Możliwość zastosowania stawki podatku 0% dla usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji (...)

Możliwość zastosowania stawki podatku 0% dla usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich świadczonych na rzecz Organizacji Obsługowych odsprzedających usługi na rzecz przewoźników lotniczych (pyt. 1); miejsce świadczenia usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich świadczonych (pyt. 2 i 3), oraz sposób dokumentowania prawa do zastosowania stawki 0% dla świadczonych usług.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 listopada 2013 r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług:


  • jest prawidłowe ? w zakresie możliwości zastosowania stawki podatku 0% dla usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich świadczonych na rzecz Organizacji Obsługowych odsprzedających usługi na rzecz przewoźników lotniczych (pyt. 1),
  • jest prawidłowe ? w zakresie miejsca świadczenia usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich świadczonych (pyt. 2 i 3),
  • jest nieprawidłowe ? w zakresie sposobu dokumentowania prawa do zastosowania stawki 0% dla świadczonych usług.

UZASADNIENIE


W dniu 9 grudnia 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania stawki podatku 0% dla usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich.


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:


1)


Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi polegające na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich. Zlecenia wykonywane są przez Wnioskodawcę na samolotach pasażerskich o masie powyżej 5700 kg używanych przez operatorów lotniczych świadczących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym. Wnioskodawca posiada wszelkie wymagane certyfikaty i licencje do świadczenia ww. usług.

Usługi świadczone są zazwyczaj na terenie Polski (samoloty przylatują do Polski celem wykonania okresowych przeglądów, planowanych remontów, konserwacji tzw. Techniczne Czynności Lotnicze), lecz również w innych lokalizacjach, o ile takie zostaną wskazane w indywidualnych zleceniach.


Bezpośrednimi zleceniodawcami (i odbiorcami usługi) są przedsiębiorcy, tzw. Organizacje Obsługowe, mający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polski ale również poza jej granicami.


Organizacja Obsługowa sama nie wykonuje przewozów lotniczych ale w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej przyjmuje zlecenia naprawy, remontu lub konserwacji od właścicieli środków transportu lotniczego, jak również od przewoźników (operatorów lotniczych zarówno polskich, jak i zagranicznych). Wykonanie takich prac naprawczych, konserwacyjnych i remontowych Organizacja Obsługowa zleca następnie Wnioskodawcy, który po wykonaniu zlecenia rozlicza się bezpośrednio z Organizacją Obsługową, nie zaś z przewoźnikami ani właścicielami środków transportu lotniczego.

Samoloty lub ich wyposażenie oraz sprzęt zamontowany na nich, na których są wykonywane ww. usługi świadczone przez wnioskodawcę, są używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.

Wnioskodawca otrzymuje każdorazowo od swojego bezpośredniego zleceniodawcy, tj. od Organizacji Obsługowej, indywidualne zlecenie określające szczegółowo przedmiot usługi (rodzaj czynności do wykonania) oraz dokładne oznaczenie samolotu, którego usługa ma dotyczyć.


2)


Na tle wyżej opisanego stanu faktycznego należy wskazać również na jeden nieco odmienny przypadek. Jedna spośród Organizacji Obsługowych zlecających Wnioskodawcy wykonanie ww. usług ma siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Wielkiej Brytanii. Świadczona przez wnioskodawcę na rzecz tej Organizacji Obsługowej usługa (polegająca - tak jak wyżej wskazano ? na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, przy czym te środki lotnicze są używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym) jest przez tę Organizację Obsługową ?odsprzedawana? innej Organizacji Obsługowej, która ma siedzibę działalności gospodarczej w Niemczech.

Stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej tej konkretnej Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Niemczech - jest położone na terytorium Federacji Rosyjskiej (każda Organizacja Obsługowa ma obowiązek zgłoszenia miejsca wykonywania działalności polegającej na obsłudze technicznej samolotów zgodnie z przepisami PART 145). Jest to jednak wyłącznie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej tej Organizacji Obsługowej mającej siedzibę działalności gospodarczej w Niemczech -. nie jest to natomiast stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej ani Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii (od której wnioskodawca przyjmuje zlecenie i z która się rozlicza) ani nie jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej samego Wnioskodawcy, jakkolwiek wnioskodawca wykonując te ww. konkretne zlecenia dla tej konkretnej Organizacji Obsługowej wykonuje je na terytorium Federacji Rosyjskiej.


Wnioskodawca zatem w tym przypadku:

  • świadczy swoje usługi na terytorium Federacji Rosyjskiej, tj. w miejscu stałego prowadzenia działalności gospodarczej Organizacji Obsługowej mającej siedzibę działalności w Niemczech,
  • jest na liście personelu poświadczającego (zgodnie z przepisami PART 145) - również zgłaszanej do nadzoru państwowego ? w tym przypadku niemieckiego,
  • rozlicza się ze swoim bezpośrednim zleceniodawcą, tj. Organizacją Obsługową mającą siedzibę w Wielkiej Brytanii.


3)


Usługi wykonywane przez Wnioskodawcę są poświadczane w dokumentacji pokładowej samolotów. W dokumentacji tej jest określony zarówno konkretny przewoźnik (każda strona dokumentacji pokładowej opatrzona jest nazwą i adresem użytkownika samolotu), jak i jest w niej określony konkretny samolot, którego dana dokumentacja pokładowa dotyczy(w dokumentacji pokładowej jest zamieszczony znak rejestracyjny danego samolotu). Na jednej stronie dokumentacji umieszczone są informacje skąd dany samolot przyleciał, zaś na następnej stronie jest informacja, dokąd ów samolot odleciał.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę są również poświadczone na wystawionych przez Organizacje Obsługowe dokumentach tzw. WO. Na każdym WO znajdują się informacje o znakach rejestracyjnych samolotu, informacje, kto jest operatorem tego samolotu, oraz jakiego rodzaju prace zostały wykonane.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:


  1. Czy Wnioskodawca w przypadku, w którym świadczy usługi na terytorium Rzeczpospolitej Polski na rzecz Organizacji Obsługowych mających siedzibę działalności gospodarczej w Rzeczpospolitej Polsce, a także pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania, jest uprawniony do stosowania stawki podatku VAT w wysokości 0% dla opodatkowywania usług remontu, przebudowy lub konserwacji środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, używanych przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, pomimo iż sama usługa nie jest świadczona bezpośrednio na rzecz tych przewoźników lotniczych ani właścicieli środków transportu lotniczego lecz jest świadczona na rzecz Organizacji Obsługowych i następnie jest przez Organizacje Obsługowe tym przewoźnikom lotniczym lub właścicielom środków transportu lotniczego ?odsprzedawana?, skoro te środki transportu są używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym?
  2. Czy w przypadku, w którym Wnioskodawca świadczy wyżej opisane usługi na terytorium Rzeczpospolitej Polski ale na rzecz Organizacji Obsługowych mających siedzibę poza granicami Rzeczpospolitej Polski, jest uprawniony, pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania, do stosowania stawki podatku VAT w wysokości 0%, czy też wystawia fakturę bez VAT ale z adnotacją ?odwrotne obciążenie??
  3. Czy w przypadku, w którym Wnioskodawca świadczy wyżej opisane usługi na zlecenie Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii, z którą to Organizacją Obsługową się następnie Wnioskodawca rozlicza, zaś sama usługa jest przez tę Organizację Obsługową ?odsprzedawana? Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Niemczech a stałe miejsce działalności tej Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Niemczech znajduje się na terenie Federacji Rosyjskiej, gdzie też sama usługa jest fizycznie wykonywana ? Wnioskodawca powinien wystawić na rzecz Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii fakturę bez VAT z adnotacją ?odwrotne obciążenie? czy fakturę VAT ze stawka 0%?
  4. Czy dla stosowania stawki podatku 0% Wnioskodawca świadczący ww.

    usługę (remont, przebudowa lub konserwacja środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, które to środki transportu są używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym i w związku z tym wpisanych przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na listę przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym) może poprzestać na udokumentowaniu tej czynności celem potwierdzenia, że zostały spełnione warunki określone w art. 83 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług na oświadczeniu Wnioskodawcy o używaniu konkretnego środka transportu będącego przedmiotem ww. usługi przez konkretnego przewoźnika lotniczego wykonującego głównie przewozy w transporcie międzynarodowym?

  5. Jak celem potwierdzenia, że zostały spełnione warunki określone w art. 83 ust. 1 pkt 16 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów usług, Wnioskodawca świadczący ww. usługę (remont, przebudowa lub konserwacja środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, które to środki transportu są używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym) powinien udokumentować spełnienie tychże warunków w sytuacji, gdy określony samolot jest wykorzystywany przez przewoźników lotniczych nie posiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polski i nie wpisanych przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na listę przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym?

Zdaniem Wnioskodawcy:


Ad. 1 )


Wnioskodawca w przypadku, w którym świadczy usługi na terytorium Rzeczpospolitej Polski i na rzecz Organizacji Obsługowych mających siedzibę w Rzeczpospolitej Polsce, jest uprawniony do stosowania stawki podatku VAT w wysokości 0% dla opodatkowywania usług remontu, przebudowy lub konserwacji środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu na nich zainstalowanego, używanych przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, także w sytuacji, w której usługi te nie są świadczone bezpośrednio na rzecz takiego przewoźnika lotniczego lecz bezpośrednio na rzecz Organizacji Obsługowych mających siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, które z kolei ?odsprzedają? te usługi dalej, tj. na rzecz właścicieli samolotów lub przewoźników lotniczych.

Warunkiem jest aby te usługi remontu, przebudowy lub konserwacji dotyczyły środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu na nich zainstalowanego i były używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.

Powyższe stanowisko opiera się na brzmieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (dalej ustawy o VAT), tj. przede wszystkim przepisów art. 83 ust. 1 pkt 16): ?Stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług polegających na remoncie, przebudowie lub konserwacji środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, używanych przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym?.

Ustawodawca nie wymaga, by usługi musiały być świadczone na bezpośrednie zlecenie przewoźnika lotniczego. Koniecznym jest natomiast, by dana maszyna była finalnie używana przez przewoźnika lotniczego, który wykonuje głównie przewozy w transporcie międzynarodowym. Na zasadność zastosowania stawki 0% nie wpływa zatem fakt iż bezpośrednim nabywcą usługi, na którego Wnioskodawca wystawia fakturę, nie będzie w tym wypadku przewoźnik lotniczy ale Organizacja Obsługowa.

W sytuacji, gdy ustawodawca chciał zawęzić katalog podmiotów, na rzecz których może nastąpić dostawa towarów lub świadczenie usług, zostało to wyraźnie określone w ustawie. Za przykład może posłużyć art. 83 ust. 1 pkt 17) ustawy o VAT. Przepis ten stwierdza, że stawką 0% objęte są usługi świadczone na rzecz armatora morskiego, służące bezpośrednim potrzebom środków transportu morskiego. Zastosowanie tego przepisu jest więc ograniczone podmiotowo. Ze stawki 0% nie będą mogły skorzystać każde usługi służące potrzebom środków transportu, ale jedynie takie, które są świadczone na rzecz określonego podmiotu, tj. armatora.

Skoro zaś poprzednia jednostka redakcyjna tj. art. 83 ust. 1 pkt 16) ustawy o VAT nie zawiera warunku, aby w celu zastosowania stawki 0% wykonanie usługi musiało następować na rzecz konkretnego podmiotu, to dla stosowania stawki 0% w pełni dopuszczalne jest świadczenie usług remontu i konserwacji samolotów na rzecz Organizacji Obsługowej niebędącej przewoźnikiem lotniczym.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy o możliwości stosowania stawki podatku VAT decyduje:

  • rodzaj usługi (remont, konserwacja, przebudowa samolotu oraz jego wyposażenia),
  • wykorzystywanie danego środka transportu przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.


Powyższe stanowisko jest wynikiem recypowania wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 września 2012 roku (sygn. akt: III SA/Wa 3322/11), wydanego w przedmiocie skargi na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 16 sierpnia 2011 roku nr IPPP3/443-693/11-2/MPe, wydaną na skutek uprzedniego wniosku wnioskodawcy o wydanie indywidualnej interpretacji, w którym to jednak wniosku wnioskodawca przedstawił odmienne od niniejszego i niestety niepełne stanowisko.

We wniosku tym Wnioskodawca wskazywał co prawda, iż zastosowanie stawki podatku VAT w wysokości 0% jest uzasadnione w sytuacji, w której Wnioskodawca wykonuje usługi remontu, przebudowy lub konserwacji środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, które to usługi są wykonywane na rzecz przedsiębiorcy mającego siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej a który to przedsiębiorca nie jest przewoźnikiem lotniczym ale tę usługę ?odsprzedaje? dalej.

We wniosku tym jednak Wnioskodawca wskazał, iż dany środek transportu jest wykorzystywany głównie w przewozach w transporcie międzynarodowym. Wnioskodawca nie wspomniał natomiast wówczas, że ów przewoźnik lotniczy wykorzystujący danego środek transportu lotniczego wykonuje głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.

Stanowisko to - wobec ww. braku w opisie stanu faktycznego ? spotkało się z brakiem akceptacji zarówno ze strony Ministra Finansów jak i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, którzy wskazali, iż decydującym nie jest to, że sam środek lotniczy jest wykorzystywany do przewozów głównie w transporcie międzynarodowym, lecz to, że przewoźnik lotniczy używający danego środka lotniczego ma wykonywać głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.


Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalając skargę wnioskodawcy wskazał, iż organ jest związany zakresem przedstawionego przez Wnioskodawcę stanowiska.


W tej sytuacji Wnioskodawca przedstawia w aktualnym wniosku pełny stan faktyczny wskazując, iż przewoźnik lotniczy używający danego środka lotniczego (na którym Wnioskodawca świadczy ww. usługi) wykonuje głównie przewozy w transporcie międzynarodowym. Wnioskodawca uwzględnia niejako wskazania Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zaznaczyć jednak trzeba wyraźnie, iż już w chwili kierowania uprzedniego wniosku Wnioskodawca spełniał warunki do zastosowania stawki podatku VAT w wysokości 0%, jednak uprzednio sformułowane przez niego stanowisko nie pozwoliło ? zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ? na jego uwzględnienie.

Przedmiotowy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Wnioskodawca przedłożył w załączeniu. Uzasadnienie zawarte w tym wyroku jest, bowiem o tyle istotne, iż pozwoliło wnioskodawcy sformułować niniejsze stanowisko i prawidłowo opisać stan faktyczny. W uzasadnieniu tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał wprost na kwestie mające istotne znaczenie dla rozpatrywania niniejszego wniosku.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, bowiem iż: ?do zastosowania stawki 0% nie jest konieczne, aby dany środek transportu był wykorzystywany wyłącznie w transporcie międzynarodowym. W ocenie Sądu także świadczenie za jego pomocą usług transportu krajowego obok usług transportu międzynarodowego, może uprawniać do stosowania stawki 0%. Przesłankami dającymi możliwość korzystania z preferencyjnej 0% stawki VAT są niewątpliwie: rodzaj świadczonych usług oraz fakt ich wykonywania na samolotach używanych przez przewoźników wykonujących głównie przewozy międzynarodowe? (s. 8 uzasadnienia).

Sąd dokonał następującego rozróżnienia: ?Czym innym bowiem jest świadczenie usług na samolotach używanych w transporcie międzynarodowym oraz na samolotach używanych przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym? (s. 9 uzasadnienia).

Sąd wyraźnie zaznaczył, iż: ?W tej sytuacji kwestią wtórną, pozostającą bez istotnego znaczenia dla zastosowania preferencyjnej stawki podatku VAT był fakt bezpośredniego zlecania usług przez spółkę pośredniczącą między Skarżącym a przewoźnikiem lotniczym. Choć Skarżący prawidłowo zauważa, że przepis art. 83 ust. 1 pkt 16 ?nie wymaga, aby usługa nastąpiła bezpośrednio na rzecz konkretnego podmiotu? (s. 9 uzasadnienia).

Wnioskodawca wskazuję że powyższy wyrok potwierdza poprawność udzielonej przez Wnioskodawcę odpowiedzi na postawione pytanie.


Odpowiedź na pytanie nr 2:


W przypadku, w którym Wnioskodawca świadczy wyżej opisane usługi na terytorium Rzeczpospolitej Polski ale na zlecenie Organizacji Obsługowych mających siedzibę poza granicami Rzeczpospolitej Polski, powinien wystawić fakturę bez podatku VAT z adnotacją ?odwrotne obciążenie?.

Odmiennie należy bowiem traktować usługę świadczoną na zlecenie Organizacji Obsługowych mających siedzibę działalności gospodarczej poza granicami Rzeczpospolitej Polski od tych Organizacji Obsługowych, które mają siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polski.

W przypadku, gdy zleceniodawcą jest podmiot posiadający siedzibę działalności gospodarczej poza granicami Rzeczpospolitej Polski, z którym to podmiotem wnioskodawca się rozlicza ze zleconego zadania i wykonanej usługi i który to podmiot dokonuje płatności ? miejsce świadczenia określa art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, wedle którego: ?miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1 a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n?.

Odnośnie kwestii miejsca wykonywania przez Wnioskodawcę samej usługi Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyżej wskazanym wyroku przytoczył stanowisko Ministra Finansów stwierdzając, iż: ?Minister Finansów, kierując się ogólną zasadą wyrażoną w art. 28 a ustawy o VAT stwierdził, że miejscem świadczenia usług przez Skarżącego jest siedziba działalności gospodarczej zlecającego usługę pośrednika, czyli siedziba ?spółki polskiej?. Zatem świadcząc usługi na rzecz polskiego przedsiębiorcy, Skarżący winien je opodatkować na terytorium Polski, według stawki odpowiadającej dla tych usług? (s. 10 uzasadnienia). Oczywiście jest tu literówka (niemająca znaczenia dla istoty sprawy) albowiem z pewnością chodzi o art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług.

A contrario zatem, jeśli siedziba działalności usługobiorcy (czyli Organizacji Obsługowej) znajduje się poza granicami Rzeczpospolitej Polski, wówczas miejscem świadczenia przez wnioskodawcę usługi będzie siedziba działalności gospodarczej zlecającego, tj. Organizacji Obsługowej. Usługa taka nie podlega opodatkowaniu na terytorium Rzeczpospolitej Polski, gdyż miejsce jej wykonania leży poza granicami Polski.

Zgodnie natomiast z § 5 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 roku w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 68, poz. 360) faktura, poza elementami obowiązkowymi, powinna zawierać dodatkowo: ?w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy ?odwrotne obciążenie?. Jak stanowi natomiast § 5 ust. 3 ww. rozporządzenia: ?Faktura nie zawiera, w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, zgodnie art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8 ustawy, jest nabywca towaru lub usługobiorca - danych określonych w ust. 1 pkt 12-14?. Danymi określonymi w 5 S ust. 1 pkt 12-14 ww. rozporządzenia, które w tej sytuacji nie podlegają zamieszczeniu na fakturze, są: stawka podatku, suma wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku i kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Na marginesie należy jednak zauważyć, iż w przypadku, gdyby uznać, iż wyżej opisana usługa świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz Organizacji Obsługowej mającej siedzibę działalności gospodarczej poza terytorium Rzeczpospolitej Polski podlega opodatkowaniu, wówczas zasadne byłoby zastosowanie do niej stawki podatku VAT 0% zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 16) ustawy o VAT ? wedle zasad określonych w odpowiedzi na pytanie nr 1.


Odpowiedź na pytanie nr 3:


W przypadku opisanym w pytaniu nr 3, tj. w sytuacji, w której Wnioskodawca świadczy wyżej opisane usługi na zlecenie Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii, z którą to Organizacją Obsługową się następnie wnioskodawca rozlicza, zaś sama usługa jest przez tę Organizację Obsługową ?odsprzedawana? Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Niemczech a stałe miejsce działalności tej Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Niemczech znajduje się na terenie Federacji Rosyjskiej, gdzie też sama usługa jest fizycznie wykonywana ? Wnioskodawca powinien wystawić na rzecz Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii fakturę bez VAT z adnotacją ?odwrotne obciążenie?.

Odpowiedź na przedstawione pytanie jest co do zasady tożsama z odpowiedzią na pytanie nr 2. Bez znaczenia w tym przypadku jest okoliczność, iż usługa świadczona przez Wnioskodawcę na zlecenie Organizacji Obsługowej mającej siedzibę w Wielkiej Brytanii, jest następnie ?odsprzedawana? innej Organizacji Obsługowej (mającej w tym przypadku siedzibę w Niemczech), skoro miejscem świadczenia usługi jest siedziba działalności gospodarczej zlecającego, która znajduje się poza terytorium Rzeczpospolitej Polski.

Bez znaczenia jest tu również okoliczność, iż stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej Organizacji Obsługowej mającej siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Niemiec jest miejsce znajdujące się w granicach Federacji Rosyjskiej. Nie jest to bowiem stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej tej Organizacji Obsługowej, która zleca Wnioskodawcy usługi i z która się wnioskodawca rozlicza.

Nawet jednak przy założeniu, iż stale miejsce prowadzenia działalności gospodarczej zlecającego Wnioskodawcy usługi (tj. Organizacji Obsługowej mającej siedzibę na terytorium Wielkiej Brytanii) jest położone na terytorium Federacji Rosyjskiej ? wówczas odpowiedź na niniejsze pytanie nie uległaby zmianie, pomimo że miejsce świadczenia byłoby wówczas położone w Rosji, wedle art. 28b ust. 2 ustawy o VAT. Wówczas bowiem również usługa świadczona w miejscu świadczenia poza terytorium Rzeczpospolitej Polski ? nie byłaby opodatkowana, zaś na fakturze należałoby umieścić adnotację ?odwrotne obciążenie?.


Odpowiedź na pytanie nr 4:


Dla stosowania stawki podatku 0% Wnioskodawca świadczący ww. usługę (remont, przebudowa lub konserwacja środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, które to środki transportu są używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym i w związku z tym wpisanych przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na listę przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym) - celem potwierdzenia, że zostały spełnione warunki określone w art. 83 ust. 1 pkt 16) ustawy o VAT ? Wnioskodawca może udokumentować tę czynność poprzez oświadczenie samego Wnioskodawcy o używaniu konkretnego środka transportu będącego przedmiotem ww. usługi przez konkretnego przewoźnika lotniczego wykonującego głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na następujące przepisy ustawy o VAT:

art. 83 ust. 1a: Przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, o których mowa w ust. 1 pkt 5-8, 1 3, 16 i 18, rozumie się przewoźników lotniczych posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u których udział:

  1. przychodów z działalności w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,
  2. zrealizowanej liczby lotów w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,
  3. liczby pasażerów lub ilości przewożonych towarów, lub ilości przewożonych przesyłek w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem

- wynosił w każdej z tych trzech kategorii w poprzednim roku podatkowym co najmniej 60%;

art. 83 ust. 1b: W przypadku przewoźników lotniczych rozpoczynających w trakcie danego roku podatkowego działalność polegającą na międzynarodowych przewozach lotniczych określenie udziału w każdej z trzech kategorii, o których mowa w ust. 1a, jest dokonywane na podstawie danych prognozowanych na dany rok podatkowy;

art. 83 ust. lc: Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego ogłasza do dnia 31 marca danego roku podatkowego, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego, listę przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, o których mowa w ust. 1a, na okres od dnia 1 kwietnia danego roku podatkowego do dnia 31 marca następnego roku podatkowego, na podstawie danych uzyskanych od przewoźników lotniczych;

art. 83 ust. 1d: Przewoźnicy lotniczy przekazują Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego dane potwierdzające spełnienie kryteriów, o których mowa w ust. la, najpóźniej do dnia 20 lutego danego roku podatkowego:

art. 83 ust.

1e: Na wniosek przewoźnika rozpoczynającego działalność w trakcie danego roku podatkowego, Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego uwzględnia tego przewoźnika na liście przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, jeżeli spełnia kryteria, o których mowa w ust. la, na podstawie prognozowanych danych uzyskanych od tego przewoźnika. Wpis na listę jest dokonywany na okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu ogłoszenia obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego do dnia 31 marca następnego roku podatkowego;

art. 83 ust. 2: Opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 0% podlegają czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 7-18 i 20-22, w przypadku prowadzenia przez podatnika dokumentacji, z której jednoznacznie wynika, że czynności te zostały wykonane przy zachowaniu warunków określonych w tym przepisie a także przepisy Ordynacji podatkowej, w szczególności art. 180 § 1. Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Wobec powyższego oświadczenie Wnioskodawcy o używaniu konkretnego środka transportu będącego przedmiotem ww. usługi przez konkretnego przewoźnika lotniczego wykonującego głównie przewozy w transporcie międzynarodowym w zestawieniu z listą przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym ogłaszaną przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego umożliwi weryfikację, czy zostały spełnione przesłanki, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 16) ustawy o VAT.

Odnosząc się do kwestii dokumentowania czynności Wojewódzki Sąd Administracyjny: ?uznał za prawidłowe stanowisko organu, w zakresie konieczności dokumentowania czynności, celem potwierdzenia, że zostały spełnione warunki określone w art. 83 ust. 1 pkt 16 ustawy? (s. 9 uzasadnienia). Sąd uznał, że oświadczenie zawierające wskazanie, iż dany środek transportu jest wykorzystywany głównie w transporcie międzynarodowym ? jest nieprawidłowe, jednak powodem tego nie jest bynajmniej okoliczność, iż sama forma ?oświadczenia? jest niewłaściwa, lecz ze względu na jego treść ? to nie samolot ma być wykorzystywany gównie w transporcie międzynarodowym lecz to przewoźnik lotniczy używający danego samolotu ma wykonywać głównie przewozy w transporcie międzynarodowym. Z powyższego wynika zatem, iż w przypadku, gdy oświadczenie dotyczy przewoźnika lotniczego wykonującego głównie przewozy w transporcie międzynarodowym ? uznać je należy za odpowiedni sposób dokumentowania czynności. Sąd zaznaczył bowiem, iż: ?Godzi się przy tym zauważyć, iż dokument w postaci oświadczenia zleceniodawcy mieści się w katalogu dowodów, o których mowa w art. 180 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ? Ordynacja podatkowa? (s. 9 uzasadnienia).

Nadto trzeba zauważyć, iż usługi wykonywane przez Wnioskodawcę są poświadczane w dokumentacji pokładowej samolotów. W dokumentacji tej jest określony zarówno konkretny przewoźnik (każda strona dokumentacji pokładowej opatrzona jest nazwą i adresem użytkownika samolotu), jaki konkretny samolot którego dana dokumentacja pokładowa dotyczy (w dokumentacji pokładowej jest zamieszczony znak rejestracyjny danego samolotu). Na jednej stronie umieszczone są informacje skąd dany samolot przyleciał, zaś na następnej stronie jest informacja dokąd ów samolot odleciał.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę są również poświadczone na wystawionych przez Organizacje Obsługowe dokumentach tzw. WO ? Work Order. Na każdym WO znajdują się informacje oznakach rejestracyjnych samolotu, informacje kto jest operatorem tego samolotu, oraz jakiego rodzaju prace zostały wykonane.

Oryginały zarówno dokumentacji pokładowej, jak i WO znajdują się odpowiednio u przewoźników lotniczych i Organizacji Obsługowych a sam Wnioskodawca, co oczywiste, nie posiada oryginałów tych dokumentów. Ma jednak do nich odpowiedni dostęp. Jakkolwiek samo składowanie przez Wnioskodawcę wszystkich kopii wszystkich dokumentów jest z uwagi na olbrzymią objętość tych dokumentów, pozbawione racjonalnego uzasadnienia, tym niemniej Wnioskodawca może ? na żądanie odpowiednich organów administracji publicznej, w tym organów skarbowych, sądów i wszelkich uprawnionych podmiotów ? dostarczyć ich kopie (w razie konieczności poświadczone przez Wnioskodawcę).

Wnioskodawca wskazuje zarazem, iż w razie wątpliwości organy administracji publicznej, w tym organy skarbowe mogą o oryginały dokumentów bez przeszkód wystąpić do przewoźników lotniczych oraz Organizacji Obsługowych.

Jeśli określony samolot, na którym Wnioskodawca świadczy ww. usługę (remont, przebudowa lub konserwacja środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, które to środki transportu są używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym) jest wykorzystywany przez przewoźników lotniczych nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polski i niewpisanych przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na listę przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, wówczas celem potwierdzenia, że zostały spełnione warunki określone w art. 83 ust. 1 pkt 16) ustawy o VAT, Wnioskodawca może przedstawić swoje oświadczenie o używaniu konkretnego środka transportu będącego przedmiotem ww. usługi przez konkretnego przewoźnika lotniczego z zastrzeżeniem, że ów przewoźnik lotniczy musi wykonywać głównie przewozy w transporcie międzynarodowym odpowiednio do art. 83 ust. 1f ustawy o VAT.

Punktem wyjścia dla odpowiedzi na niniejsze pytanie jest art. 83 ust. 1f ustawy o VAT wedle którego: ?Przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, o których mowa w ust. 1 pkt 5-8, 13, 16 i 18, rozumie się również przewoźników lotniczych nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju:

  1. uprawnionych do wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym na podstawie odpowiedniego aktu właściwego organu państwa siedziby tego przewoźnika, w szczególności koncesji lub certyfikatu przewoźnika lotniczego, lub
  2. wpisanych na listę przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym ogłoszoną przez właściwy organ państwa siedziby danego przewoźnika?.

Uzasadnienie dla oparcia się na oświadczeniu wnioskodawcy jest tożsame z zawartym w odpowiedzi na pytanie nr 4. W niniejszym jednak przypadku Wnioskodawca na życzenie organów administracji publicznej, w tym organów skarbowych winien zwrócić się do Organizacji Obsługowych lub przewoźników lotniczych o przedstawienie dokumentów potwierdzających, iż w państwie siedziby przewoźnicy ci są uznani za wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym. Dokumentem tym może być wskazanie analogicznej, jak obowiązującej w Polsce listy przewoźników wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym (taka lista jest np. publikowana w Niemczech), na której dany przewoźnik jest umieszczony. W przypadku państw, w których nie ma takiej listy dokumentem tym może być np. koncesja lub odpowiedni akt właściwego organu państwa siedziby przewoźnika uprawniający do wykonywania międzynarodowych przewozów lotniczych.


Dowody te odpowiadają dowodom określonym w art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej i zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o VAT są wystarczające.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe w zakresie możliwości zastosowania stawki podatku 0% dla usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich świadczonych na rzecz Organizacji Obsługowych odsprzedających usługi na rzecz przewoźników lotniczych (pyt. 1); miejsca świadczenia usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich świadczonych (pyt. 2 i 3), oraz nieprawidłowe w zakresie sposobu dokumentowania prawa do zastosowania stawki 0% dla świadczonych usług.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).


Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).


Należy zwrócić uwagę, że podatek od towarów i usług ma charakter terytorialny, bowiem opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wyłącznie czynności, których miejscem świadczenia jest terytorium kraju tj. Rzeczypospolitej Polskiej.


Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika ze Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi polegające na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich. Zlecenia wykonywane są przez Wnioskodawcę na samolotach pasażerskich używanych przez operatorów lotniczych świadczących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym. Wnioskodawca posiada wszelkie wymagane certyfikaty i licencje do świadczenia ww. usług.

Usługi świadczone są zazwyczaj na terenie Polski (samoloty przylatują do Polski celem wykonania okresowych przeglądów, planowanych remontów, konserwacji tzw.

Techniczne Czynności Lotnicze), lecz również w innych lokalizacjach, o ile takie zostaną wskazane w indywidualnych zleceniach. Bezpośrednimi zleceniodawcami (i odbiorcami usługi) są przedsiębiorcy, tzw. Organizacje Obsługowe, mający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polski, ale również poza jej granicami. Organizacja Obsługowa sama nie wykonuje przewozów lotniczych, ale w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej przyjmuje zlecenia naprawy, remontu lub konserwacji od właścicieli środków transportu lotniczego, jak również od przewoźników (operatorów lotniczych zarówno polskich, jak i zagranicznych). Wykonanie takich prac naprawczych, konserwacyjnych i remontowych Organizacja Obsługowa zleca następnie Wnioskodawcy, który po wykonaniu zlecenia rozlicza się bezpośrednio z Organizacją Obsługową, nie zaś z przewoźnikami ani właścicielami środków transportu lotniczego.

Samoloty lub ich wyposażenie oraz sprzęt zamontowany na nich, na których są wykonywane ww. usługi świadczone przez wnioskodawcę, są używane przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.

Wnioskodawca otrzymuje każdorazowo od swojego bezpośredniego zleceniodawcy, indywidualne zlecenie określające szczegółowo przedmiot usługi (rodzaj czynności do wykonania) oraz dokładne oznaczenie samolotu, którego usługa ma dotyczyć.

Wątpliwości Wnioskodawcy w tak przedstawionym stanie faktycznym budzi kwestia czy Wnioskodawca w przypadku, w którym świadczy usługi na terytorium Rzeczpospolitej Polski na rzecz Organizacji Obsługowych mających siedzibę działalności gospodarczej w Rzeczpospolitej Polsce, a także pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania, jest uprawniony do stosowania stawki podatku VAT w wysokości 0% dla opodatkowania świadczonych przez siebie usług, pomimo iż sama usługa nie jest świadczona bezpośrednio na rzecz tych przewoźników lotniczych ani właścicieli środków transportu lotniczego.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 16 ustawy  stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług polegających na remoncie, przebudowie lub konserwacji środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, używanych przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.

W myśl art. 83 ust. 1a ustawy przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, o których mowa w ust. 1 pkt 5-8, 13, 16 i 18, rozumie się przewoźników lotniczych posiadających siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju, u których udział:

  1. przychodów z działalności w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,
  2. zrealizowanej liczby lotów w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,
  3. liczby pasażerów lub ilości przewożonych towarów, lub ilości przewożonych przesyłek w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem

- wynosił w każdej z tych trzech kategorii w poprzednim roku podatkowym co najmniej 60%.

Stosownie do art. 83 ust. 1c ustawy Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego ogłasza do dnia 31 marca danego roku podatkowego, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego, listę przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, o których mowa w ust. 1a, na okres od dnia 1 kwietnia danego roku podatkowego do dnia 31 marca następnego roku podatkowego, na podstawie danych uzyskanych od przewoźników lotniczych.

Art. 83 ust. 2 ustawy wskazuje że opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 0% podlegają czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 7-18 i 20-22, w przypadku prowadzenia przez podatnika dokumentacji, z której jednoznacznie wynika, że czynności te zostały wykonane przy zachowaniu warunków określonych w tym przepisie.

Ustawodawca nie określił katalogu takich dokumentów, w związku z tym należy uznać, że może nim być każdy dokument, który jednoznacznie potwierdza spełnienie warunków wynikających z art. 83 ust. 1 pkt 16 ustawy. Obowiązek udowodnienia spełnienia przesłanek spoczywa na Podatniku chcącym skorzystać z opodatkowania stawką preferencyjną 0 %.

Zatem zerową stawką podatku, na mocy pkt 16, objęto usługi polegające na remoncie, przebudowie lub konserwacji środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, używanych do transportu międzynarodowego. Stawka 0% dotyczy wyłącznie usług wykonywanych na tych środkach transportu, które używane są w transporcie międzynarodowym, pod warunkiem posiadania dokumentów, które jednoznacznie potwierdzają spełnienie warunków wynikających z art. 83 ust. 1 pkt 16 ustawy.


Przepis art. 83 ust. 1 pkt 16 nie wskazuje, aby usługi w nim wymienione były wykonywane bezpośrednio na rzecz przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.


Zatem usługi wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz pośrednika (kontrahent Wnioskodawcy), które będą bezpośrednio służyć przewoźnikom lotniczym wykonującym głównie przewozy w transporcie międzynarodowym będą korzystały z preferencyjnej stawki 0% przy spełnieniu warunków wynikających z art. 83 ust. 2 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 należało uznać za prawidłowe.


Odnosząc się do pytań 2 i 3 dotyczących miejsca świadczenia usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich na rzecz kontrahentów mających siedzibę poza terytorium Polski należy wskazać, że w przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.


Kwestia określenia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług została uregulowana w art. 28 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług.


Stosownie do art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

  1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
    1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
    2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
  2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Powyższy artykuł wprowadza definicję podatnika, która ma zastosowanie tylko na potrzeby ustalenia miejsca świadczenia usług.


W myśl art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 ustawy o VAT).

W przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 3 ustawy o VAT).

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą ma stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi polegające na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich na rzecz kontrahentów mających siedzibę poza terytorium Polski.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą miejsca świadczenia tych usług w sytuacji gdy usługi te są wykonywane w Polsce na rzecz podmiotów mających siedzibę poza terytorium Polski, oraz gdy usługi te są wykonywane na terenie Rosji na rzecz kontrahenta mającego siedzibę w Wielkiej Brytanii.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis zdarzenia należy stwierdzić, że miejscem świadczenia usług polegających na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich na rzecz kontrahentów mających siedzibę poza terytorium Polski na rzecz kontrahentów mających siedzibę poza terytorium Polski, jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zatem usługa świadczona przez Wnioskodawcę nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski. Jednakże świadcząc przedmiotowe usługi Wnioskodawca występuje w charakterze polskiego podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym winien wystawić fakturę dokumentującą świadczone usługi.

Należy wskazać, że na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie natomiast z art. 106 ust. 2 ustawy, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do dostawy towarów lub świadczenia usług, dokonywanych przez podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni lub zwolnieni, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur VAT i innych dokumentów z nimi zrównanych, na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 ustawy, uregulowane zostały w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360).

Zgodnie z § 5 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia, faktura powinna zawierać dodatkowo, w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi ? wyrazy ?odwrotne obciążenie?.

Na podstawie § 26a rozporządzenia, przepisy § 4-24 stosuje się do:

  1. sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;
  2. dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
    1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
    2. państwa trzeciego.


Mając na uwadze, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi polegające na remoncie, przebudowie i konserwacji samolotów oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich na rzecz podatników mających siedzibę poza terytorium Polski nie będą podlegać opodatkowaniu na terytorium kraju, to faktura wystawiona przez Wnioskodawcę za wykonane usługi powinna zawierać wyrazy ?odwrotne obciążenie?.


Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pyt. 2 i 3 dotyczącego miejsca świadczenia usług należało uznać za prawidłowe.


Odnosząc się do dokumentacji warunkującej stosowanie 0% stawki podatku dla usług o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 16 ustawy należy wskazać, że zgodnie z tym przepisem stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług polegających na remoncie, przebudowie lub konserwacji środków transportu lotniczego oraz ich wyposażenia i sprzętu zainstalowanego na nich, używanych przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.

Przez przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym, o których mowa w ust. 1 pkt 5-8, 13, 16 i 18, zgodnie z art. 83 ust. 1a ustawy rozumie się przewoźników lotniczych, u których udział:

  1. przychodów z działalności w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,
  2. zrealizowanej liczby lotów w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,
  3. liczby pasażerów lub ilości przewożonych towarów, lub ilości przewożonyc

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika