Przekazanie gospodarstwa rolnego nie będzie się wiązało dla przekazującego (Wnioskodawcy) z obowiązkiem (...)

UZASADNIENIE

W dniu 29 października 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku VAT.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi gospodarstwo rolne oraz dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie transportu krajowego i handlu artykułami do produkcji rolnej. Dla działalności gospodarczej i gospodarstwa rolnego ma nadany jeden wspólny numer NIP. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT w zakresie prowadzenie gospodarstwa rolnego i działalności gospodarczej.

Wnioskodawca korzystał w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 z dotacji na zakup maszyn rolniczych na podstawie umowy o dofinansowanie z dnia 9 kwietnia 2010 r. oraz umowy z dnia 27 lipca 2011 r. W związku z dokonanymi zakupami maszyn rolniczych Wnioskodawca rozliczył podatek VAT i otrzymał zwrot nadpłaconego podatku.

W najbliższym czasie Wnioskodawca zamierza przekazać synowi w formie darowizny całe gospodarstwo rolne wraz z budynkami gospodarczymi i maszynami rolniczymi (również tymi zakupionymi w ostatnich pięciu latach), inwentarzem żywym i wszystkimi składnikami niezbędnymi do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Zamierza równocześnie pozostawić sobie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie transportu krajowego i handlu artykułami do produkcji rolnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jako darczyńca całego gospodarstwa rolnego będzie musiał dokonać korekty podatku VAT naliczonego od maszyn rolniczych zakupionych w okresie ostatnich 5 lat?

Stanowisko Wnioskodawcy,

Na mocy art. 91 ust. 9 ustawy o VAT, w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, korekta określona w ust. 1-8 tego artykułu jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Korektę tą dokonuje nabywca gospodarstwa rolnego lub jego zorganizowanej części, tylko wtedy jeżeli poszczególne składniki majątku nie będą wykorzystywane przez niego wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych, tj. będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lub wyłącznie do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

W tym przypadku obdarowany syn Wnioskodawcy będzie prowadził dalej gospodarstwo rolne i pozostanie rolnikiem VAT czynnym, więc sposób wykorzystywania składników majątkowych się nie zmieni i tym samym obowiązek przeprowadzenia korekty nigdy nie wystąpi.

Obecnie gospodarstwo rolne Wnioskodawcy jako darczyńcy stanowi całość pod względem organizacyjnym, czyli obdarowany jako następca prawny przejmuje również wszystkie prawa i obowiązki darczyńcy związane z otrzymanym gospodarstwem rolnym. Po zaprzestaniu prowadzenia działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług i przekazaniu gospodarstwa synowi darczyńca nie będzie miał obowiązku opodatkowania towarów, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy.

Tym samym darczyńca nie będzie miał obowiązku korekty w zakresie podatku naliczonego związanego z nabytymi składnikami majątkowymi gospodarstwa. Obowiązek ten przejdzie na obdarowanego zgodnie z art. 91 ust. 9 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Ponadto, stosownie do treści art. 7 ust. 2 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
   
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Przez towary, zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. W przepisie tym wskazano te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, lecz z uwagi na stosowne wyłączenie czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Zgodnie z treścią art. 6 pkt 1 ww. ustawy przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie ?transakcji zbycia? należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu). Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy ustawy nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?. Z tej przyczyny, dla celów określenia zakresu pojęcia ?przedsiębiorstwo? wykorzystuje się regulację zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
   
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
   
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
   
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
   
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
   
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
   
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
   
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
   
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Zgodnie natomiast z art. 55² ustawy Kodeks cywilny czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym.

Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art. 55³ ustawy Kodeks cywilny za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Wprawdzie w przepisach ustawy Kodeks cywilny gospodarstwo rolne zostało zdefiniowane odrębnie od przedsiębiorstwa to jednak można przyjąć, że spełnia ono określone w tej ustawie wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa. Należy więc przyjąć, że gospodarstwo rolne (pomimo jego odrębnego zdefiniowania zarówno w ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w ustawie Kodeks cywilny) stanowi podobną do przedsiębiorstwa jednostkę organizacyjną, w ramach której prowadzona jest działalność gospodarcza.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki tj. odliczenia dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego oraz podmiotu zobowiązanego do ich dokonania zostały określone w art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl art. 91 ust. 1 ww. ustawy po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Stosownie do art. 91 ust. 2 ww. ustawy w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Szczegółowy sposób dokonywania korekt określony został w art. 91 ust. 3-9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie natomiast z treścią art. 91 ust. 9 powołanej ustawy w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Z przedstawionej treści wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi gospodarstwo rolne oraz dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie transportu krajowego i handlu artykułami do produkcji rolnej. Dla działalności gospodarczej i gospodarstwa rolnego ma nadany jeden wspólny numer NIP. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca korzystając w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 z dotacji na zakup maszyn rolniczych dokonał zakupu maszyn rolniczych i rozliczył podatek VAT otrzymując zwrot nadpłaconego podatku. Wnioskodawca zamierza przekazać synowi w formie darowizny całe gospodarstwo rolne wraz z budynkami gospodarczymi i maszynami rolniczymi (również tymi zakupionymi w ostatnich pięciu latach), inwentarzem żywym i wszystkimi składnikami niezbędnymi do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Zamierza równocześnie pozostawić sobie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie transportu krajowego i handlu artykułami do produkcji rolnej. Syn będzie prowadził dalej gospodarstwo rolne i pozostanie rolnikiem VAT czynnym.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do obowiązku korekty podatku VAT od maszyn rolniczych zakupionych w okresie ostatnich 5 lat w związku z przekazaniem gospodarstwa synowi.

Jak wskazano wyżej przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

W świetle przywołanych przepisów i przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że planowana przez Wnioskodawcę czynność przekazania synowi w formie darowizny gospodarstwa rolnego - w skład którego wchodzić będzie całe gospodarstwo rolne wraz z budynkami gospodarczymi i maszynami rolniczymi (również tymi zakupionymi w ostatnich pięciu latach), inwentarzem żywym i wszystkimi składnikami niezbędnymi do prowadzenia gospodarstwa rolnego ? prowadzonego dalej przez obdarowanego, który jako następca prawny przejmie wszystkie prawa i obowiązki darczyńcy związane z otrzymanym gospodarstwem rolnym oraz stanowiącego całość pod względem organizacyjnym spełnia warunki przedsiębiorstwa określonego w art. 55¹ i art. 55³ ustawy Kodeks cywilny. Tym samym, czynność ta wyłączona będzie spod działania ustawy na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji, jako, że przedmiotem przekazania będzie przedsiębiorstwo obowiązek ewentualnej korekty podatku naliczonego od zakupionych składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa - stosownie do art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług ? zostanie przeniesiony na nabywcę (obdarowanego). Korekty podatku naliczonego, o której mowa w art. 91 dokonuje więc nabywca przedsiębiorstwa, o ile poszczególne składniki majątku nie będą wykorzystywane przez nabywcę wyłącznie do wykonywania czynności w stosunku do których nabywcy przysługiwało będzie prawo do odliczenia podatku tj. będą wykorzystywane zarówno do czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub wyłącznie do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Dlatego też należy stwierdzić, że przekazanie gospodarstwa rolnego nie będzie się wiązało dla przekazującego (Wnioskodawcy) z obowiązkiem dokonania korekty w zakresie podatku naliczonego związanego z nabytymi w okresie ostatnich 5 lat maszynami rolniczymi zakupionymi do prowadzonego gospodarstwa, gdyż ewentualny obowiązek korekty podatku naliczonego ciążyć będzie na nabywcy (synu), o czym stanowi art. 91 ust. 9 ww. ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.