Czy przychód Wnioskodawcy uzyskany z wypłaty kapitału zgromadzonego w PPER utworzonym i prowadzonym (...)

Czy przychód Wnioskodawcy uzyskany z wypłaty kapitału zgromadzonego w PPER utworzonym i prowadzonym na podstawie niemieckich przepisów regulujących funkcjonowanie pracowniczych programów emerytalnych podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych określonemu w art. 21 ust. 58 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów ? uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 19 grudnia 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1344/12, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu 20 maja 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 czerwca 2011 r. (data wpływu 16 czerwca 2011 r.) oraz pismem z dnia 28 maja 2012 r. (data wpływu 31 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 maja 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia momentu powstania przychodu z tytułu uczestnictwa w niemieckim pracowniczym programie emerytalno-rentowym oraz w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), w związku z czym pismem z dnia 10 czerwca 2011 r., Nr IPTPB2/415-208/11-2/KO, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 Ordynacji podatkowej, wystąpił do Wnioskodawcy o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 10 czerwca 2011 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 13 czerwca 2011 r.), zaś w dniu 16 czerwca 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej 14 czerwca 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca będący podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Od dnia 1 września 1985 r. pozostawał pracownikiem P Sp. z o.o. (dalej: Spółka), Spółki zależnej PDH. Jako pracownik Spółki, Wnioskodawcza uczestniczył od dnia 1 września 1985 r. w pracowniczym programie emerytalno-rentowym (dalej: PPER), prowadzonym przez Spółki z grupy P C dla pracowników Spółek należących do grupy. Spółką, która finansowała oraz zbiorczo odprowadzała składki dotyczące polskich pracowników biorących udział w programie była Spółka PDH z siedzibą w N. Zgodnie z postanowieniami regulaminu i zasadami działania tego programu, obowiązek finansowania wyżej wymienionych składek ciążył na tej właśnie Spółce.

PPER podlega odpowiednim niemieckim przepisom, regulującym tworzenie i działanie pracowniczych programów emerytalnych. Zasady działania PPER zostały określone w ?Pracowniczym regulaminie emerytalno-rentowym? (dalej: Regulamin). Zgodnie z postanowieniami Regulaminu i zasadami działania pracowniczych programów emerytalnych, Spółka prowadząca PPER odprowadzała zbiorczo na rzecz pracowników uczestniczących w PPER zryczałtowaną składkę za każdy pełny rok, który pracownicy przepracowali w Spółce. Zgodnie z § 3 Regulaminu, pracownicy uczestniczący w PPER, co do zasady, nabywają prawo do wypłaty emerytury lub wcześniejszej emerytury. Na wyraźne oświadczenie pracownika, złożone wobec Spółki prowadzącej PPER, powyższe prawo może zostać zrealizowane poprzez jednorazową wypłatę kapitału, zgromadzonego do momentu zaistnienia zdarzenia objętego zabezpieczeniem emerytalno-rentowym.

Od 1 sierpnia 2000 r. Wnioskodawca nie jest pracownikiem firmy P. W 2000 r. Wnioskodawcy orzeczono częściową niezdolność do pracy, przyznaną na stałe.

W związku z decyzją podjętą na szczeblu grupy P, począwszy od dnia 1 sierpnia 2010 r. PPER nie będzie obejmował pracowników Spółki. Program nie zostanie zlikwidowany, ani przekształcony, jednakże będzie dostępny tylko dla pracowników zatrudnionych w niemieckich Spółkach z grupy P. W związku z tym faktem, Spółka prowadząca PPER zawarła z pracownikami Spółki porozumienia w sprawie jednorazowej wypłaty świadczenia, opartego na kapitale zgromadzonym w PPER (dalej: Porozumienie), z której pracownicy mogą skorzystać zgodnie ze wskazanym wyżej postanowieniem Regulaminu. Na mocy porozumienia została ustalona wysokość uprawnienia emerytalnego na dzień 1 grudnia 2009 r. Wypłatę pracownicy otrzymują jednorazowo lub w dwóch ratach w zależności od wybranej przez nich opcji.

W konsekwencji Wnioskodawca, jako uczestnik PPER, otrzymał wypłatę I raty kapitału przelewem na rachunek bankowy we wrześniu 2010 r. Wypłata nastąpiła po osiągnięciu przez Wnioskodawcę 60 roku życia (17 kwietnia 1950 r.), co spełnia warunki określone w art. 42 ust. 1 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych. W związku z powyższą wypłatą powstała wątpliwość w zakresie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

  1. Czy w przedstawionym stanie faktycznym, co do zasady, obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu uczestnictwa w PPER powstaje w Polsce wyłącznie w momencie uzyskania przez Wnioskodawcę przychodu w formie wypłaty kapitału zgromadzonego w PPER?
  2. Czy przychód Wnioskodawcy uzyskany z wypłaty kapitału zgromadzonego w PPER utworzonym i prowadzonym na podstawie niemieckich przepisów regulujących funkcjonowanie pracowniczych programów emerytalnych podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych określonemu w art. 21 ust. 58 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2. Natomiast w zakresie odpowiedzi na pytanie nr 1, wydano odrębne rozstrzygnięcie ? interpretację indywidualną Nr IPTPB2/415-208/11-6/KO z dnia 2 sierpnia 2011 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód uzyskany przez Niego z wypłaty kapitału zgromadzonego w niemieckim PPER podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych określonemu w art. 21 ust. 58 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z zapisami Porozumienia, przychód uzyskany przez Wnioskodawcę ma charakter jednorazowej wypłaty kapitału zgromadzonego w Programie. Wynika to również z zapisów Regulaminu, które w określonych przypadkach przewidują możliwość otrzymania przez uczestników PPER jednorazowej wypłaty zgromadzonego kapitału w miejsce miesięcznych wypłat.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 58 ustawy o PDOF, wolne od podatku dochodowego są wypłaty:

  1. transferowe środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego lub na indywidualne konto emerytalne w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych,
  2. środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika,
  3. środków gromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie związanej z funduszem inwestycyjnym lub w innej formie grupowego gromadzenia środków na cele emerytalne dla pracowników - do pracowniczego programu emerytalnego, zgodnie z przepisami o pracowniczych programach emerytalnych.

Dokonując wykładni literalnej tego przepisu, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż ustawa o PDOF w brzmieniu obowiązującym w momencie otrzymania wypłaty nie definiowała pojęcia pracowniczego programu emerytalnego. Ponadto w lit. b) art. 21 ust. 58 ustawy o PDOF nie zawarto bezpośredniego odesłania do innych ustaw, jak ma to miejsce w przypadku lit. a) - odesłanie do przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, czy też lit. c) - odesłanie do przepisów o pracowniczych programach emerytalnych.

W polskim ustawodawstwie pracowniczy program emerytalny został zdefiniowany wyłącznie w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1207, dalej: ustawa o PPE). Zdaniem Wnioskodawcy, brak jest argumentów przemawiających za ograniczeniem pojęcia pracowniczego programu emerytalnego wyłącznie do programów funkcjonujących w oparciu o przepisy polskiej ustawy. Należy wskazać, że ustawa o PPE wdraża w szczególności Dyrektywę 2003/41/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (Dyrektywa z dnia 3 czerwca 2003 r., Dz. U. UE L z dnia 23 września 2003 r., dalej: Dyrektywa o PPE). Ponieważ pojęcie pracowniczego programu emerytalnego, o którym mowa w art. 21 ust. 58 lit. b) ustawy o PDOF, ma swoje normatywne umocowanie w prawie wspólnotowym (Dyrektywa o PPE), zdaniem Wnioskodawcy obejmuje ono swoim zakresem także pracownicze programy emerytalne prowadzone w innych państwach Unii Europejskiej, na podstawie przepisów wewnętrznych tych państw.

Uzasadnienie takiej oceny wynika z wykładni językowej, którą przy ustalaniu zakresu zwolnień podatkowych należy, co do zasady stosować w pierwszej kolejności. Należy zauważyć, że gdyby wolą ustawodawcy było zawężenie zakresu pojęcia, to pojęcie pracowniczy program emerytalny zostałoby wprost zdefiniowane słowniczku ustawowym (tj. w art. 5a ustawy o PDOF) lub też bezpośrednio dookreślone w treści analizowanego przepisu za pomocą sformułowania ?w rozumieniu ustawy o pracowniczych programach emerytalnych? lub podobnego (tak jak w przypadku art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. a) lub lit. c) ustawy o PDOF).

Powyższą argumentację potwierdzają jednoznacznie zmiany wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (ustawa z dnia 25 listopada 2010 r., Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1478), która weszła w życie 1 stycznia 2011 r. Nowelizacją dodano do ustawy o PDOF art. 21 ust. 33, definiujący pracowniczy program emerytalny. Zgodnie z tym przepisem ?przez pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy emerytalne utworzone i działające w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej?. W konsekwencji, znowelizowano również brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 58, wprowadzając dodatkowe zdanie do tego przepisu, zgodnie z którym stosuje się go z uwzględnieniem wskazanego wyżej ust. 33 (zawierającego definicję pracowniczego programu emerytalnego).

Z uzasadnienia do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, wynika jednoznacznie, że wprowadzenie przez ustawodawcę definicji pracowniczych programów emerytalnych ma charakter doprecyzowujący. W uzasadnieniu wyraźnie wskazano, że ?(?) z uwagi na ogólny charakter pojęcia pracowniczych programów emerytalnych pojawiają się wątpliwości co do możliwości objęcia tym zwolnieniem wypłat dokonywanych z pracowniczych programów emerytalnych działających na terenie innych niż RP państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej. W celu wyeliminowania wskazanych wątpliwości proponuje się zatem dookreślenie pojęcia, pracownicze programy emerytalne.?

Zdaniem Wnioskodawcy, bez wpływu na kwalifikację programu jako pracowniczego programu emerytalnego pozostaje jego ?emerytalno-rentowy? charakter. Jeżeli PPER został utworzony zgodnie z niemieckim prawem implementującym Dyrektywę o PPE, to różnice terminologiczne i zakresowe wynikające z krajowych zasad tworzenia i funkcjonowania programów emerytalnych nie powinny skutkować odmienną kwalifikacją pracowniczego programu emerytalnego jednego kraju UE (w analizowanym przypadku: Niemiec) na gruncie prawa wewnętrznego innego kraju (w tym przypadku: Polski). Taką interpretację pojęcia ?program emerytalny? potwierdza również brzmienie art. 6 Dyrektywy o PPE. Zgodnie z tym przepisem ?program emerytalny? oznacza umowę, porozumienie, umowę powierniczą lub reguły określające, które świadczenia emerytalne są przyznawane i na jakich warunkach (art. 6 lit. b), a z kolei określenie ?świadczenia emerytalne? oznacza świadczenia wypłacane w zależności od osiągniętego lub przewidywanego osiągnięcia emerytury lub, gdy są one uzupełnieniem tych świadczeń i świadczone dodatkowo w formie wypłat z tytułu śmierci, niepełnosprawności lub zaprzestania zatrudnienia lub w formie zapomóg lub usług w razie choroby, ubóstwa lub śmierci (art. 6 lit. d). Oznacza to, że program gwarantujący obok świadczenia emerytalnego dodatkowe świadczenia o charakterze podobnym do świadczeń rentowych (np. wypłaty z tytułu utraty zdolności do pracy) również stanowi pracowniczy program emerytalny w rozumieniu Dyrektywy o PPE.

Wnioskodawca stwierdza, iż zaprezentowane stanowisko potwierdzają również interpretacje indywidualne Ministra Finansów. Przykładowo, w interpretacji z 2 listopada 2009 r. (IBPBII/1/415-652/09/ASz), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach potwierdził, iż: ? (...) przepis (art. 21 ust. 58 lit. b) mówiąc o środkach zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym, nie zawęża tego określenia tylko do pracowniczych programów emerytalnych w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1207 ze zm.)?. Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 28 maja 2010 r. (IPPB4/415-208/10-2/SP), wskazując iż: ?(?) uwzględnianie więc w procesie wykładni prawa przepisów Dyrektywy 2003/41/WE, które jest niezbędne z uwagi na członkostwo Polski w Unii Europejskiej, prowadzi do wniosku, że pojęcie ?pracowniczego programu emerytalnego? ma swoje normatywne umocowanie w prawie wspólnotowym.

Reasumując przyjąć należy, że pojęcie to obejmuje także pracownicze programy emerytalne prowadzone w innych Państwach Członkowskich Unii Europejskiej na podstawie przepisów tych Państw?.

Analogiczne stanowiska zostały zaprezentowane również przez:

  • Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 1 kwietnia 2010 r. (ILPB2/415-239/09/10-S/AJ),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 15 czerwca 2010 r. (IPPB2/415-232/10-2/MK).

Możliwość zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 58 lit. b) w stosunku do pracowniczych programów emerytalnych z innych krajów Unii Europejskiej potwierdza również jednolita linia orzecznicza wojewódzkich sądów administracyjnych. Przykładowo WSA w Poznaniu w wyroku z 27 października 2009 r. (sygn. akt I SA/Po 762/09) potwierdził, iż: ? art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) UPDOF mówiąc o środkach zgromadzonych w ?pracowniczym programie emerytalnym? w żaden sposób nie zawęża tego określenia tylko do pracowniczych programów emerytalnych w rozumieniu UOPPE (...). Oczywistym jest zatem, że skoro ustawodawca nie wskazuje w tym przepisie na takie związanie, to w drodze wykładni nie można go ?dodawać? do zacytowanej treści normy prawnej, jako kolejnego jej elementu.? WSA w Warszawie w wyroku z 23 kwietnia 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 1826/09) podkreślił ponadto, iż: ?(...) jeśli przy tym założyć, że ustawodawca jest racjonalny, to dojść należy do wniosku, iż wybór różnych sposobów wskazywania na kategorię ?pracownicze programy emerytalne? oznacza różny zakres znaczeniowy tych programów. Tam, gdzie winny być one pojmowane wąsko, w znaczeniu programów mających oparcie w polskiej ustawie, dokładnie jest to doprecyzowywane. Tam zaś, gdzie takiego doprecyzowania brak, nie ma podstaw ku temu, aby w drodze wykładni takie zawężenie wprowadzać?. Analogiczne stanowiska w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy o PDOF do wypłat otrzymanych z pracowniczego programu emerytalnego funkcjonującego w innym kraju Unii Europejskiej zostały zaprezentowane również w następujących wyrokach: wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 2253/09), WSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2008 r. (sygn. akt III SA/Wa 1961/07), WSA w Krakowie z dnia 11 lutego 2010 r. (sygn. akt I SA/Kr 1125/09).

Mając na uwadze powyższą argumentację, zdaniem Wnioskodawcy, jedyny obowiązek podatkowy z tytułu uczestnictwa w PPER powstaje w Polsce, w momencie wypłaty środków zgromadzonych w niemieckim pracowniczym programie emerytalnym. Jednakże przychód uzyskany z tego tytułu podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy o PDOF.

W dniu 2 sierpnia 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną Nr IPTPB2/415-208/11-7/KO stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej wniesiono w dniu 12 sierpnia 2011 r. Odpowiedź na powyższe wezwanie została udzielona pismem z dnia 6 września 2011 r., Nr IPTPB2/415W-10/11-2/KO.

W dniu 7 października 2011 r. wpłynęła do tut. Organu skarga Wnioskodawcy adresowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie przedmiotowej interpretacji.

Pismem z dnia 3 listopada 2011 r., Nr IPTPB2/4160-9/11-2/KO, tut. Organ udzielił odpowiedzi na ww. skargę wnosząc o jej oddalenie.

Wyrokiem z dnia 9 lutego 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1440/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną interpretację.

Sąd w przedmiotowym wyroku stwierdził, że stan faktyczny w oparciu, o który wydana została zaskarżona interpretacja nie jest stanem jednoznacznym i zamkniętym, biorąc pod uwagę odpowiedź udzieloną przez organ oraz zastrzeżenia przedstawione przez Wnioskodawcę.

Organ przyjął bowiem, że kwota jaka została Wnioskodawcy wypłacona nie ma charakteru świadczenia emerytalno - rentowego, lecz należała się z uwagi na zmianę zasad prowadzenia programu i rezygnacji z objęcia nim pracowników polskich oddziałów. Zdaniem Sądu ustalenie to stoi w sprzeczności z twierdzeniami samego zainteresowanego, a co ważniejsze nie znajduje oparcia w przedstawionym stanie faktycznym.

W ww. wyroku wskazano, iż Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w zaskarżonej interpretacji stwierdził, że w opisanym przypadku środki otrzymane przez Wnioskodawcę z niemieckiego pracowniczego programu emerytalno - rentowego nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Organ przyjął bowiem, że powodem wypłaty kapitału, o którym mowa powyżej, jest zmiana podejścia grupy kapitałowej, do której należy Spółka zatrudniająca Wnioskodawcę w kwestii finansowania składek odprowadzanych na rzecz pracowniczego programu emerytalnego.

Powyższe twierdzenie, w ocenie Sądu, stoi w sprzeczności z przedstawionym przez Wnioskodawcę stanem faktycznym. Wyraźnie wskazał On, iż przedmiotowa kwota została Mu wypłacona, w momencie kiedy nabył prawa emerytalne, tj. po skończeniu przez Niego 60 roku życia.

Zdaniem Sądu, przed wydaniem zaskarżonej interpretacji indywidualnej Organ nie wyjaśnił (poprzez zobowiązanie Strony do uzupełnienia wniosku) konkretnie jaki charakter miała wypłacona kwota, czy rzeczywiście, jak utrzymuje Wnioskodawca, było to świadczenie emerytalne wypłacone po skończeniu przez niego 60 roku życia, czy też wypłata nastąpiła z uwagi na zmianę warunków prowadzenia omawianego programu i było to jedynie wypłacenie środków pieniężnych zgromadzonych na osobistym koncie Podatnika, a termin ich wypłaty zbiegł się z osiągnięciem przez Wnioskodawcę odpowiedniego wieku. W przedstawionym stanie faktycznym brak jest jednoznacznego i precyzyjnego określenia charakteru przedmiotowej kwoty.

Aby możliwe było udzielenie odpowiedzi, czy w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) u.p.d.f., winna być rozstrzygnięta kwestia charakteru wypłaconej kwoty. Zgodnie bowiem z tym przepisem, wolne od podatku dochodowego są wypłaty środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika. Chodzi zatem o dokonanie oceny, czy środki wypłacone Wnioskodawcy były zgromadzone w pracowniczym programie emerytalnym. Z oświadczeń składanych przez Wnioskodawcę wynika, iż tak było, natomiast nie wynika to w sposób jednoznaczny z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, w oparciu o który winna być wydana przedmiotowa interpretacja. Nie bez znaczenia jest również okoliczność, iż pomimo tego, iż Wnioskodawca nie był już pracownikiem Spółki, program trwał nadal.

Mając na uwadze powyższe, w związku z ww. wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, wezwaniem z dnia 17 maja 2012 r., Nr IPTPB2/415-208/11/12-9/KO, doręczonym w dniu 21 maja 2012 r., wystąpił do Wnioskodawcy o usunięcie braków wniosku, tj. o wskazanie jaki charakter miała wypłacona kwota, czy było to świadczenie emerytalne wypłacone po skończeniu 60 roku życia (jeżeli tak, to czy Wnioskodawca przed zawarciem porozumienia w sprawie wypłaty zgromadzonego kapitału, występował z wnioskiem o wypłatę emerytury i pobierał świadczenia z niemieckiego pracowniczego programu emerytalno-rentowego), czy też wypłata nastąpiła z uwagi na zmianę warunków prowadzenia programu i było to jedynie wypłacenie środków pieniężnych zgromadzonych na osobistym koncie Wnioskodawcy, a termin wypłaty zbiegł się z osiągnięciem przez Wnioskodawcę odpowiedniego wieku?

Pismem z dnia 28 maja 2012 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek stwierdzając, iż była to wypłata kapitału zgromadzonego w pracowniczym programie emerytalnym. Nie było to świadczenie emerytalne, ponieważ w Polsce mężczyźni przechodzą na emeryturę w wieku 65 lat. Wnioskodawca nie występował z wnioskiem o wypłatę emerytury, pobierał świadczenie emerytalne. Wypłata nastąpiła na Jego wniosek, po uzgodnieniu z firmą sposobu, terminu, rodzaju wypłaty, numeru konta itp. Była to wypłata kapitału zgromadzonego w pracowniczym programie emerytalnym. W myśl ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych, wystąpienie o wypłatę mogło nastąpić po osiągnięciu przez Wnioskodawcę 60 roku życia. Zmiana warunków prowadzenia programu miała również miejsce. Tym niemniej wypłaty z pracowniczego programu emerytalnego nie są obligatoryjne. Wnioskodawca nie jest w stanie stwierdzić na ile mógł tutaj nastąpić zbieg okoliczności.

W dniu 27 lipca 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną Nr IPTPB2/415-208/11-11/12-S/KO ponownie stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej z dnia 27 lipca 2012 r., wniesiono w dniu 3 sierpnia 2012 r. Odpowiedź na powyższe wezwanie została udzielona pismem z dnia 24 sierpnia 2012 r., Nr IPTPB2/415W-103/12-2/KO.

W dniu 7 października 2011 r. wpłynęła do tut. Organu skarga Wnioskodawcy adresowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie przedmiotowej interpretacji indywidualnej.

Pismem z dnia 3 listopada 2011 r., Nr IPTPB2/4160-9/11-2/KO, tut. Organ udzielił odpowiedzi na ww. skargę wnosząc o jej oddalenie.

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1344/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną interpretację. W przedmiotowym wyroku Sąd wskazał, iż stanowisko organu przyjęte w zaskarżonej interpretacji nie jest przejrzyste. Z jednej strony bowiem organ przyjął, że środki wypłacone Wnioskodawcy były zgromadzone w pracowniczym programie emerytalnym. Odwołał się również do art. 42 ust. 1 u.p.p.e., który w pkt 1 przewiduje możliwość wypłaty (środków zgromadzonych w ramach programu) na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat. Spełnienie tego warunku Organ wprost wyraził na 8 stronie zaskarżonej interpretacji. Z drugiej strony jednak Organ stwierdził, że z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że warunki, o których mowa w umowie międzynarodowej nie zostały spełnione, ponieważ dokonana wypłata nie była świadczeniem emerytalnym. Organ oparł się na wykładni art. 18 ust. 1 umowy międzynarodowej, zgodnie z którym emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie. Zdaniem Organu termin ?emerytury i podobne świadczenia? oznacza wynagrodzenie, które jest wypłacane po przejściu na emeryturę, i które w pierwszej kolejności, choć nie wyłącznie, ma na celu zabezpieczenie źródła utrzymania.

W przedmiotowym wyroku Sąd wskazał, iż stanowisko Organu oparte jest zatem na wykładni art. 18 ust. 1 umowy międzynarodowej. Tymczasem przedmiotem pytania Wnioskodawcy była wykładnia art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) u.p.d.o.f. i na tym przepisie Organ przede wszystkim powinien był się skoncentrować. WSA w Łodzi w wyroku z 9 lutego 2012 r., sygn. akt I SA/Łd 1440/11, uchylając zaskarżoną interpretację indywidualna zobowiązał Organ, aby na tej podstawie dokonał oceny czy środki wypłacone Wnioskodawcy były zgromadzone w pracowniczym programie emerytalnym.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) u.p.d.o.f., wolne od podatku dochodowego są wypłaty środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika.

Zdaniem Sądu wyrażonym w ww. wyroku, wskazany przepis mówiąc o środkach zgromadzonych w ?pracowniczym programie emerytalnym? nie zawęża tego określenia tylko do świadczeń mających na celu zabezpieczenie źródła utrzymania osobie otrzymującej wypłatę po przejściu na emeryturę. Przepis ten nie odwołuje się bowiem do żadnych definicji zawartych w u.p.d.o.f., u.p.p.e., umowie międzynarodowej, czy jakimkolwiek innym akcie prawnym. W tej sytuacji ustalanie jego znaczenia na podstawie wykładni art. 18 ust. 1 umowy międzynarodowej, nie znajduje żadnego uzasadnienia prawnego. Należy zauważyć przy tym, że w dniu wypłaty Wnioskodawca spełnił wymóg kryterium wiekowego określonego w art. 42 ust. 1 pkt 1 u.p.p.e. Organ wprawdzie zacytował ów przepis, nie dokonał jednak żadnej oceny tej okoliczności, chociaż był do tego zobowiązany na podstawie wyroku WSA w Łodzi z 9 lutego 2012 r.

W ww. wyroku stwierdzono również, iż Organ skoncentrował się wyłącznie na podanej przez skarżącego okoliczności zmiany warunków prowadzenia programu emerytalnego, uznając, że wyłącza ona możliwość zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) u.p.d.o.f. Zdaniem Sądu zmiana warunków prowadzenia programu emerytalnego nie wyklucza, że dokonana wypłata realizuje cel programu emerytalnego, tym bardziej, że nastąpiła ona po spełnieniu określonego kryterium wiekowego (art. 42 ust. 1 pkt 1 u.p.p.e.). Nie można również zawężać kryterium wiekowego do warunków określonych w polskiej ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), skoro wiadomym jest, że wypłacone świadczenie miało swoje źródło w innym kraju.

W tej sytuacji Sąd stwierdził, że Organ dokonał rozszerzającej wykładni art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) u.p.d.o.f., nie wyjaśnił również w sposób przekonujący zasadności przesłanek, którymi kierował się przy załatwianiu sprawy, czym naruszył art. 124 Ordynacji podatkowej. Ponadto nie ocenił związku wypłaty przedmiotowego świadczenia z ukończeniem przez Wnioskodawcę 60 lat (kryterium wiekowe określone w art. 42 ust. 1 pkt 1 u.p.p.e.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego ? biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 19 grudnia 2012 r., sygn. akt. I SA/Łd 1344/12 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a cyt. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

  1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
  2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Powołane wyżej przepisy ? w myśl art. 4a ww. ustawy - stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku z dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. 2005 Nr 12, poz. 90), emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Umowa nie definiuje co należy rozumieć poprzez sformułowanie ?emerytury i podobne świadczenia?, jednakże należy przyjąć, że oznacza wynagrodzenie, które jest wypłacane po przejściu na emeryturę i które w pierwszej kolejności, aczkolwiek nie wyłącznie, ma na celu zabezpieczenie źródła utrzymania osobie je otrzymującej.

Z wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, iż Wnioskodawca od dnia 1 września 1985 r. pozostawał pracownikiem P Sp. z o.o. (dalej: Spółka), Spółki zależnej PDH. Jako pracownik Spółki, Wnioskodawcza uczestniczył od dnia 1 września 1985 r. w pracowniczym programie emerytalno-rentowym (dalej: PPER), prowadzonym przez Spółki z grupy PC dla pracowników Spółek należących do grupy. Spółką, która finansowała oraz zbiorczo odprowadzała składki dotyczące polskich pracowników biorących udział w programie była Spółka PDH z siedzibą w N. Zgodnie z postanowieniami regulaminu i zasadami działania tego programu, obowiązek finansowania wyżej wymienionych składek ciążył na tej właśnie Spółce.

PPER podlega odpowiednim niemieckim przepisom, regulującym tworzenie i działanie pracowniczych programów emerytalnych. Zasady działania PPER zostały określone w ?Pracowniczym regulaminie emerytalno-rentowym? (dalej: Regulamin). Zgodnie z postanowieniami Regulaminu i zasadami działania pracowniczych programów emerytalnych, Spółka prowadząca PPER odprowadzała zbiorczo na rzecz pracowników uczestniczących w PPER zryczałtowaną składkę za każdy pełny rok, który pracownicy przepracowali w Spółce. Zgodnie z § 3 Regulaminu, pracownicy uczestniczący w PPER, co do zasady, nabywają prawo do wypłaty emerytury lub wcześniejszej emerytury. Na wyraźne oświadczenie pracownika, złożone wobec Spółki prowadzącej PPER, powyższe prawo może zostać zrealizowane poprzez jednorazową wypłatę kapitału, zgromadzonego do momentu zaistnienia zdarzenia objętego zabezpieczeniem emerytalno-rentowym.

Od 1 sierpnia 2000 r. Wnioskodawca nie jest pracownikiem firmy P. W 2000 r. Wnioskodawcy orzeczono częściową niezdolność do pracy, przyznaną na stałe.

W związku z decyzją podjętą na szczeblu grupy P, począwszy od dnia 1 sierpnia 2010 r. PPER nie będzie obejmował pracowników Spółki. Program nie zostanie zlikwidowany, ani przekształcony, jednakże będzie dostępny tylko dla pracowników zatrudnionych w niemieckich Spółkach z grupy P. W związku z tym faktem, Spółka prowadząca PPER zawarła z pracownikami Spółki porozumienia w sprawie jednorazowej wypłaty świadczenia, opartego na kapitale zgromadzonym w PPER (dalej: Porozumienie), z której pracownicy mogą skorzystać zgodnie ze wskazanym wyżej postanowieniem Regulaminu. Na mocy porozumienia została ustalona wysokość uprawnienia emerytalnego na dzień 1 grudnia 2009 r. Wypłatę pracownicy otrzymują jednorazowo lub w dwóch ratach w zależności od wybranej przez nich opcji.

W konsekwencji Wnioskodawca, jako uczestnik PPER, otrzymał wypłatę I raty kapitału przelewem na rachunek bankowy we wrześniu 2010 r. Wypłata nastąpiła po osiągnięciu przez Wnioskodawcę 60 roku życia (17 kwietnia 1950 r.), co spełnia warunki określone w art. 42 ust. 1 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych.

W świetle powyższego, uznać należy, iż świadczenie otrzymane z pracowniczego programu emerytalnego z Niemiec przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce w myśl art. 18 ust. 1 ww. Umowy podlega opodatkowaniu tylko w miejscu zamieszkania. Zatem, w przypadku Wnioskodawcy świadczenie opisane we wniosku podlega opodatkowaniu tylko w Polsce.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są wypłaty środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika, z zastrzeżeniem ust. 33.

W myśl art. 21 ust. 33 cyt. ustawy przez pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy emerytalne utworzone i działające w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych programów emerytalnych obowiązujące w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

W wydanym w przedmiotowej sprawie wyroku z dnia 19 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Łd 1344/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wskazał, iż zmiana warunków prowadzenia programu emerytalnego nie wyklucza, że dokonana wypłata realizuje cel programu emerytalnego, tym bardziej, że nastąpiła ona po spełnieniu określonego kryterium wiekowego (art. 42 ust. 1 pkt 1 u.p.p.e.). nie można również zawężać kryterium wiekowego do warunków określonych w polskiej ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), skoro wiadomym jest, że wypłacone świadczenie miało swoje źródło w innym kraju.

Mając na uwadze wskazane wyżej orzeczenie WSA oraz opis stanu faktycznego i powołane wyżej przepisy prawa uznać należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę świadczenie z pracowniczego programu emerytalnego z Niemiec ? państwa będącego członkiem Unii Europejskiej - podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 58 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz.749 ze zm.) nie jest ustalanie, czy przedstawione we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania dowodowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika