Nabycie wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania transakcji nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (?Spółka?) planuje nabyć od spółki z grupy (?Zbywca?) wierzytelności, które powstały w wyniku świadczenia przez Zbywcę w szczególności robót budowlanych na rzecz innego podmiotu (?Dłużnik?). W związku z nabyciem wierzytelności od Zbywcy, Spółka wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki wierzyciela. Celem nabycia jest windykacja wierzytelności we własnym zakresie. Spółka nabędzie wierzytelność we własnym imieniu i na własne ryzyko. Nie zostanie zawarte porozumienie, przewidujące możliwość zwrotnego przeniesienia wierzytelności na Zbywcę.

Wierzytelność zostanie nabyta za cenę niższą niż kwota wymagalnej zapłaty (przewiduje się, iż cena nabycia wierzytelności będzie nawet niższa od kwoty netto wierzytelności wobec Dłużnika). Cena zbycia będzie odzwierciedlać ekonomiczną wartość zbywanej wierzytelności.

Zbywca wierzytelności nie wypłaci Spółce żadnego wynagrodzenia za tzw. ściąganie długu. Wynagrodzenie nie będzie również wkalkulowane w cenę należną za zbycie wierzytelności. Umowa zbycia wierzytelności nie będzie również nakładać na Spółkę żadnych innych świadczeń wobec Zbywcy.

W zależności od kondycji finansowej Dłużnika nastąpi zbycie jednej lub wszystkich wierzytelności.

W przypadku uznania stanowiska Spółki za nieprawidłowe, Spółka wnosi o wyjaśnienie sposobu ustalenia podstawy opodatkowania oraz właściwej stawki podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z nabyciem wierzytelności Spółka będzie wykonywać transakcję opodatkowaną podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Nabycie wierzytelności nie będzie stanowić czynności opodatkowanej podatkiem VAT.

W świetle art. 5 ust. 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art . 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt . 1, rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary, zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się co do zasady każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zdaniem Spółki, nabycie przedmiotowej wierzytelności nie spełni przedstawionych wyżej definicji odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług.

Spółka twierdzi, iż nabycie wierzytelności nie stanowi odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art . 7 ust . 1 Ustawy VAT, gdyż wierzytelność, jako prawo majątkowe, nie mieści się w definicji towaru, zawartej w art . 2 ust . 6 tej ustawy.

W opinii Spółki nabycie wierzytelności nie będzie stanowić również odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art . 8 ust . 1 Ustawy VAT.

Spółka nabędzie wierzytelność we własnym imieniu i na własne ryzyko. Egzekucja wierzytelności będzie przeprowadzana przez Spółkę oraz pozostanie odrębna od transakcji nabycia wierzytelności od Zbywcy. W związku z nabyciem wierzytelności Spółka nie otrzyma żadnego wynagrodzenia za świadczenie usług. Cena, za którą wierzytelność zostanie zbyta, będzie odzwierciedlać ekonomiczną wartość tej wierzytelności oraz nie będzie zależeć od kwoty wyegzekwowanej przez Spółkę. Spółka nie będzie także zobowiązana do dokonania żadnego świadczenia zwrotnego na rzecz Zbywcy. Wobec powyższego czynność nabycia wierzytelności nie może być kwalifikowana jako tzw. ściąganie długu, polegające na zobowiązaniu się do wyegzekwowania długu w zamian za wynagrodzenie.

Spółka pragnie zwrócić uwagę na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE, który w wyroku z dnia 27 października 2011 r. (C-93/10) stwierdził, iż: ?podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży?.

Ze stwierdzeniem tym zgodził się również Naczelny Sąd Administracyjny, który w Uchwale siedmiu sędziów z dnia 19 marca 2012 r. (I FPS 5/11) stwierdził, iż: żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona prze nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT?.

Stanowisko Spółki znajduje również odzwierciedlenie w interpretacji prawa podatkowego, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 11 kwietnia 2013 r. (IPTPP2/143-1052/12-6/AW).

Reasumując, w związku z nabyciem wierzytelności Spółka nie będzie wykonywała transakcji opodatkowanej podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci tego wynagrodzenia.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 tej ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.

W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

W kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych ? wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

O ile więc, ustalona przez strony umowy cesji cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

TSUE w wyroku z dnia 27 października 2011r. już w punkcie wyjścia zastrzegł, że opodatkowaniu w ramach systemu VAT podlegają tylko takie transakcje, które przewidują zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie (pkt 17 wyroku z dnia 27 października 2011r.).

Natomiast NSA w wyroku z dnia 19 marca 2012r. sygn. akt akt I FPS 5/11 rozważał okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę, ustalając, czy po stronie kupującego-cesjonariusza wystąpiło wynagrodzenie bezpośrednio związane z nabyciem wierzytelności, rzeczywiście otrzymane (bądź należne), jako świadczenie wzajemne za wykonaną na rzecz zbywcy-cedenta usługę, stającą się tym samym usługą odpłatną czyli czynnością opodatkowaną. Wyraził w tym zakresie pogląd, że ?poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy". Stwierdził zarazem, że trzeba odpowiedzieć na pytanie, ?czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę". W jego ocenie, ?w sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi".

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca planuje nabyć od spółki z grupy wierzytelności, które powstały w wyniku świadczenia przez Zbywcę w szczególności robót budowlanych na rzecz innego podmiotu. W związku z nabyciem wierzytelności od Zbywcy, Spółka wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki wierzyciela. Celem nabycia jest windykacja wierzytelności we własnym zakresie. Spółka nabędzie wierzytelność we własnym imieniu i na własne ryzyko. Nie zostanie zawarte porozumienie, przewidujące możliwość zwrotnego przeniesienia wierzytelności na Zbywcę. Wierzytelność zostanie nabyta za cenę niższą niż kwota wymagalnej zapłaty (przewiduje się, iż cena nabycia wierzytelności będzie nawet niższa od kwoty netto wierzytelności wobec Dłużnika). Cena zbycia będzie odzwierciedlać ekonomiczną wartość zbywanej wierzytelności. Zbywca wierzytelności nie wypłaci Spółce żadnego wynagrodzenia za tzw. ściąganie długu. Wynagrodzenie nie będzie również wkalkulowane w cenę należną za zbycie wierzytelności. Umowa zbycia wierzytelności nie będzie również nakładać na Spółkę żadnych innych świadczeń wobec Zbywcy. W zależności od kondycji finansowej Dłużnika nastąpi zbycie jednej lub wszystkich wierzytelności.

Biorąc pod uwagę powyższe, treść powołanych przepisów oraz powołanego wyżej wyroku TSUE należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku, skoro ? jak wskazał Wnioskodawca ? cena nabycia wierzytelności jest niższa niż kwota wymagalnej zapłaty, a cena ich zbycia będzie odzwierciedlać ekonomiczną wartość zbywanej wierzytelności, a poza ceną zakupu wierzytelności nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia, jak również Zbywca wierzytelności nie wypłaci Spółce żadnego wynagrodzenia za tzw. ściąganie długu ? to w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Nadmienić należy również, iż tezy wyrażone przez TSUE w wyżej cytowanym wyroku C-93/10 zaaprobowane zostały przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wwyroku I FPS 5/11, który wskazał m.in., iż ?żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.?.

Mając zatem na uwadze treść powołanych przepisów oraz powołanego wyżej wyroku TSUE należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca nie świadczy żadnej usługi na rzecz Zbywcy wierzytelności. W związku z tym, mając na uwadze art. 5 ust. 1 ustawy, stwierdzić należy, iż zakup wierzytelności przez Wnioskodawcę nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie dokona czynności, które na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegają opodatkowaniu.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.