W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługę polegającą na (...)

W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługę polegającą na wyrażeniu zgody na rozwiązanie umowy najmu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy -przedstawione we wniosku z dnia 30 grudnia 2013 r. (data wpływu 13 stycznia 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 lutego 2014 r. (data wpływu 3 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługę polegającą na wyrażeniu zgody na rozwiązanie umowy najmu - jest prawidłowe.


Porady prawne

UZASADNIENIE


W dniu 13 stycznia 2014 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 26 lutego 2014 r. (data wpływu 3 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługę polegającą na wyrażeniu zgody na rozwiązanie umowy najmu.


We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:


Wnioskodawca jest podmiotem prowadzącym sieć kawiarni pod własną marką. Kawiarnie prowadzone są w lokalach, które Wnioskodawca wynajmuje od innych podmiotów, np. w budynkach biurowych, centrach handlowych, częściach użytkowych budynków położonych w centrach miast, lotniskach, dworcach, itp. Wnioskodawca konsekwentnie poszerza sieć kawiarni, co w zamyśle Wnioskodawcy doprowadzić ma do stopniowego wzrostu dochodów.

Jednakże w ostatnich latach nastąpiła gwałtowna zmiana sytuacji makroekonomicznej w gospodarce, zaś branża gastronomiczna została dotknięta kryzysem znacznie bardziej dotkliwie, niż inne gałęzie gospodarki. Związana z tym groźba spadku obrotów wynikającego ze zmniejszającej się liczby klientów spowodowała, że Spółka musiała jeszcze raz przeanalizować opłacalność prowadzenia działalności w poszczególnych lokalizacjach w celu minimalizowania ewentualnych strat spowodowanych kryzysem. W toku analizy ustalono, że prowadzenie działalności gastronomicznej w niektórych spośród lokalizacji straciło uzasadnienie ekonomiczne. W przypadku bowiem niektórych funkcjonujących już kawiarni wydatki związane z utrzymaniem działalności w danych lokalizacjach, przekraczają dochody uzyskiwane ze sprzedaży w tych miejscach. Jednocześnie w odniesieniu do niektórych spośród lokalizacji, w których nie rozpoczęto jeszcze sprzedaży, szczegółowa analiza wykazała, że wobec zmniejszającej się ilości osób odwiedzających miejsce, gdzie zlokalizowano kawiarnię (np. centrum handlowego), znajdująca się tam kawiarnia będzie generować przychody znacząco niższe, niż koszty funkcjonowania w danych lokalizacjach.

W świetle powyższego Zarząd Wnioskodawcy po starannej analizie uznał, że optymalne z punktu widzenia interesów Wnioskodawcy jest wycofanie się z niektórych lokalizacji. Rozwiązanie to pozwalałoby na przesunięcie środków przeznaczanych na bieżące funkcjonowanie nierentownych kawiarni na inne cele związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Należy zaznaczyć, że wycofanie się z nierentownych lokalizacji nie zawsze związane jest z otwarciem kolejnych kawiarni zamiast nierentownych. Obecna sytuacja gospodarcza wymusza bowiem spowolnienie rozwoju sieci i ogranicza inwestowanie w nowe miejsca prowadzenia działalności.

Dlatego też Wnioskodawca - z wyżej opisanych względów - zdecydował się na odstąpienie od umów zawartych z właścicielami nieruchomości, w których znajdują się opisane kawiarnie. Jednakże umowy te co do zasady przewidują obowiązek zapłaty określonej kwoty z tytułu odstąpienia od umowy, czy to w postaci odszkodowania, czy też kary umownej z tego samego tytułu. W przypadkach natomiast, gdy zapisów takich brak, wynajmujący żąda za zgodę na rozwiązanie umowy najmu zapłaty świadczenia analogicznego do tego, które przewidziane jest w niektórych umowach na taką okoliczność.

