uznanie czynności wykonywanych przez Stowarzyszenie za działalność gospodarczą

11.5.2012

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 lutego 2012 r. (data wpływu 23 lutego 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności wykonywanych przez Stowarzyszenie za działalność gospodarczą ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 lutego 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czynności wykonywanych przez Stowarzyszenie za działalność gospodarczą.

Złożony wniosek został uzupełniony pismem z dnia 20 lutego 2012 r. (data wpływu 30 kwietnia 2012 r.) wskazującym sposób reprezentacji Wnioskodawcy w zakresie składania oświadczeń woli i podpisywania dokumentów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest stowarzyszeniem wpisanym do KRS w Sądzie Rejonowym. Jest on organizacją pozarządową o statucie organizacji pożytku publicznego. Zgodnie z ustawą Prawo o stowarzyszeniach oraz Statutem nie prowadzi działalności zarobkowej, a swoje cele statutowe realizuje w szczególności poprzez:

Organizowanie i szkolenie wodnej służby ratowniczej.
Realizację zadań zleconych przez organ administracji rządowej, samorządowej w zakresie bezpieczeństwa na wodach oraz ochrony środowiska wodnego.
Udział w akcjach ratowniczych.
Stwierdzanie zagrożeń bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne.
Występowanie do właściwych podmiotów o usunięcie zagrożeń lub wstrzymanie eksploatacji obiektów oraz urządzeń wypoczynkowych, sportowych, rekreacyjnych i turystycznych położonych nad wodą.
Wydanie ekspertyz i opinii w zakresie bezpieczeństwa wodnego.
Dokonywanie przeglądów kąpielisk i pływalni oraz występowanie do organów administracji samorządowej i innych podmiotów o nakazanie usunięcia zagrożeń, wstrzymanie eksploatacji albo zamknięcie obiektów lub urządzeń.
Prowadzenie szkolenia w zakresie ochrony wód.
Nadawanie i weryfikowanie stopni ratowniczych zgodnie z obowiązującymi w ogólnopolskim WOPR ustaleniami.
Nauczanie i doskonalenie umiejętności pływackich.
Egzaminowanie i nadawanie dokumentów oraz odznak potwierdzających umiejętność pływania.
Opiniowanie sprzętu przydatnego w ratownictwie wodnym.
Prowadzanie szkoleń z zakresu pierwszej pomocy przedlekarskiej.
Krzewienie etyki ratowników wodnych i umacnianie więzi organizacyjnej członków.
Popularyzowanie celów statutowych.
Wymianę doświadczeń i współpracę z pokrewnymi organizacjami.
Prowadzenie działalności sportowej, rekreacyjnej i turystycznej.
Świadczenie usług z zakresu ratownictwa wodnego.

Poniżej Wnioskodawca zamieszcza informacje odnośnie świadczonych usług:

Organizowanie i szkolenie wodnej służby ratowniczej - środki otrzymywane są od członków stowarzyszenia, odbiorcą usług są członkowie stowarzyszenia, płatnikiem - członkowie stowarzyszenia, podstawa płatności - rachunek,
Realizacja zadań zleconych przez organ administracji rządowej, samorządowej, w zakresie bezpieczeństwa na wodach oraz ochrony środowiska wodnego - środki otrzymywane są od organów administracji państwowej, odbiorcą usług jest zgodnie ze zleconym zadaniem, płatnikiem - zleceniodawca, podstawa płatności - rachunek,
, - nie dotyczy
, - nie dotyczy
, - nie dotyczy
Wydanie ekspertyz i opinii w zakresie bezpieczeństwa wodnego, oraz pkt 7. dokonywanie przeglądów kąpielisk i pływalni oraz występowanie do organów administracji samorządowej i innych podmiotów o nakazanie usunięcia zagrożeń, wstrzymanie eksploatacji albo zamknięcie obiektów lub urządzeń - środki otrzymywane są od właścicieli obiektów i pływalni (gmina, OSIR), odbiorcą usług jest zlecający, płatnikiem - zlecający, podstawa płatności - rachunek,
Prowadzenie szkolenia w zakresie ochrony wód - środki otrzymywane są od adresata szkolenia, odbiorcą usług jest zlecający, płatnikiem - zlecający, podstawa płatności - rachunek,
Nadawanie i weryfikowanie stopni ratowniczych zgodnie zobowiązującymi w ogólnopolskim WOPR ustaleniami - środki otrzymywane są od członków stowarzyszenia, odbiorcą usług są członkowie stowarzyszenia, płatnikiem - członkowie stowarzyszenia, podstawa płatności -rachunek,
Nauczanie i doskonalenie umiejętności pływackich - środki otrzymywane są od członków stowarzyszenia oraz osób fizycznych, odbiorcą usług są członkowie stowarzyszenia oraz osoby fizyczne, płatnikiem - członkowie stowarzyszenia oraz osoby fizyczne, podstawa płatności -rachunek,
Egzaminowanie i nadawanie dokumentów oraz odznak potwierdzających umiejętność pływania - środki otrzymywane są od osób fizycznych, odbiorcą usług są osoby fizyczne, płatnikiem są osoby fizyczne, podstawa płatności - rachunek,
Opiniowanie sprzętu przydatnego w ratownictwie wodnym - nie dotyczy,
Prowadzenie szkolenia z zakresu pierwszej pomocy przedlekarskiej - środki otrzymywane są od członków stowarzyszenia, odbiorcą usług są członkowie stowarzyszenia, płatnikiem są członkowie stowarzyszenia, podstawa płatności - rachunek,
Krzewienie etyki ratowników wodnych i umacnianie więzi organizacyjnej członków oraz pkt 15. Popularyzowanie celów statutowych, pkt 16. Wymiana doświadczeń i współpraca z pokrewnymi organizacjami - nie dotyczy,
Prowadzenie działalności sportowej, rekreacyjnej i turystycznej - środki otrzymywane są od członków stowarzyszenia, odbiorcą usług są członkowie stowarzyszenia lub podmioty zlecające, płatnikiem jest zlecający, podstawa płatności - rachunek,
Świadczenie usług z zakresu ratownictwa wodnego - środki otrzymywane są od podmiotów zlecających, odbiorcą usług jest zlecający, płatnikiem jest zlecający, podstawa płatności ?rachunek.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności zarobkowej. Środki finansowe pochodzące wyłącznie z realizacji zadań statutowych (jw.) i przeznaczone są w całości na działalność statutową. Są to działania zgodne z art. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U.2001 Nr 79 poz. 855 z późn. zm.) i statutem organizacji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy niezarobkowa działalność statutowa stowarzyszenia (poz. 1-18) - organizacji pożytku publicznego, która nie jest wpisana do rejestru przedsiębiorców i której dochód jest całkowicie przeznaczony na realizację celów statutowych jest działalnością gospodarczą...

Zdaniem Wnioskodawcy, działalność statutowa jest działalnością niezarobkową i w związku z tym nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym Wnioskodawca nie jest płatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ustawodawca przez towary rozumie rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii, o czym stanowi art. 2 pkt 6 cyt. ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W myśl postanowień art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, o czym stanowi art. 15 ust. 2 cyt. ustawy.

Jak wynika z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 1994r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U. Nr z 2010r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.), działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Z okoliczności przedstawionych przez Wnioskodawcę wynika, iż Wnioskodawca jest stowarzyszeniem - organizacją pozarządową o statusie organizacji pożytku publicznego. Zgodnie z ustawą Prawo o stowarzyszeniach oraz Statutem nie prowadzi działalności zarobkowej, a swoje cele statutowe realizuje w szczególności poprzez:

Organizowanie i szkolenie wodnej służby ratowniczej,
Realizację zadań zleconych przez organa administracji rządowej, samorządowej w zakresie bezpieczeństwem na wodach oraz ochrony środowiska wodnego;
Udział w akcjach ratowniczych;
Stwierdzanie zagrożeń bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się uprawiających sporty wodne;
Występowanie do właściwych podmiotów o usunięcie zagrożeń lub wstrzymanie eksploatacji obiektów oraz urządzeń wypoczynkowych, sportowych, rekreacyjnych i turystycznych położonych nad wodą;
Wydawanie ekspertyz i opinii w zakresie bezpieczeństwa wodnego;
Dokonywanie przeglądów kąpielisk i pływalni oraz występowanie do organów administracji samorządowej i innych podmiotów o nakazanie usunięcia zagrożeń, wstrzymanie eksploatacji albo zamknięcie obiektów lub urządzeń;
Prowadzenie szkolenia w zakresie ochrony wód;
Nadawanie i weryfikowanie stopni ratowniczych zgodnie zobowiązującymi w ogólnopolskim WOPR ustaleniami;
Nauczanie i doskonalenie umiejętności pływania;
Egzaminowanie i wydawanie dokumentów oraz odznak potwierdzających umiejętność pływania;
Opiniowanie sprzętu przydatnego w ratownictwie wodnym;
Prowadzenie szkolenia z zakresu pierwszej pomocy przedlekarskiej;
Krzewienie etyki ratowników wodnych i umacnianie więzi organizacyjnej członków;
Popularyzowanie celów statutowych;
Wymianę doświadczeń i współpracę z pokrewnymi organizacjami;
Prowadzenie działalności sportowej, rekreacyjnej i turystycznej;
Świadczenie usług z zakresu ratownictwa wodnego;

Stowarzyszenie nie prowadzi działalności zarobkowej. Środki finansowe pochodzą wyłącznie z realizacji zadań statutowych (jw.) i przeznaczane są w całości na działalność statutową. Są to działania zgodne z art. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. 2001 Nr 79 poz. 855 z późn. zm.) i Statutem organizacji.

