Czy Miasto jako jednostka samorządu terytorialnego powinna traktować ugodę sądową oraz wyrok sądu (...)

UZASADNIENIE

W dniu 09 marca 2009 r. został złożony w/w wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności ustanowienia prawa użytkowania wieczystego na rzecz osoby fizycznej, na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, w stosunku do nieruchomości zabudowanej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Miasto jako właściciel nieruchomości gruntowej na podstawie ugody sądowej lub wyroku zmuszającego do złożenia oświadczenia woli oddaje w użytkowanie wieczyste nieruchomość zabudowaną na rzecz osoby fizycznej. W protokole z posiedzenia sądu lub w wyroku sądu jest określona wartość (netto lub brutto) pierwszej opłaty z tytułu wieczystego użytkowania oraz wysokość opłaty rocznej która będzie uiszczona do 31 marca przez następne 99 lat. Ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu za pośrednictwem sądu nastąpiło w okresie od 01.05.2004 r. do 30.11.2008 r. Zgodnie z uzupełnieniem do wniosku w tym konkretnym przypadku ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu nastąpiło dnia 23.03.2006 r.

W związku z powyższym Miasto wystąpiło z następującym zapytaniem:

Czy Miasto jako jednostka samorządu terytorialnego powinna traktować ugodę sądową oraz wyrok sądu jak umowę cywilnoprawną, a w konsekwencji Miasto powinno być w tym wypadku potraktowane jako podatnik podatku VAT...

Miasto stoi na stanowisku, iż wyrok sądu, ugoda sądowa nie są umowami cywilnoprawnymi w związku z powyższym w tym zakresie nie należy traktować jednostki samorządu terytorialnego jak podatnika podatku VAT, czyli czynności o których mowa powyżej niepodlegają w ogóle ustawie o podatku od towarów i usług, nawet w sytuacji gdy sąd wskaże stawkę podatku VAT.

Na tle opisanego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zakres definicji dostawy towarów rozszerzają przepisy art. 7 ust. 1 i 2 w/w ustawy. Przepis art. 7 ust. 1 w/w ustawy w brzmieniu obowiązującym w momencie zaistnienia stanu faktycznego (tj. w listopadzie 2005 r.) stanowił: ?Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.?
   
   

Definicja dostawy towaru, zawarta w art. 7 ust. 1 w/w ustawy, w sposób celowy oderwana została od pojęcia przeniesienia własności w cywilistycznym tego słowa znaczeniu. Pojęcie ?dostawa towarów? jako przeniesienia prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel należy rozumieć szeroko, analizując przy klasyfikacji danego zdarzenia gospodarczego ekonomiczną istotę transakcji, a nie jej charakter prawny. W powyższym znaczeniu dostawa towarów obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jak gdyby była właścicielem tego dobra. Użytkowanie wieczyste jest prawem ustanowionym na rzeczy cudzej, jednak pozwala uznać oddanie gruntu za czynność dającą prawo rozporządzania tym gruntem jak właściciel. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki sam, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również z możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot.

Stosownie do art. 232 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), grunty stanowiące własność Skarbu Państwa położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. W myśl przepisu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

W przedmiotowej sprawie ustanowienie użytkowania wieczystego nastąpiło za pośrednictwem sądu. Powyższe nie zmieniło jednak cywilnoprawnego charakteru czynności ustanowienia użytkowania wieczystego. Miasto (poprzez działające w jego imieniu organy wykonawcze) złożyło oświadczenie woli o ustanowieniu użytkowania wieczystego. Fakt, iż uczyniło to na skutek wydanego wyroku sądowego lub w ramach ugody sądowej, nie ma wpływu na ważność tego oświadczenia, a tym samym na ważność czynności ustanowienia użytkowania wieczystego.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl natomiast z art. 15 ust. 6 tej ustawy, nie uznaje się za podatnika organu władzy publicznej lub urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zgodnie z powyższym w przedmiotowej sprawie Miasto wystąpiło w roli podatnika podatku od towarów i usług. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym ustanowienie użytkowania wieczystego nastąpiło odpłatnie.

Zatem przedmiotowa czynność ustanowienia użytkowania wieczystego podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ? była to dostawa towarów dokonana odpłatnie przez podmiot działający w charakterze podatnika. Tym samym stanowisko Miasta dotyczące opodatkowania czynności ustanowienia prawa użytkowania wieczystego na rzecz osoby fizycznej, na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, w stosunku do nieruchomości zabudowanej należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego ? stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 w/w ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 w/w ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 w/w ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.