W przypadku niektórych spośród właścicieli nieruchomości, powyższe świadczenie, które Wnioskodawca zobowiązany będzie zapłacić, zamierzają oni udokumentować fakturami VAT twierdząc, iż dochodzi do wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.


Warto dodać, że Spółka dokonuje wyłącznie sprzedaży opodatkowanej.


Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w przypadku świadczenia, które Strona będzie zobowiązana ponieść w związku z odstąpieniem od umowy/rozwiązaniem umowy najmu (odszkodowanie lub kara umowna), że nabywane usługi w całości związane są ze sprzedażą opodatkowaną Wnioskodawcy (Wnioskodawca dokonuje wyłącznie sprzedaży opodatkowanej).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:


Czy w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1stycznia 2014 r. w przypadku świadczenia, które Wnioskodawca zobowiązany będzie ponieść w związku z odstąpieniem od urnowy/rozwiązaniem umowy najmu (niezależnie od sposobu, w jaki świadczenie to zostanie nazwane), o którym mowa w opisie stanu faktycznego, jeśli uprawniony doliczy do jego wartości podatek VAT, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia tego podatku?


Zdaniem Wnioskodawcy:


W przekonaniu Wnioskodawcy świadczenie opisane w stanie faktycznym stanowić będzie wynagrodzeniem za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT, który obciążać będzie jej wartość, zarówno w przypadku pyt. 1 jak i pyt. 2.


Dla rozstrzygnięcia sprawy kluczowe jest ustalenie, czy świadczenie opisane w stanie faktycznym, stanowi wynagrodzenie za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.


Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy tak szerokiej regulacji pod pojęciem świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się także jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Jak wskazuje Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 15 marca 2013 r. Nr IPPP/443-1251/12-4/AP ?przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do kategorii usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Przy czym, w rozumieniu ustawy, na mocy art. 8 ust. 1 pkt 2 przez świadczenie usług należy rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.?

Warto zauważyć, iż świadczenia opisane w stanie faktycznym nie są odszkodowaniami sensu stricte. Zgodnie z art. 361 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 z późn. zm.) zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu). Natomiast zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.


Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę.


W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

W opisywanym stanie faktycznym ustalenie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony najemcy, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Wobec powyższego, tylko wówczas, gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie mają bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wtedy kwota otrzymanych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego wskazać należy, iż aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie (lub świadczenie analogiczne, niezależnie od jego nazwania w treści umowy), niezbędne jest rozstrzygnięcie czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wpłacającego - tj. Wnioskodawcę.

W przedmiotowej sprawie, na podstawie zawieranych porozumień Wnioskodawca rozwiązywał będzie umowy najmu lokali użytkowych.

Doprowadzi to każdorazowo do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. w każdym przypadku zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane - umowy najmu są umowami terminowymi, zawartymi na czas określony), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez którąś stronę z ciążących na niej obowiązków.

Przedmiotowe świadczenie otrzymywane przez każdego wynajmującego nie jest więc zadośćuczynieniem, lecz stanowi formę wynagrodzenia za jego działanie - tj. wyrażenie zgody na odstąpienie od umowy. Istnieje zatem bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zatem zgodę na zaniechanie określonej czynności (odstąpienie od umowy najmu), za którą Wnioskodawca wypłacać będzie określoną kwotę pieniężną, należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona jest bowiem przesłanka istnienia związku pomiędzy wpłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak podniósł Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w cytowanej już interpretacji z dnia 15 marca 2013 r. Nr IPPP/443-1251/12-4/AP ?zgodę na rozwiązanie zawartej umowy najmu - co stanowi korzyść dla Wnioskodawcy - należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie można więc podzielić stanowiska Spółki, iż w momencie zapłaty rekompensaty korzyść powstała jedynie po stronie Wynajmującego. Spełniona zatem zostaje przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.?

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że opisane w stanie faktycznym świadczenia stanowią zapłatę wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy u podatku od towarów i usług. W konsekwencji zatem przy spełnieniu pozostałych warunków określonych w art. 86 ust. 1 ustawy - Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wypłacone świadczenia.


Warto podkreślić, iż powyższe stanowisko znalazło również swoje umocowanie w orzecznictwie sądów administracyjnych.


Tytułem przykładu podać można choćby wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2013 r. sygn. akt III SA/Wa 1882/12.


Podsumowując, w przekonaniu Wnioskodawcy świadczenie opisane w stanie faktycznym stanowić będzie wynagrodzenie za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia podatku VAT, który obciążać będzie jej wartość. Konkluzja powyższa pozostaje aktualna zarówno w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r., jak i w stanie prawnym obowiązującym począwszy od dnia 1 stycznia 2014 r.


Biorąc pod uwagę powyższe, wnosimy o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego przez Wnioskodawcę stanowiska.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).


Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.


Na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja ?świadczenia usług? ma charakter dopełniający definicję ?dostawy towarów?. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Przy definiowaniu ?świadczenia? należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) lub na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Co do zasady każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu lub na zaniechaniu stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności.

Dlatego też, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za wynagrodzeniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.


Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.


W myśl art. 146a pkt 1 ww. ustawy o VAT w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2016r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.


Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem prowadzącym sieć kawiarni pod własną marką. Kawiarnie prowadzone są w lokalach, które Wnioskodawca wynajmuje od innych podmiotów, np. w budynkach biurowych, centrach handlowych, częściach użytkowych budynków położonych w centrach miast, lotniskach, dworcach, itp.

Wskutek pogorszenia sytuacji makroekonomicznej w gospodarce, Spółka musiała przeanalizować opłacalność prowadzenia działalności w poszczególnych lokalizacjach.

W wyniku analizy ustalono, że prowadzenie działalności gastronomicznej w niektórych lokalizacjach straciło uzasadnienie ekonomiczne, gdyż wydatki związane z utrzymaniem działalności w danych lokalizacjach, przekraczają dochody uzyskiwane ze sprzedaży w tych miejscach. Jednocześnie w odniesieniu do niektórych lokalizacji, w których nie rozpoczęto jeszcze sprzedaży, szczegółowa analiza wykazała, że wobec zmniejszającej się ilości osób odwiedzających miejsce, gdzie zlokalizowano kawiarnię (np. centrum handlowego), kawiarnia ta będzie generować przychody znacząco niższe, niż koszty jej funkcjonowania.


Wobec tego Zarząd Wnioskodawcy uznał, że optymalne jest wycofanie się z niektórych lokalizacji.


Wnioskodawca - z wyżej opisanych względów - zdecydował się na odstąpienie od umów zawartych z właścicielami nieruchomości, w których znajdują się opisane kawiarnie. Jednakże umowy te przewidują obowiązek zapłaty określonej kwoty z tytułu odstąpienia od umowy, czy to w postaci odszkodowania, czy też kary umownej z tego samego tytułu. W przypadkach natomiast, gdy zapisów takich brak, wynajmujący żąda za zgodę na rozwiązanie umowy najmu zapłaty świadczenia analogicznego do tego, które przewidziane jest w niektórych umowach na taką okoliczność.

Niektórzy właściciele nieruchomości, powyższe świadczenie, które Wnioskodawca zobowiązany będzie zapłacić, zamierzają udokumentować fakturami VAT twierdząc, że dochodzi do wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za wynagrodzenie, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego. W rozpatrywanej sprawie, w ocenie tut. Organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż Wynajmujący otrzyma określoną kwotę opłaty wynikającą z zawartego porozumienia w zamian za zgodę na rozwiązanie umowy najmu. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi ? w zamian za wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy najmu (korzyść po stronie Najemcy [Wnioskodawcy] z uwagi na to, że w obecnej sytuacji niektóre lokale są mu już niepotrzebne), natomiast Wynajmujący otrzyma określone świadczenie pieniężne stanowiące rekompensatę za wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy najmu.

Zatem rozwiązanie umowy najmu poprzez zawarcie przez strony porozumienia prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków.

Zgodę na zaniechanie określonej czynności (umowy najmu) należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona zatem zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z tym otrzymana przez kontrahenta Wnioskodawcy kwota wynikająca z zawartego porozumienia o rozwiązaniu umowy najmu, będzie stanowiła wynagrodzenie za świadczoną przez kontrahenta usługę, która zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów według stawki 23%.

W konsekwencji kwota wynikająca z zawartego porozumienia o rozwiązaniu umowy najmu powinna być udokumentowana przez kontrahenta Wnioskodawcy fakturą, o ile kontrahent Wnioskodawcy jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem tego podatku.

Kwestie odliczenia podatku reguluje przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, który stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl obowiązującego od 1stycznia 2014 r. art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

  1. nabycia towarów i usług,
  2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ustawodawca przyznał zatem podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia określonych przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Podstawową zasadą dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego jest związek towarów i usług, przy nabyciu których podatek został naliczony, z czynnościami opodatkowanymi.

Wnioskodawca wskazał we wniosku, że rozwiązanie umów najmu spowodowane było spadkiem obrotów wynikających ze zmniejszającej się liczby klientów. Spółka w celu zminimalizowania ewentualnych strat spowodowanych kryzysem, podjęła decyzję o odstąpieniu od umowy najmu w lokalizacjach, w których wydatki związane z utrzymaniem działalności przekraczają dochody uzyskiwane ze sprzedaży w tych miejscach. Również w odniesieniu do niektórych lokalizacji, w których nie rozpoczęto jeszcze sprzedaży, szczegółowa analiza wykazała, że znajdująca tam kawiarnia będzie generować przychody znacząco niższe, niż koszty jej funkcjonowania. Wycofanie się z niektórych lokalizacji pozwoli na przesunięcie środków przeznaczanych na bieżące funkcjonowanie nierentownych kawiarni na inne cele związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Dlatego też Wnioskodawca zdecydował się na odstąpienie od umów zawartych z właścicielami nieruchomości, w których znajdują się opisane kawiarnie.

Wskutek powyższego Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty określonej kwoty wynajmującemu za zgodę na rozwiązanie umowy najmu. Niektórzy właściciele nieruchomości zamierzają udokumentować zapłacone przez Wnioskodawcę kwoty fakturami VAT twierdząc, że dochodzi do wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Spółka dokonuje wyłącznie sprzedaży opodatkowanej. Nabywane przez Spółkę wyżej opisane usługi będą miały związek z prowadzoną przez Stronę działalnością opodatkowaną.


Przedmiotem wątpliwości Strony jest, czy ma prawo do odliczenia podatku VAT z przedstawionych wyżej faktur.


Tut. Organ stwierdza, że Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktury (faktur) wystawionej przez kontrahenta Wnioskodawcy dokumentującej opłatę wynikającą z zawartego porozumienia o rozwiązaniu umowy najmu, gdyż opłata z tytułu wyrażenia zgody na rozwiązanie umowy najmu, które znajduje ekonomiczne uzasadnienie, ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Wnioskodawca wskazał, że odstąpienie od niektórych umów najmu lokali spowoduje możliwość przesunięcia środków wydawanych dotychczas na utrzymanie nierentownych kawiarni na inne cele prowadzonej przez Stronę działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Tym samym należy uznać, że nabycie usługi polegającej na wyrażeniu zgody na odstąpienie od umowy najmu ma związek z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu wykonywanymi przez Stronę, a zatem Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze (fakturach) dokumentującej ww. usługę zgodnie ze wskazanymi wyżej przepisami ustawy obowiązującymi od 1 stycznia 2014r.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji.


W zakresie stanu faktycznego opisanego w niniejszym wniosku zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika