Zbycie wierzytelności własnych Spółki wobec jej kontrahentów nie stanowi czynności podlegającej (...)

Zbycie wierzytelności własnych Spółki wobec jej kontrahentów nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu, nie należy jej dokumentować fakturą VAT. Jak wynika z art. 106 ust. 1 ustawy, faktura stwierdza dokonanie sprzedaży, czyli dokumentuje odpłatną dostawę towarów oraz odpłatne świadczenie usług.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30.04.2012 r.(data wpływu 04.05.2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia wierzytelności własnych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 04.05.2012r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zbycia wierzytelności własnych.


W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:


  1. Wstęp

Sp. z o.o. (dalej: ?Spółka? lub ?Wnioskodawca?) jest podmiotem należącym do międzynarodowej grupy kapitałowej A (dalej: ?Grupa?) działającej w branży farmaceutycznej (działalność Grupy obejmuje min. badania nad nowymi lekami oraz innymi produktami leczniczymi, produkcję oraz rejestrację leków jak również dystrybucję leków oraz produktów leczniczych).

Przedmiotem działalności Spółki jest dystrybucja leków oraz produktów leczniczych oferowanych przez Grupę, polegająca na nabywaniu tych produktów między innymi od spółki należącej do Grupy tj. A L B.V., oraz dalszej hurtowej odsprzedaży tych produktów niepowiązanym dystrybutorom (dalej: ?Dystrybutorzy?).


Działalność wykonywana przez Spółkę podzielona jest na funkcjonujące w obrębie Spółki dwa działy (dalej: ?Działy?). Obejmuje to:

  • Dział EPD (z ang. ?E?) - jest to Dział zajmujący się dystrybucją leków oraz produktów leczniczych, które w chwili obecnej nie są objęte ochroną patentową (dalej: ?Wyroby EPD?).
  • Dział PPD (z ang. ?P?) - jest to utworzony w 2012 r. Dział zajmujący się dystrybucją leków oraz produktów leczniczych objętych ochroną patentową (dalej: ?Wyroby PPD?). Składniki majątkowe wchodzące w skład tego działu mają być przedmiotem Transakcji.


Powyższe Działy nie są wydzielone prawnie w strukturze Spółki (nie stanowią one osobnych oddziałów, zakładów lub innych prawnie wyodrębnionych jednostek organizacyjnych). Podział struktury Spółki na ww. Działy nie wynika również formalnie z dokumentów statutowych Spółki (jak umowa Spółki, uchwała wspólników itp.). Podział struktury Spółki na Działy opiera się w istocie na możliwości podziału przychodów z tytułu dystrybucji Wyrobów EPD oraz Wyrobów PPD. Podział taki wynika z wytycznych Grupy do której należy Spółka, dotyczących organizacji funkcjonowania podmiotów należących do Grupy.

W chwili obecnej Grupa rozważa wydzielenie funkcji Działu PPD oraz przeniesienie tego działu w ramach sprzedaży (dalej: ?Transakcja?) do nowej spółki z Grupy (dalej: ?Nabywca?). Nabywcą będzie spółka kapitałowa z siedzibą na terytorium Polski.


Ponieważ wątpliwości Spółki (a w konsekwencji zadane we wniosku pytania) dotyczą kwestii podatkowej kwalifikacji transakcji polegającej na zbyciu składników majątku wchodzących w skład Działu PPD, poniżej Spółka opisuje:

  1. Zakres obecnego wyodrębnienia organizacyjnego, finansowego oraz funkcjonalnego Działu PPD;
  2. Składniki majątku, które zostaną objęte Transakcją oraz które zostaną wyłączone z zakresu Transakcji.


  1. Zasady obecnego wyodrębnienia organizacyjnego, finansowego oraz funkcjonalnego Działu
    PPD

2.1. Wyodrębnienie organizacyjne Działu PPD

Tak, jak wskazano powyżej, Działy (zarówno Dział PPD, jak również dział EPD) nie są wyodrębnione prawnie w strukturze Spółki (nie stanowią one osobnych oddziałów, zakładów lub innych prawnie wyodrębnionych jednostek organizacyjnych). Podział struktury Spółki na dwa Działy nie wynika również formalnie z dokumentów statutowych Spółki (jak umowa Spółki, uchwała wspólników itp.). Podział struktury Spółki na Działy opiera się natomiast na możliwości przyporządkowania przychodów z tytułu dystrybucji poszczególnych wyrobów (Wyrobów EPD oraz Wyrobów PPD).

Głównym i najistotniejszym składnikiem majątku rzeczowego Spółki są zapasy Wyrobów EPD oraz Wyrobów PPD, jak również wierzytelności handlowe w stosunku do Dystrybutorów dot. należności za sprzedane wyroby dystrybuowane przez Spółkę. Spółka nabywa dystrybuowane wyroby (zarówno Wyroby EPD jak również Wyroby PPD) na podstawie umowy zawartej ze spółką z Grupy - A L B.V. (dalej: ?Umowa A?). Produkty nabywane przez Sprzedającego od innych dostawców nie należą do Wyrobów PPD. Umowa A obejmuje swoim zakresem zarówno działalność Działu EPD jak również Działu PPD i jest kluczową (wspólna) umową dla działalności Spółki. Następnie wyroby te są odsprzedawane Dystrybutorom, na podstawie umów zawartych wspólnie dla Wyrobów EPD oraz Wyrobów PPD (innymi słowy, nie są zawierane oddzielne umowy dotyczące działalności Działu PPD oraz Działu EPD).

Formalnym pracodawcą w odniesieniu do pracowników (zajmujących się bezpośrednio obsługą magazynu) jest Spółka. Innymi słowy, Działy nie stanowią oddzielnych zakładów pracy w rozumieniu przepisów prawa pracy. Jeden z pracowników jest formalnie przypisany do Działu PPD. Spółka nie zatrudnia pracowników ogólno-administracyjnych i w zakresie usług księgowych, wsparcia administracyjnego (jak zbieranie zamówień, przekazywanie zamówień do magazynu, nadzorowanie zapłaty za towary), kontrolingu finansowego itp. jak również usług obsługi klientów nabywa usługi od innej Spółki z grupy tj. A L Poland Sp. z o.o.

Spółka jest najemcą powierzchni biurowej, oraz - co istotniejsze - najemcą powierzchni magazynowej, w której przechowywane są Wyroby PPD oraz Wyroby EPD. W tym zakresie zawarta została jedna (łączna) umowa najmu dotycząca powierzchni biurowej oraz powierzchni magazynowej. W praktyce, poszczególne części powierzchni magazynowej nie są - ze względów praktycznych - podzielone na powierzchnię, w której przechowywane są wyroby EPD oraz wyroby PPD. Oczywiście, w danym momencie Spółka jest w stanie ustalić, w której części powierzchni magazynowej znajdują się poszczególne wyroby, jednak podział powierzchni może się na co dzień zmieniać, w zależności od bieżących potrzeb przechowywania Wyrobów PPD oraz Wyrobów EPD.

Spółka nie jest właścicielem żadnych istotnych środków trwałych (powierzchnia magazynowa oraz sprzęt niezbędny do rozładunku/ załadunku wyrobów są przedmiotem nabywanych przez Spółkę kompleksowych usług magazynowania na podstawie wspólnej umowy dla Działu EPD oraz Działu PPD).

Na podstawie prowadzonej dokumentacji Spółka jest w stanie wskazać, które zobowiązania oraz należności Spółki są związane z działalnością poszczególnych Działów. Dotyczy to w szczególności bieżących zobowiązań oraz należności działu PPD.

2.2.Wyodrębnienie finansowe działu PPD


Spółka nie prowadzi oddzielnych ksiąg rachunkowych ani oddzielnych ksiąg i rejestrów podatkowych (przykładowo, rejestrów VAT, podatkowego rejestru środków trwałych i wartości niematerialnych itp.) dla Działu EPD oraz Działu PPD (prowadzona jest jedna księga rachunkowa dla całej Spółki oraz wspólne dla wszystkich Działów składających się na Spółkę rejestry podatkowe). Księgowanie przychodów kosztów Spółki odbywa się na następujących zasadach:

  • Przychody uzyskiwane w związku ze sprzedażą Wyrobów PPD są księgowane na koncie przychodowym przypisanym do Działu PPD;
  • Przychody wspólne dla Działu PPD oraz Działu EPD (przykładowo, przychody finansowe w postaci odsetek na rachunku bankowym) są księgowane na wspólnym koncie przychodowym;
  • Koszty uzyskania przychodów, które są związane wyłącznie z działalnością Działu PPD są księgowane na kontach kosztowych przypisywanych do Działu PPD w tym koszty związane z jednym z pracowników);
  • Koszty wspólne dla Działu PPD oraz Działu EPD (przykładowo: wypłacone odsetki od pożyczki) są księgowane na kontach wspólnych dla obydwu działów (tj. kontach nieprzypisanych do żadnego z Działów);


Spółka nie prowadzi osobnych rachunków bankowych oraz wszystkie środki pieniężne są utrzymywane na rachunkach bankowych wspólnych dla obydwu Działów.

Działalność Spółki jest częściowo finansowana pożyczką. Środki pieniężne uzyskane z pożyczki nie służą finansowaniu wyłącznie jednego, konkretnego Działu, lecz finansują całą działalność Spółki. Zobowiązania z tytułu pożyczki nie są dzielone na Działy. Również - jak wskazano powyżej - odsetki od Pożyczki nie są dzielone na poszczególne Działy.

Na podstawie dokumentów rachunkowości zarządczej dla poszczególnych Działów opracowywane są coroczne budżety, plany finansowe itp.


2.3. Wyodrębnienie funkcjonalne


Działalność Spółki koncentruje się w praktyce na nabywaniu oraz odsprzedawaniu wyrobów EPD oraz wyrobów PPD. Jak wskazano powyżej, działalność ta wykonywana jest w oparciu o umowy handlowe (z jednej strony, Umowę A, na podstawie której spółka nabywa towary, z drugiej strony, na podstawie umów z Dystrybutorami), które zawierane są wspólnie dla Działu PPD oraz Działu EPD.

Działalność gospodarcza Spółki prowadzona jest w praktyce w wynajmowanych powierzchniach magazynowych, wspólnych dla Działu PPD oraz EPD.

Również funkcje inne, niż związane bezpośrednio z dystrybucją wyrobów (administracyjne, księgowe) wykonywane są przez zewnętrzne podmioty, na podstawie umów usługowych. Są to - jak wskazano powyżej - umowy zawarte na potrzeby całej działalności Spółki (nabywane usługi nie są funkcjonalnie związane wyłącznie z działalnością któregoś z działów).

  1. Zakres transakcji

Planowana Transakcja, polegająca na sprzedaży Działu PPD do Nabywcy obejmowała będzie następujące elementy:

  1. Wyroby PPD:
  2. Wierzytelności handlowe, związane z działalnością Działu PPD;
  3. Zobowiązania handlowe związane z działalnością Działu PPD;

Natomiast z zakresu transakcji będą wyłączone:

  1. Kluczowo dla funkcjonowania Działu PPD, opisane powyżej:
    • Umowa ALGO - w tym zakresie po Transakcji Nabywca będzie zmuszony zawrzeć nową umowę, która będzie stanowiła podstawę do nabywania wyrobów PPD. Umowa ta zostanie przez Nabywcę zawada z A L B.V. lub z inną spółką należącą do Grupy.
    • Umowy z Dystrybutorami - w tym zakresie po Transakcji Nabywca będzie zmuszony zawrzeć nowe umowy z dystrybutorami (z założenia będą to te same podmioty które dotychczas dystrybuowały produkty PPD), które będą stanowiła podstawę do sprzedaży wyrobów PPD;
  2. Umowa najmu powierzchni magazynowej - w tym zakresie po Transakcji Nabywca bądź zawrze odrębną umowę najmu z właścicielem budynku odnoszącą się do powierzchni magazynowej obecnie wykorzystywanej przez Dział PPD, bądź zawrze umowę podnajmu ze Spółką, która nadał będzie pozostawała podmiotem umowy najmu z właścicielem budynku;
  3. Umowy o pracę (pracownicy Spółki, którzy formalnie są przyporządkowani do Działu PPD pozostaną w Spółce);
  4. Umowy rachunku bankowego - przed dniem Transakcji Nabywca zawrze własne umowy rachunku bankowego.
  5. Zobowiązania z tytułu pożyczki zaciągniętej przed Spółkę na finansowanie działalności.
  6. Księgi rachunkowe (tak, jak wskazano powyżej, Spółka prowadzi jedną księgę rachunkową, której prowadzenie będzie kontynuowane po Transakcji);
  7. Część środków pieniężnych Spółki, które na podstawie wewnętrznych budżetów przypisywane są Działowi PPD.


Należy wskazać, że na potrzeby Transakcji zostanie sporządzona wycena biegłego w zakresie:

  • wartości rynkowej rzeczowych składników majątkowych objętych Transakcją oraz
  • całkowitej wartości rynkowej przedmiotu Transakcji.


Należy wskazać, iż nie można wykluczyć, iż całkowita wartość rynkowa przedmiotu Transakcji (tj. kwota, jaką Nabywca zapłaci za transfer Działu PPD) będzie wyższa od sumy wartości rynkowej poszczególnych składników majątkowych (zapas Wyrobów PPD oraz wierzytelności względem Dystrybutorów). Wynika to z okoliczności, iż nabywając Dział PPD Nabywca będzie miał jednocześnie możliwość zawarcia (pod dniu Transakcji) umowy z A L B.V. (lub inną spółką z Grupy) oraz z dystrybutorami, co pozwoli mu w przyszłości odtworzyć działalność odpowiadającą zakresem działalność obecnego Działu PPD.


W związku z powyższym zadano następujące pytania:


  1. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym opisana w stanie faktycznym Transakcja nie będzie stanowiła sprzedaży przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 ust. 27e Ustawy o VAT, a w konsekwencji Transakcja będzie podlegała opodatkowaniu VAT zgodnie z zasadami wynikającymi z Ustawy o VAT z zastosowaniem stawek właściwych dla poszczególnych składników majątkowych wchodzących w skład Transakcji?
  2. Jeżeli stanowisko Spółki w zakresie pytania 1 jest prawidłowe, to czy (potencjalna) dodatnia różnica pomiędzy ceną Transakcji (tj. ceną, jaką Nabywca zapłaci Spółce w związku z transferem Działu PPD) a wynikającą z wyceny biegłego sumie wartości rynkowej poszczególnych składników wchodzących w skład składników majątkowych powinna zostać zakwalifikowana jako zbycie prawa majątkowego w postaci wiedzy handlowej i organizacyjnej (know-how) a w konsekwencji jako świadczenie usługi i wykazana na fakturze jako oddzielna pozycja?
  3. Jeżeli stanowisko Spółki w zakresie pytania 1 jest prawidłowe, to czy zbycie wierzytelności własnych Spółki wobec Dystrybutorów należy traktować jako zbycie praw majątkowych, a w konsekwencji jako świadczenie przez Spółkę usługi w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT (która będzie korzystała ze zwolnienia jako usługa w zakresie długów)?

Zdaniem Wnioskodawcy:


Uzasadnianie do Pytania 3


W opinii Spółki, zbycie wierzytelności własnych Spółki wobec Dystrybutorów w ramach opisanej Transakcji należy traktować jako zbycie praw majątkowych, a w konsekwencji jako świadczenie przez Spółkę usługi w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT. Jednocześnie, na podstawie artykułu 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT przedmiotową usługę należy traktować jako zwolnioną z VAT. W konsekwencji, wierzytelności będzie należało wykazać jako osobną pozycję na wystawionej przez Spółkę fakturze (z zastosowaniem zwolnienia z podatku).

Zgodnie z art. 5 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają (m.in.) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT, przez towary rozumie się ?rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii?, co oznacza, że sprzedaż wierzytelności własnych niewątpliwie nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu Ustawy o VAT.


W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W opinii Spółki, sprzedaż wierzytelności własnych należy traktować jako przeniesienie prawa do wartości niematerialnej w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, a w konsekwencji czynność tą zakwalifikować jako świadczenie usługi w rozumieniu tej Ustawy.


Kwestia ta została potwierdzona w opinii Rzecznika Generalnego Niila JAASKINENA w sprawie GFKL Financial Services AG C-93/10 w której wskazano, iż:

?29. Pojęcie ?świadczenie usług? zdefiniowane w art. 6 szóstej dyrektywy VAT, oznacza każdą transakcję niestanowiącą dostawy towarów Stanowi ono zatem kategorię pochodną, która została przez Trybunał zdefiniowana szeroko. Artykuł 6 stanowi również, że świadczenie usług może obejmować między innymi przeniesienie dobra niematerialnego niezależnie od tego, czy jego istnienie zostało stwierdzone dokumentem.

