W zakresie stosowania odpowiedzialności solidarnej wobec nabywcy towarów tzw. wrażliwych.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stosowania stosowania odpowiedzialności solidarnej wobec nabywcy towarów tzw. wrażliwych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Firma O. Spółka z o. o. (zwana dalej Spółką) z siedzibą w Polsce zajmuje się handlem paliwami ciekłymi. Spółka zamierza dokonywać zakupów od nowych dostawców, podmiotów krajowych i podjęła wstępne rozmowy na ten temat.

Od 1 października 2013 r. weszły w życie przepisy przewidujące w obrocie paliwami odpowiedzialność nabywcy paliwa, za niezapłacony VAT przez dostawcę od sprzedaży dla tego nabywcy. Te nowe podmioty, od których Spółka rozważa kupno paliwa, mają ustanowioną tzw. kaucję gwarancyjną w wysokości 3.000.000 zł. i są w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, które złożyły kaucję gwarancyjną.

Spółka wskazuję, że wartość towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, nabywanych od jednego podmiotu dokonującego ich dostawy, bez kwoty podatku przekroczy w danym miesiącu kwotę 50.000 zł.

Spółka rozważając zakupy paliwa od nowych podmiotów, na tyle na ile może, zasięga informacji o tych nowych dostawcach, prosząc o kserokopie ich koncesji na handel paliwem, dokumenty z KRS, itd. Są to podmioty będące według dokumentów czynnymi podatnikami VAT. Dlatego Spółka rozważając z nimi współpracę nie ma żadnych podstaw, aby sądzić, że podmioty te nie zapłacą do swoich urzędów skarbowych VAT od sprzedaży paliwa do Spółki. Uważa, iż te podmioty zapłacą VAT od sprzedaży paliwa do Spółki.

Spółka nie wie, ile paliwa w danym miesiącu może kupić od takich nowych dostawców. Nie wie, bo wiedzieć obiektywnie nie może. Zresztą Spółka uważa, że jeżeli te nowe podmioty ustanowiły tzw. kaucję gwarancyjną w wysokości 3.000.000 zł i są w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, które złożyły kaucję gwarancyjną, to bez względu na wysokość zakupów paliwa od nich Spółka byłaby wyłączona z odpowiedzialności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy jeżeli dostawca paliwa dla Spółki ustanowił kaucję gwarancyjną w wysokości 3 000 000 zł. i jest w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, które złożyły kaucję gwarancyjną, to czy Spółka w każdym wariancie jest wyłączona z odpowiedzialności za zaległości podatkowe w VAT związane ze sprzedażą paliwa przez takiego dostawce na rzecz Spółki?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, jeżeli dostawca paliwa dla Spółki ustanowił kaucję gwarancyjną w wysokości 3.000.000 zł i figuruje w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, które złożyły kaucję gwarancyjną, to Spółka w każdym wariancie jest wyłączona z odpowiedzialności za zaległości podatkowe w VAT, związane ze sprzedażą paliwa przez tego dostawcę na jej rzecz.

Podstawę do takiego wniosku daje art. 105a ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, który stanowi, że: ?Przepisu ust. 1 nie stosuje się jeżeli na dzień dokonania dostawy towarów łącznie były spełnione następujące warunki:

1. podmiot dokonujący dostawy towarów, o którym mowa w ust. 1, był wymieniony w wykazie, o którym mowa w art. 105c ust. 1,
   
2. wysokość kaucji gwarancyjnej, o której mowa w art. 105b ust. 1, odpowiadała co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów dokonane w danym miesiącu na rzecz danego podatnika lub kaucja ta wynosiła co najmniej 3.000.000 zł".
   
   

Spółka stoi na stanowisku, że użycie przez ustawodawcę spójnika ?lub? oznacza, iż ustanowienie przez dostawcę paliwa dla Spółki kaucji gwarancyjnej w wysokości 3.000.000 zł jest przesłanką wyłączającą odpowiedzialność Spółki w omawianym zakresie (oczywiście przy spełnieniu drugiego warunku, czyli figurowania dostawcy paliwa w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, które złożyły kaucję gwarancyjną), bez względu na to, ile faktycznie wynosiłaby 1/5 podatku należnego przypadającego na dostawy towarów dokonane przez danego dostawcę na rzecz Spółki w danym miesiącu. Innymi słowy, kaucja gwarancyjna w wysokości 3.000.000 zł wyklucza odpowiedzialność Spółki za zaległości podatkowe w VAT związane ze sprzedażą paliwa przez dostawcę na rzecz Spółki, nawet jeżeli ta kwota byłaby niższa od 1/5 podatku należnego przypadającego na dostawy towarów dokonane przez dostawcę na rzecz Spółki w danym miesiącu. Brzmienie przepisu jest tutaj jednoznaczne.

Spółka uważa, że jeżeli ten nowy podmiot ustanowił kaucję w wysokości 3.000.000 zł., to bez względu na wysokość zakupów paliwa od niego byłaby wyłączona odpowiedzialność.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
   
2. eksport towarów;
   
3. import towarów na terytorium kraju;
   
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
   
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?). Natomiast towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Ze zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jako polska spółka zajmuje się handlem paliwami ciekłymi i zamierza dokonywać zakupów od nowych dostawców, podmiotów krajowych. W związku ze zmianami do ustawy o VAT dotyczącymi odpowiedzialności nabywcy paliwa za niezapłacony VAT przez dostawcę, Wnioskodawca rozważa zakup paliwa od podmiotów, które znajdują się w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy oraz złożyły kaucję gwarancyjną.

Wartość towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, nabywanych przez Wnioskodawcę od jednego podmiotu dokonującego dostawy, bez kwoty podatku przekroczy w danym miesiącu kwotę 50.000 zł. Wnioskodawca wskazuje również, że w miarę możliwości zasięga informacji o tych nowych dostawcach, prosząc o kserokopie ich koncesji na handel paliwem, dokumenty z KRS, itd. Wnioskodawca uważa, że jeżeli te nowe podmioty ustanowiły tzw. kaucję gwarancyjną w wysokości 3.000.000 zł i są w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, które złożyły kaucję gwarancyjną, to bez względu na wysokość zakupów paliwa od nich, będzie wyłączony z odpowiedzialności.

Wątpliwości Wnioskodawcy wiążą się zatem z kwestią uznania, czy będzie wyłączona jego odpowiedzialność za zaległości podatkowe, jako nabywcy paliwa, w sytuacji kiedy jego dostawca ustanowił kaucję gwarancyjną w wysokości 3 000 000 zł. i jest w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy.

W tym miejscu należy przywołać regulacje wprowadzone ustawą z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1027; dalej: ustawa zmieniająca), gdzie na mocy art. 1 pkt 4 tego aktu, do ustawy o VAT został dodany Dział Xa zatytułowany ?Odpowiedzialność podatkowa nabywcy w szczególnych przypadkach?, zawierający przepisy art. 105a-105c.

Powyższe przepisy weszły w życie z dniem 1 października 2013 r. (z wyjątkami wymienionymi w tym artykule), a ich celem jest zapobieganie nadużyciom podatkowym. Regulacje te wprowadzają instytucję odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązania podatkowe w podatku od towarów i usług sprzedawcy (odpowiedzialność solidarna) w obrocie niektórymi wyrobami stalowymi (nieobjętymi mechanizmem odwrotnego obciążenia), paliwami i złotem nieobrobionym.

Powyższa zmiana spowodowała, że od dnia 1 października 2013 r. do ustawy został dodany także załącznik nr 13 stanowiący wykaz towarów (tzw. towarów wrażliwych), o których mowa w art. 99 ust. 3a oraz art. 105a ust. 1 ustawy.

Zgodnie z ww. przepisem art. 105a ust. 1 ustawy, podatnik, o którym mowa w art. 15, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na rzecz tego podatnika, jeżeli:

1. wartość towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, nabywanych od jednego podmiotu dokonującego ich dostawy, bez kwoty podatku przekroczyła w danym miesiącu kwotę 50 000 zł, oraz
   
2. w momencie dokonania dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.
   
   

Przepisy zawierają ponadto katalog przesłanek, których spełnienie wyłącza zastosowanie odpowiedzialności solidarnej nabywcy. Należy podkreślić, że w celu uwolnienia się od odpowiedzialności podatkowej przez nabywcę wystarczy spełnienie jednej z tych przesłanek.

I tak, na podstawie art. 105a ust. 3 ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się:

1. do nabycia towarów, o których mowa w poz. 10 załącznika nr 13 do ustawy, jeżeli:
   1. nabycie to jest dokonywane na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego, do standardowych zbiorników pojazdów używanych przez podatników nabywających te towary, do napędu tych pojazdów,
      
   2. dostawy tych towarów dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych, lub
2. jeżeli powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podmiotu dokonującego dostawy towarów, o którym mowa w ust. 1, w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej, lub
   
3. jeżeli na dzień dokonania dostawy towarów łącznie były spełnione następujące warunki:
   1. podmiot dokonujący dostawy towarów, o którym mowa w ust. 1, był wymieniony w wykazie, o którym mowa w art. 105c ust. 1,
      
   2. wysokość kaucji gwarancyjnej, o której mowa w art. 105b ust. 1, odpowiadała co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów dokonane w danym miesiącu na rzecz danego podatnika lub kaucja ta wynosiła co najmniej 3.000.000 zł.
   
   

Ponadto, przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli podatnik wykaże, że okoliczności lub warunki, o których mowa w ust. 2, nie miały wpływu na niezapłacenie podatku (art. 105a ust. 4).

Zatem, nabywca towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy może wyłączyć się z odpowiedzialności solidarnej, o której mowa w art. 105a ust. 1 ustawy, korzystając z funkcji ochronnej instytucji kaucji gwarancyjnej na podstawie ww. przepisu art. 105a ust. 3 pkt 3 ustawy, jeżeli kupił towary od podmiotu wymienionego na dzień dokonania dostawy towarów w prowadzonym przez Ministra Finansów w formie elektronicznej i opublikowanym w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną i wysokość złożonej kaucji była odpowiednia, tj. odpowiadała co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów dokonane w danym miesiącu na rzecz danego podatnika lub wynosiła co najmniej 3.000.000 zł.

Z kolei na podstawie art. 105b ust. 1 ustawy, podmiot dokonujący dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, nieposiadający zaległości podatkowych, może złożyć w urzędzie skarbowym kaucję gwarancyjną stanowiącą zabezpieczenie zapłaty podatku w związku z dokonywaniem dostaw tych towarów. Warunek nieposiadania zaległości podatkowych ocenia się według stanu na dzień składania kaucji gwarancyjnej.

Wnioskodawca wskazuje, że swoich nowych dostawców sprawdza, w miarę możliwości, pod względem formalnym ? kserokopie koncesji, dokumenty KRS ? i na tej podstawie ocenia ich wiarygodność i stwierdza, że są to podatnicy VAT, którzy zapłacą VAT od transakcji z Wnioskodawcą jako nabywcą paliwa. Ponadto wysokość kaucji gwarancyjnej wpłaconej przez podmiot dokonujący dostawy paliwa na rzecz Wnioskodawcy wynosi nie mniej niż 3 000 000 zł. I są w wykazie podmiotów dokonywujących dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy.

Dokonanie analizy opisu sprawy w odniesieniu do przywołanych przepisów prawa, pozwala stwierdzić, że Wnioskodawca jako nabywca paliwa zostanie wyłączony z odpowiedzialności za zaległości podatkowe swojego dostawcy, w sytuacji kiedy ustanowił on kaucję gwarancyjną w wysokości 3 000 000 zł. i jest w wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy.

W świetle powyższych ustaleń, stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.