Czy nielegalny pobór energii elektrycznej podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym jako zużycie energii (...)

12.6.2009

Czy nielegalny pobór energii elektrycznej podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym jako zużycie energii elektrycznej?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 12.03.2009 r. (data wpływu 20.03.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku akcyzowego w zakresie opodatkowania nielegalnego poboru energii - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.03.2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku akcyzowego w zakresie opodatkowania nielegalnego poboru energii.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka prowadzi działalność w zakresie dystrybucji elektrycznej. Od 1 marca 2009 r. opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, zgodnie z art. 9 ust 1 ustawy o podatku akcyzowym podlega także zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję, o której mowa w pkt 2 ustawy. W zakres zużycia energii elektrycznej wchodzi:

zużycie energii na potrzeby własne,
zużycie energii z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej (kradzież energii),
straty powstałe w wyniku przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej.

Spółka od 1 marca 2009r. ewidencjonuje dla potrzeb akcyzy ilość zużycia energii elektrycznej na potrzeby własne i straty na podstawie odczytów, które odbywają się do 15 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Ewidencja ilości zużycia energii z tytułu nielegalnego poboru prowadzona jest na podstawie wystawionych faktur VAT. Podstawą do wystawienia faktury za nielegalny pobór jest ilość ryczałtowa zużytej energii pomnożona przez stawkę określoną w taryfie zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Straty nie są uznane za zużycie energii elektrycznej zgodnie z art. 9 ust 2 ustawy i Spółka wyłącza je z podstawy opodatkowania akcyzą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nielegalny pobór energii elektrycznej podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym jako zużycie energii elektrycznej...

Zdaniem Wnioskodawcy, nielegalny pobór energii nie powinien podlegać akcyzie. Zgodnie z art. 13 ust 18 ustawy Prawo energetyczne, przez nielegalny pobór energii należy rozumieć pobór energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowym lub poprzez ingerencję w ten układ mający wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy. W świetle dyspozycji art. 57 Prawo energetyczne, konsekwencją kradzieży energii jest uprawnienie nadane przedsiębiorstwu energetycznemu do poboru opłat za nielegalnie pobraną energię w wysokości określonej w taryfach zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (przedsiębiorstwo energetyczne może też dochodzić odszkodowań na zasadach ogólnych wynikających z prawa cywilnego). Ponadto brzmienie nowej ustawy o podatku akcyzowym nie zawiera definicji nielegalnego poboru energii. Aby odpowiedzieć na postawione wyżej pytanie należy rozstrzygnąć, czy nielegalny pobór energii na gruncie ustawy akcyzowej może zostać uznane za sprzedaż energii elektrycznej na rzecz nabywcy końcowego podlegająca opodatkowaniu w świetle art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy. Zgodnie z art. 2 pkt 21 ustawy o podatku akcyzowym, przez podjęcie sprzedaży rozumie się czynności faktyczne lub prawne, w wyniku których dochodzi do przeniesienia lub własności przedmiotu sprzedaży na inny podmiot. Podkreślić należy, że definicja sprzedaży zawarta w przepisach ustawy akcyzowej jest bardzo szeroka - są to bowiem wszystkie czynności faktyczne lub prawne, w wyniku których dochodzi do przeniesienia posiadania lub własności przedmiotu sprzedaży na inny podmiot. Analizując kwestię nielegalnego poboru energii z punktu widzenia definicji sprzedaży na gruncie ustawy o podatku akcyzowym, należy zauważyć, że nielegalny pobór energii nie skutkuje przeniesieniem prawa własności do tej energii. Wynika to chociażby z nielegalnego charakteru czynności, jak również z faktu, że Prawo energetyczne przewiduje sankcje w postaci opłaty, którą przedsiębiorstwo energetyczne może nałożyć. Istotne staje się więc pytanie czy w wypadku nielegalnego poboru energii dochodzi do przeniesienia posiadania energii elektrycznej. Mając na uwadze istniejącą w doktrynie prawa cywilnego definicją ?posiadania? może powstać istotna wątpliwość, czy nielegalny pobór energii spełnia definicję sprzedaży na gruncie ustawy o podatku akcyzowym. Jednakże, podkreślenia wymaga fakt, że zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy, opodatkowaniu podlega jedynie sprzedaż energii elektrycznej na rzecz nabywcy końcowego, za którego jak już wspomniano uznaje się podmiot nabywający energię elektryczną, który nie posiada koncesji na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót tą energią. Twierdzenie, że nielegalny pobór nosi znamiona nabycia byłoby, zdaniem Spółki, nieuprawnione. Z pojęciem ?nabycia? co do zasady powinno wiązać się bowiem uzyskanie prawa własności, czy prawa rozporządzania rzeczą będącą przedmiotem nabycia, co w omawianym przypadku nie ma miejsca. W konsekwencji, mając na uwadze powyższe, zdaniem Spółki, nielegalny pobór energii elektrycznej, nie powinien być uznany za sprzedaż podlegającą opodatkowaniu, ponieważ nie stanowi żadnej z czynności podlegającej opodatkowaniu na gruncie podatku akcyzowego. Pragniemy również wskazać, że zgodnie z obowiązującymi regulacjami w zakresie obrotu energią elektryczną, podmiotem odpowiedzialnym za pobranie opłat sanacyjnych za nielegalny pobór energii elektrycznej jest każdorazowo spółka dystrybucyjna, czyli nie podmiot który dokonuje sprzedaży energii na rzecz nabywcy końcowego, a jedynie który udostępnia infrastrukturę (sieć elektroenergetyczną). Spółka dystrybucyjna zobowiązana jest do bilansowania przepływów energii (tj. dodatkowych zakupów energii w celu skompensowania strat), a dodatkowo posiada uprawnienia do naliczania opłat sanacyjnych z tytułu wykrytego nielegalnego poboru energii.

Zdaniem Spółki opłata pobierana przez spółkę dystrybucyjną nie stanowi zapłaty za sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu (która może wpływać na zobowiązanie podatkowe), gdyż spółka dystrybucyjna nie jest sprzedawcą tej energii na rzecz nabywcy końcowego (a jedynie sprzedaż energii na rzecz nabywcy końcowego stanowi przedmiot opodatkowania akcyzą).

Innym istotnym argumentem przeciwko uznaniu nielegalnego poboru energii za czynność opodatkowaną powodującą obowiązek w zakresie akcyzy jest również podnoszony w doktrynie oraz orzecznictwie sądów administracyjnych pogląd, że państwo nie powinno czerpać korzyści w postaci wpływów z podatku z czynności stanowiących czyn zabroniony, których popełnienie jest sankcjonowane karami. W opinii Spółki, istnieją argumenty, aby uznać, że nielegalny pobór energii elektrycznej należy zakwalifikować jako zdarzenie powodujące powstanie strat (w rozumieniu przepisu art. 9 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym) w wyniku przesyłu lub dystrybucji energii elektrycznej. Wystąpienie strat energii elektrycznej nie uznaje się za zużycie energii elektrycznej, w więc nie stanowi ono zdarzenia podlegającego opodatkowaniu akcyzą. Przepisy ustawy nie definiują w żaden sposób strat powstałych w wyniku przesyłu lub dystrybucji, zastrzegając jedynie, że z takich strat wyłączona jest energia zużyta w związku z jej przesyłem lub dystrybucją. W ocenie Spółki, pojęcie strat na gruncie przepisów akcyzowych powinno odnosić się nie tylko do strat technicznych energii elektrycznej w sieci dystrybucyjnej. Do takich strat należałoby zaliczyć również straty powstałe na skutek zdarzeń losowych czy sił wyższych (np. powstałe w wyniku zerwania linii), bowiem ich powstanie leży poza wpływem podatnika nawet przy zachowaniu należytej staranności. Także straty powstałe w związku z nielegalnym poborem energii elektrycznej powinny być traktowane jako straty w wyniku przesyłania lub dystrybucji podlegające wyłączeniu z katalogu czynności opodatkowanych podatkiem akcyzowym (jednocześnie, zdaniem Spółki straty z tytułu nielegalnego poboru energii nie stanowią strat powstałych w związku z przesyłem i dystrybucją energii). Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że Spółka nie jest zobowiązana do zapłaty podatku akcyzowego w tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej, stanowi on bowiem dla Spółki stratę związaną z dystrybucją energii.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Tut. organ nie może zgodzić się ze stanowiskiem Spółki w świetle którego nielegalny pobór energii elektrycznej z sieci należy uznać za straty powstałe w wyniku przesyłania lub dystrybucji energii, konsekwencją czego jest wyłączenie nielegalnego poboru energii z przedmiotu opodatkowania akcyzą, zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 3 z 2009 r., poz. 11) w myśl, którego za zużycie energii elektrycznej nie uznaje się strat powstałych w wyniku przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, z wyłączeniem energii zużytej w związku z jej przesyłaniem lub dystrybucją.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie dystrybucji energii elektrycznej. Spółka wskazuje, iż od 1 marca 2009r. ewidencjonuje dla potrzeb akcyzy ilość zużycia energii elektrycznej na potrzeby własne i straty na podstawie odczytów, które odbywają się do 15 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. Wnioskodawca informuje, iż ewidencja ilości zużycia energii z tytułu nielegalnego poboru prowadzona jest na podstawie wystawionych faktur VAT. Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika zatem, że zdarzają się przypadki nielegalnego poboru energii elektrycznej z sieci będącej własnością Zainteresowanego. Należy wobec tego wskazać, iż przypadki nielegalnego poboru energii elektrycznej z sieci w sytuacji, w której nie można stwierdzić czyją własnością była energia, mieszczą się w dyspozycji przepisu art. 9 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku akcyzowym. W związku z czym podatnikiem podatku akcyzowego z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej jest podmiot będący nabywcą końcowym zużywający energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii nabywcy końcowemu, stosownie do treści art. 13 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot będący nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej ? powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.