30. Jeżeli chodzi o zagadnienie przeniesienia dobra niematerialnego, znaczenie mają dwa wyroki. W wyroku w sprawie Swiss Re Trybunał orzekł, iż odpłatna cesja portfela umów o reasekurację ubezpieczenia na życie stanowiła świadczenie usług, ponieważ była przeniesieniem dobra niematerialnego (12). W wyroku w sprawie First National Bank of Chicago Trybunał miał za zadanie ocenić transakcję zakupu ustalonej ilości pewnej waluty w zamian za sprzedaż ustalonej ilości innej waluty, której szczegóły (takie jak rodzaj waluty, ilość oraz data ustalenia wartości świadczenia) były przedmiotem uzgodnień stron(13). Orzekł on, iż transakcje takie stanowiły świadczenie usług ze względu na fakt, że były przeniesieniem dobra niematerialne go (l4) przy czym świadczenie polegało na pozostawaniu banku w gotowości do zawarcia takich transakcji (15).

31. Moim zdaniem przeniesienie dobra niematerialnego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 szóstej dyrektywy VAT dotyczy sytuacji, w której cedent (w niniejszej sprawie - bank) przelewa wierzytelność na cesjonariusza (GFKL). W takim przypadku cedent świadczy usługę na rzecz cesjonariusza.?


Jednocześnie należy wskazać, iż zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: (...) (d) transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności:

Implementacja powyższej regulacji do Polskiego porządku prawnego została dokonana w art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się z podatku ?usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług?

W opinii Spółki, sprzedaż wierzytelności własnych należy traktować jako ?transakcję dotycząca długów? w rozumieniu art. 138 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE, i jednocześnie jako usługę w zakresie długów w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt.

Pogląd ten został potwierdzony w artykule opublikowanym w Rzeczpospolitej w dniu 8 listopada 2011 r., ?Kupujący wierzytelność nie powinien wystawiać faktury?, w którym przytoczono wypowiedź ekspercką P. Fałkowskiego, oraz K. Lewandowskiego, zgodnie z którą iż: ?Można zatem wnioskować, że celem dyrektywy VAT jest zwolnienie wszelkich transakcji dotyczących długów (wierzytelności) jako mieszczących się w koncepcji transakcji finansowych. Dlatego zbycie wierzytelności przez podatnika działającego w takim charakterze należy potraktować jako świadczenie usług zwolnionych z VAT.?

Podsumowując, w opinii Spółki, sprzedaż w ramach Transakcji w na rzecz Nabywcy powinno być potraktowane jako świadczenie usługi zwo1n z VAT. W konsekwencji, wartość wierzytelności powinna zostać wykazana na fakturze dokumentującej Transakcję jako osobna pozycja VAT, z zastosowaniem zwolnienia na podstawie art. 43 ust.1I pkt 40 Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.


Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.


W myśl art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.


Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z powyższego wynika zatem, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów. Przez świadczenie to należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Aby zaistniałe świadczenie uznać za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług niezbędne jest występowanie odpłatności za to świadczenie.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta.

W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż. Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ żaden rodzaj działalności gospodarczej nie zmierza do celu jakim jest nieuzyskanie wymagalnej zapłaty za świadczone usługi lub dostarczone towary, a w konsekwencji do sprzedaży tak powstałej wierzytelności.

W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). W konsekwencji, transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca w ramach ww. transakcji nie występuje w roli podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Zgodnie art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W związku z tym, iż zbycie wierzytelności własnych Spółki wobec jej kontrahentów nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu, nie należy jej dokumentować fakturą VAT. Jak wynika z art. 106 ust. 1 ustawy, faktura stwierdza dokonanie sprzedaży, czyli dokumentuje odpłatną dostawę towarów oraz odpłatne świadczenie usług.

Stanowisko Spółki w powyższej kwestii należało zatem uznać za nieprawidłowe.


Organ podatkowy informuje ponadto, iż w zakresie pytania nr 1 i 2 dot. skutków podatkowych z tytułu sprzedaży Działu do nowej spółki z Grupy wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie ? interpretacja indywidualna IPPP1/443-386/12-2/JL.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika