Zwolnienie od podatku stypendium doktorskiego sygn: IPTPB2/415-554/14-2/PK

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od podatku stypendium doktorskiego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest stypendystką projektu E. 1, ogłoszonego przez Narodowe Centrum Nauki dnia 15 grudnia 2012 r. W ramach tego projektu Wnioskodawczyni przysługuje indywidualne stypendium doktorskie. Stypendium to jest wypłacane w miesięcznych ratach przez jednostkę, której przyznano środki na finansowanie stypendium doktorskiego, na podstawie umowy zawartej miedzy tą jednostką a Wnioskodawczynią. Środki finansowe na realizację tego projektu Dyrektor Narodowego Centrum Nauki przyznał Instytutowi Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polskiej Akademii Nauk (zwanemu dalej Instytutem?) decyzją DEC ? z dnia 22 lipca 2013 r. Umowę na realizację projektu między Narodowym Centrum Nauki a Instytutem IMIM PAN nr ? zawarto dnia 11 września 2013 r. Przyznane środki finansowe wynosiły ogółem 98 702 zł, w tym:

1. środki w wysokości 36 000 zł przeznaczone są na stypendium doktorskie dla stypendystki w wysokości 3 000 zł miesięcznie;
2. środki w wysokości 54 702 zł przeznaczone są na pokrycie przez stypendystkę kosztów stażu w zagranicznym ośrodku naukowym w ramach stypendium doktorskiego;
3. środki w wysokości 8 000 zł przeznaczone na pokrycie kosztów podróży (w obie strony) związanej z odbyciem przez stypendystkę stażu w zagranicznym ośrodku naukowym.
   
   

Z kolei 1 października 2013 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę o stypendium naukowe w programie E. 1 z Instytutem?. Stypendium doktorskie dla stypendystki w wysokości 3 000 zł miesięcznie było wypłacane Wnioskodawczyni przez 12 miesięcy od października 2013 r. do września 2014 r. Instytut wypłacał Wnioskodawczyni kwotę pomniejszoną o podatek dochodowy od osób fizycznych. Regulamin przyznawania środków na realizację zadań finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki w zakresie projektów badawczych, staży po uzyskaniu stopnia naukowego doktora oraz stypendiów doktorskich wprowadzony został uchwałą Rady Narodowego Centrum Nauki z dnia 10 marca 2011 r. i zmieniony uchwałami z 2012 r. oraz z 13 grudnia 2012 r. Nie został on zatwierdzony przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Regulamin ten dotyczy kilku różnych konkursów w zakresie innych projektów badawczych oraz stypendiów doktorskich złożonych w ramach konkursu E. Zgodnie z zasadami regulaminu przyznawania stypendiów doktorskich, badania naukowe prowadzone przez Wnioskodawczynię spełniają kryteria określone w art. 2 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki. Wnioskodawczyni rozpoczęła także przewód doktorski w Instytucie?. Wnioskodawczyni spełnia warunki do uznania jej za młodego naukowca, gdyż prowadzi badania naukowe oraz nie ukończyła 35 roku życia.

W dniu 3 czerwca 2013 r. Rada Narodowego Centrum Nauki podjęła uchwałę w sprawie określenia regulaminu przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów doktorskich E. finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki, w którym ustalone zostały zasady przyznawania stypendiów naukowych w projektach Narodowego Centrum Nauki. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją z 25 lipca 2013 r. - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - po uzyskaniu pozytywnej opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (stanowisko z 13 czerwca 2013 r.) zatwierdził zasady przyznawania stypendiów naukowych, przedstawionych w regulaminie przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów doktorskich E. finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki. Wyniki konkursu E. ogłoszone zostały przez Narodowe Centrum Nauki dnia 2 lipca 2013 r. Natomiast Instytut ?podpisał z Wnioskodawczynią umowę o stypendium doktorskie w dniu 1 października 2013 r., czyli już po zatwierdzeniu regulaminu przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów doktorskich E. finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy przyznane stypendium doktorskie w kwocie 36 000 zł, wypłacone Wnioskodawczyni na zasadach opisanych w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - wolne od podatku dochodowego są stypendia otrzymywane na podstawie przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, stypendia doktoranckie otrzymywane na podstawie przepisów Prawa o szkolnictwie wyższym oraz inne stypendia naukowe i za wyniki w nauce, których zasady przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Stypendium doktorskie, które zostało przyznane Wnioskodawczyni na podstawie umowy z Instytutem ?zalicza się do grupy stypendiów określonych jako ?inne stypendia naukowe i za wyniki w nauce?, które mogą być przyznawane przez różnego rodzaju instytucje. Aby tego typu stypendia mogły skorzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego ustawodawca wprowadził dodatkowy warunek, tj. konieczność zatwierdzenia zasad ich przyznawania przez właściwego ministra do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, ponieważ wyłącznie te organy są kompetentne do potwierdzenia charakteru przyznawanych stypendiów.

Przyznane Wnioskodawczyni środki finansowe zgodnie z zawartą umową przeznaczone są na:

1. stypendium doktorskie w wysokości 36 000 zł,
2. koszty stażu w zagranicznym ośrodku naukowym w ramach stypendium doktorskiego w wysokości 54 702 zł,
3. koszty podróży (w obie strony) związanej z odbyciem przez stypendystkę stażu w zagranicznym ośrodku naukowym w wysokości 8 000 zł.
   
   

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia ?stypendium?. Posługując się dostępnymi słownikami, w tym Słownikiem Języka Polskiego, można zdefiniować stypendium jako ?środki przyznawane przez instytucję osobie uczącej się, prowadzącej działalność artystyczną lub naukową na określony czas?. Według Słownika Wyrazów Obcych W. Kopalińskiego stypendium to ?zasiłek, subwencja, pomoc finansowa dla uczących się, dla pracowników nauki, artystów itd., wypłacana (przez określony czas, na pokrycie kosztów utrzymania) z funduszów państwa, organizacji, instytucji itd.? Obie te definicję określają stypendium jako wsparcie (głównie finansowe) danej osoby mające na celu wspieranie jej działalności artystycznej lub naukowej.

Odnosząc się do tych definicji można stwierdzić, że środki finansowe w kwocie 36 000 zł przyznane Wnioskodawczyni w ramach projektu E. 1 spełniają warunki do uznania ich za środki wypłacone okresowo, których celem jest wspieranie działalności naukowej Wnioskodawczyni. Zgodnie z zasadami regulaminu przyznawania stypendiów doktorskich, badania naukowe prowadzone przez Wnioskodawczynię spełniają kryteria określone w art. 2 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, Wnioskodawczyni rozpoczęła także przewód doktorski w Instytucie. Wnioskodawczyni spełnia warunki do uznania Jej za młodego naukowca, gdyż prowadzi badania naukowe oraz nie ukończyła 35 roku życia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymane przez nią stypendium doktorskie w wysokości 36 000 zł i wypłacane w miesięcznych transzach (3 000 zł miesięcznie przez 12 miesięcy) spełnia wymóg stawiany w art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż Instytut IMIM PAN podpisał z Wnioskodawczynią umowę o stypendium doktorskie 1 października 2013 r., czyli już po zatwierdzeniu regulaminu przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów doktorskich E. finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust.

1 cyt. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pod pojęciem przychodu kryją się więc wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Również - zgodnie z utrwalonym orzecznictwem - przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 9 ust. 1) są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Równocześnie, przepis art. 20 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog świadczeń określonych w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest katalogiem otwartym, dlatego też do tego rodzaju źródła przychodu należy zaliczyć wszystkie świadczenia, których ustawodawca nie zaliczył do innych kategorii źródła przychodu wymienionych w art. 10 ust. 1 ustawy. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna.

Z analizy przedmiotowego wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wypłacane są trzy kategorie środków pieniężnych dostępnych w ramach stypendium doktorskiego, tj.:

1. stypendium doktorskie,
2. środki przeznaczone na pokrycie kosztów stażu stypendystki w zagranicznym ośrodku naukowym,
3. środki przeznaczone na pokrycie kosztów podróży (w obie strony) związanej z odbyciem przez stypendystkę stażu w zagranicznym ośrodku naukowym.
   
   

W tym miejscu należy zauważyć, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia ?stypendium?. W takiej sytuacji dla ustalenia jego znaczenia należy posłużyć się wykładnią językową. ?Stypendium? oznacza okresową pomoc finansową z funduszów państwowych, społecznych lub prywatnych głównie dla studentów, uczniów, pracowników nauki. Internetowy Słownik Języka Polskiego PWN określa stypendium jako ?pieniądze wypłacane okresowo uczniom, studentom, pracownikom nauki itp. na pokrycie kosztów nauki lub badań naukowych; też: nauka, studia lub badania naukowe poza miejscem zamieszkania finansowane z tych pieniędzy?. Z prawnego punktu widzenia chodzi zatem o świadczenie okresowe, głównie pieniężne, spełniane na rzecz oznaczonej osoby i mające na celu wspieranie jej działań służących zdobywaniu wiedzy bądź twórczości naukowej lub artystycznej.

Należy również wskazać na definicję zawartą w:

1. Nowym Słowniku Języka Polskiego pod red. B. Dunaj ? ?stypendium to środki przyznawane przez instytucję osobie uczącej się, prowadzącej działalność artystyczną lub naukową na określony czas?,
2. Słowniku Wyrazów Obcych PWN, który definiuje ?stypendium jako stałą pomoc wypłacaną przez określony czas z funduszów społecznych albo państwowych, przeznaczona dla uczącej się młodzieży lub na prace specjalne?,
3. Słowniku wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, który wskazuje, że ?stypendium to zasiłek, subwencja. Pomoc finansowa dla uczących się, dla pracowników naukowych, artystów itd. wypłacana (przez określony czas, na pokrycie kosztów utrzymania) z funduszów państwa, organizacji, instytucji itd.?,
4. Słowniku Wyrazów Obcych W. Kopalińskiego ? ?stypendium to zasiłek, subwencja, pomoc finansowa dla uczących się, dla pracowników nauki, artystów itd., wypłacana (przez określony czas, na pokrycie kosztów utrzymania) z funduszów państwa, organizacji, instytucji itd.?
   
   

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są stypendia otrzymywane na podstawie przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, stypendia doktoranckie otrzymywane na podstawie przepisów - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz inne stypendia naukowe i za wyniki w nauce, których zasady przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.

Treść art. 21 ust. 1 pkt 39 cytowanej ustawy pozwala wyodrębnić dwie grupy stypendiów podlegających zwolnieniu na mocy tego przepisu.

Pierwsza grupa obejmuje stypendia otrzymywane na podstawie przepisów ustawowych i dotyczy:

1. stypendiów otrzymywanych na podstawie ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595 ze zm.) oraz
2. stypendiów doktoranckich otrzymywanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.).
   
   

Druga grupa dotyczy innych stypendiów naukowych i za wyniki w nauce, które mogą być przyznawane przez różnego rodzaju instytucje (np. szkoły), organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego, czy organizacje społeczne, w ramach prowadzonej przez nie działalności.

W przypadku drugiej grupy stypendiów, aby zachowany został charakter stypendiów (naukowych i za wyniki w nauce), ustawodawca wprowadził dodatkowy warunek zastosowania omawianego zwolnienia, tj. konieczność zatwierdzenia zasad ich przyznawania przez właściwego ministra do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, bowiem wyłącznie te organy są kompetentne do potwierdzenia charakteru przyznawanych stypendiów.

Należy przy tym podkreślić, że użyte w analizowanym przepisie pojęcie ?zatwierdzone? w odniesieniu do zasad przyznawania omawianych stypendiów oznacza, że dopiero zakończenie procesu zatwierdzania umożliwia zastosowanie powyższego zwolnienia podatkowego. Jeżeli zatem procedurę zatwierdzania kończy decyzja ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania albo do spraw szkolnictwa wyższego, to możliwość zwolnienia od podatku stypendiów, których dotyczy, istnieje dopiero od dnia jej wydania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego decyzją z 25 lipca 2013 r. po uzyskaniu pozytywnej opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego (stanowisko z 13 czerwca 2013 r.) zatwierdził zasady przyznawania stypendiów naukowych, przedstawionych w regulaminie przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów doktorskich E. finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki. Z kolei Instytut IMIM PAN podpisał z Wnioskodawczynią umowę o stypendium doktorskie w dniu 1 października 2013 r., czyli już po zatwierdzeniu regulaminu przyznawania stypendiów naukowych dla młodych naukowców w ramach stypendiów doktorskich E. finansowanych ze środków Narodowego Centrum Nauki przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Reasumując, wypłacone Wnioskodawczyni stypendium doktorskie w kwocie 36 000 zł jest zwolnione z podatku dochodowego, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej w zakresie postawionego pytania należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.