Jak wynika z powyższych okoliczności Wnioskodawca jest Stowarzyszeniem, którego funkcjonowanie opiera się na przepisach ustawy z dnia 7 kwietnia 1989r. o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 79, poz. 855 ze zm.). W myśl art. 2 ust. 1 oraz ust. 3 stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków; do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników. Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. Stowarzyszenie działa na podstawie statutu, o czym stanowi art. 9 ww. ustawy, zgodnie z którym osoby w liczbie co najmniej piętnastu, pragnące założyć stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski.

W świetle przytoczonych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, wskazać należy, iż definicja działalności gospodarczej z art. 15 ust. 2 cyt. ustawy różni się swym zakresem od tej zawartej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Jak wynika z treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT prowadzenie przez podmiot samodzielnej działalności gospodarczej nie jest uzależnione ani od jej celów ani też od jej rezultatów. W związku z tym samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej w świetle ustawy o podatku od towarów i usług pozwala na uznanie za podatnika również organizacji o charakterze ?non profit? o ile spełniona zostanie kolejna z przesłanek, a mianowicie o charakterze przedmiotowym, tzn. jeżeli stowarzyszenie dokonuje m.in. odpłatnej dostawy towarów albo odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju.

W związku z powyższym zasadnym staje się rozważenie czy czynności wykonywane przez Środowiskowe Warszawskie WOPR stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług i czy w związku z tym podlegają temu podatkowi.

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. Przez świadczenie należy, zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu.

Zatem opodatkowanym świadczeniem usług jest każda transakcja podatnika w ramach jego działalności gospodarczej, która nie została wymieniona jako dostawa towarów, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi. Tak więc usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia. Odbiorcą świadczenia musi być inny podmiot niż wykonujący usługę.

Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, iż usługi statutowe wykonywane przez Stowarzyszenie mają charakter odpłatny, a środki w ten sposób pozyskiwane przeznaczane są na działalność statutową.

Jeżeli otrzymywanej przez Stowarzyszenie opłaty z tytułu wykonywania czynności statutowych nie można uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług, gdyż nie istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczonymi usługami a otrzymanym z tego tytułu wynagrodzeniem, wówczas w powyższym zakresie nie będzie można mówić o świadczeniu usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast w sytuacji, gdy z tytułu wykonywania przez Wnioskodawcę usług, Stowarzyszenie będzie otrzymywać opłatę, którą będzie można uznać za wynagrodzenie za świadczoną usługę, to opłata ta będzie wynagrodzeniem za opodatkowane czynności wykonywane przez Wnioskodawcę. Wynagrodzenie powinno mieć charakter wzajemny i ekwiwalentny, tzn. powinna istnieć bezpośrednia i jasno zindywidualizowana relacja pomiędzy podmiotami tego stosunku zobowiązaniowego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, iż Stowarzyszenie wykonując zadania statutowe polegające na:

udziale w akcjach ratowniczych (pkt 3 stanu faktycznego),
stwierdzaniu zagrożeń bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne (pkt 4 stanu faktycznego),
występowaniu do właściwych podmiotów o usunięcie zagrożeń lub wstrzymanie eksploatacji obiektów oraz urządzeń wypoczynkowych, sportowych, rekreacyjnych i turystycznych położonych nad wodą (pkt 5 stanu faktycznego),
opiniowaniu sprzętu przydatnego w ratownictwie wodnym (pkt 12 stanu faktycznego),
krzewieniu etyki ratowników wodnych i umacnianiu więzi organizacyjnej członków (pkt 14 stanu faktycznego),
popularyzacji celów statutowych (pkt 15 stanu faktycznego),
wymianie doświadczeń i współpracy z pokrewnymi organizacjami (pkt 16 stanu faktycznego)

nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a co tym idzie czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. W przypadku bowiem gdy brak jest wyraźnego związku pomiędzy uzyskiwaną odpłatnością a wykonywaną usługą nie można mówić o świadczeniu usług opodatkowanych podatkiem VAT.

Odnosząc się natomiast w kwestii opodatkowania podatkiem VAT pozostałych czynności statutowych wykonywanych przez Wnioskodawcę stwierdzić należy, iż w sytuacji gdy następuje wyraźny związek pomiędzy konkretną usługą a otrzymywanym wynagrodzeniem - dochodzi do odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z czym zasadnym będzie uznanie w tym zakresie Wnioskodawcy za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, wykonującego działalność gospodarczą. W tym miejscu wskazać należy, iż niezgodnym z zasadami wynikającymi z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest twierdzenie Stowarzyszenia, z którego wynika, iż każda czynność wykonywana w ramach działalność statutowej nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej, gdyż nie jest działalnością zarobkową.

Biorąc zatem pod uwagę przepisy ustawy o podatku od towarów i usług stwierdzić należy, iż świadczenie usług w ramach czynności statutowych nie powoduje, iż świadczącego usługi nie można uznać za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, wykonującego działalność gospodarczą.

Należy także podkreślić, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga czy wykonywane przez Stowarzyszenie należy przypisać odpowiednio do działalności opodatkowanej czy też zwolnionej z opodatkowania, gdyż zagadnienia te nie były przedmiotem zapytania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.