1. Czy czynności faktoringu, wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, stanowią usługę opodatkowaną (...)

12.3.2014

1. Czy czynności faktoringu, wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, stanowią usługę opodatkowaną podatkiem VAT na terytorium Polski oraz czy świadczenie to podlega opodatkowaniu według stawki podstawowej? 2. Czy Wnioskodawca będzie podatnikiem z tytułu nabycia usługi świadczonej przez Faktora i w związku z tym zobowiązany będzie wykazać podatek należny, a jednocześnie - w rozliczeniu za ten sam okres uprawniony jest do wykazania w takiej samej wysokości kwoty podatku naliczonego? 3. Czy w świetle zmian przepisów ustawy o VAT, wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. ocena skutków podatkowych transakcji nabycia przez Faktoranta usług od Faktora zmieni się w zakresie, o jakim mowa w pytaniach 1 i 2?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 13 grudnia 2013 r. (data wpływu 18 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przez Wnioskodawcę na terytorium Polski usługi faktoringu według stawki podstawowej oraz prawa do wykazania i odliczenia jako podatku naliczonego podatku z tytułu tej transakcji w takiej samej wysokości ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 grudnia 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przez Wnioskodawcę na terytorium Polski usługi faktoringu według stawki podstawowej oraz prawa do wykazania i odliczenia jako podatku naliczonego podatku z tytułu tej transakcji w takiej samej wysokości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca, Faktorant lub Spółka) jest spółką kapitałową posiadającą siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka jest zarejestrowana dla celów podatku od towarów i usług (dalej: VAT) w Polsce i prowadzi działalność gospodarczą obejmującą m.in. handel opakowaniami i materiałami do opakowań, a także urządzeniami pomocniczymi oraz maszynami do opakowań. Wnioskodawca rozważa przystąpienie do Ogólnoeuropejskiej Umowy Faktoringu (ang. Pan European Factoring Agreement, dalej: Umowa). Stroną Umowy będzie Spółka oraz kilkanaście podmiotów, posiadających swoje siedziby w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz G. SAS (dalej: Faktor), tj. spółka kapitałowa z siedzibą we Francji, prowadząca działalność gospodarczą obejmującą m.in. działalność w zakresie wykonywania usług faktoringowych oraz zarejestrowana we Francji jako podatnik podatku VAT. Faktor nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności dla potrzeb VAT oraz stałego zakładu w rozumieniu podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce. Faktor nie jest również zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT czynny.

Celem zawarcia umowy będzie ramowe uregulowanie kwestii przenoszenia wierzytelności i należnego wynagrodzenia z tytułu wykonywania przez Faktora na rzecz Faktoranta usług faktoringu. W oparciu o Umowę dokonywane będą liczne cesje wierzytelności oraz udostępniane będą Faktorantowi środki pieniężne. Podstawowym celem zawarcia Umowy jest w szczególności umożliwienie Faktorantowi finansowania bieżącej działalności jego przedsiębiorstwa.

W Umowie, Faktor zobowiązuje się do:

przyjmowania wierzytelności przelewanych przez Faktoranta,

finansowania działalności przedsiębiorstwa Faktoranta, w drodze zapłaty Faktorantowi wynagrodzenia, przed uzyskaniem od dłużnika faktycznej zapłaty tytułem zaspokojenia wierzytelności pierwotnie przysługujących Faktorantowi,

upoważnienia Faktoranta do dochodzenia wierzytelności i przekazywania ich Faktorowi,

w razie cofnięcia upoważnienia ? do zarządzania wierzytelnościami i ich dochodzenia we własnym imieniu,

prowadzenia na rzecz Faktoranta (ale też innych faktorantów przystępujących do tej umowy) rachunków bieżących, na których księgowane są przesunięcia majątkowe dokonane pomiędzy stronami wynikające z realizacji Umowy,

W Umowie, Faktorant zobowiązuje się do:

przelewania wierzytelności na Faktora,

zbywania wierzytelności wyłącznie na rzecz Faktora,

niezawierania z osobami trzecimi umów, które mogłyby szkodzić interesowi Faktora, wynikającemu z przyjętych wierzytelności,

w przypadku, gdy raz już zbył wierzytelność względem pewnego dłużnika do zbycia, zgodnie z treścią Umowy, wszystkich nowych wierzytelności względem tego dłużnika Faktorowi.

W odniesieniu do dłużnika Faktoranta faktoring ma charakler jawny. Oznacza to, że dłużnik zostaje poinformowany o dokonaniu przez Faktoranta przelewu wierzytelności na Faktora i ewentualnego przelewu zwrotnego.

Przedmiotem przelewów będą jedynie wierzytelności spełniające określone warunki, tj. m.in.:

muszą w pełni przysługiwać Faktorantowi,

powinny wynikać z umów sprzedaży towarów (albo powiązanych usług),

powinny podlegać prawu właściwemu dla siedziby Faktoranta lub prawu właściwemu, na które zgodził się Faktor po przeanalizowaniu towarzyszących okoliczności,

powinny być denominowane w PLN lub innej walucie wskazanej przez Umowę,

powinny być źródłem ważnego, zgodnego z prawem, wiążącego i wykonywalnego zobowiązania do zapłaty,

nie mogą podlegać wymogowi uzyskania zgody dłużnika Faktoranta na przeniesienie (przelew) takiej wierzytelności albo zgoda taka powinna zostać uzyskana przed przeniesieniem (przelaniem) wierzytelności na rzecz Faktora,

nie mogą wynikać z umów z konsumentami (niebędącymi przedsiębiorcami w świetle przepisów Kodeksu Cywilnego) lub zamówień publicznych.

Na podstawie Umowy, w przypadku, gdy wierzytelność nie spełnia kryteriów w niej wskazanych, Faktor może przelać wierzytelności powrotnie na Faktoranta.

W przypadku wierzytelności zabezpieczonych wekslem, by wyodrębnić prawo wynikające z weksla, Faktorant będzie zobowiązany przedłożyć Faktorowi dokument(y) weksla(i) wraz z deklaracją(ami) wekslową(ymi).

Z tytułu świadczonych usług, Faktor otrzyma wynagrodzenie na zasadach prowizyjnych, ustalone na poziomie:

0,13% wartości wierzytelności nabytych w toku realizacji Umowy, przy czym w ciągu roku kwota wynagrodzenia nie może być mniejsza niż 330.000 EUR,

stawki EURIBOR/LIBOR + 1,95% kwoty określonej w umowie - z tytułu tzw. Specjalnej Prowizji,

0,50% wartości ustalonej maksymalnej kwoty wypłaty określonej w umowie z tytułu prowizji przygotowawczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy czynności faktoringu, wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, stanowią usługę opodatkowaną podatkiem VAT na terytorium Polski oraz czy świadczenie to podlega opodatkowaniu według stawki podstawowej?
Czy Wnioskodawca będzie podatnikiem z tytułu nabycia usługi świadczonej przez Faktora i w związku z tym zobowiązany będzie wykazać podatek należny, a jednocześnie - w rozliczeniu za ten sam okres uprawniony jest do wykazania w takiej samej wysokości kwoty podatku naliczonego?
Czy w świetle zmian przepisów ustawy o VAT, wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. ocena skutków podatkowych transakcji nabycia przez Faktoranta usług od Faktora zmieni się w zakresie, o jakim mowa w pytaniach 1 i 2?

Zdaniem Wnioskodawcy,

wynikające z Umowy czynności faktoringu stanowią usługę, dla której miejscem świadczenia jest miejsce siedziby usługobiorcy tj. Polska oraz świadczenie to podlega opodatkowaniu przy zastosowaniu podstawowej stawki podatku VAT (obecnie 23%).
Wnioskodawca będzie podatnikiem z tytułu nabycia usługi świadczonej przez Faktora i w związku z tym zobowiązany będzie wykazać podatek VAT należny, a jednocześnie - w rozliczeniu VAT za ten sam okres - będzie uprawniony do wykazania w takiej samej wysokości kwoty podatku VAT naliczonego.
w świetle zmian przepisów ustawy o VAT wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. ocena skutków podatkowych realizacji zapisów Umowy - jeśli usługi wynikające z Umowy będą realizowane w 2014 r. - nie zmieni się w zakresie, o jakim mowa w pytaniach 1 i 2,tj.:
1. wynikające z Umowy czynności faktoringu stanowią usługę, dla której miejscem świadczenia jest miejsce siedziby usługobiorcy tj. Polska oraz świadczenie to podlega opodatkowaniu przy zastosowaniu podstawowej stawki podatku VAT (obecnie 23%) oraz
2. Wnioskodawca będzie podatnikiem z tytułu nabycia usługi świadczonej przez Faktora i w związku z tym zobowiązany będzie wykazać podatek VAT należny, a jednocześnie - w rozliczeniu VAT za ten sam okres będzie uprawniony do wykazania w takiej samej wysokości kwoty podatku VAT naliczonego. Natomiast zmiana w zakresie momentu odliczenia podatku VAT będzie w omawianym zdarzeniu przyszłym dla Spółki mieć wymiar techniczny a nie praktyczny.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają następujące czynności:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
eksport towarów,
import towarów na terytorium kraju,
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium Polski,
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 1 ust. 1, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Ustawa o VAT przewiduje zasadę powszechności opodatkowania, zgodnie z którą każde świadczenie dokonywane w ramach działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Powyższe potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych, przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 października 2012 r. (sygn. I FSK 2014/11) wskazujący, że powszechnie przyjmuje się, że definicja ?świadczenia usług? ma charakter dopełniający definicję ?dostawy towarów? i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług wszystkich transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako usługę jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

