatku przesądza każdorazowo całokształt okoliczności faktycznych i prawnych.

W analizowanej sprawie, niewątpliwie celem ekonomicznym i gospodarczym nabywcy jest zakup samego gruntu przeznaczonego pod zabudowę, a nie gruntu wraz ze znajdującymi się na nim naniesieniami.


Wnioskodawca wskazał, że w przypadku nabycia zabudowanej działki gruntu wraz z niedokończoną inwestycją budowlaną, która zostanie wyburzona, w jej miejscu powstaną nowe budynki wielorodzinne, w oparciu o nowy projekt. Tym samym należy stwierdzić, że przedmiotowe naniesienia, z uwagi na ich całkowite wyburzenie nie będą w jakikolwiek sposób jako takie, choćby w części użytkowane przez Spółkę.

Wnioskodawca w opisie sprawy wskazał, że rozważa również dalszą odsprzedaż zakupionej nieruchomości. Jednakże, w przypadku rozważanej dalszej odsprzedaży nieruchomości, sprzedaż nieruchomości nie byłaby poprzedzana jakimikolwiek pracami budowlanymi, czy wyburzeniami istniejących naniesień, (nastąpiłaby w stanie zakupionym). Natomiast w momencie sprzedaży Spółka oczekuje, że nabywca nie złoży jej wiążącej deklaracji o kontynuacji prac budowlanych rozpoczętych na planowanej do sprzedaży nieruchomości.

Wobec tego, celem transakcji nabycia nieruchomości zabudowanej niedokończoną inwestycją budowlaną jest sam grunt przeznaczony pod zabudowę i jako taki należy opodatkować daną transakcję zakupu.


Zatem w przypadku zakupu działki gruntu (przeznaczonej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę oraz drogi publiczne), zabudowanej niedokończoną inwestycją budowlaną, którą Wnioskodawca zamierza wyburzyć (a na jej miejsce wybudować w oparciu o nowy projekt budynki wielorodzinne) lub zamierza zbyć w stanie niezmienionym i oczekuje od przyszłego nabywcy, że nie złoży on wiążącej deklaracji o kontynuacji prac budowlanych rozpoczętych na planowanej do sprzedaży nieruchomości, transakcję tą należy opodatkować podstawową stawką podatku w wysokości 23%, jako grunt przeznaczony pod zabudowę, zgodnie z art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że nowy art. 29a ust. 1 ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.


Stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy, faktura powinna zawierać:

  1. datę wystawienia;
  2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
  3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
  4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
  5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
  6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
  7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
  8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
  9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
  10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
  11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
  12. stawkę podatku;
  13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
  14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
  15. kwotę należności ogółem.


Na mocy art. 106j ust. 1 ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

  1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1;
  2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1;
  3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań;
  4. dokonano zwrotu całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4;
  5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.


Przepis art. 106j ust. 2 stanowi, że faktura korygująca powinna zawierać:

  1. wyrazy ?FAKTURA KORYGUJĄCA? albo wyraz ?KOREKTA?;
  2. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
  3. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
    1. określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6,
    2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
  4. przyczynę korekty;
  5. jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego ? odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
  6. w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.


Zatem, faktura powinna zawierać prawidłową do danej transakcji stawkę podatku, sumę wartości sprzedaży netto (z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną z podatku) ,kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Natomiast w przypadku stwierdzenia pomyłki w stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury (np. kwocie netto) już po wystawieniu faktury, podatnik wystawia fakturę korygującą, zgodnie z art. 106j ust. 1 i 2 ustawy.

Odnosząc się do prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych przez Spółkę, wskazać należy, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z cyt. wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony, są lub będą w przyszłości wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Jednocześnie przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.


W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

  1. nabycia towarów i usług,
  2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.


Z kolei art. 88 ustawy, określa przypadki, w których nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku należnego.


Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

  1. stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
  2. podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
  3. potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności.


W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że na poczet ceny sprzedaży nieruchomości Wnioskodawca wpłacił Sprzedawcy łączną kwotę 595.000,00 zł, która zgodnie z umową przedwstępną sprzedaży w części 300.000,00 zł stanowi zaliczkę, a w części 295.000 zł zadatek w rozumieniu art. 394 kodeksu cywilnego. Sprzedawca wystawił Wnioskodawcy faktury VAT dokumentujące wpłaty kwoty 995.000,00 zł i zastosował 8-procentowy stawkę VAT. Strony umówiły się bowiem na kwotę sprzedaży brutto.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi fakt, czy Sprzedawca postąpił prawidłowo stosując do wpłaconej zaliczki, a w przyszłości także do sprzedaży nieruchomości obniżoną do 8% stawkę VAT, a tym samym, czy faktura przez niego wystawiona może być uznana za prawidłową.

W analizowanej sprawie niewątpliwie stwierdzić należy, że Sprzedawca błędnie zastosował do sprzedaży nieruchomości stanowiącej dwie działki gruntu (jedną zabudowaną niedokończoną inwestycją budowlaną oraz drugą niezabudowaną) stawkę podatku w wysokości 8%. Jak wskazano w niniejszej interpretacji, prawidłowa stawka podatku do ww. transakcji wynosi 23%.

Tym samym w przedmiotowej sprawie będzie mieć zastosowanie cyt. wyżej art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. b) ustawy, z którego wynika, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego faktury, w przypadku gdy podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością.

Podatek naliczony wynikający z otrzymanych przez Spółkę faktur dokumentujących wpłacone kwoty zaliczki i zadatku, nie będzie zgodny rzeczywistością, gdyż nie została prawidłowo ustalona podstawa opodatkowania.


Ponadto, tut. Organ wskazuje, że w sytuacji gdy do nieprawidłowo wystawionej faktury zostanie wystawiona faktura korygująca dokumentująca w prawidłowy sposób zapłaconą kwotę zaliczki, zadatku a następnie transakcję główną, wówczas Wnioskodawca będzie miał prawo do pełnego odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego.

Wnioskodawca uzasadnienie własnego stanowiska w sprawie oparł na opodatkowaniu w stawce podstawowej podatku, całości Nieruchomości, w związku z brakiem kontynuacji przez nabywcę rozpoczętych prac budowlanych.

Natomiast w niniejszej sprawie mamy do czynienia ze sprzedażą w ramach jednej transakcji obejmującej Nieruchomość dwóch wyodrębnionych ewidencyjnie działek gruntu, które to są przedmiotem odrębnego obrotu. Zatem ustalenie właściwej stawki podatku dla sprzedaży tych działek gruntu należy dokonywać odrębnie.


Zatem, z uwagi na to, że Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w wydawanej interpretacji jest zobowiązany do oceny stanowiska Wnioskodawcy w pełnym zakresie, należało uznać, że przedstawione przez Spółkę stanowisko w przedmiotowym zakresie jest nieprawidłowe.


Jednocześnie podkreśla się, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika