W związku z brakiem prawnych uregulowań możliwym jest dokonanie obniżenia kwoty obrotu oraz kwoty (...)

UZASADNIENIE

W dniu 22 października 2010r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokonania korekty obrotu oraz kwoty podatku należnego za poprzednie okresy rozliczeniowe. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 15 grudnia 2010r. (data wpływu 16 grudnia 2010r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu Nr IPPP2-443-821/10-2/AK z dnia 9 grudnia 2010r. (data doręczenia 13 grudnia 2010r.)

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

P. nabywa usługi od kontrahentów zewnętrznych (wczasy, obozy młodzieżowe, kolonie, wycieczki, usługi krótkotrwałego zakwaterowania, bilety do teatru czy kina itp.), finansując zakup w całości ze środków ZFŚS czyli całe zobowiązanie opłacane jest z ZFŚS. Sprzedaż dokonywana przez kontrahentów na rzecz firmy dokumentowana jest fakturami VAT oraz fakturami VAT marża. Z zakupionych przez P. usług korzystają następnie, za częściową odpłatnością, pracownicy firmy. Wysokość dofinansowania uzależniona jest m.in. od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej danego pracownika. Pracownik w celu uregulowania należnej za usługę kwoty, dokonuje wpłaty środków pieniężnych na konto bankowe ZFŚS. Kwota ta może być również uregulowana, za jego zgodą, poprzez potrącenie należności z wynagrodzenia pracownika. P. opodatkowuje przedmiotowe usługi. W związku z tym, że sprzedaż dokonana jest na rzecz osób fizycznych, nie jest ona dokumentowana fakturą VAT.

Powstały jednak wątpliwości odnośnie momentu dokonania zmniejszenia obrotu o wykazany nieprawidłowo podatek, w przypadku braku konieczności wystawienia faktury korygującej, gdy nie wystawiono faktury pierwotnej.

Dla zobrazowania powyższej sytuacji Wnioskodawca przedstawił następujący przykład:

W miesiącu lipcu P. zakupiła we własnym imieniu od innego podatnika kolonie dla dzieci pracowników w cenie 1000 zł brutto od osoby. Kontrahent wystawił fakturę VAT marża. Ustalono odpłatność pracownika w wysokości 500 zł od osoby, pozostała kwota, tj. 500 zł pokryta została z ZFŚS. Pracownicy wpłacili wymaganą kwotę nie żądając przy tym wystawienia faktur. P. , z uwagi na fakt spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 119 ust. 3 oraz 3a ustawy o VAT, uznaje, iż ma prawo do rozliczenia przekazanych pracownikom usług turystycznych zgodnie ze szczególną procedurą tzw. marżą. Mając na uwadze, iż kwota marży obliczona zgodnie z art. 119 ust. 2 ustawy o VAT wynosi: 500 zł - 1000 zł = (- 500 zł) - jest zatem wartością ujemną i jako podstawa opodatkowania winna być wskazana wartość 0 zł.

Jednakże, z powodu pomyłki, otrzymana od pracownika należność nieprawidłowo została ujęta w ?Zbiorczym zestawieniu sprzedaży? i potraktowana jako sprzedaż podlegająca opodatkowaniu, od której wyliczona została kwota podatku VAT, wg właściwej stawki i wykazana w deklaracji VAT-7.

W związku z powyższym Firma winna dokonać korekty obrotu oraz kwoty podatku in minus.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w przypadku niewystawienia faktury korygującej (z powodu braku konieczności wystawienia faktury dokumentującej transakcję pierwotną) możliwe jest skorygowanie, in minus, błędnie wykazanej w deklaracji VAT-7 podstawy opodatkowania oraz zadeklarowanego podatku VAT w bieżącym okresie rozliczeniowym...

Zdaniem Wnioskodawcy przekazanie (za częściową odpłatnością) pracownikom usług turystyki zakupionych od zewnętrznych kontrahentów - biur turystycznych, udokumentowanych fakturami VAT marża i fakturami VAT, zgodnie z art. 119 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu według szczególnej procedury przewidzianej dla usług turystyki. Warunki, jakie musi spełnić podatnik, aby móc stosować szczególne zasady opodatkowania usług turystyki zostały określone w art. 119 ust. 3 ustawy o VAT. Zgodnie z powyższym przepisem podatnik powinien:

1. mieć siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju,
2. działać na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek,
3. przy świadczeniu usługi nabywać towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.
   
   

W ocenie Spółki, ustawa o VAT nie zawiera ograniczenia katalogu nabywców usług turystyki opodatkowanych zgodnie z zasadami szczególnymi.

Usługi turystyczne nie zostały również wprost wymienione w żadnym z grupowań Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 1997r. Jednocześnie, od 1 stycznia 2008r. obowiązuje znowelizowany art. 8 ust. 3 ustawy o VAT, który potwierdza, że usługi turystyki, o których mowa w art. 119 ustawy o VAT, nie powinny być klasyfikowane na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Wczasy, kolonie oraz kilkudniowe wycieczki stanowią więc usługi turystyczne.

W konsekwencji, możliwość stosowania przez podatnika szczególnych zasad opodatkowania usług turystyki i ich dokumentowania, zgodnie z zasadami określonymi w art. 119 ustawy, zależy od spełnienia przez niego łącznie ww. warunków.

P. stoi na stanowisku, że spełnia przesłanki określone w art. 119 ust. 3 oraz 3a ustawy o VAT, w konsekwencji powyższego ma prawo do rozliczenia przekazanych swoim pracownikom za częściową odpłatnością usług turystycznych zgodnie ze szczególną procedurą tzw. marżą.

Biorąc pod uwagę fakt, że pracownicy nie zgłaszają żądania wystawienia faktury, Wnioskodawca dokumentuje powyższą sprzedaż w zestawieniach sprzedaży. Powyższe działanie jest zdaniem Spółki zgodne z obowiązującymi przepisami, bowiem w przypadku dokonywania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie ma obowiązku wystawiania faktur. Zgodnie bowiem z art. 106 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535) podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2 osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Co do zasady, sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej winna być dokumentowana za pomocą kasy rejestrującej. Jednakże w poz. 34 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z dnia 23 grudnia 2009r. (Dz. U. Nr 224, poz. 1797 ze zm.) jako czynności zwolnione z ewidencjonowania ustawodawca wymienił dostawę towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników (?). Z powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, wynika, że sprzedaż usług turystycznych na rzecz pracowników nie podlega rygorowi ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej, dlatego też Spółka nie dokonuje takiej ewidencji. Ponadto, jak już wskazano powyżej, P. nie wystawia faktur na rzecz pracowników, w sytuacji, gdy pracownicy nie zgłaszają żądania jej wystawienia. Z uwagi na fakt, iż w przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia ze szczególną procedurą przy świadczeniu usług turystyki, opodatkowaniu podlegała będzie kwota marży pomniejszonej o wartość podatku a zatem konieczne jest sporządzenie dokumentacji, o której mowa w art. 119 ust. 3a.

Mając na uwadze, iż kwota marży obliczona zgodnie z art. 119 ust. 2 wynosi: 500 zł - 1000 zł = (- 500 zł), jest zatem wartością ujemną jako podstawa opodatkowania winna być wskazana wartość 0zł. Jednakże, jak już wskazaliśmy w stanie faktycznym, z powodu pomyłki, błędnie została zadeklarowana, jako podstawa opodatkowania, kwota 500 zł oraz naliczony został od niej podatek należny. W związku z powyższym Firma nasza winna dokonać korekty obrotu in minus. Brak możliwości wystawienia faktury korygującej (nie wystawiono bowiem wcześniej faktury) nie stanowi przeszkody, zdaniem Spółki, do obniżenia błędnie zadeklarowanej podstawy opodatkowania oraz podatku należnego. Mając na uwadze fakt, iż przepisy prawa podatkowego nie dają podstaw do określenia innego momentu dokonania obniżenia kwoty podatku należnego, zdaniem Wnioskodawcy korekty tej należy dokonać w bieżącym rozliczeniu, tak jak ma to miejsce w przypadku obniżenia obrotu z tytułu korekt faktur wewnętrznych.

Zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązujących rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b. Dokonując wykładni tego przepisu Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 12 listopada 2009r. (I SA/Wr 1155/09) stwierdził, że dokonanie korekty faktury nie stanowi jedynej możliwości dla zmniejszenia obrotu. Zmniejszenie takie możliwe jest także w oparciu o inne dokumenty, które zawierać będą wszelkie dane potrzebne dla zobrazowania wysokości udzielonego rabatu. Zdaniem Sądu rabaty udokumentowane notą kredytową i zestawieniem transakcji, również powinny pomniejszać obrót Spółki stosownie do art. 29 ust. 4 ustawy o VAT.

Ponadto przepis art. 29 ust. 4a ustawy o VAT stanowi, że w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to otrzymano. Zawarta w powyższym przepisie zasada posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez odbiorcę w przypadku konieczności zmniejszenia VAT należnego, z powodów czysto technicznych (nieprawidłowo wykazano kwoty pierwotne), nie będzie miała zastosowania w odniesieniu do przedmiotowych zestawień. Przepisy nie regulują kwestii, kiedy podatnik ma prawo skorygować na minus podatek należny i obrót wykazany pierwotnie w zestawieniach. Ponieważ, zdaniem Wnioskodawcy, nie ma podstaw do skorzystania z uprawnienia do korygowania in minus obrotu wstecz, dlatego obniżenia tego należy dokonać na bieżąco.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 106 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zmianami), podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Jak stanowi art. 109 ust. 3 cyt. ustawy, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Jak stanowi art. 111 ust. 1 cyt. ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących

Zgodnie natomiast z § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009r.

w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 224, poz. 1797) zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2010r. sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia. W poz. 34 powyższego załącznika wskazano, iż zwolnione z obowiązku ewidencjonowania są dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali, przy czym powyższe zwolnienie nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych czynności przed dniem 1 stycznia 2010r.

Stosownie do art. 119 ust. 1 cyt. ustawy, podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku, z zastrzeżeniem ust. 5.

W myśl art. 119 ust. 2 cyt. ustawy, przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.

Ust. 3 art. 119 cyt. ustawy wskazuje, iż przepis ust. 1 stosuje się bez względu na to, kto nabywa usługę turystyki, w przypadku gdy podatnik:

1. ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju;
2. działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek;
3. przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty;
4. (uchylony).
   
   

Zgodnie natomiast z art. 119 ust. 3a cyt. ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 3, są obowiązani prowadzić ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3, z uwzględnieniem kwot wydatkowanych na nabycie towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, oraz posiadać dokumenty, z których wynikają te kwoty.

W myśl art. 99 ust. 1 cyt. ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.

Jak stanowi art. 99 ust. 3 cyt. ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1, inni niż podatnicy rozliczający się metodą kasową, mogą również składać deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 2, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa. Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu dokonuje zawiadomienia, o którym mowa w zdaniu pierwszym, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął wykonywanie tych czynności.

Z okoliczności przedstawionych przez Wnioskodawcę wynika, iż Spółka nabywa usługi od kontrahentów zewnętrznych (wczasy, obozy młodzieżowe, kolonie, wycieczki, usługi krótkotrwałego zakwaterowania, bilety do teatru czy kina itp.), finansując zakup ze środków ZFŚS. Z zakupionych przez Wnioskodawcę usług korzystają następnie, za częściową odpłatnością, pracownicy firmy. Pracownik w celu uregulowania należnej za usługę kwoty, dokonuje wpłaty środków pieniężnych na konto bankowe ZFŚS lub poprzez potrącenie należności z wynagrodzenia pracownika. P. opodatkowuje przedmiotowe usługi. W związku z tym, że sprzedaż dokonana jest na rzecz osób fizycznych, nie jest ona dokumentowana fakturą VAT.

Z uwagi na fakt spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 119 ust. 3 oraz 3a ustawy o VAT, Spółka uznaje, iż ma prawo do rozliczenia przekazanych pracownikom usług turystycznych zgodnie ze szczególną procedurą tzw. marżą. Mając na uwadze, iż kwota marży obliczona zgodnie z art. 119 ust. 2 ustawy o VAT jest wartością ujemną (kwota zapłacona podmiotowi, od którego została zakupiona usługa turystyczna przewyższa kwotę wpłaconą przez pracownika) Spółka jako podstawę opodatkowania wskazuje wartość 0 zł.

Jednakże, z powodu pomyłki, otrzymana od pracownika należność nieprawidłowo została ujęta w ?Zbiorczym zestawieniu sprzedaży? i potraktowana jako sprzedaż podlegająca opodatkowaniu, od której wyliczona została kwota podatku VAT, wg właściwej stawki i wykazana w deklaracji VAT-7.

Wątpliwości Spółki budzi, czy w przypadku niewystawienia faktury korygującej (z powodu niewystawienia faktury dokumentującej transakcję pierwotną) możliwe jest skorygowanie, in minus, błędnie wykazanej w deklaracji VAT-7 podstawy opodatkowania oraz zadeklarowanego podatku VAT w bieżącym okresie rozliczeniowym.

Biorąc pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzić należy, iż ustawodawca nie wskazał w jaki sposób należy dokonać korekty podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego wykazanych w deklaracji VAT-7 złożonej za poprzednie okresy rozliczeniowe, w sytuacji, gdy podatnik dokonując sprzedaży nie jest zobowiązany ani do wystawienia faktury VAT, zgodnie z art. 106 ust. 4 ani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Pomyłka dotyczy więc kwot wykazanych tylko w ewidencjach prowadzonych w oparciu o art. 109 ust. 3 cyt. ustawy.

W sytuacji takiej, stwierdzić należy, iż w związku z brakiem prawnych uregulowań możliwym jest dokonanie obniżenia kwoty obrotu oraz kwoty podatku należnego w bieżącym okresie rozliczeniowym. Zaznaczyć należy, iż prowadzone przez Wnioskodawcę ewidencje winny zawierać wszelkie dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji, a więc również kwoty obrotu oraz kwoty podatku należnego pomniejszające podstawę opodatkowania oraz wynikający z niej podatek należny w bieżącym okresie rozliczeniowym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.