W myśl art. 353(1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Tak więc to strony w umowach cywilnoprawnych określają zakres czynności, które składają się na daną transakcję.

Aby dana usługa podlegała opodatkowaniu VAT, musi natomiast istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Należy zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie), co potwierdził także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 2012 r. (sygn. I FPS 5/11) ?podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę?.

Oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe, stwierdzić należy, że spełniony zostanie pierwszy z ww. warunków, pozwalający na uznanie czynności wykonywanych przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy za świadczenie usług. Wnioskodawca odniesie bezpośrednią korzyść z tytułu działań faktoringowych, polegającą na uregulowaniu przenoszonych na Faktora wierzytelności bez konieczności dochodzenia spłaty bezpośrednio od dłużników. Zatem Faktor dokona świadczenia, którego beneficjentem będzie Wnioskodawca.

W przedmiotowej sprawie spełniona zostanie także druga przesłanka, aby łączącą strony relację uznać za odpłatne świadczenie usługi, w myśl art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT. Bowiem świadczenie wykonane przez Faktora będzie miało charakter odpłatny. Zapłatę ze strony Wnioskodawcy za usługę Faktora stanowić będzie określona w Umowie prowizja.

Nie powinno więc budzić wątpliwości, że czynności wskazane w opisie zdarzenia przyszłego związane z faktoringiem stanowią świadczenie ze strony Faktora na rzecz Wnioskodawcy klasyfikowane jako usługa w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT. Elementami na to wskazującymi są przede wszystkim:

przeniesienie wierzytelności Faktoranta na Faktora,

dokonanie spłaty na rzecz Faktoranta uznanych przez Faktora wierzytelności,

wynagrodzenie należne Faktorowi przyjmujące postać prowizji.

W niniejszej sprawie mamy więc do czynienia z Umową zawartą pomiędzy Wnioskodawcą a Faktorem, w wyniku której Faktor świadczyć będzie na jego rzecz usługę faktoringu, w zamian za co otrzymywać będzie określone wynagrodzenie. Należy więc stwierdzić, że Wnioskodawca nabywać będzie od Faktora usługę (usługę faktoringu), zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu podkreślić należy, że cytowany na wstępie uzasadnienia art. 5 Ustawy o VAT nie jest klasycznym katalogiem czynności będących przedmiotem opodatkowania, czyli zdarzeń lub sytuacji których zaistnienie wiąże się z wystąpieniem określonych obowiązków prawnopodatkowych w zakresie podatku VAT, lecz jest katalogiem czynności, które są opodatkowane w Polsce, czyli od których należy rozliczyć podatek należny (lub w przypadku zwolnienia ? zastosować zwolnienie). Różnica sprowadza się do tego, że przedmiotem opodatkowania VAT są wszelkie zdarzenia i sytuacje, z którymi przepisy podatkowe wiążą określone skutki, zaś opodatkowaniu podlegają jedynie niektóre z nich.

W związku z powyższym, w pierwszej kolejności należy ustalić miejsce świadczenia nabywanej usługi faktoringu, od którego zależeć będzie, czy wskazane usługi będą opodatkowane w Polsce. W tym celu należy przeanalizować przepisy Rozdziału 3 Ustawy o VAT (Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług). Stosownie do art. 28a Ustawy o VAT, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

ilekroć jest mowa o podatniku ? rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Art. 28a Ustawy o VAT wprowadza drugą definicję podatnika do Ustawy o VAT. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. l5 ust 2 Ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca spełnia definicję podatnika wskazaną w cytowanym powyżej ant. 28a Ustawy o VAT.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i la, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n tejże ustawy.

Uwzględniając informacje przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT zastrzeżenia nie będą miały zastosowania, zatem miejsce świadczenia usługi faktoringu ustalane będzie na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie.

Reasumując, miejscem świadczenia ? a tym samym miejscem opodatkowania ? usługi faktoringu świadczonej przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy, stosownie do treści art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT, będzie miejsce w którym usługobiorca posiada siedzibę, a zatem Polska.

W myśl art. 41 ust. 1 Ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3 i art. 129 ust. 1 tejże ustawy.

Na mocy art. 146a pkt 1 Ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia

2013 r. z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 tejże ustawy, wynosi 23%.

Ustawodawca, zarówno w treści Ustawy o VAT, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku. I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 -41 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku:

usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;

usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;

usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763) z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

W myśl przepisu art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa powyżej, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym faktoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Ustawodawca, w katalogu usług do których nie stosuje się zwolnienia z podatku, wymienił czynności ściągania długów w tym faktoringu.

Powyższy przepis jest spójny z zapisami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm., dalej Dyrektywa 112/2006), która weszła w życie 1 stycznia 2007 r. Zgodnie z treścią przepisu art. 135 ust. 1 pkt d) Dyrektywy 112/2006, państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dla rozstrzygnięcia, w jaki sposób winna być opodatkowana usługa faktoringu, należy zdefiniować jej charakter na gruncie Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5a Ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku VAT, wymieniono m.in. usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Tym samym, w badanym przypadku ostatecznie o wysokości stawki (stawka podstawowa czy zwolnienie) zadecyduje nie klasyfikacja statystyczna, a rzeczywisty charakter usługi.

Usługi faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Podstawowym (ale nie jedynym) warunkiem jaki musi być spełniony, by usługa pośrednictwa finansowego była uznana za faktoring, jest przelew wierzytelności.

Podkreślić trzeba, że faktoring nie jest samym tylko przelewem wierzytelności. Co prawda, w ramach umowy faktoringu dochodzi do przelewu ? a częściej przelewu powierniczego wierzytelności ? jednak nie jest to jedyna usługa wykonywana przez faktora na rzecz faktoranta.

Ważnym jest to, że w ramach faktoringu nabywane są wierzytelności przed otrzymaniem zapłaty od dłużnika, przez co faktoring stanowi jeden ze sposobów finansowania działalności przedsiębiorcy.

Stwierdzić zatem można, że taki sposób finansowania działalności przedsiębiorstwa charakteryzuje się tym, iż świadczący (Faktor) kupuje od wierzyciela (Faktoranta) wierzytelności, likwidując tym samym luki finansowe oraz wykonuje na jego rzecz dodatkowe usługi.

Podkreślenia wymaga, że skutkiem jaki wywołuje umowa faktoringu jest zmiana osoby wierzyciela. Zmiana ta dokonywana jest w oparciu o przepisy zawarte w Kodeksie cywilnym, w księdze trzeciej, Tytule IX, Dziale 1 ? Zmiana wierzyciela. Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania. Umowa faktoringu, niezależnie od wyżej wskazanego skutku jaki wywołuje, tj. zmiany osoby wierzyciela, może powodować także powstanie po stronie świadczącego ją podmiotu także inne skutki, np. zobowiązanie do zapewnienia drugiej stronie umowy finansowania.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że nabywana przez Wnioskodawcę usługa faktoringowa nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 Ustawy o VAT, lecz podlegała będzie opodatkowaniu podstawową stawką podatku w wysokości 23%.

Powyższe stanowisko, zgodnie z którym faktoring stanowi usługę wykonywaną przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy oraz usługa ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki podstawowej, potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. Przykładowo:

interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 6 marca 2013 r., sygn. IBPP2/443-1172/12/IK, z której wynika, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki podatku w wysokości 23%. (...) Bez względu na to, w jakiej formie usługa faktoringu jest realizowana, świadczenie takie ? zgodnie z treścią art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy, winno być opodatkowane VAT przy zastosowaniu stawki podstawowej;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 listopada 2012 r., sygn. IPPP2/443-936/12-2/DG potwierdzając stanowisko wnioskodawcy, że faktoring może występować w różnych formach, m.in. w formie finansowania wierzytelności bez prawa do regresu, który jest przedmiotem niniejszego wniosku. Bez względu na to, w jakiej formie usluga faktoringu jest realizowana, świadczenie takie zgodnie z treścią art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT - winno być opodatkowane VAT przy zastosowaniu tej samej stawki podatkowej, tj. stawki podstawowej (w aktualnym stanie prawnym wynoszącej 23%);
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 sierpnia 2012 r., sygn. IPPP1/443-528-12-2/EK, z której wynika że usługi faktoringu świadczone przez Wnioskodawcę, zgodnie z zawartą umową, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według podstawowej stawki podatku w wysokości 23%, gdyż wyłączone są ze zwolnienia z podatku na podstawie wyżej powołanego art. 43 ust. 15 ustawy, a na podstawę opodatkowania złożą się otrzymywane: wynagrodzenie uzyskane w formie odsetek faktoringowych, prowizji faktoringowej oraz opłat za usługi dodatkowe uzyskane przez Wnioskodawcę w ramach zawartej umowy faktoringowej.
W konsekwencji powyższego Wnioskodawca winien wystawiać do ww. usługi fakturę VAT ze stawką podstawową, tj. 23%;
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 28 lutego 2012 r., sygn. IBPP2/443-1255/11/IK wskazująca, że usługa faktoringu stanowi świadczenie jednolite obejmujące kilka czynności dokonanych na rzecz klienta (faktoranta, które są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno, nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Odnosząc powyższe do zdarzenia przyszłego, opisanego w złożonym wniosku należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz klienta, zgodnie z zawartymi umowami opisanymi we wniosku podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów według stawki podatku w wysokości 23%;

Ad. 2

Stosownie do art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Jak wynika zaś z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT, podatnikami podatku VAT są również osoby prawne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Tym samym, Wnioskodawca z tytułu nabycia usługi faktoringu od podmiotu nieposiadającogo na terytorium Polski siedziby oraz stałego miejsca prowadzenia działalności zobowiązany będzie wykazać podatek należny VAT, gdyż zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT działać on będzie w charakterze podatnika VAT z tytułu tej transakcji.

Natomiast, jeśli chodzi o prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia usług od Faktora, w myśl art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Powyższa zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 Ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. kwota podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla których w świetle art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT podatnikiem jest ich usługobiorca.

Jednocześnie, w myśl art. 86 ust. 10 pkt 2 Ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 2 pkt 4 Ustawy o VAT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy lub usługobiorcy od świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest usługobiorca.

Powyższe założenie, że podatek płacony przez importera usług jest dla niego jednocześnie podatkiem naliczonym, wpisuje się w zasadę neutralności podatku VAT w odniesieniu do transakcji stanowiących import usług.

Odnosząc się natomiast do związku nabycia usług od Faktora z czynnościami opodatkowanymi VAT, Spółka stoi na stanowisku, iż samo zawarcie Umowy jak i wynikające z niej świadczenia niezaprzeczalnie mają związek z prowadzeniem przez Spółkę działalności gospodarczej. Ponieważ generalnie Wnioskodawca prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu VAT, nabycia wynikające z realizacji Umowy stanowić będą nabycia w celu wykonywania czynności opodatkowanych przez Spółkę. Sytuacja ta mogłaby się oczywiście zmienić, gdyby Spółka zmuszona była dokonać rozliczenia nabyć zgodnie z proporcją sprzedaży, o której mowa w art. 91 i kolejnych Ustawy o VAT. Gdyby zatem w przyszłości pojawił się taki przypadek, Wnioskodawca będzie zmuszony dokonać odpowiedniego przyporządkowania kwot podatku naliczonego do tych podlegających odliczeniu oraz tych, co do których prawa takiego nie będzie. Jednakże, tak długo jak działalność Wnioskodawcy podlegać będzie opodatkowaniu VAT w całości (lub prawo do odliczenia z uwzględnieniem proporcji będzie przysługiwać w odniesieniu do całości sumy kwot podatku naliczonego), tak długo Wnioskodawca będzie posiadać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z realizacji Umowy.

W konsekwencji, Wnioskodawca, rozpoznając obowiązek podatkowy w związku z nabyciem usług faktoringu od Faktora będzie uprawniony w rozliczeniu za ten sam okres do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Powyższe stanowisko potwierdzają organy podatkowe, m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 grudnia 2010 r. (sygn. IBPP2/443-721/10/RSz) wskazując, że miejscem opodatkowania ww. usług świadczonych przez Spółkę w Belgii (Faktora) na rzecz Wnioskodawcy będzie terytorium kraju, a zobowiązanym do ich rozliczenia będzie Wnioskodawca. Tym samym opłaty faktoringowe jako wynagrodzenie za świadczoną usługę faktoringową będą podlegały opodatkowaniu w Polsce. Ponadto podatek należny z tytułu przedmiotowych usług stanowi jednocześnie dla Wnioskodawcy podatek naliczony, podlegający odliczeniu jednakże pod warunkiem, iż usługi te służą opodatkowanej działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Z tytułu importu usług faktoringu od podmiotu nieposiadającego na terytorium Polski siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności Wnioskodawca będzie działał jako podatnik oraz będzie zobowiązany opodatkować na zasadzie samonaliczenia nabycie tej usługi w Polsce i wykazać podatek VAT należny. Jednocześnie, Wnioskodawca jako że nabycie usług od Faktora ma generalny związek z prowadzeniem przez Spółkę działalności gospodarczej, która podlega opodatkowaniu VAT - będzie uprawniony odliczyć równowartość wykazanej kwoty podatku należnego jako podatek VAT naliczony w rozliczeniu za ten sam okres rozliczeniowy (tj. w tej samej deklaracji).

Ad. 3

Z dniem 1 stycznia 2014 r. wejdzie w życie szereg zmian w Ustawie o VAT wprowadzonych ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2013 poz. 35). W odniesieniu do regulacji analizowanych na gruncie przedstawionego stanu faktycznego, istotne będą zmiany następujących przepisów, które generalnie nie wpłyną jednak na zmianę oceny skutków podatkowych w zakresie VAT:

zmiana brzmienia art. 86 ust. 2 pkt 1 i 4 na:

suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi;
kwota podatku należnego z tytułu:
1. świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca,
2. dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7 podatnikiem jest ich nabywca,
3. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9,
4. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 11;

zmiana brzmienia art. 86 ust. 10 na:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

uchylenie ust. 10a w art. 86 oraz dodanie ust. 10b ? 10h w brzmieniu:

10b. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w:

ust.
2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny;
ust. 2 pkt 4 lit. c - powstaje zgodnie z ust. 10, pod warunkiem że podatnik:
1. otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,
2. uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek,
ust. 2 pkt 4 lit. a, b i d - powstaje zgodnie z ust. 10, pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

10c. Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.

10d. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje:

w przypadku stosowania w imporcie towarów procedury uproszczonej, polegającej na wpisie do rejestru zgodnie z przepisami celnymi za okres rozliczeniowy, w którym podatnik dokonał wpisu do rejestru; obniżenie kwoty podatku należnego następuje pod warunkiem dokonania przez podatnika zapłaty podatku wykazanego w dokumencie celnym stanowiącym zgłoszenie uzupełniające dotyczące tego okresu rozliczeniowego, z zastrzeżeniem art. 33a;
w przypadku decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 - w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał decyzję; obniżenie kwoty podatku należnego następuje pod warunkiem dokonania przez podatnika zapłaty podatku wynikającego z decyzji.

10e. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi.

10f. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 16, powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanej przez niego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

10g. W przypadku nieotrzymania w terminie, o którym mowa w ust. 10b pkt 2 lit. a, faktury dokumentującej dostawę towarów, stanowiącą u podatnika wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin.

10h. Otrzymanie przez podatnika faktury dokumentującej dostawę towarów, stanowiącą u podatnika wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w terminie późniejszym niż określony w ust. 10b pkt 2 lit. a, upoważnia podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał tę fakturę.

Zdaniem Spółki, zmiany przepisów, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. nie wpłyną na sposób rozliczenia na gruncie Ustawy o VAT usług świadczonych na podstawie Umowy. Technicznie Spółka będzie posiadać prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem wykazania podatku należnego z tytułu transakcji w deklaracji, w której będzie ona zobowiązana rozliczyć ten podatek.

W konsekwencji, również w sytuacji, gdy usługi będą świadczone już w 2014 r., na gruncie nowych przepisów:

miejscem świadczenia usług będzie terytorium Polski,

Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu importu usług,

usługa faktoringu będzie opodatkowana podstawową stawką podatku VAT,

Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do importowanych usług powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem iż Spółka uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest obowiązana rozliczyć ten podatek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie należy zauważyć, że do dnia 31 grudnia 2016 r. podstawowa stawka podatku wynosi 23%.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.