Czy wydatki na usługi gastronomiczne, obejmujące posiłki wraz z napojami bezalkoholowymi oraz alkoholowymi, (...)

29.12.2014

Czy wydatki na usługi gastronomiczne, obejmujące posiłki wraz z napojami bezalkoholowymi oraz alkoholowymi, w postaci jak wskazana w opisie stanu faktycznego, poniesione przez Wnioskodawcę na spotkaniach biznesowych z obecnymi lub potencjalnymi kontrahentami, stanowią koszty uzyskania przychodu i nie są zaliczane do reprezentacji w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko ? przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2014 r. (data wpływu 6 października 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

wydatków ponoszonych na zakup usług gastronomicznych, obejmujących posiłki wraz z napojami bezalkoholowymi, na potrzeby spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami ? jest prawidłowe,

wydatków ponoszonych na nabycie napojów alkoholowych na potrzeby spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na zakup usług gastronomicznych na potrzeby spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie doradztwa gospodarczego i biznesowego, głównie przy wykorzystywaniu funduszy unijnych. W związku z prowadzoną działalnością niejednokrotnie wyjeżdża w delegacje do innych miast w celu spotkania się z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami. Spotkania te mają na celu omówienie zakresu usług, jakie będą lub miałyby być wykonane na ich rzecz przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Podobne spotkania organizowane są również w trakcie trwania współpracy w celu omówienia bieżących kwestii z nią związanych. Ponadto również w mieście stałego prowadzenia działalności Wnioskodawca spotyka się z kontrahentami w celu omówienia ww. spraw. Spotkania te, ze względu na brak wystarczającego miejsca pod adresem prowadzenia działalności, odbywają się w kawiarniach lub restauracjach (szczególnie, że czasem bierze w nich udział kilka osób). W przypadku spotkań odbywających się w innych miastach kraju - nie ma innej możliwości, niż spotkanie w kawiarni lub restauracji, ze względu na brak innego miejsca prowadzenia działalności poza W. Wybierane punkty gastronomiczne nie są punktami prestiżowymi, a zaproszenie kontrahentów do nich nie ma na celu pokazania zamożności Wnioskodawcy - są wybierane ze względu na ich łatwą lokalizację i wygodę prowadzenia rozmowy. W czasie spotkania zamawiany jest posiłek z dostępnego menu, nie są to jednak potrawy wyszukane. Sporadycznie zamawiane są napoje alkoholowe w niewielkich ilościach. Oczywiste jest, że nie każde spotkanie biznesowe z potencjalnym kontrahentem kończy się podpisaniem kontraktu, czy decyzją o podjęciu współpracy. Niemniej, spotkania organizowane są w celu jej zawiązania, a więc osiągnięcia przychodu. Natomiast spotkania z istniejącymi kontrahentami służą zabezpieczeniu źródła przychodów, jakim jest współpraca z nimi i mają na celu m.in. omówienie zakresu i ram dalszej współpracy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje terminu ?reprezentacja?, dlatego też należy posłużyć się wykładnią językową. Przez reprezentację rozumie się ?okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną? - Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcja prof. Stanisława Dubisza (Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2007). Z literalnego brzmienia przepisu nie wynika również zakaz zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, a jedynie tych wydatków z wymienionych grup, które noszą cechy reprezentacji. Podobnie wypowiedział się też NSA w wyroku w składzie siedmiu sędziów z dnia 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11, zwracając szczególną uwagę na ustalenie okoliczności i celu poniesienia danego wydatku (stanowisko to odnosi się wprawdzie do regulacji zamieszczonej w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, z uwagi jednakże na tożsame brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, można je w pełni odnieść do rozpatrywanej sprawy). Do tego wyroku odniósł się również Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 25 listopada 2013 r., Nr DD6/033/127/SOH/2013/RD-120521.

Wnioskodawca podkreśla, że wydatki ponoszone przez Niego na usługi gastronomiczne, żywność oraz napoje zdecydowanie nie mają na celu stworzenia pozytywnego wizerunku firmy, a jedynie ułatwienie prowadzenia rozmów i negocjacji, które niejednokrotnie są długotrwałe. Wskazuje na to również fakt, że pod adresem prowadzenia działalności Wnioskodawca nie ma warunków do przeprowadzania takich rozmów. Przepis ustawy nie wskazuje również na miejsce poniesienia wydatków, w związku z tym nieistotne jest, czy spotkanie biznesowe miało miejsce w siedzibie firmy, czy też poza nią. Podobnie nie ma znaczenia fakt, że nie każde spotkanie z potencjalnym klientem prowadzi do nawiązania współpracy - spotkanie ma na celu jej nawiązanie, ale niejednokrotnie z przyczyn obiektywnych do niej nie dochodzi. Biorąc pod uwagę fakt, że opisane działania mają na celu zwiększenie przychodów (nawiązanie nowej współpracy) lub zabezpieczenie ich źródła (rozmowy z obecnymi kontrahentami) i nie noszą cech okazałości ani wystawności, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że ma prawo zaliczyć wydatki opisane w stanie faktycznym do kosztów uzyskania przychodów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów winien on spełniać łącznie następujące warunki:

być poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

nie znajdować się wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wskazanych w art. 23 ww. ustawy,

być właściwie udokumentowany.

W powołanym przepisie art. 22 ust. 1 ustawy ustawodawca nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo - skutkowego tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu, bądź funkcjonowanie źródła tego przychodu. Kosztami uzyskania przychodów są koszty związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, iż zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

W świetle powyższego uregulowania, jeżeli wydatek nie jest objęty katalogiem wydatków wymienionych w art. 23, wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów i jednocześnie istnieje wskazany powyżej związek przyczynowy między poniesionym wydatkiem a przychodem ? wydatek taki stanowi koszt uzyskania przychodu.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 23 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Analiza tego przepisu wykazuje m.in., że za wydatki na zakup usług gastronomicznych, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów należy uznać te, których wyłącznym bądź dominującym celem jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, czy działalności, wykreowanie pozytywnych relacji z uczestnikami spotkań biznesowych.

Wyłączając z kosztów podatkowych koszty reprezentacji, ustawa podatkowa nie definiuje terminu ?reprezentacja?, ani też nie odsyła do innych przepisów prawa. Brak ustawowej definicji pojęcia ?reprezentacja?, nie uprawnia jednak do dowolnego określania zakresu znaczeniowego tego terminu.

W przedmiotowej sprawie należy jednak zwrócić uwagę na interpretację ogólną Ministra Finansów z dnia 25 listopada 2013 r., Nr ?, odnoszącą się do reprezentacji, w której wskazano m.in.: ?że za wydatki na zakup żywności, napojów i usług gastronomicznych, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 updop i art. 23 ust. 1 pkt 23 updof należy uznać te, których wyłącznym bądź dominującym celem jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, czy działalności, wykreowanie pozytywnych relacji z uczestnikami takich spotkań. (?) Poniesione wydatki na zakup żywności, napojów i usług gastronomicznych powinny spełniać wymogi przepisów art. 15 ust. 1 updop lub art. 22 ust. 1 updof, czyli być poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.?

Próbę zdefiniowania pojęcia ?reprezentacji? podjął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku wydanym w składzie siedmiu sędziów dnia 17 czerwca 2013 r., sygn. akt II FSK 702/11 ? do którego odnosił się Minister Finansów w powyżej interpretacji ogólnej. Sąd ten stwierdził, że celem kosztów reprezentacyjnych jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, działalności etc., wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentami. Oceniając, czy dane koszty mają charakter reprezentacyjny, należy patrzeć właśnie przez pryzmat ich celu. Jeśli wyłącznym bądź dominującym celem ponoszonych kosztów jest właśnie wykreowanie takiego obrazu podatnika, to koszty te mają charakter reprezentacyjny. Wymienienie jako przykładowych kosztów reprezentacyjnych wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza, że wydatki te zawsze muszą zostać wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Nie są one kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny. Kwalifikacja każdego przypadku powinna być odrębna, uzależniona od jego okoliczności.

Zdaniem Sądu, wykładnia terminu reprezentacja powinna odwoływać się do etymologii tego terminu. Wyraz ?reprezentacja? pochodzi od łacińskiego ?repraesentatio?, oznaczającego wizerunek. Upływ czasu nie zmienił jego znaczenia i formy. Oznacza to, że ,,reprezentacja? w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi działanie w celu wykreowania oraz utrwalenia pozytywnego wizerunku podatnika wobec innych podmiotów. W podanym znaczeniu reprezentacja to przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika dla potrzeb ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. W takiej sytuacji wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenie swojej zasobności, profesjonalizmu. Przy tak zdefiniowanym terminie ?reprezentacji? kwestia wystawności, okazałości, czy też ponadprzeciętności nie ma żadnego znaczenia.

Istotnym jest, że wykazanie związku poniesionych kosztów z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz okoliczności, że ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiąganych przychodów, obciąża podatnika.

Dodatkowo zauważyć należy, że w celu wykazania związku pomiędzy kosztem, a przychodem podatnik musi dysponować wymaganymi przez prawo dowodami. W myśl art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej ?księgą?, z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z przepisami art. 22a-22o. Z tak udokumentowanych wydatków winno ponadto wynikać, że mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i bezpośrednio lub pośrednio wpływają na wielkość osiąganych przez podatnika przychodów. W zakresie obowiązków podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie doradztwa gospodarczego i biznesowego. W związku z prowadzoną działalnością niejednokrotnie wyjeżdża w delegacje do innych miast w celu spotkania się z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami. Spotkania te mają na celu omówienie zakresu usług, jakie będą lub miałyby być wykonane na ich rzecz przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Podobne spotkania organizowane są również w trakcie trwania współpracy w celu omówienia bieżących kwestii z nią związanych. Ponadto również w mieście stałego prowadzenia działalności Wnioskodawca spotyka się z kontrahentami w celu omówienia ww. spraw. Spotkania te, ze względu na brak wystarczającego miejsca pod adresem prowadzenia działalności, odbywają się w kawiarniach lub restauracjach (szczególnie, że czasem bierze w nich udział kilka osób). W przypadku spotkań odbywających się w innych miastach kraju - nie ma innej możliwości, niż spotkanie w kawiarni lub restauracji, ze względu na brak innego miejsca prowadzenia działalności poza W. Wybierane punkty gastronomiczne nie są punktami prestiżowymi, a zaproszenie kontrahentów do nich nie ma na celu pokazania zamożności Wnioskodawcy - są wybierane ze względu na ich łatwą lokalizację i wygodę prowadzenia rozmowy. W czasie spotkania zamawiany jest posiłek z dostępnego menu, nie są to jednak potrawy wyszukane. Sporadycznie zamawiane są napoje alkoholowe w niewielkich ilościach.

Dokonując oceny określonych we wniosku wydatków należy stwierdzić, że pomimo że właściwym czynnikiem spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami jest aspekt uzyskania (zwiększenia przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej, to nie wszystkie koszty będą realizowały przesłanki wynikające z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odniesieniu do wyżej opisanych wydatków na usługi gastronomiczne, obejmujące posiłki wraz z napojami bezalkoholowymi ponoszone przez Wnioskodawcę w ramach wykonywanej działalności gospodarczej, w związku ze spotkaniami z obecnymi i potencjalnymi klientami, należy stwierdzić, że w katalogu przepisu art. 23 ust. 1 ustawy nie zawarto zakazu, ani jakiegokolwiek ograniczenia, co do możliwości zaliczenia tego rodzaju wydatków do kosztów uzyskania przychodów. W opinii tutejszego Organu nie można działaniom Wnioskodawcy przypisać cech reprezentacji, o jakiej mowa w art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy, zatem w opisanym stanie faktycznym przepis ten nie będzie miał zastosowania.

Skoro zatem ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na usługi gastronomiczne, obejmujące posiłki wraz z napojami bezalkoholowymi, mają na celu uzyskiwanie (zwiększenie) przez Niego przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej, to wydatki te spełnią kryteria określone w art. 22 ust. 1 ustawy, o ile zostaną właściwie udokumentowane.

Natomiast w opinii tut. Organu, w kwestii dotyczącej wydatków ponoszonych przez Wnioskodawcę na napoje alkoholowe spożywane podczas spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami, mamy do czynienia z ukierunkowaniem na reprezentowanie firmy i budowanie jej prestiżu (reprezentacja). Przedmiotowe wydatki spełniają przesłankę kosztów reprezentacji, bowiem w sposób pośredni promują oraz kreują pozytywny wizerunku Wnioskodawcy, tym samym mieszczą się w katalogu wydatków nieuznawanych przez ustawodawcę za koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów:

wydatków ponoszonych na zakup usług gastronomicznych, obejmujących posiłki wraz z napojami bezalkoholowymi, na potrzeby spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami ? jest prawidłowe,

wydatków ponoszonych na nabycie napojów alkoholowych na potrzeby spotkań z obecnymi i potencjalnymi kontrahentami ? jest nieprawidłowe.

Należy przy tym zastrzec, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne, w szczególności obowiązek wykazania, że konkretny wydatek został poniesiony w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu.

Dodać jednocześnie należy, że weryfikacja prawidłowości zaliczenia poszczególnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów może być dokonana jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.).

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.