Czy wynagrodzenie należne Spółce z tytułu umowy faktoringowej (prowizja, opłata miesięczna, inne (...)

Czy wynagrodzenie należne Spółce z tytułu umowy faktoringowej (prowizja, opłata miesięczna, inne opłaty stałe) podlega opodatkowaniu VAT, czy ewentualnie jest z tego podatku zwolnione? Czy wynagrodzenie należne Spółce z tytułu umowy pożyczki, obejmujące oprocentowanie (odsetki) oraz prowizję za gotowość faktorską podlega opodatkowaniu VAT, czy jest z tego podatku zwolnione, czy może zwolnione jest jedno z tych wynagrodzeń tzn. oprocentowanie lub prowizja? Jakie stawki podatku VAT należy stosować w odniesieniu dc opodatkowania podatkiem VAT wynagrodzenia (prowizji i opłat) z tytułu umowy faktoringowej? Jakie ewentualnie stawki podatku VAT należy stosować w odniesieniu do opodatkowania podatkiem VAT wynagrodzenia Spółki z tytułu umowy pożyczki tj. oprocentowania i prowizji za gotowość faktorską, ewentualnie oprocentowania lub prowizji za gotowość faktorską, jeżeli opodatkowaniu VAT podlega jedno z tych wynagrodzeń?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 11.03.2009r. (data wpływu 13.03.2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług udzielania pożyczek oraz usług faktoringu ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 marca 2009r. wpłynął w/w wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług udzielania pożyczek oraz usług faktoringu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będzie świadczyć usługę finansową, polegającą na równoczesnym zawieraniu umów faktoringowych oraz powiązanych z nimi umów pożyczki (finansowania). Na podstawie umowy faktoringowej Spółka będzie nabywać wierzytelności od swoich klientów za cenę nabycia równą wartości nominalnej tych wierzytelności, płatną po dokonaniu spłaty wierzytelności przez dłużnika (kontrahenta Klienta). Klient natomiast zobowiązany będzie z tytułu świadczonej usługi faktoringowej do zapłaty na rzecz Spółki: prowizji ustalonej procentowo w odniesieniu do wartości nominalnej nabytych wierzytelności, opłaty miesięcznej w stałej wysokości, a także w przypadku sądowego dochodzenia należności prowizji określonej procentowo w stosunku do wierzytelności, które będą dochodzone sądownie. Ponadto Klient z tytułu realizacji przez Spółkę dodatkowych usług w ramach umowy faktoringowej może być obciążany opłatami stałymi oznaczonymi w treści powyższej umowy kwotowo. Równocześnie z zawarciem umowy faktoringowej będzie zawierana umowa pożyczki, na podstawie której Spółka pozostawi na oznaczony w umowie okres do dyspozycji Klienta środki finansowe w określonej wysokości. Z tytułu przekazania Klientowi powyższych środków, klient będzie wypłacał Spółce wynagrodzenie za korzystanie z tych środków w wysokości ustalonego w umowie oprocentowania kwoty pożyczki przez okres jej udzielenia. W powyższej umowie pożyczki przewidziany zostanie dla Klienta limit finansowania, do wysokości którego będzie on mógł korzystać ze środków udostępnianych mu przez Spółkę. Z tytułu udzielenia tego limitu, Klient każdorazowo będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki prowizji za gotowość faktorską w wysokości procentowo ustalonej w odniesieniu do kwoty przyznanego limitu. Zdaniem Spółki usługi wykonywane na podstawie umowy faktoringowej należy zaklasyfikować według zgrupowania PKWiU: 65.22.10 - 00.10 usługi faktoringu, natomiast usługi realizowane w ramach umowy pożyczki należy zaklasyfikować według zgrupowania PKWiU: 65.22.10 - usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym. Spółka zwraca uwagę na okoliczność wzajemnego powiązania umowy faktoringowej oraz umowy pożyczki, polegającego na udzielaniu przez Spółkę pożyczek jedynie tym podmiotom, które będą klientami Spółki z tytułu zbywania wierzytelności na podstawie umowy faktoringowej. Ponadto nabywane przez Spółkę wierzytelności na podstawie umowy faktoringowej będą stanowić podstawę wyliczenia kwoty udzielanej Klientowi (Faktorantowi) pożyczki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

  1. Czy wynagrodzenie należne Spółce z tytułu umowy faktoringowej (prowizja, opłata miesięczna, inne opłaty stałe) podlega opodatkowaniu VAT, czy ewentualnie jest z tego podatku zwolnione...
  2. Czy wynagrodzenie należne Spółce z tytułu umowy pożyczki, obejmujące oprocentowanie (odsetki) oraz prowizję za gotowość faktorską podlega opodatkowaniu VAT, czy jest z tego podatku zwolnione, czy może zwolnione jest jedno z tych wynagrodzeń tzn. oprocentowanie lub prowizja...
  3. Jakie stawki podatku VAT należy stosować w odniesieniu dc opodatkowania podatkiem VAT wynagrodzenia (prowizji i opłat) z tytułu umowy faktoringowej...
  4. Jakie ewentualnie stawki podatku VAT należy stosować w odniesieniu do opodatkowania podatkiem VAT wynagrodzenia Spółki z tytułu umowy pożyczki tj. oprocentowania i prowizji za gotowość faktorską, ewentualnie oprocentowania lub prowizji za gotowość faktorską, jeżeli opodatkowaniu VAT podlega jedno z tych wynagrodzeń...

Zdaniem wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) oraz poz. 3 pkt 5) załącznika nr 4 do tejże ustawy usługi pośrednictwa finansowego (Sekcja J ex 65-67 PKWiU) podlegają zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od towarów i usług z wyłączeniem usług ściągania długów i faktoringu. Zatem zdaniem Spółki:

  1. Wynagrodzenie z tytułu wykonywania opisanej wyżej umowy faktoringu (prowizja oraz opłaty stałe) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w odniesieniu do którego stosuje się 22 % stawkę VAT,
  2. Wynagrodzenie z tytułu umowy pożyczki w postaci oprocentowania (odsetek) podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
  3. Prowizja za gotowość faktorską, która będzie pobierana na podstawie umowy pożyczki będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, w odniesieniu do którego stosuje się 22% stawkę podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przepis art. 8 ust. 3 w/w ustawy stanowi ponadto, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT jak i w przepisach wykonawczych do ustawy przewidziano czynności opodatkowane obniżonymi stawkami podatkowymi oraz zwolnione od podatku od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Stosownie zaś do poz. 3 powyższego załącznika, zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku, zwolnione są od podatku usługi pośrednictwa finansowego Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

  1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
  2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
  3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10 - 00.20),
  4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10 - 00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
  5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
  6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
  7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
  8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
  9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego sprawy wynika, iż Wnioskodawca świadczy usługi finansowe w zakresie usług faktoringowych oraz usług udzielania pożyczek. Równocześnie z zawarciem umowy faktoringowej będzie zawierana umowa pożyczki, na podstawie której Spółka pozostawi na oznaczony w umowie okres do dyspozycji Klienta środki finansowe w określonej wysokości. Z tytułu przekazania Klientowi powyższych środków, klient będzie wypłacał Spółce wynagrodzenie za korzystanie z tych środków w wysokości ustalonego w umowie oprocentowania kwoty pożyczki przez okres jej udzielenia. Spółka wskazała również, iż usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym sklasyfikowane są pod symbolem PKWiU 65.22.10.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opis zdarzenia przyszłego wskazać należy, iż ?usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym? sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.22.10, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Jednocześnie usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy w związku z poz. 3 załącznika nr 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Tym samym wynagrodzenie z tytułu umowy pożyczki w postaci odsetek podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Przechodząc do opodatkowania usług faktoringu należy wskazać, iż w myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  • przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  • zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;
  • świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub do podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT (Sekcja J ex 65-67).

Jednakże w katalogu usług, w odniesieniu, do których nie stosuje się zwolnienia, o którym mowa powyżej, od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Powyższe wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku VAT jest zgodne z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych ? wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. U. UE. L. 77.145.1 ze zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. oraz art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. 06.347.1 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach, której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem, m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na ?wyręczeniu? klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz faktoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) ? usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem do tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Z opisanego zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka świadczy usługi finansowe w zakresie usług faktoringu oraz usługi pożyczek świadczonych poza systemem bankowym. Na podstawie umowy faktoringowej Spółka będzie nabywać wierzytelności od swoich klientów za cenę nabycia równą wartości nominalnej tych wierzytelności, płatną po dokonaniu spłaty wierzytelności przez dłużnika (kontrahenta Klienta). Klient natomiast zobowiązany będzie z tytułu świadczonej usługi faktoringowej do zapłaty na rzecz Spółki: prowizji ustalonej procentowo w odniesieniu do wartości nominalnej nabytych wierzytelności, opłaty miesięcznej w stałej wysokości, a także w przypadku sądowego dochodzenia należności prowizji określonej procentowo w stosunku do wierzytelności, które będą dochodzone sądownie. Ponadto Klient z tytułu realizacji przez Spółkę dodatkowych usług w ramach umowy faktoringowej może być obciążany opłatami stałymi oznaczonymi w treści powyższej umowy kwotowo. Klient Spółki będzie także zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki prowizji za gotowość faktorską w wysokości procentowo ustalonej w odniesieniu do kwoty przyznanego limitu.

Mając na względzie powołane przepisy prawa krajowego jak i prawnych regulacji unijnych oraz opis zdarzenia przyszłego wskazać należy, iż świadczona usługa faktoringu nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku, bowiem działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami jest wyłączona ze zwolnienia od podatku VAT. W konsekwencji wykonywana przez Spółka usługa należy do katalogu czynności o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i winna być opodatkowana stawką podatku zawartą w art. 41 ust. 1 cyt. ustawy, tj. 22%. Tym samym wynagrodzenie z tytułu wykonywania umowy faktoringu (prowizja, opłaty stałe), a także prowizja za gotowość faktorską podlegają opodatkowaniu VAT według stawki 22%.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego ? stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika