1. Czy w świetle ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, Spółka nie (...)

UZASADNIENIE

W dniu 19.08.2009r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonywania zgłoszenia aktualizacyjnego każdego punktu sprzedaży detalicznej, magazynu towarów pozaprasowych oraz potwierdzenia, że miejscami wykonywania działalności przez Spółkę jest Centrala oraz podległe jej Oddziały i zespoły i że jedynie zmiany adresów tych miejsc stanowią informację podlegającą aktualizacji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Struktura organizacyjna Spółki złożona jest z Centrali oraz podległych jej Oddziałów i zespołów. Oddziały i zespoły kontrolują i nadzorują realizację zadań statutowych Spółki, tj. działalność w zakresie kolportażu i sprzedaży prasy oraz artykułów pozaprasowych na terenie całej Polski. Spółka posiada 3059 punktów sprzedaży detalicznej (psd). Są to kioski wolnostojące oraz saloniki prasowe. Ponadto Spółka posiada 148 hurtowni pozaprasowych oraz 25 magazynów towarów pozaprasowych (stan na dzień 01.08.2009 r.).

Pismem z dnia 21 maja 2008 r. Spółka dokonała zgłoszenia aktualizującego NIP-2, w którym wykazała jako miejsce prowadzenia działalności punkty sprzedaży detalicznej, hurtownie i magazyny. Od tego czasu Spółka składa zgłoszenie NIP-2 za każdym razem, kiedy zmianie ulegną dane związane z miejscem prowadzenia działalności (obiekt zostanie zamknięty/zlikwidowany bądź otwarte zostaną nowe obiekty z tej kategorii). Ze względu na częste zmiany w liczbie obiektów, zgłoszenia są dokonywane bardzo często. Od 21 maja 2008r. do chwili obecnej Spółka złożyła 28 zgłoszeń aktualizujących. Ciągła aktualizacja wiąże się z ogromnym nakładem pracy.

W związku z powyższym, Spółka zastanawia się czy postąpiła prawidłowo dokonując zgłoszenia NIP-2 jako miejsce prowadzenia działalności psd, hurtownie i magazyny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy w świetle ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, Spółka nie ma obowiązku dokonywania zgłoszenia aktualizującego każdego punktu sprzedaży detalicznej, magazynu towarów pozaprasowych, za każdym razem gdy zmianie ulegnie dotychczasowy stan faktyczny (w/w obiekt zostanie zamknięty bądź otwarte zostaną nowe obiekty z tej kategorii)...
2. Czy miejscami wykonywania działalności przez Spółkę są wyłącznie miejsca siedziby jej władz, innych organów uczestniczących w zarządzaniu i nadzorowaniu prowadzonej działalności gospodarczej mających umocowanie do podejmowania decyzji w imieniu spółki, czyli Centrala oraz podległe jej Oddziały i zespoły i że jedynie zmiany adresów tych miejsc stanowią informację podlegającą aktualizacji.
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.), zwana w dalszej części ?ustawą o NIP? ustawa określa zasady ewidencji podatników, płatników podatków, a także płatników składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenia zdrowotne, zasady i tryb nadawania numerów identyfikacji podatkowej oraz zasady posługiwania się tymi numerami.

Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 1 i 3 ustawy o NIP, podatnicy niebędący osobami fizycznymi obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego zawierającego w szczególności pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto w przypadku zakładów (oddziałów) osób prawnych oraz innych wyodrębnionych jednostek wewnętrznych będących podatnikami: NIP oraz inne dane dotyczące jednostki macierzystej. Powyższe dane podatnicy podlegający obowiązkowi zgłoszenia obowiązani są aktualizować w ustawowych terminach (art. 9 ust. 1 ustawy o NIP).

Ustawa o NIP w art. 5 ust. 4 stanowi ponadto, że zgłoszenie identyfikacyjne podatników wykonujących działalność gospodarczą zawierać powinno również informacje dotyczące tej działalności. Ustawa nie określa jednakże bliżej rodzaju tych informacji. O tym jakie dodatkowe informacje powinno zawierać zgłoszenie identyfikacyjne/aktualizacja zgłoszenia mowa jest w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 listopada 2003 r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych (Dz. U. Nr 202 poz. 1959 z późn. zm.), zwane w dalszej części rozporządzeniem w sprawie formularzy NIP. We wzorze zgłoszenia stanowiącego załącznik nr 2, w opisie do poz. B. 11. wynika, iż w zgłoszeniu (także zgłoszeniu aktualizacyjnym) należy podać adresy wszystkich miejsc wykonywania działalności (również hurtowni, magazynów, składów).

Spółka zwraca jednak uwagę, że zarówno w ustawie o NIP, jak i w rozporządzeniu w sprawie formularzy NIP brak jest definicji ?miejsca wykonywania działalności?.

W ocenie Spółki miejsce wykonywania działalności gospodarczej powinno posiadać pewne cechy odrębności organizacyjnej. Jednocześnie część składowa powinna uczestniczyć w procesie wykonywania działalności gospodarczej, podlegać trwałemu zagospodarowaniu. W konsekwencji działalność, która byłaby wykonywana w miejscu lokalizacji danej części składowej powinna nosić znamiona zorganizowania, powinny znajdować się tam struktury, które miałyby możliwość oddziaływania na przychód i potencjalny zysk. Niezbędną przesłanką, zdaniem Spółki, jest posiadanie w miejscu wykonywania działalności gospodarczej personelu mającego wpływ na decyzje podejmowane przez spółkę. Ponadto miejsce wykonywania działalności powinno być wyposażone w zaplecze techniczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Powyższe oznacza, że nie wszystkie obiekty (składniki majątkowe), które znajdują się w posiadaniu Spółki, należy traktować jako miejsca prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. Nie są nimi, zdaniem Spółki, punkty sprzedaży detalicznej, hurtownie czy magazyny. Są nimi natomiast te miejsca, w których ta działalność wykonywana jest w sposób zorganizowany, ciągły, zarobkowy, profesjonalny i we własnym imieniu. Za takie Spółka uznaje miejsca, gdzie mają siedzibę władze Spółki, bądź inne organy uczestniczące w zarządzaniu i nadzorowaniu prowadzonej działalności gospodarczej oraz mające umocowanie do podejmowania decyzji w imieniu Spółki oraz miejsca pracy personelu mającego wpływ na decyzje podejmowane przez Spółkę. Są nimi Centrala oraz podległe jej Oddziały i zespoły. Jednocześnie Spółka wskazuje, że rozporządzenie w sprawie formularzy NIP, które nakłada na podatników obowiązek aktualizowania wszelkich danych związanych z przedmiotem działalności, zostało wydane bez upoważnienia ustawowego. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 5 ustawy o NIP, ?Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, określi wzory formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych?. W przepisie tym brak upoważnienia do uregulowania w rozporządzeniu innych kwestii niż określenie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych.

Skoro zatem obowiązki w zakresie podawania w zgłoszeniu identyfikacyjnym danych dotyczących adresów wszystkich miejsc wykonywania działalności nie pochodzą z norm ustawowych, lecz z przepisów zawartych w rozporządzeniu wykonawczym, to zdaniem Spółki, zawarcie w rozporządzeniu w sprawie formularzy NIP, regulacji, które nie zostały przewidziane w upoważnieniu do jego wydania, dokonane zostało z naruszeniem art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

Powyższe oznacza, że w przypadku braku normy ustawowej, która nakazywałaby podatnikom będącym podmiotami gospodarczymi podawanie w zgłoszeniach identyfikacyjnych adresów wszystkich będących w ich władaniu miejsc/obiektów związanych z działalnością gospodarczą Spółka ma obowiązek podawać dane adresowe tylko w zakresie wprost określonym w art. 5 ustawy o NIP.

Mając powyższe na uwadze, uznając wniosek za słuszny i w pełni uzasadniony Wnioskodawca wnosi jak na wstępie.

W dniu 30.10.2009r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną nr IPPP2/443-902/09-2/IK stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17.08.2009r. (data wpływu 19.08.2009r.) jest nieprawidłowe. W wydanej interpretacji tut. Organ podatkowy stanął na stanowisku, że Wnioskodawca w zgłoszeniu NIP-2, w polu B.11 winien wskazać położenia (adresy) wszystkich posiadanych punktów sprzedaży detalicznej (psd), związanych z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. A więc nie tylko zmiany adresów Centrali oraz podległych jej Oddziałów i zespołów stanowią jedyną informację podlegającą aktualizacji.

Nie zgadzając się ze stanowiskiem tut. Organu podatkowego Wnioskodawca pismem z dnia 17 listopada 2009r. wezwał Stronę przeciwną do usunięcia naruszenia prawa poprzez zmianę indywidualnej pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Dnia 11 grudnia 2009r. tut. Organ podatkowy w odpowiedzi na powyższe wezwanie, stwierdził brak podstaw do zmiany w/w indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wobec powyższego pismem z dnia 11.01.2010r. za pośrednictwem Izby Skarbowej w Warszawie Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku Wnioskodawca wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której zarzucił tut. Organowi podatkowemu:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w zw. z Załącznikiem nr 2 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 listopada 2003 r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych;
2. naruszenie przepisu art. 92 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej;
3. naruszenie prawa procesowego, tj. art. 14h w zw. z art. 120 i art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa;
   
   

W wyroku z dnia 23 sierpnia 2010r. sygn. akt III SA/Wa 423/10 Sąd uchylił przedmiotową interpretację w całości podzielając stanowisko Skarżącej spółki zaprezentowane we wniosku, a także przywołane w uzasadnieniu skargi.

W wyroku Sąd wskazał, iż zgodnie z dyspozycją przepisu art. 5 ust. 1 i 3 ustawy o NIP podatnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego zawierającego w przypadku podmiotu takiego jak Skarżąca w szczególności pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno ? prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto w przypadku zakładów (oddziałów) osób prawnych oraz innych wyodrębnionych jednostek wewnętrznych będących podatnikami: NIP oraz inne dane dotyczące jednostki macierzystej. Dane podlegające obowiązkowi zgłoszenia podatnicy obowiązani są aktualizować w zakreślonych terminach (art. 9 ust. 1 ustawy o NIP). Ustawa o NIP w art. 5 ust. 4 stanowi ponadto, że zgłoszenie identyfikacyjne podatników wykonujących działalność gospodarczą zawierać winno również informacje dotyczące tej działalności. Ustawa nie określa jednakże bliżej rodzaju tych informacji. Pewną wskazówką może być art. 5 ust 4b i art. 5a ust. 2 ustawy o NIP, w których nakazano, by podatnicy prowadzący działalność gospodarczą dołączali do zgłoszenia identyfikacyjnego uwierzytelnione lub urzędowo poświadczone kopie dokumentów potwierdzających informacje objęte zgłoszeniem, w szczególności kopie: odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego, umowy spółki, dokumentu potwierdzającego uprawnienie do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w których znajduje się siedziba, zaświadczenia o numerze identyfikacyjnym REGON; ponadto wykaz rachunków bankowych oraz uwierzytelnione kopie zaświadczenia o numerze identyfikacyjnym REGON.

Dodatkowe instrukcje co do zakresu podlegających ujawnieniu informacji dotyczących działalności gospodarczej podatnika dokonującego zgłoszenia identyfikacyjnego - w szczególności co do adresów miejsc prowadzenia działalności - znajdują się w opisie do poz. B.11 wzoru zgłoszenia identyfikacyjnego zawartego w zał. Nr 2 rozporządzenia. Z opisu tego wynika, iż w zgłoszeniu (także zgłoszeniu aktualizacyjnym) należy podać ?adresy wszystkich miejsc wykonywania działalności (również hurtowni, magazynów, składów)?. Wspomniane rozporządzenie wydane zostało na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 ustawy o NIP, w którym ustawodawca postanowił, że ?Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, określi wzory formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych?. Sąd odczytując powyższy przepis przyznał rację Skarżącej Spółce, że w przepisie tym brak upoważnienia do uregulowania w rozporządzeniu innych kwestii niż określenie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych. Zgodnie z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP ?Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu?. Jak podkreślił Trybunał Konstytucyjny (por. wyrok TK z 6 marca 2002r., sygn. P 7/00, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 13) rozporządzenie może być wydane tylko na podstawie wyraźnego, tj. nieopartego na domniemaniu ani na wykładni celowościowej szczegółowego upoważnienia ustawy, w zakresie określonym w upoważnieniu, w granicach upoważnienia ustawy i w celu jej wykonania oraz w zgodzie z Konstytucją i wszystkimi obowiązującymi aktami ustawodawczymi. Zgodnie z treścią art. 178 ust. 1 Konstytucji RP sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Oznacza to, że sędziowie zachowują uprawnienie do samodzielnej oceny i ustalenia zgodności pod ustawowych aktów normatywnych z ustawami, przy okazji rozpatrywania spraw, a w razie stwierdzenia ich niezgodności z ustawami odmowy ich zastosowania w konkretnej sprawie. Powinność odmowy zastosowania niezgodnego z ustawą podustawowego przepisu normatywnego wynika z nałożonego na sędziego obowiązku stosowania ustaw. Skoro obowiązki w zakresie podawania w zgłoszeniu identyfikacyjnym danych dotyczących adresów wszystkich miejsc wykonywania działalności nie pochodzą z norm ustawowych, lecz z przepisów zawartych w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o NIP, to powinnością sądu było dokonanie analizy tych przepisów w płaszczyźnie art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, w celu ustalenia ich zakresu. Gwarancje konstytucyjne rozciągają się bowiem na procedury, które nakładają na obywateli obowiązek określonego zachowania. Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że zawarcie w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 listopada 2003r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych regulacji, które nie zostały przewidziane w upoważnieniu do jego wydania dokonane zostało z naruszeniem art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Zważywszy ponadto, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP), co w odniesieniu do organów podatkowych znalazło także wyraz w art. 120 ustawy Ord. pod. oraz że nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje, a ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie (art. 31 ust. 2 i art. 3 Konstytucji RP), uznać należało, że interpretacja przepisów ustawy o NIP i rozporządzenia z dnia 14 listopada 2003r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych dokonana w zaskarżonej interpretacji jest niezgodna z prawem. Za podstawę żądania przedstawienia informacji dotyczących miejsc działalności gospodarczej rozumianych jako adresy wszystkich posiadanych nieruchomości nie może być również - zdaniem Sądu - uznany art. 5 ust. 4 ustawy o NIP. Przepis ten (?zgłoszenie identyfikacyjne podatników wykonujących działalność gospodarczą zawiera również informacje dotyczące tej działalności?) nie określa bowiem rodzajów informacji podlegających ujawnieniu. Brak dostatecznej określoności postanowień art. 5 ust. 4 ustawy o NIP powoduje, że nie może on stanowić źródła powstania obowiązków. W przeciwnym razie obowiązki w tym zakresie kreowałoby swobodne uznanie organów podatkowych. W braku normy ustawowej, która nakazywałaby podatnikom będącym podmiotami gospodarczymi podawanie w zgłoszeniach identyfikacyjnych adresów wszystkich będących w ich władaniu nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą, uznać należy, iż podatnicy ci mają obowiązek podać dane adresowe tylko w zakresie wprost określonym w art. 5 ustawy o NIP.

W ocenie Sądu poza wskazaną powyżej sprzecznością wydanego w sprawie rozporządzenia w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych z upoważnieniem ustawowym podkreślić także należy, iż wprowadzenie przedmiotowych obowiązków informacyjnych w zakresie wskazywania wszystkich aktualnych miejsc prowadzenia działalności ich opisów itp. wykraczało poza granicę zasady proporcjonalności sformułowanej w art. 31 ust. 3 Konstytucji PR. Zgodnie z tą zasadą środek zastosowany przez administrację powinien być zdatny do osiągnięcia zamierzonego celu, po drugie powinien być to środek niezbędny do osiągnięcia danego celu. Warto wskazać, iż zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego ?Zasada proporcjonalności stawia przed prawodawcą każdorazowo obowiązek rozważenia rzeczywistej potrzeby ingerencji w danym stanie faktycznym w zakres prawa bądź wolności jednostki i zastosowania takich środków prawnych, które będą skuteczne oraz niezbędne. Niezbędność to również skorzystanie ze środków jak najmniej uciążliwych dla podmiotów, których prawa lub wolności podlegają ograniczeniu. Ingerencja w sferę statusu jednostki musi więc pozostawać w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do celów, których ochrona uzasadnia dokonane ograniczenie.? (wyrok z 16 kwietnia 2002 r., SK 23/01). W kontekście powyższego stwierdzić także należy, iż informacja o miejscach prowadzenia działalności, może być przekazywana przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą (w szczególności w wielu miejscach w kraju), po uprzednim wezwaniu upoważnionego organu bez potrzeby nakładania na przedsiębiorców nieproporcjonalnego obowiązku wysyłania do organów stosownych formularzy oraz bieżącego badania, czy wszystkie dane co do miejsc prowadzenia działalności są aktualne. Nie ulega też wątpliwości, iż organy administracyjne w sytuacji istnienia takiej potrzeby posługując się w swoich postępowaniach szerokim zakresem środków dowodowych oraz danymi przesyłanymi przez przedsiębiorców mogą uzupełniać oraz aktualizować posiadane informacje o zakresie działalności poszczególnych podmiotów gospodarczych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2010r. sygn. akt III SA/Wa 423/10 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.