Opodatkowanie usługi cash-poolingu. sygn: IPPP1/443-382/12-2/JL

UZASADNIENIE

W dniu 02.05.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usługi cash-poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka I. zamierza przystąpić do struktury cash poolingu rzeczywistego w roli Uczestnika (dalej również jako ?Spółka?, ?Wnioskodawca?, ?Uczestnik?). Jeden z Uczestników struktury, niebędący Wnioskodawcą będzie pełnił rolę Pool Leadera, a jego rachunek bankowy będzie rachunkiem rozliczeniowym w strukturze cash poolingu. Cash pooling stanowi system kompleksowego zarządzania płynnością finansową pozwalający na zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez spółki, pomiędzy którymi występują powiązania kapitałowe, polegający na konsolidacji sald ich rachunków bankowych w celu uzyskania silniejszej pozycji negocjacyjnej, wyższej wiarygodności kredytowej oraz podniesienia efektywności wykorzystania środków pieniężnych przy jednoczesnej optymalizacji kosztów pozyskania środków finansowych, przy czym cash pooling rzeczywisty polega na fizycznym transferze środków pomiędzy rachunkami Uczestników i głównym rachunkiem rozliczeniowym Pool Leadera. Pool Leader oraz pozostali Uczestnicy struktury są polskimi rezydentami podatkowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm., dalej również jako CITU). Ponadto pomiędzy uczestnikami struktury oraz Wnioskodawcą występują powiązania kapitałowe, jednakże uczestnicy oraz Wnioskodawca nie wchodzą w skład podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu art. 1a CITU (dalej łącznie jak: ?Uczestnicy?). Zaletą przedmiotowej struktury jest umożliwienie kompensowania przejściowych nadwyżek wykazywanych przez niektórych Uczestników z przejściowymi niedoborami wykazywanymi przez pozostałych Uczestników.

Zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez Uczestników nastąpi poprzez wdrożenie systemu zarządzania środkami pieniężnymi posiadanymi na rachunkach bankowych Uczestników oraz powstałym na tych rachunkach zadłużeniem, poprzez optymalne wykorzystanie sumy dziennych sald na rachunkach bankowych wszystkich Uczestników oraz zmniejszenie obciążeń z tytułu odsetek od wierzytelności Banku wobec tych Uczestników. W wyniku zawarcia umowy cash poolingu dojdzie przede wszystkim do wykorzystania różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i sald ujemnych na rachunkach Uczestników, co poprzez efekt synergii pozwoli na uzyskanie przez poszczególnych członków grupy kapitałowej maksymalnych korzyści finansowych. Jednocześnie podmiot posiadający nadwyżkę środków finansowych uzyska co najmniej takie ich oprocentowanie jakie uzyskałby gdyby nie był uczestnikiem cash poolingu, zaś podmiot który posiada niedobory środków finansowych poniesie koszty pozyskania środków co najwyżej na takim poziomie jaki poniósłby gdyby nie był uczestnikiem cash poolingu.

Mechanizm prawny systemu cash poolingu będzie składał się z następujących elementów:

1. Wnioskodawca przystąpi do nienazwanej umowy cash poolingu z bankiem z siedzibą na terytorium Polski (dalej również jako: ?Bank?). Bank będzie podmiotem zewnętrznym, nie powiązanym z żadnym z Uczestników w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 CITU. W powyższej umowie podstawą rozliczeń będą transakcje przelewu (cesji) wierzytelności oraz przejęcia długu.
   
2. Wszystkie spółki, które będą Uczestnikami cash poolingu, w tym Pool Leader, są powiązane ze sobą kapitałowo w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 CITU (w tym Pool Leader). W szczególności Uczestnikami struktury będą spółki, w których Pool Leader posiada 100% udziałów lub w odniesieniu do których jest jedynym akcjonariuszem, jak również spółki, w których jedna ze spółek zależnych od Pool Leadera posiada 100% udziałów lub w odniesieniu do których jest jedynym akcjonariuszem.
   
3. Na podstawie zawartej umowy cash poolingu Bank będzie odpowiedzialny za całościową obsługę systemu zarządzania płynnością finansową a w szczególności będzie prowadził rachunki bieżące Uczestników, a w stosunku do Pool Leadera obok rachunku bieżącego także dodatkowy rachunek rozliczeniowy (dalej również jako ?Rachunek główny?), będzie dokonywał przeksięgowań wierzytelności i długów oraz ustalał saldo na Rachunku głównym, będzie naliczał odsetki od salda dodatniego na Rachunku głównym lub pobierał odsetki od salda ujemnego na Rachunku głównym, jak również alokował odsetki na koniec każdego miesiąca zgodnie z uzgodnionym w umowie cash poolingu kluczem alokacji. W wyniku dokonanych przelewów saldo końcowe na rachunkach bieżących Uczestników wyniesie zero. Wszelkie rozliczenia w ramach struktury odbywać się będą w złotych polskich (dalej również jako ?PLN?), w oparciu o rachunki prowadzone w PLN.
   
4. W szczególności na koniec każdego dnia roboczego pomiędzy Bank a Pool Leaderem będzie dochodziło do przelewu (cesji) wierzytelności i przejęcia długu, w zależności od tego, czy stan rachunku danego Uczestnika będzie wykazywał saldo dodatnie, czy ujemne. W odniesieniu do Uczestników, na których rachunkach zostanie odnotowane saldo ujemne, dojdzie do przelewu wierzytelności Banku na rzecz Pool Leadera według ich wartości nominalnej, w wyniku którego Pool Leader zapłaci Bankowi cenę w wysokości równej wartości nominalnej przelanych wierzytelności (w konsekwencji Bank obciąży Rachunek Główny kwotą równą nominałowi przelanych wierzytelności). W odniesieniu do Uczestników, na których rachunkach zostanie odnotowane saldo dodatnie dojdzie do przejęcia przez Pool Leadera od Banku zobowiązań Banku według ich wartości nominalnej, w wyniku którego Bank zapłaci Pool Leaderowi wynagrodzenie w wysokości równej wartości nominalnej przejętych zobowiązań (w konsekwencji Bank uzna Rachunek Główny kwotą równą nominałowi przejętych zobowiązań). W wyniku powyższych czynności zostanie ustalone saldo netto na Rachunku głównym, tj. zostanie osiągnięty efekt konsolidacji na tym rachunku.
   
5. Następnego dnia rano przeprowadzane będą transakcje odwrotne: zwrotnego przeniesienia wierzytelności na rzecz Banku, w wyniku którego Bank zapłaci Pool Leaderowi cenę w wysokości równej ich wartości nominalnej oraz zwrotnego przejęcia przez Bank od Pool Leadera zobowiązań, w wyniku którego Pool Leader zapłaci na rzecz Banku wynagrodzenie w wysokości równej ich wartości nominalnej.
   
6. W wyniku powyższych operacji na Rachunku głównym zostanie ustalone saldo, od którego Bank będzie naliczał odsetki (w przypadku salda dodatniego) według stopy procentowej stosowanej przez Bank dla depozytów w wysokości wynikającej z umowy cash poolingu lub od którego Bank będzie pobierał odsetki (w przypadku salda ujemnego) również według stopy procentowej stosowanej przez Bank dla kredytów w wysokości wynikającej z umowy cash poolingu.
   
7. Następnie odsetki będą rozdzielane i dystrybuowane pomiędzy Uczestników według ustalonego w umowie cash poohngu klucza alokacji, na koniec każdego miesiąca i zgodnie z raportem dotyczącym podziału odsetek sporządzonym przez Bank i przeanalizowanym przez Pool Leadera. W szczególności, odsetki będą podlegały podziałowi pomiędzy Uczestników poprzez, odpowiednio, uznanie lub obciążenie ich rachunków bieżących. Każdy z Uczestników będzie uprawniony do uzyskania od Pool Leadera, bądź do zapłaty na rzecz Pool Leadera proporcjonalnej części odsetek w zależności od salda na własnym rachunku bieżącym. W szczególności zgodnie z zapisami umowy cash poolingu transfery będą realizowane poprzez rachunek wewnętrzny Banku, tzn. nie będzie dochodziło do transferów rzeczywistych pomiędzy rachunkami Uczestników. Za wykonywane usługi Bank będzie pobierał wynagrodzenie.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie z zakresu podatku VAT:

Czy Spółka w ramach opisanego mechanizmu cash poolingu będzie świadczyć usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów usług (dalej również jako ?VAT?), czy też jedynym podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa finansowego zwolnione z opodatkowania VAT będzie Bank?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Spółka zaznacza, że jej stanowisko jest tożsame ze stanowiskiem zawartym we wnioskach o wydanie interpretacji indywidualnych wystosowanych przez innego Uczestnika, będącego jednocześnie Pool Leaderem w przedstawionej w opisie stanu faktycznego strukturze cash poolingu, które to wnioski były podstawą do wydania przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie interpretacji indywidualnych: z 12 lipca 2011 roku (sygn. akt IPPB5/423-456/11-4/JC, IPPB5/423-456/11-5/JC, IPPB5/423-456/11-6/JC), z 5 sierpnia 2011 roku (IPPP1/443-883/11-3/AW) oraz z 11 lipca 2011 roku (IPPB2/436-167/11-4/AF). W interpretacjach tych stanowisko Spółki zostało ocenione przez organ podatkowy jako prawidłowe. Pytania rozpatrywane w przywołanych wyżej interpretacjach są identyczne z pytaniami sformułowanymi w niniejszym wniosku.

Spółka w ramach opisanego mechanizmu cash poolingu nie będzie świadczyć usług podlegających opodatkowaniu VAT ponieważ jedynym podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa finansowego zwolnione z opodatkowania VAT będzie Bank.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku (Dz.U. 2004 r., Nr 54 poz. 535, dalej również jako ?VATU?) opodatkowaniu VAT podlega między innymi odpłatna dostawa towarów odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 VATU przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się ?przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?)?. Natomiast zgodnie z dyspozycją art. 8 ust. 1 VATU przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 VATU, ?rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7(?)?.

Umowa cash poolingu stanowi nienazwaną umowę prawa cywilnego, zbliżoną w swojej konstrukcji do umowy pożyczki, która jednak pomimo zawierania w sobie pewnych elementów tej umowy nie wyczerpuje istotnych jej znamion, co Spółka wykazała w sposób wyczerpujący w uzasadnieniu swojego stanowiska odnośnie Pytania 1. Na podstawie zawartej umowy cash poolingu Bank będzie odpowiedzialny za całościową obsługę systemu zarządzania płynnością finansową, a w szczególności będzie prowadził rachunki bieżące Uczestników, a w stosunku do Pool Leadera obok rachunku bieżącego także dodatkowy Rachunek główny. Będzie także dokonywał przeksięgowań wierzytelności i długów oraz ustalał saldo na Rachunku głównym, będzie naliczał odsetki od salda dodatniego na Rachunku głównym lub pobierał odsetki od salda ujemnego na Rachunku głównym, jak również alokował odsetki na koniec każdego miesiąca zgodnie z uzgodnionym w umowie cash poolingu kluczem alokacji. Za usługi świadczone w ramach struktury cash poolingu Bank będzie pobierał miesięczne wynagrodzenie od każdego Uczestnika. Spółka w sposób wyczerpujący przedstawiła szczegóły świadczonych przez Bank usług w ramach systemu cash poolingu.

Wobec powyższego w ocenie Spółki cechą umowy cash poolingu jest świadczenie przez Bank usług pośrednictwa finansowego, a dokładniej usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli, tj. usług wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 40 VATU. Stanowisko to potwierdza interpretacja indywidualna wydana dla Banku przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 listopada 2009 roku (Sygn. IPPP1-830/09-4/BS), w której organ podatkowy, w szczególności, wskazał że: ?Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca (tj. Bank) w ramach swojej działalności bankowej oferuje swoim klientom (podmiotom z jednej grupy kapitałowej) produkt bankowy typu cash pooling. (...) Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika zatem, iż w przedmiotowej sprawie w roli usługodawcy występuje Bank, który w oparciu o zawartą umowę, wykonywał będzie wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi cash poolingu. Za wyświadczoną usługę Wnioskodawca (tj. Bank) otrzyma wynagrodzenie.?

W przedmiotowym stanie faktycznym oraz w świetle powyższej interpretacji należy uznać, iż żaden z Uczestników struktury cash poolingu, w tym Wnioskodawca, nie świadczy na rzecz pozostałych Uczestników żadnych usług, ponieważ jedynym podmiotem odpowiedzialnym za obsługę systemu jest wyspecjalizowany podmiot - Bank. W szczególności wszystkie dokonywane w ramach systemu transfery finansowe nacelowane na realizacje celu cash poolingu dokonywane są za pośrednictwem wewnętrznego rachunku Banku.

W konsekwencji, to usługi świadczone przez Bank na podstawie umowy cash poolingu należy uznać za kompleksowe usługi pośrednictwa finansowego o wysoce wyspecjalizowanym charakterze. Reasumując, w ocenie Spółki jedynie usługi świadczone przez Bank w ramach struktury cash poolingu należy uznać za usługi pośrednictwa finansowego zwolnione z podatku od towarów i usług jako usługi wyczerpujące dyspozycję art. 43 ust. 1 pkt 40 VATU.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, w zakresie podatku VAT, uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.