Miejsce świadczenia usług dla usług inżynieryjno-konsultingowych, wystawienie faktury korygującej

Miejsce świadczenia usług dla usług inżynieryjno-konsultingowych, wystawienie faktury korygującej

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 09.05.2012 r. (data wpływu 11.05.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawienia faktury korygującej względem faktury dokumentującej usługi inżynieryjno-konsultingowe ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 11.05.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawienia faktury korygującej względem faktury dokumentującej usługi inżynieryjno-konsultingowe.


W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:


W dniu 12.09.2011 r. Spółka zawarła umowę konsorcjum z niemiecką firmą R na wykonanie na rzecz Elektrowni K prac wchodzących w skład opracowania ?Koncepcja? w ramach Projektu Inwestycyjnego ?Modernizacja?. Liderem konsorcjum była firma niemiecka R a Spółka była członkiem konsorcjum.


Umowa obejmowała m.in. następujące opracowania:

  • koncepcja instalacji do spalania biomasy
  • lokalizacje instalacji na terenie Elektrowni K i zagospodarowanie terenu obejmujące również logistykę dostaw biomasy do Elektrowni K oraz instalacji przyjmowania, rozładunku, magazynowania, dozowania i transportu biomasy do kotła
  • parametry i dane przewidywanej biomasy
  • dane techniczne instalacji (schematy, parametry, zużycie energii na potrzeby własne, zużycie materiałów, zużycie mediów, etc.)
  • technologia podstawowa (kocioł, zgazowywacz),
  • technologie pomocnicze
  • opis układów technologicznych (opisy rysunki, schematy, plany sytuacyjne zabudowy)
  • dane urządzeń podstawowych (dobór przykładowych urządzeń, ich charakterystyka i podstawowe dane, producenci, rozmieszczenie itp.)
  • opis układów automatyki i sterowań
  • dane w zakresie ochrony środowiska (wymagania prawne z zakresu ochrony środowiska oraz z zakresu spalania biomasy - obecne i przyszłe), zagospodarowanie odpadów
  • parametry przetworzonej biomasy jako paliwa
  • przystosowanie bloku 200 MW do spalania biomasy
  • wymagania formalno-prawne w zakresie przeciwwybuchowości, BHP, ppoż Dozoru Technicznego oraz inne konieczne do właściwego zaprojektowania i eksploatacji instalacji do spalania biomasy
  • harmonogram realizacji dla każdego z wariantów uwzględniający procedury przetargowe, uzgodnienia środowiskowe, pozwolenia, demontaż, dostawy, montaż, rozruch itd.
  • analiza techniczno-ekonomiczna
  • nakłady inwestycyjne dla instalacji spalania biomasy


Zgodnie z umową konsorcjum oraz aneksem z dnia 12.09.2011 r. Spółka jako uczestnik konsorcjum wykonał i przekazał do lidera konsorcjum firmy R z siedzibą w Niemczech, prace wchodzące w skład opracowania ?Koncepcja? w ramach Projektu Inwestycyjnego I ?Modernizacja ?.

Po odbiorze tych prac Spółka wystawiła firmie R fakturę nr X na kwotę netto 162.000 zł + 23% VAT (brutto 199.260 zł) uznając, że praca dotyczyła nieruchomości położonej w Polsce i w Polsce powinien być zapłacony podatek VAT.
Niemiecka firma R jako lider konsorcjum wystawiła fakturę do Elektrowni K za całość prac konsorcjum tj. swoją oraz Spółki, ale bez VATu.

Niemiecka firma R kwestionuje zasadność zastosowania przez Spółkę w fakturze stawki VAT w wysokości 23% i żąda od Spółki jej korekty (zmiana VATu z 23% na reverse charge czyli VAT przeniesiony na nabywcę usługi tj. lidera konsorcjum czyli firmę niemiecką, która nie jest podatnikiem VATu w Polsce).


W związku z powyższym zadano następujące pytanie:


Czy Spółka może dokonać korekty faktury, której żąda od Spółki niemiecki kontrahent (zmiana z 23% VAT płaconego w Polsce na reverse charge - przeniesienie podatku VAT na nabywcę usługi - firmę niemiecką, wówczas podatek nie będzie zapłacony w Polsce tylko w Niemczech, natomiast nieruchomość jest w Polsce)?


Zdaniem Wnioskodawcy:


Spółka stoi na stanowisku, że prace objęte umową konsorcjum dotyczyły Elektrowni K, a więc nieruchomości położonej w Polsce i podatek VAT powinien być zapłacony w Polsce; zatem nie ma podstaw do przeniesienia zapłaty podatku na nabywcę usługi tj. firmę niemiecką R.

Firma R uważa, że skoro praca obejmowała usługi inżynieryjno-konsultingowe a nie projektowe (co Spółka potwierdza) to wówczas przy tego rodzaju usługach powinna być stosowana zasada reverse charge. Według niemieckiej firmy VAT 23% byłby zasadny gdyby to była usługa planistyczna - projektowa powiązana z gruntem Jednocześnie skoro R zastosowała zasadę reverse charge wystawiając fakturę dla Elektrowni K, to Spółka jako uczestnik konsorcjum powinna tę zasadę także zastosować.

Zdaniem Spółki w świetle obowiązujących przepisów prawnych Spółka nie ma takiej możliwości. Z polskich przepisów VAT - ustawa o podatku od towarów i usług z 11.03.2004 r. (Dz.U. nr 54 poz. 535 z 2004 r. z późniejszymi zm.) art. 28b oraz 28e - miejsce świadczenia usług związanych z nieruchomościami - wynika, że w przypadku prac związanych z nieruchomościami położonymi w Polsce podatek VAT powinien być zapłacony w Polsce. Spółka nie znalazła wyjątku do stosowania zasady reverse charge dla prac inżynieryjno - konsultingowych z jednoczesnym opodatkowaniem usług projektowych stawką 23%.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Jednocześnie stosownie do § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

W świetle powyższych przepisów pomyłki w stawce lub kwocie podatku muszą zostać udokumentowane fakturą korygującą.

Z treści przedmiotowego wniosku wynika, iż Spółka względem świadczonych usług wystawiła fakturę VAT, wskazując na niej krajową stawkę podatku VAT w wysokości 23%. Natomiast niemiecki kontrahent, dla którego wystawiono niniejszą fakturę kwestionuje zasadność zastosowania przez Spółkę w fakturze stawki VAT w wysokości 23% i żąda jej korekty. Zdaniem niemieckiego kontrahenta Spółka winna zastosować zasadę reverse charge i przenieść obowiązek rozliczenia podatku VAT na nabywcę usługi.

Wątpliwości Spółki dotyczą konieczności dokonania przedmiotowej korekty wystawionej faktury.
Rozstrzygając przedmiotową kwestię należy określić czy świadczone przez Spółkę usługi podlegają opodatkowaniu w Polsce.
W celu określenia, czy przedmiotowe usługi, które świadczy Spółka, podlegają opodatkowaniu w Polsce, należy ustalić miejsce świadczenia tych usług.

Generalna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług (na rzecz podatników) została określona w art. 28b ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

Od powyższej zasady ustawodawca przewidział szereg wyjątków, wskazując m.in. szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami.

I tak zgodnie z art. 28e ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Przepis ten jest odpowiednikiem art. 47 Dyrektywy 112 Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, ze zm.), który przewiduje, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomością, w tym usług rzeczoznawców i agentów nieruchomości, usług zakwaterowania w sektorze hotelarskim lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, przyznawanie prawa użytkowania nieruchomości oraz usług związanych z przygotowywaniem i koordynacją prac budowlanych, takich jak usługi architektów i biur nadzoru budowlanego, jest miejsce, w którym znajduje się dana nieruchomość.

W Memorandum Wyjaśniającym do artykułu 9 (2) (a) VI Dyrektywy wskazano, że opodatkowanie usług związanych z nieruchomościami jest bardziej racjonalne w miejscu, w którym dana nieruchomość się znajduje. Rozwijając powyższą myśl, należy uznać, że wprowadzenie takiego rozwiązania miało przede wszystkim zapewnić realizację podstawowej zasady wspólnego systemu VAT, jaką jest zasada opodatkowania transakcji w miejscu faktycznej konsumpcji towaru lub usługi. Efekt czynności związanych z nieruchomościami jest bowiem w większości przypadków wykorzystywany w miejscu lokalizacji nieruchomości.

Należy podkreślić jednak, że reguła art. 47 Dyrektywy 2006/112/WE ma zastosowanie tylko w sytuacjach, w których wynik prac wiąże się z konkretną nieruchomością o ustalonym miejscu położenia. Nieruchomość nie musi być już wyodrębniona jako przedmiot własności (dotyczy to gruntów), nie musi być już wybudowana, choćby w części (dotyczy to budynków), lecz musi być znana chociażby jej lokalizacja.

Zatem o miejscu świadczenia, a tym samym opodatkowania usługi związanej z nieruchomością decyduje wyłącznie miejsce położenia nieruchomości, z którą dana usługa jest ściśle związana, niezależnie od tego dla jakiego podmiotu jest wykonywana oraz gdzie znajduje się siedziba usługodawcy. Zasada ta ma zastosowanie wówczas, gdy usługę można przyporządkować do konkretnej nieruchomości, która jest możliwa do zlokalizowania, co do miejsca jej położenia. Przepis ten - jak wynika z jego brzmienia - stanowi wyjątek od zasady, przyjmując jako kryterium, odniesienie się nie do podmiotu lecz do przedmiotu, którym jest nieruchomość, a usługi, które jej wprost dotyczą mają być opodatkowane według miejsca jej położenia. Jednocześnie usługi te mogą mieć charakter nieograniczony, na co wskazuje katalog zamieszczony w tym przepisie, który ma charakter otwarty. Wprawdzie usługi na nieruchomościach kojarzone są na ogół z usługami budowlanymi związanymi z konkretną nieruchomością, jednak pojęcie to jest znacznie szersze i obejmuje swoim zakresem cały szereg usług, które są nierozerwalnie związane z nieruchomościami. Ustawodawca krajowy i prawodawca unijny nie ograniczają tego zakresu do grupy konkretnych i określonych z nazwy usług, które stanowiłyby zamkniętą grupę i byłyby umiejscowione w jednym grupowaniu klasyfikacji statystycznej.

Jednocześnie, w związku z brakiem definicji nieruchomości w ustawie o podatku od towarów i usług, należy wskazać, iż zgodnie z art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964r. (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Stosownie zaś do art. 47 § Kodeksu cywilnego, część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych.

Stosownie do art. 48 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków w tej ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Art. 48 odnosi się tylko do nieruchomości gruntowych i stwierdza, że nie są odrębnymi nieruchomościami, a tylko częściami składowymi gruntu, budynki i inne urządzenia trwale z tym gruntem związane. Jest to zaakceptowanie przez ustawodawcę zasady ?wszystko, co na gruncie, przynależy do gruntu" (superficies solo cedit). Ustawodawca jeszcze raz powraca do tej zasady w art. 191 Kodeksu cywilnego, stanowiąc w nim swoiste sprzężenie zwrotne dla stosunków prawnorzeczowych: ?własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową".

Zauważyć należy, iż trwałe związanie z gruntem nie występuje, gdy połączenie następuje w celu przemijającego użytku, nawet gdyby było fizycznie (technicznie) trwałe, bo takie rozumienie części składowej wyklucza art. 47 § 3 Kodeksu cywilnego.


Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że przez część składową nieruchomości należy rozumieć taką rzecz, której odłączenie od rzeczy nadrzędnej będzie powodowało zerwanie więzi:

  • fizykalno-przestrzennej,
  • funkcjonalnej (gospodarczej)

wynikiem czego będzie uszkodzenie lub istotne zmiany całości lub części składowej.


Elektrownia jest niewątpliwie częścią składową gruntu, na którym jest położona i tym samym stanowi nieruchomość w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny.


Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka zawarła umowę konsorcjum z niemiecką firmą na wykonanie na rzecz Elektrowni K prac wchodzących w skład opracowania ?Koncepcja? w ramach Projektu Inwestycyjnego ?Modernizacja?. Umowa obejmowała m.in. następujące opracowania:

  • koncepcja instalacji do spalania biomasy
  • lokalizacje instalacji na terenie Elektrowni K i zagospodarowanie terenu obejmujące również logistykę dostaw biomasy do Elektrowni K oraz instalacji przyjmowania, rozładunku, magazynowania, dozowania i transportu biomasy do kotła
  • parametry i dane przewidywanej biomasy
  • dane techniczne instalacji (schematy, parametry, zużycie energii na potrzeby własne, zużycie materiałów, zużycie mediów, etc.)
  • technologia podstawowa (kocioł, zgazowywacz),
  • technologie pomocnicze
  • opis układów technologicznych (opisy rysunki, schematy, plany sytuacyjne zabudowy)
  • dane urządzeń podstawowych (dobór przykładowych urządzeń, ich charakterystyka i podstawowe dane, producenci, rozmieszczenie itp.)
  • opis układów automatyki i sterowań
  • dane w zakresie ochrony środowiska (wymagania prawne z zakresu ochrony środowiska oraz z zakresu spalania biomasy - obecne i przyszłe), zagospodarowanie odpadów
  • parametry przetworzonej biomasy jako paliwa
  • przystosowanie bloku 200 MW do spalania biomasy
  • wymagania formalno-prawne w zakresie przeciwwybuchowości, BHP, ppoż Dozoru Technicznego oraz inne konieczne do właściwego zaprojektowania i eksploatacji instalacji do spalania biomasy
  • harmonogram realizacji dla każdego z wariantów uwzględniający procedury przetargowe, uzgodnienia środowiskowe, pozwolenia, demontaż, dostawy, montaż, rozruch itd.
  • analiza techniczno-ekonomiczna
  • nakłady inwestycyjne dla instalacji spalania biomasy.


Odnosząc zatem cytowane przepisy dotyczące określenia miejsca świadczenia usług do opisu sprawy należy stwierdzić, że świadczone przez Spółkę usługi mają charakter usług związanych z nieruchomością, o których mowa w art. 28e ustawy. Jak wskazano powyżej, art. 28e ustawy ma zastosowanie wówczas, gdy usługę można przyporządkować do konkretnej nieruchomości, która jest możliwa do zlokalizowania, co do miejsca jej położenia. Taki związek można przypisać usłudze świadczonej przez Spółkę. Jak wskazała Spółka we wniosku zawarła ona umowę konsorcjum z niemiecką firmą na wykonanie na rzecz Elektrowni K prac wchodzących w skład opracowania ?Koncepcja? w ramach Projektu Inwestycyjnego ?Modernizacja? w ramach której m.in. opracowała koncepcję instalacji do spalania biomasy, lokalizację instalacji na terenie Elektrowni K i zagospodarowanie terenu obejmujące również logistykę dostaw biomasy do Elektrowni K oraz instalacji przyjmowania, rozładunku, magazynowania, dozowania i transportu biomasy do kotła, dane techniczne instalacji (schematy, parametry, zużycie energii na potrzeby własne, zużycie materiałów, zużycie mediów, etc.), opis układów technologicznych (opisy rysunki, schematy, plany sytuacyjne zabudowy). Zatem wykonanie przez Spółkę przedmiotowych prac niewątpliwie jest związane z określoną nieruchomością możliwą do zlokalizowania co do miejsca jej położenia, tj. Elektrownią K. Zaś efekt przedmiotowego świadczenia będzie wykorzystany w tej lokalizacji.

Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, iż przedmiotowe usługi obejmowały usługi inżynieryjno-konsultingowe a nie projektowe. Jak bowiem wskazano powyżej, katalog usług związanych z nieruchomościami jest otwarty i każdą usługę, której wynik wykonanych prac dotyczy konkretnej nieruchomości, należy analizować pod kątem powiązania z tą nieruchomością.

W przedmiotowej sprawie mamy więc do czynienia z usługami związanymi z nieruchomością, dla których miejscem świadczenia, zgodnie z art. 28e ustawy, jest miejsce położenia nieruchomości, tj. w przedmiotowym przypadku terytorium Polski. Zatem usługi te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce.

W konsekwencji ze względu na to, iż miejscem opodatkowania świadczonych przez Spółkę usług jest Polska a Spółka względem świadczonych usług wystawiała fakturę VAT, wykazując krajową stawkę podatku VAT, niniejsza faktura nie powinna być korygowana.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika