Możliwość zastosowania w stosunku do sprzedawanych pojazdów procedury VAT marża, sposób określenia (...)

Możliwość zastosowania w stosunku do sprzedawanych pojazdów procedury VAT marża, sposób określenia ceny nabycia tych pojazdów oraz prawo do odliczenia podatku VAT z faktur VAT dokumentujących koszty związane ze sprzedażą pojazdu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki - przedstawione we wniosku z dnia 6 grudnia 2013 r. (data wpływu 10 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

  • możliwości zastosowania w stosunku do sprzedawanych pojazdów procedury VAT marża ? jest prawidłowe,
  • sposobu określenia ceny nabycia ww. pojazdów - jest nieprawidłowe,
  • prawa do odliczenia podatku VAT z faktur VAT dokumentujących koszty związane ze sprzedażą pojazdu ? jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 10 grudnia 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania w stosunku do sprzedawanych pojazdów procedury VAT marża, sposobu określenia ceny nabycia tych pojazdów oraz prawa do odliczenia podatku VAT z faktur VAT dokumentujących koszty związane ze sprzedażą pojazdu.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:


Głównym przedmiotem działalności Spółki jest udzielanie pożyczek gotówkowych osobom fizycznym, w tym pożyczek lombardowych. Z tego względu w przeważającym stopniu działalność Spółki stanowi działalność zwolniona z podatku VAT. Jednym z produktów, jakie Spółka zamierza wprowadzić na rynek będzie pożyczka zabezpieczona przewłaszczeniem samochodu (używanego).

Procedura będzie wyglądać w ten sposób, że Spółka oprócz umowy pożyczki, będzie zawierać z pożyczkobiorcą umowę przewłaszczenia pojazdu z warunkiem zawieszającym. Pojazd stanie się własnością Spółki z chwilą ziszczenia się warunku, czyli gdy w określonym w umowie terminie pożyczkobiorca nie spłaci wszystkich wierzytelności wynikających z umowy pożyczki. Umowa będzie mogła przewidywać, iż w momencie upłynięcia terminu spłaty wierzytelności pożyczkowych do przewłaszczenia nie dojdzie jeśli pożyczkobiorca odda pojazd do depozytu i w ciągu 30 dni spłaci wszystkie wierzytelności.

W przypadku gdy do spłaty wierzytelności pożyczkowych nie dojdzie (bądź to w momencie upłynięcia terminu spłaty i nieskorzystania z opcji depozytu, bądź w terminie 30 dni od momentu oddania pojazdu w depozyt) - własność pojazdu przechodzi na Spółkę, przy czym na potrzeby rozliczenia, strony ustalą wartość pojazdu na dzień przeniesienia własności w oświadczeniu o przeniesieniu własności, bądź wartość zostanie oszacowana przez biegłego zajmującego się wycenami. Po dokonaniu przewłaszczenia, Spółka wystawi przewłaszczony pojazd na sprzedaż (ogłoszenie z ofertą sprzedaży, wstawienie do komisu) po ustalonej (oszacowanej) cenie. Spółka zastrzega sobie w umowie prawo do obniżenia ceny sprzedaży w wypadku gdy w określonym terminie nie dojdzie do sprzedaży po cenie pierwotnej.

Jeśli w określonym terminie nie dojdzie również do sprzedaży pojazdu po cenie obniżonej, Spółka będzie uprawniona do sprzedaży pojazdu w punkcie demontażu lub zbierania pojazdów.

Dopiero po przeprowadzeniu wyżej opisanej procedury będzie następować rozliczenie kosztów z pożyczkobiorcą. W przypadku gdy kwota uzyskana ze sprzedaży pojazdu pomniejszona o koszty wyceny, depozytu, odbioru pojazdu od poprzedniego właściciela, aukcji, windykacji zewnętrznej (pojazdu), oraz ewentualnej obsługi prawnej w sytuacji gdy klient nie będzie chciał przekazać pojazdu, okaże się wyższa niż kwota wierzytelności wynikających z umowy pożyczki, nadwyżka zostanie w określonym terminie zwrócona pożyczkobiorcy. Jeśli kwota uzyskana ze sprzedaży pojazdu pomniejszona o koszty wyceny, depozytu, odbioru pojazdu od poprzedniego właściciela, aukcji, oraz windykacji zewnętrznej, oraz ewentualnej obsługi prawnej w przypadku gdy klient nie będzie chciał przekazać Spółce pojazdu, okaże się niższa od wierzytelności wynikających z umowy pożyczki, wierzytelności te zostaną pomniejszone o tę kwotę, reszta pozostanie do spłaty.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:


  1. Czy do sprzedaży pojazdu używanego, przewłaszczonego w wyniku braku spłaty wierzytelności pożyczkowych w procedurze opisanej powyżej, można zastosować w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług procedury opodatkowania marży opisanej w art. 120 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług?
  2. Jeśli tak, to czy kosztem nabycia pojazdu będzie kwota o którą zostały pomniejszone wierzytelności pożyczkowe (kapitał + odsetki + prowizje), powiększona o koszty związane z wyceną pojazdu i ewentualnego depozytu, koszty odbioru pojazdu od poprzedniego właściciela, aukcji, windykacji zewnętrznej pojazdu, oraz ewentualnej obsługi prawnej w sytuacji gdy klient nie będzie chciał przekazać pojazdu, w przypadku gdy cena sprzedaży pojazdu była niższa niż te wierzytelności, oraz kwota wierzytelności pożyczkowych powiększona o zwróconą pożyczkobiorcy kwotę nadwyżki ceny sprzedaży pojazdu nad kwotą wierzytelności pożyczkowych, powiększona o koszty związane z wyceną pojazdu, ewentualnego depozytu, odbioru pojazdu od poprzedniego właściciela, aukcji oraz windykacji zewnętrznej i ewentualnej obsługi prawnej w sytuacji gdy klient nie będzie chciał przekazać pojazdu, w przypadku gdy cena sprzedaży pojazdu była wyższa niż te wierzytelności? Innymi słowy, czy można powiększyć koszt nabycia pojazdów (kwotę o jaką zmniejszyły się wierzytelności pożyczkowe + ew. zwrócona pożyczkobiorcy nadwyżka ceny sprzedaży pojazdu ponad kwotę wierzytelności pożyczkowych) o koszty związane z ich wyceną, koszty ewentualnego depozytu, o którym mowa w opisie stanu faktycznego, oraz o koszty odbioru samochodu od poprzedniego właściciela, aukcji, windykacji zewnętrznej, oraz ewentualnej obsługi prawnej w sytuacji gdy klient nie będzie chciał przekazać pojazdu?
  3. Czy jeśli kosztów wyceny pojazdu na potrzeby przewłaszczenia, ewentualnych kosztów depozytu, kosztów odbioru pojazdu od poprzedniego właściciela, aukcji oraz windykacji zewnętrznej, nie można zaliczyć do kosztu nabycia pojazdów w opodatkowaniu marży, to czy można zaliczyć powyższe koszty do wydatków związanych tylko ze sprzedażą opodatkowaną (związanych ze sprzedażą pojazdu) i odliczyć w całości podatek VAT naliczony z faktur otrzymanych za wyżej wymienione usługi?

Stanowisko Wnioskodawcy:


Ad. 1.


Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka będzie dokonywać sprzedaży pojazdów używanych (ogłoszenie, komis, punkt demontażu lub zbierania pojazdów) przewłaszczonych od klientów - osób fizycznych nie podatników VAT - w zamian za niespłacone wierzytelności pożyczkowe.

Zgodnie z art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki, oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne.

Na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych, podstawą opodatkowania podatkiem VAT jest marża stanowiąca różnicę pomiędzy całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku.

Zgodnie z art. 120 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowanie marży dotyczy dostawy towarów używanych, które podatnik nabył między innymi od: osoby fizycznej, prawnej, lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem VAT.

W opinii Wnioskodawcy, pojazdy przewłaszczone od pożyczkobiorców spełniają definicję towarów używanych w rozumieniu art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług i nie są towarami wyłączonymi przez ten artykuł z systemu opodatkowania marży. Pożyczkobiorcami są co do zasady osoby fizyczne niebędące podatnikami VAT, w tym przypadku jest więc spełniony warunek określony w art. 120 ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług. Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie towarów obejmuje również ich przewłaszczenie w wyniku braku spłaty wierzytelności pożyczkowych.

W związku z powyższym w opisanym zdarzeniu przyszłym, możliwe będzie opodatkowanie sprzedaży pojazdów używanych nabytych od pożyczkobiorców niebędących podatnikami VAT zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług (opodatkowanie marży).

Stanowisko powyższe potwierdza również m.in. stanowisko organów skarbowych w podobnych sprawach. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 27 grudnia 2012 r. nr IPTPP2/443-867/12-4/IR dotyczącej dostawy używanych wyrobów jubilerskich, będących przedmiotem zastawu lombardowego, stwierdził iż: ?w przypadku towarów używanych, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy, nabytych przez podatnika prowadzącego lombard od podmiotów, o których mowa w art. 120 ust. 10 ustawy można stosować przepis art. 120 ust. 4 ustawy czyli opodatkowanie marży nie może mieć zastosowania w przypadku niektórych towarów, takich jak metale szlachetne lub kamienie szlachetne, które są wymienione w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy.


Ad. 2. W zakresie ustalenia kosztu nabycia przewłaszczonego pojazdu na potrzeby ustalenia wysokości marży, ustawa o VAT nie zawiera definicji kosztu nabycia (kwoty nabycia).


Zdaniem Wnioskodawcy, należy odwołać się więc do art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości, jak i ogólnego rozumienia pojęcia ceny nabycia, czyli do kwoty należnej sprzedającemu, bez podatku od towarów i usług, powiększonej o koszty bezpośrednio związane z zakupem.


W związku z powyższym, zdaniem Spółki koszt nabycia przewłaszczonych w zamian za niespłacone pożyczki pojazdów, powinien stanowić kwotę o którą zostały pomniejszone wierzytelności pożyczkowe (kapitał, odsetki, prowizje), powiększoną o koszty związane z wyceną pojazdu, ewentualnym depozytem, o którym mowa w opisie stanu faktycznego, koszty odbioru pojazdu od poprzedniego właściciela, aukcji, windykacji zewnętrznej pojazdu, oraz koszty obsługi prawnej w sytuacjach gdy klient nie chciał przekazać pojazdu, w przypadku gdy cena sprzedaży pojazdu była niższa niż te wierzytelności, oraz kwotę wierzytelności pożyczkowych (kapitał, odsetki, prowizje), powiększoną o zwróconą pożyczkobiorcy nadwyżkę ceny sprzedaży pojazdu ponad kwotę wierzytelności pożyczkowych zaspokojoną ze sprzedaży pojazdu, oraz powiększoną o koszty wyceny pojazdu, ewentualnego depozytu, odbioru pojazdu, aukcji i windykacji zewnętrznej oraz koszty obsługi prawnej w sytuacjach gdy klient nie chciał przekazać pojazdu w przypadku, gdy cena sprzedaży pojazdu była wyższa niż te wierzytelności.


Ad. 3.


W związku ze stanowiskiem Wnioskodawcy w zakresie pytania 2, że koszty dodatkowe, czyli wyceny pojazdów, ich ewentualnego depozytu, odbioru od poprzedniego właściciela, aukcji, windykacji zewnętrznej oraz ewentualnej obsługi prawnej w sytuacji gdy klient nie będzie chciał przekazać pojazdu, powinny zwiększać koszt nabycia pojazdów i wpływać na marżę do opodatkowania, Spółce nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur otrzymanych z tytułu wyceny, odbioru od poprzedniego właściciela, aukcji, windykacji zewnętrznej oraz ewentualnego depozytu, o którym mowa w opisie stanu faktycznego.

W przypadku gdyby jednak odpowiedź na pytanie 2 okazała się negatywna i Spółce nie powinno przysługiwać prawo do powiększenia kosztu nabycia pojazdów dla celu obliczenia marży o ww. koszty dodatkowe, Spółce powinno przysługiwać prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących poniesienie tych kosztów (koszty wyceny pojazdu, koszt jego odbioru od poprzedniego właściciela, koszt aukcji, koszt zewnętrznej windykacji pojazdu, ewentualny koszt depozytu pojazdu o którym mowa w opisie stanu faktycznego, koszty obsługi prawnej w sytuacji gdy klient nie będzie chciał przekazać pojazdu). Uzasadnić to należy faktem, iż mimo, że główną część działalności Spółki stanowi działalność zwolniona z podatku VAT, to koszty o których mowa powyżej uznać należy za bezpośrednio związane tylko ze sprzedażą pojazdów, czyli z działalnością opodatkowaną marżą, a nie z działalnością zwolnioną (udzielanie pożyczek) i w konsekwencji nie ma tu zastosowania ani całkowity zakaz odliczania podatku naliczonego, ani jego proporcjonalne odliczenie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie:


  • możliwości zastosowania w stosunku do sprzedawanych pojazdów procedury VAT marża ? jest prawidłowe,
  • sposobu określenia ceny nabycia ww. pojazdów - jest nieprawidłowe,
  • prawa do odliczenia podatku VAT z faktur VAT dokumentujących koszty związane ze sprzedażą pojazdu ? jest prawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ?ustawą?, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.


W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, towarami w rozumieniu ww. ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.


Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).


Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).


Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Co do zasady, stosownie do art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a ustawy o VAT, stawka podatku w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. wynosi 23% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f.

Ustawodawca przewidział odstępstwo od zasad ogólnych dotyczących opodatkowania podatkiem VAT dla podatników prowadzących działalność w zakresie handlu dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi, antykami oraz towarami używanymi.


Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

W myśl art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 24.41.10.0, 24.41.20.0, ex 24.41.30.0, ex 32.12.11.0, ex 32.12.12.0 i 38.11.58.0).

Definicję kwoty sprzedaży zawarto w przepisie art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, jako całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7.


Przez kwotę nabycia natomiast należy rozumieć wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w pkt 5, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika (art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT).


Stosownie do brzmienia art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

  1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
  2. podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
  3. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
  4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
  5. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Z okoliczności przedstawionych w złożonym wniosku wynika, że przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę jest m.in. udzielanie osobom fizycznym pożyczek pieniężnych (w tym pożyczek lombardowych). Spółka oprócz umowy pożyczki, będzie zawierać z pożyczkobiorcą umowę przewłaszczenia pojazdu z warunkiem zawieszającym. Pojazd stanie się własnością Spółki z chwilą ziszczenia się warunku, czyli gdy w określonym w umowie terminie pożyczkobiorca nie spłaci wszystkich wierzytelności wynikających z umowy pożyczki. Umowa będzie mogła przewidywać, iż w momencie upłynięcia terminu spłaty wierzytelności pożyczkowych do przewłaszczenia nie dojdzie jeśli pożyczkobiorca odda pojazd do depozytu i w ciągu 30 dni spłaci wszystkie wierzytelności.

W przypadku gdy do spłaty wierzytelności pożyczkowych nie dojdzie - własność pojazdu przechodzi na Spółkę. Wnioskodawca wystawi przewłaszczony pojazd na sprzedaż (ogłoszenie z ofertą sprzedaży, wstawienie do komisu) po ustalonej (oszacowanej) cenie.


Ad. 1.


Jak wskazano powyżej, art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy zawiera definicję towarów używanych na potrzeby stosowania metody opodatkowania marży. Ze zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku wynika, że sprzedawane przez Wnioskodawcę towary ? pojazdy (samochody używane) nie zawierają się w wyłączeniach, o których mowa w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zatem sprzedaż pojazdów, nabytych od osób fizycznych na podstawie zawieranych umów przewłaszczenia, podpisywanych jednocześnie z umową pożyczki - są towarami używanymi, do których zastosowanie znajdzie metoda opodatkowania marży. Warunkiem stosowania tej metody jest nabycie przedmiotowych wyrobów, od podmiotów wskazanych w art. 120 ust. 10 ustawy.

W świetle powyższych okoliczności, w przypadku sprzedaży zastawu, stanowiącego towar używany w postaci pojazdów używanych (samochodów) nabytych (przewłaszczonych) od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy, Wnioskodawca ma prawo opodatkować taką sprzedaż na zasadzie opodatkowania marży na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.


Ad. 2.


Ustawa o podatku od towarów i usług zawiera definicję ?kwoty nabycia?, o której mowa w wyżej powołanym art. 120 ust. 4 ustawy. Definicja ta została wprowadzona do ustawy z dniem 1 stycznia 2014 r. i wynika z niej, że do kwoty nabycia wlicza się wszystkie składniki wynagrodzenia, wymienione w art. 120 ust. 1 pkt 5, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od zbywcy tego towaru.

W przypadku udzielanej pożyczki pod zastaw i podpisywanej wraz z nią umowy przewłaszczenia nie dochodzi do zakupu towaru w ścisłym tego słowa znaczeniu, gdyż umowa zawarta pomiędzy pożyczkodawcą, a pożyczkobiorcą nie jest umową kupna-sprzedaży w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Umowa lombardowa należy do tzw. umów nienazwanych, uprawnienia i obowiązki stron umowy nie zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym. Niemniej jednak, dopuszczalność jej zawarcia wynika z występującej w prawie zobowiązań zasady swobody umów. Jest ona podobna do umowy pożyczki, z tą jednak różnicą, że zwrot pożyczki zabezpieczony jest w postaci swoistej gwarancji spłaty w formie zastawu. Umowa lombardowa składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza z części umowy lombardowej określa warunki, na jakich zostaje udzielona pożyczka określonej kwoty pieniężnej. Natomiast w drugiej części określa się sposób zabezpieczenia spłaty pożyczki. Najczęściej jest to pozostawienie przedsiębiorcy oferującemu usługi lombardowe rzeczy ruchomej (np. pojazdów, sprzętu RTV, biżuterii), z zastrzeżeniem możliwości ich sprzedaży w przypadku braku spłaty pożyczki w terminie. Innym rozwiązaniem jest podpisanie umowy przewłaszczenia na mocy której pożyczkobiorca w sytuacji braku spłaty zadłużenia, zobowiązuje się do przeniesienia własności pojazdu na Wnioskodawcę (pożyczkodawcę).

Jak wskazano powyżej, Wnioskodawca wykonuje dwa rodzaje transakcji, tj. świadczy usługi udzielania pożyczek i dostawy towarów zastawionych pojazdów używanych. Należy zatem rozróżnić ponoszone koszty związane z działalnością w zakresie udzielania pożyczek, oraz koszty związane z późniejszą dostawą zastawionych towarów. Jak wynika z przytoczonej definicji kwoty nabycia, zawartej w art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy, jej składnikiem mogą być takie elementy jak dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia ? ponoszone przez dostawcę tego towaru ale tylko w sytuacji, gdy koszty te otrzymuje bezpośrednio dostawca towaru.

W przypadku opisanym w złożonym wniosku, koszty jakie Wnioskodawca zamierza wliczyć do ceny nabycia pojazdu, w postaci: kosztów związanych z wyceną pojazdu i ewentualnego depozytu, kosztów odbioru pojazdu od poprzedniego właściciela, aukcji, windykacji zewnętrznej pojazdu oraz ewentualnej obsługi prawnej w sytuacji gdy klient nie będzie chciał przekazać pojazdu ? są kosztami ponoszonymi przez Wnioskodawcę, występującego w tym przypadku w charakterze nabywcy towaru. Tym samym, Wnioskodawca ustalając wysokość marży nie może ceny nabycia powiększyć o ww. koszty, ponoszone przez siebie, już po nabyciu prawa do rozporządzania tym towarem jak właściciel, tj. z chwilą gdy pożyczkobiorca nie wywiąże się z postanowień zawartej umowy.

Uwzględniając powyższe okoliczności stwierdzić należy, że w przypadku sprzedaży w systemie VAT marża towaru używanego przewłaszczonego przez Wnioskodawcę, za kwotę nabycia należy przyjąć wysokość zabezpieczenia długu wynikającą z zawartej umowy, a zatem kwotą nabycia, w rozumieniu art. 120 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT będzie wartość na jaką został wyceniony towar przy udzielaniu pożyczki.


W świetle powyższych okoliczności, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia wysokości kwoty nabycia pojazdu należało uznać za nieprawidłowe.


Ad. 3.


Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Stosownie do brzmienia art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast zgodnie z art. 120 ust. 17 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim podatnik dokonuje dostaw towarów opodatkowanych zgodnie z ust. 4 i 5, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez tego podatnika:

  1. dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków przez niego importowanych;
  2. dzieł sztuki nabytych od ich twórców lub spadkobierców twórców;
  3. dzieł sztuki nabytych od podatnika niebędącego podatnikiem, o którym mowa w ust. 4 i 5.

Z treści powołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Kolejnym ograniczeniem w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT sformułowanym przez ustawodawcę w stosunku do podmiotów prowadzących sprzedaż opodatkowaną na podstawie art. 120 ust. 4 ustawy, jest wyłączenie zawarte w art. 120 ust. 17 ustawy o VAT. Z okoliczności złożonego wniosku wynika jednak, że ponoszone przez Wnioskodawcę koszty: wyceny pojazdu, jego odbioru od poprzedniego właściciela, aukcji, zewnętrznej windykacji pojazdu, ewentualny koszt depozytu pojazdu o którym mowa w opisie stanu faktycznego, koszty obsługi prawnej w sytuacji gdy klient nie będzie chciał przekazać pojazdu mogą stanowić podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ponadto, Spółka dokonuje dostawy pojazdów używanych, a tego rodzaju towary nie zostały wymienione przez ustawodawcę w przepisach ograniczających prawo do odliczenia podatku VAT.

W analizowanej sytuacji występuje związek z wykonywanymi przez Spółkę jako sprzedawcę zastawionych pojazdów czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Czynność sprzedaży pojazdu nabytego od dłużnika stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle powyższych okoliczności należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że przysługiwać mu będzie prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących ponoszone koszty wyceny pojazdu, jego odbioru od poprzedniego właściciela, aukcji, zewnętrznej windykacji pojazdu, ewentualny koszt depozytu pojazdu o którym mowa w opisie stanu faktycznego czy koszty obsługi prawnej.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012, poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika