Zbycie wierzytelności własnych pozostaje poza zakresem opodatkowania

12.8.2013

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 20 maja 2013 r. (data wpływu 3 czerwca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania transakcji zbycia wierzytelności ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu opodatkowania transakcji zbycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (?Spółka?) jest spółką działającą w branży budowlanej. Przedmiotem działalności Spółki nie jest profesjonalny obrót wierzytelnościami. Spółka posiada wierzytelności wobec innej spółki (?Dłużnik?), w szczególności z tytułu wykonania robót budowlanych na rzecz tej spółki. Wartość wierzytelności składa się z kwot netto oraz należnego podatku VAT.

W związku z przewidywanymi problemami w odzyskaniu wierzytelności (Dłużnik napotyka trudności w realizacji inwestycji i sprzedaży lokali) Spółka planuje ich zbycie na rzecz innego podmiotu za cenę niższą niż wartość nominalna posiadanej wobec Dłużnika wierzytelności.

Zbywane wierzytelności zostały zaliczone do przychodów należnych Spółki w kwocie netto - jako wynagrodzenie za świadczone usługi budowlanej.

Cena sprzedaży będzie odzwierciedlać ekonomiczną wartość zbywanej wierzytelności.

Spółka nie planuje, iż w przyszłości dojdzie do sprzedaży innych wierzytelności własnych na rzecz innego podmiotu. W zależności od kondycji finansowej Dłużnika nastąpi zbycie jednej lub wszystkich wierzytelności.

W przypadku uznania stanowiska Spółki za nieprawidłowe, Spółka wnosi o wyjaśnienie sposobu ustalenia podstawy opodatkowania oraz właściwej stawki podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku ze sprzedażą wierzytelności własnej Spółka będzie wykonywać transakcję opodatkowaną podatkiem VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zbycie wierzytelności własnej nie będzie stanowić czynności opodatkowanej podatkiem VAT.

W świetle art. 5 ust. 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary, zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się co do zasady każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zdaniem Spółki, zbycie przedmiotowej wierzytelności nie spełni przedstawionych wyżej definicji odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług.

Spółka twierdzi, iż sprzedaż wierzytelności nie stanowi odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, gdyż wierzytelność, jako prawo majątkowe, nie mieści się w definicji towaru, zawartej w art. 2 ust. 6 tej ustawy.

W opinii Spółki, zbycie wierzytelności będących przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji prawa podatkowego nie będzie także stanowić świadczenia usług na gruncie ustawy VAT.

Zdaniem Spółki, dopuszczalny przez Kodeks cywilny przelew wierzytelności na rzecz innego podmiotu stanowi wykonanie przez Spółkę posiadanego przez nią prawa własności wobec wierzytelności. W związku z tym zbycie wierzytelności - jako przejaw wykonania prawa własności przysługującego Spółce - nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia usług na gruncie ustawy VAT. Pogląd ten został zaaprobowany przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 maja 2012 r. (I FSK 140/12).

Pogląd ten został zaakceptowany także w wyroku NSA z dnia 4 października 2011 r. (sygn. I FSK 537/11), w którym sąd kasacyjny stwierdził, iż ?Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które zgodnie z art. 510 par. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 96 z późn. zm.) następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. Zbycie wierzytelności nie stanowi zatem świadczenia usługi, gdyż jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi)?. I dalej ?Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy za Wojewódzkim Sądem Administracyjnym, że czynność wniesienia do spółki przedmiotowego wkładu w postaci wierzytelności własnej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ani jako odpłatna dostawa towarów ani też jako odpłatne świadczenie usług?.

Zdaniem Spółki, w opisywanym zdarzeniu przyszłym nie może być mowy o jakimkolwiek świadczeniu dokonywanym na rzecz nabywcy wierzytelności (nabywający wierzytelności nie występuje jako konsument) i w konsekwencji - o świadczeniu usługi w rozumieniu Ustawy VAT.

Stanowisko Spółki potwierdza brzmienie interpretacji prawa podatkowego, wydanych przez:

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 6 września 2012 r. (IBPP2/443-566/12/RSz),

Dyrektora Izby Skarbowej w dniu 4 września 2012 r. (IBPP2/443-555/12/ICz).

Podsumowując, w związku ze zbyciem wierzytelności Spółka nie będzie wykonywała transakcji opodatkowanej podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?) ? art. 7 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Wskazać należy, iż wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Podstawą do dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 ustawy Kodeks cywilny.

Stosownie do treści art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki ? art. 509 § 2 cyt. ustawy.

Z kolei art. 510 § 1 ww. ustawy stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Nadmienić należy, że istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy, Wnioskodawca jest spółką działającą w branży budowlanej. Przedmiotem działalności Spółki nie jest profesjonalny obrót wierzytelnościami. Spółka posiada wierzytelności wobec innej spółki, w szczególności z tytułu wykonania robót budowlanych na rzecz tej spółki. Wartość wierzytelności składa się z kwot netto oraz należnego podatku VAT. W związku z przewidywanymi problemami w odzyskaniu wierzytelności (Dłużnik napotyka trudności w realizacji inwestycji i sprzedaży lokali) Spółka planuje ich zbycie na rzecz innego podmiotu za cenę niższą niż wartość nominalna posiadanej wobec Dłużnika wierzytelności. Zbywane wierzytelności zostały zaliczone do przychodów należnych Spółki w kwocie netto - jako wynagrodzenie za świadczone usługi budowlanej. Cena sprzedaży będzie odzwierciedlać ekonomiczną wartość zbywanej wierzytelności. Spółka nie planuje, iż w przyszłości dojdzie do sprzedaży innych wierzytelności własnych na rzecz innego podmiotu. W zależności od kondycji finansowej Dłużnika nastąpi zbycie jednej lub wszystkich wierzytelności.

Mając na uwadze wskazane powyżej przepisy oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). W konsekwencji, transakcja, której przedmiotem jest zbycie wierzytelności własnych pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, sprzedaż wierzytelności własnej nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy dostawy towarów ani odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.