Obowiązujące od dnia 1 stycznia 2011r. przepisy znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług (...)

Obowiązujące od dnia 1 stycznia 2011r. przepisy znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług nie przewidują zwolnienia od opodatkowania dla czynności sprzedaży udziałów w spółkach; wobec powyższego, pośrednictwo w sprzedaży udziałów w spółkach świadczone przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności od dnia 1 stycznia 2011r. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej, tj. 23%.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 29 marca 2011r. (data wpływu 31 marca 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów w spółkach - jest nieprawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 31 marca 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów w spółkach.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Spółka jest firmą deweloperską, zapewniającą kompleksową obsługę w dziedzinie obrotu nieruchomościami, od koncepcji po zarządzanie obiektem. Realizacje Spółki obejmują zarówno biura, jak i centra typu outlet, magazyny, obiekty handlowe.

W ramach prowadzonej działalności Spółka zawiera także umowy z podmiotami posiadającymi udziały w krajowych spółkach, będących właścicielami nieruchomości. Na podstawie tych umów Spółka pośredniczy, ze względu na szeroką znajomość realiów panujących w przedmiotowej branży, w zbywaniu udziałów w spółkach, posiadanych przez te podmioty. W ramach zawartych umów Spółka działa w imieniu i na rzecz podmiotów posiadających udziały w krajowych spółkach, będących właścicielami nieruchomości. Obowiązki Spółki w ramach przedmiotowych umów obejmują przede wszystkim:

  1. Kontaktowanie się z potencjalnymi nabywcami, poprzez formułowanie odpowiednich ogłoszeń, organizowanie spotkań, rozmów telefonicznych itp.;
  2. Formułowanie oraz składanie ofert nabycia udziałów potencjalnym nabywcom;
  3. Przedstawianie potencjalnym nabywcom zalet oraz korzyści wynikających z zawarcia umowy zakupu udziałów;
  4. Negocjowanie cen oraz warunków sprzedaży udziałów;
  5. Przeprowadzanie odpowiednich przygotowań w celu zapewnienia stosownych warunków, niezbędnych do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży udziałów;
  6. Pośredniczenie w kontaktach między ostatecznymi nabywcami, a zleceniodawcą.

W ramach ww. usług Spółka nie doradza stronom potencjalnej transakcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy czynności opisane w stanie faktycznym, polegające na świadczeniu usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów w krajowych spółkach, są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności opisane w stanie faktycznym, polegające na świadczeniu usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów w krajowych spółkach są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.

Uzasadnienie

I.

Na gruncie ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do końca 2010r., usługi polegające na pośrednictwie w sprzedaży udziałów w spółkach podlegały zwolnieniu z VAT, jako usługi pośrednictwa finansowego (PKWiU sekcja J ex 65-67) wymienione w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Powyższe potwierdził między innymi, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 22 stycznia 2008r. (sygn. IP-PP2-443-617/07-2/PK) zgodnie z którą świadczenie rzeczonych usług (tj. usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów - dopisek Spółki) jest zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Wraz z nowelizacją ustawy o VAT, z dniem 1 stycznia 2011r. katalog usług finansowych zwolnionych z opodatkowania VAT przeniesiony został z załącznika nr 4 do art. 43 ustawy o VAT. W obecnym stanie prawnym, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010r. nr 211, poz. 1384; dalej: ustawa o obrocie instrumentami finansowymi), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Zdaniem Spółki wyłączenia z ww. zwolnienia określone w art. 43 ust. 15 i ust. 16 ustawy o VAT nie mają zastosowania do czynności wykonywanych przez Spółkę będących przedmiotem zapytania.

Zgodnie z uzasadnieniem do zmiany ustawy o VAT, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych, określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów. Zmiana ta miała na celu głównie dostosowanie przepisów prawa krajowego do wspólnotowego wzorca.

II.

Tym samym, w pierwszej kolejności należy ustalić, czy czynności wykonywane przez Spółkę i opisane w stanie faktycznym niniejszego wniosku, które obejmują przede wszystkim kontaktowanie się z potencjalnymi nabywcami, poprzez formułowanie odpowiednich ogłoszeń, organizowanie spotkań, rozmów telefonicznych itp.; formułowanie oraz składanie ofert nabycia udziałów potencjalnym nabywcom; przedstawianie potencjalnym nabywcom zalet oraz korzyści wynikających z zawarcia umowy zakupu udziałów; negocjowanie cen oraz warunków sprzedaży udziałów; przeprowadzanie odpowiednich przygotowań w celu zapewnienia stosownych warunków, niezbędnych do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży udziałów; pośredniczenie w kontaktach między ostatecznymi nabywcami, a zleceniodawcą stanowią pośrednictwo w świetle ustawy o VAT.

Zakres pośrednictwa dotyczącego papierów wartościowych badał między innymi ETS w orzeczeniu z 13 grudnia 2000 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. Trybunał wskazał, że nie trzeba rozważać dokładnego znaczenia słowa pośrednictwo (...) by stwierdzić, że w kontekście art. 13B(d)(5), odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przejmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Może ono polegać, między innymi, na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem pośrednictwa jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek zainteresowania pośrednika co do warunków umowy.

Podobnie czytamy w orzeczeniu ETS z dnia 21 czerwca 2007r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig, zgodnie z którym działalność pośrednictwa stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy.

Czynności jakie świadczy Spółka polegają na konkretnym działaniu Spółki zmierzającym do sprzedaży przez podmioty, z którymi Spółka zawiera umowy, posiadanych przez nie udziałów w krajowych spółkach tj. między innymi na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia umowy sprzedaży udziałów, nawiązywaniu kontaktu lub negocjowaniu z potencjalnym nabywcą, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności.

Biorąc zatem pod uwagę rozważania ETS na temat pośrednictwa, zdaniem Spółki, czynności wykonywane przez nią w ramach zawieranych umów i opisane w stanie faktycznym przedmiotowego wniosku, mieszczą się w definicji pośrednictwa.

III.

W drugiej kolejności, należy ustalić czy udziały stanowią instrumenty finansowe w świetle ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, instrumentami finansowymi są między innymi papiery wartościowe. Przez papiery wartościowe natomiast, zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. ustawy rozumie się:

  1. akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
  2. inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).

Przepisy nie definiują, co należy rozumieć przez inne zbywalne papiery wartościowe. Zdaniem Spółki należy uznać, że udziały w spółkach mieszczą się w tej kategorii.

Co do zasady bowiem przez udział w spółce należy rozumieć ogół praw i obowiązków wspólników, który wynika z kodeksu spółek handlowych i umowy spółki. Ogół praw i obowiązków wspólników wiąże się bezpośrednio z udziałem kapitałowym, rozumianym jako rachunkowo określona wartość ekonomiczna, która jest częścią kapitału zakładowego i odpowiada wartości wnoszonych wkładów. Udział można zatem określić jako majątkowe prawo wspólnika w spółce. Zasadą natomiast jest, że prawa majątkowe są zbywalne, jeżeli ustawa nie zawiera w tym względzie ograniczeń. Zgodnie z art. 180 Kodeksu spółek handlowych zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Nawet jeżeliby uznać, że istnieje wątpliwość, co do zakwalifikowania udziałów w spółkach do definicji instrumentów finansowych w świetle ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, to i tak pośrednictwo w sprzedaży udziałów w spółkach korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie regulacji wspólnotowych.

IV.

Treść przepisów Dyrektywy VAT regulująca zwolnienie usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów w spółkach jest wystarczająco precyzyjna i jasna, przez to nie budzi żadnych wątpliwości interpretacyjnych.

Stosownie bowiem do art. 135 ust. 1 pkt f Dyrektywy VAT państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.

Zwolnienie usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów potwierdzają również ww. wyroki ETS w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. oraz w sprawie C-453/05 Volker Ludwig.

Tak więc z przepisów Dyrektywy VAT wynika wprost, iż w przypadku usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów w spółkach zastosowanie znajduje zwolnienie z podatku od towarów i usług.

Tym samym, odmienna interpretacja przepisów krajowych prowadziłaby, zdaniem Spółki, do sprzeczności z odpowiednimi uregulowaniami Dyrektywy VAT. Oznaczałoby to, iż polski ustawodawca dokonał błędnej implementacji przepisów wspólnotowych, poprzez bezpodstawne zawężenie zakresu przedmiotowego zwolnienia.

W takim przypadku Spółka byłaby uprawniona do skorzystania ze zwolnienia bezpośrednio w oparciu o przepisy Dyrektywy VAT. Stanowisko takie wielokrotnie potwierdzały sądy krajowe powołujące się na linię orzeczniczą ETS, w tym m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 lipca 2009r. (sygn. akt. I FSK 1244/08), poprzez stwierdzenie, iż podatnik ma prawo powoływać się bezpośrednio na przepisy dyrektywy, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki: państwo członkowskie nie implementowało dyrektywy lub uczyniło to niewłaściwie oraz treść dyrektywy jest wystarczająco jasna i precyzyjna.

Podsumowanie

Zdaniem Spółki przedstawiony zakres przepisów wskazuje, że jedyną interpretacją jaką należy przyjąć, jest interpretacja, zgodnie z którą czynności świadczone przez Spółkę będące przedmiotem zapytania, polegające na świadczeniu usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów w spółkach, podlegają zwolnieniu z opodatkowania VAT.

Potwierdza to również uzasadnienie do zmiany ustawy o VAT, z którego nie wynika, aby miało ulec zmianie opodatkowanie VAT usług pośrednictwa w sprzedaży udziałów w spółkach, które do tej pory podlegały zwolnieniu z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

W myśl art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w ust. 2 art. 15 cyt. ustawy ? działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, iż ma ona charakter podmiotowy, odnosi się bowiem do podmiotów prowadzących tę działalność. Zatem, nie każda czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem, będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. A więc, w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samej sprzedaży udziałów bądź akcji nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym, nie podlega opodatkowaniu.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie natomiast z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do 43 ust. 1 pkt 41 cyt. ustawy, zwolnieniu podlegają usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Natomiast w myśl art. 43 ust. 13 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam w sobie stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Zgodnie z art. 43 ust. 14 cyt. ustawy, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Z kolei stosownie do zapisu art. 43 ust. 16 cyt. ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

  1. tytuł prawny do towarów;
  2. tytuł własności nieruchomości;
  3. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
  4. udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;
  5. prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.

Z okoliczności przedstawionych w niniejszym wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest firmą deweloperską i zapewnia kompleksową obsługę w dziedzinie obrotu nieruchomościami, od koncepcji po zarządzanie obiektem.

W ramach prowadzonej działalności Spółka zawiera także umowy z podmiotami posiadającymi udziały w krajowych spółkach, będących właścicielami nieruchomości. Na podstawie tych umów Spółka pośredniczy, ze względu na szeroką znajomość realiów panujących w przedmiotowej branży, w zbywaniu udziałów w spółkach, posiadanych przez te podmioty. W ramach zawartych umów Spółka działa w imieniu i na rzecz podmiotów posiadających udziały w krajowych spółkach, będących właścicielami nieruchomości. Obowiązki Spółki w ramach przedmiotowych umów obejmują przede wszystkim:

  1. Kontaktowanie się z potencjalnymi nabywcami, poprzez formułowanie odpowiednich ogłoszeń, organizowanie spotkań, rozmów telefonicznych itp.;
  2. Formułowanie oraz składanie ofert nabycia udziałów potencjalnym nabywcom;
  3. Przedstawianie potencjalnym nabywcom zalet oraz korzyści wynikających z zawarcia umowy zakupu udziałów;
  4. Negocjowanie cen oraz warunków sprzedaży udziałów;
  5. Przeprowadzanie odpowiednich przygotowań w celu zapewnienia stosownych warunków, niezbędnych do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży udziałów;
  6. Pośredniczenie w kontaktach między ostatecznymi nabywcami, a zleceniodawcą.

W ramach ww. usług Spółka nie doradza stronom potencjalnej transakcji.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu, zbywaniu własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że fakt posiadania i zbywania akcji czy udziałów należy połączyć z wykonywaniem działalności w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada, sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej, posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Taka sytuacja ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Wnioskodawca wskazuje bowiem, iż obok działalności głównej, polegającej na świadczeniu usług developerskich, zajmuje się pośrednictwem w zbywaniu udziałów w krajowych spółkach przez podmioty posiadające te udziały poprzez kontaktowanie się z potencjalnymi nabywcami, składanie im ofert, przedstawianie korzyści z wynikających z zawarcia umowy zakupu udziałów, negocjowanie cen oraz warunków sprzedaży, przeprowadzanie odpowiednich przygotowań niezbędnych do zawarcia umowy.

Z powyższego wynika, iż czynności polegające na pośrednictwie w sprzedaży udziałów w spółkach krajowych zalicza się do zawodowej płaszczyzny Wnioskodawcy. Tym samym, prowadzone przez Wnioskodawcę działania w tym zakresie wpisują się w definicję prowadzenia działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a opisana we wniosku sprzedaż udziałów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z treści art. 43 ust. 1 pkt 41 cyt. ustawy, zwolnieniu podlegają usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010r. Nr 211, poz. 1384) oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. Natomiast z zakresu zwolnienia wyłączone zostały, na mocy przedmiotowego przepisu, przechowywanie tych instrumentów i zarządzanie nimi.

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi z dnia 29 lipca 2005r. (t.j. Dz. U. Nr 211, poz. 1384), instrumentami finansowymi są:

  1. papiery wartościowe;
  2. niebędące papierami wartościowymi:
    1. tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
    2. instrumenty rynku pieniężnego,
    3. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
    4. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
    5. opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
    6. niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
    7. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
    8. kontrakty na różnicę,
    9. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.


W art. 3 pkt 1 ww. ustawy wskazano, iż przez papiery wartościowe rozumie się:

  1. akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000r. ? Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
  2. inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit.

    a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).

Nadmienić ponadto należy, iż jak wynika z treści art. 174 § 6 ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeksu spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 94, poz. 1037), na udziały lub prawa do zysku w spółce nie mogą być wystawiane dokumenty na okaziciela, jak również dokumenty imienne lub na zlecenie. Z powyższego wynika, iż udziały w spółce nie mogą być uznane za papiery wartościowe, ani za instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, w przeciwieństwie do akcji, obligacji, czy też weksli. Ewentualne wydane przez spółkę zaświadczenia o statusie udziałowca nie są również uznawane za instrument finansowy. Nie rodzą bowiem żadnych praw typowych dla instrumentów finansowych.

Biorąc zatem pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, w okolicznościach przedstawionych przez Wnioskodawcę należy stwierdzić, iż znowelizowana ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje zwolnienie od podatku dla czynności, których przedmiotem są instrumenty finansowe, w rozumieniu powołanej wcześniej ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi. Jak wynika z cytowanego art. 2 ust. 1 ww. ustawy, definicja instrumentów finansowych nie obejmuje udziałów w spółkach.

Tym samym należy stwierdzić, iż obowiązujące od dnia 1 stycznia 2011r. przepisy znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług nie przewidują zwolnienia od opodatkowania dla czynności sprzedaży udziałów w spółkach.

Wobec powyższego, pośrednictwo w sprzedaży udziałów w spółkach świadczone przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności od dnia 1 stycznia 2011r. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej, tj. 23%.

Zauważyć należy, iż z treści art. 135 ust. 1 pkt f Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE L z dnia 11 grudnia 2006r. Nr 347, poz. 1 ze zm.) wynika, iż państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.

Zauważyć należy, iż transakcje dotyczące udziałów w spółkach, co do zasady nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej. Sprzedaż udziałów przez właściciela, który dokonuje tej czynności jednorazowo, nie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, nie stanowi usługi podlegającej opodatkowaniu. Transakcje, których przedmiotem są udziały w spółkach podlegają temu podatkowi tylko wówczas, gdy są wykonywane w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez podmiot zajmujący się pośrednictwem w zakresie obrotu tymi udziałami.

Polska ustawa z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług zwalnia od podatku od towarów i usług m.in. czynności pośrednictwa w zakresie obrotu instrumentami finansowymi, które są określone za pomocą definicji zawartych w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi. Wśród instrumentów finansowych ww. ustawa z dnia 29 lipca 2005r. nie wymienia udziałów w spółkach

Spółka wskazała, iż brak możliwości stosowania zwolnienia dla usług pośrednictwa w zakresie obrotu udziałami w spółkach oznaczałby, iż polski ustawodawca dokonał błędnej implementacji przepisów wspólnotowych, poprzez bezpodstawne zawężenie zakresu przedmiotowego zwolnienia

Należy podkreślić, iż powszechnie przyjmuje się, iż dyrektywy są aktami wiążącymi ich adresatów, tj. państwa członkowskie co do rezultatu, który ma być osiągnięty. Tym niemniej implementacja przepisów dyrektyw nie oznacza dosłownego powielenia ich postanowień. Zachowane powinny być bowiem przede wszystkim cele, które przepisy dyrektyw formułują. Istotne jest aby regulacje poszczególnych państw członkowskich nie były sprzeczne z celami dyrektywy. Jednakże dane państwo może samodzielnie zdecydować w jaki sposób niniejszy cel osiągnie. W związku z powyższym polski ustawodawca wprowadzając zwolnienie od podatku tylko dla instrumentów finansowych wymienionych w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi uwzględnił postanowienia Dyrektywy, które dają prawo państwom członkowskim stosowania wyłączeń z opodatkowania tym podatkiem niektórych czynności wykonywanych przez podmioty gospodarcze.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego ? stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika