1.Czy nieoprocentowana pożyczka zawarta pomiędzy osobami fizycznymi, o której mowa powyżej powoduje (...)

1.Czy nieoprocentowana pożyczka zawarta pomiędzy osobami fizycznymi, o której mowa powyżej powoduje powstanie nieodpłatnego świadczenia i wymaga od Wnioskodawczyni zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tytułu niezapłaconych odsetek? 2.Jeśli konieczne jest zapłacenie takiego podatku, to jak się go rozlicza, w jakiej wysokości i w jakim dokumencie? 3.Jak wówczas nalicza się oprocentowanie?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko ? przedstawione we wniosku z dnia 7 października 2014 r. (data wpływu 10 października 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 grudnia 2014 r. (data wpływu 5 stycznia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania nieoprocentowanej pożyczki - jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2014 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania nieoprocentowanej pożyczki.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 18 grudnia 2014 r., Nr IPTPB2/415-565/14-2/AKr, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 19 grudnia 2014 r. (skutecznie doręczone w dniu 24 grudnia 2014 r.). W dniu 5 stycznia 2015 r. (nadano w dniu 30 grudnia 2014 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 29 maja 2006 r. Wnioskodawczyni (wraz z mężem) pożyczyła od dalszego krewnego 20 000 zł na częściowe sfinansowanie zakupionego przez syna mieszkania. Udział Wnioskodawczyni w pożyczce stanowi 10 000 zł. W umowie pożyczki zaznaczono, że zwrot kwoty pożyczki nastąpi bez odsetek. Termin spłaty pożyczki został ustalony do końca 2012 r. Pożyczka jednak została spłacona kilka lat przed terminem, zgodnie z umową bez odsetek. Udzielający pożyczki występuje w umowie jako osoba fizyczna. Jego źródłem utrzymania natomiast jest prowadzenie działalności gospodarczej ? Transport Sanitarny, Usługi Transportowe, Przewóz Osób. Pożyczkodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek lub innych tego rodzaju czynności finansowych. Pożyczka nie miała związku z działalnością gospodarczą dla żadnej ze stron. W Urzędzie Skarbowym w P. zostało złożone PCC i uiszczono 400 zł podatku od czynności cywilnoprawnych, czyli 2% wartości pożyczki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

  1. Czy nieoprocentowana pożyczka zawarta pomiędzy osobami fizycznymi, o której mowa powyżej powoduje powstanie nieodpłatnego świadczenia i wymaga od Wnioskodawczyni zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tytułu niezapłaconych odsetek?
  2. Jeśli konieczne jest zapłacenie takiego podatku, to jak się go rozlicza, w jakiej wysokości i w jakim dokumencie?
  3. Jak wówczas nalicza się oprocentowanie?

Zdaniem Wnioskodawczyni (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), w opisanej sytuacji ze względu na charakter umowy pożyczki oraz przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest podstaw do zapłaty przez Nią podatku dochodowego z tytułu otrzymania nieoprocentowanej pożyczki.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 tej ustawy, są otrzymywane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia ?nieodpłatnego świadczenia? jednakże w orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że pojęcie to związane jest ze stosunkami prawnymi o charakterze zobowiązaniowym i rozumiane być musi jako świadczenie, z którym nie jest związana zapłata w jakiejkolwiek postaci.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności tych podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osobie mające konkretny wymiar finansowy.

Umowa pożyczki uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.). Przez umowę pożyczki, stosownie do treści art. 720 § 1 ww. ustawy dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Biorąc pod uwagę cytowany przepis, należy stwierdzić, że na gruncie Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest umową nieodpłatną. Niemniej jednak umowa może mieć charakter odpłatny. Odpłatność można ustalić w różny sposób np. w postaci oprocentowania wyrażonego w pieniądzu, przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości, zezwolenia na korzystanie z rzeczy, udziału w zysku osiągniętym przez pożyczkobiorcę.

Należy podkreślić, że jeśli strony w umowie pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek, to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia.

Mając powyższe na uwadze, skoro w przypadku Wnioskodawczyni i Jej męża strony umowy pożyczki nie zastrzegły odpłatności w postaci odsetek, a pożyczka nie została udzielona przez podmiot profesjonalnie zajmujący się udzieleniem pożyczek, to czynność ta nie spowoduje powstania u Wnioskodawczyni przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Tym samym Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Takie samo stanowisko w sprawie nieoprocentowanej pożyczki dokonanej pomiędzy osobami fizycznymi zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 27 listopada 2012 r., nr ITPB2/415-824a/12/RS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Przez umowę pożyczki, w świetle art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki może być udzielona nieodpłatnie lub odpłatnie, tj. za oznaczonym wynagrodzeniem w formie odsetek.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 29 maja 2006 r. Wnioskodawczyni pożyczyła od dalszego krewnego 10 000 zł na częściowe sfinansowanie zakupionego przez syna mieszkania. W umowie pożyczki zaznaczono, że zwrot kwoty pożyczki nastąpi bez odsetek. Termin spłaty pożyczki został ustalony do końca 2012 r. Pożyczka jednak została spłacona kilka lat przed terminem, zgodnie z umową bez odsetek. Udzielający pożyczki występuje w umowie jako osoba fizyczna. Pożyczkodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek lub innych tego rodzaju czynności finansowych. Pożyczka nie miała związku z działalnością gospodarczą dla żadnej ze stron. W Urzędzie Skarbowym została złożona deklaracja w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych i uiszczono podatek od czynności cywilnoprawnych, według stawki 2% wartości pożyczki.

Z treści cytowanego art. 720 § 1 Kodeks cywilnego wynika, że na gruncie Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest umową nieodpłatną. Niemniej jednak umowa ta może mieć charakter odpłatny. Odpłatność można ustalić w różny sposób, np. w postaci oprocentowania wyrażonego w pieniądzu, przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości, zezwolenia na korzystanie z rzeczy, udziału w zysku osiągniętym przez pożyczkobiorcę. W sytuacji, gdy strony w umowie pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek, to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia.

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę zaprezentowany we wniosku opis stanu faktycznego oraz obowiązujące przepisy prawa w tym zakresie należy stwierdzić, że skoro strony umowy pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek to czynność ta nie spowodowała uzyskania przez Wnioskodawczynię nieodpłatnego świadczenia. W konsekwencji z tytułu otrzymania nieoprocentowanej pożyczki u Wnioskodawczyni nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym, że Wnioskodawczyni z tytułu otrzymania nieoprocentowanej pożyczki nie uzyskała przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych udzielenie odpowiedzi na pytania nr 2 i nr 3 jest bezprzedmiotowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto należy wskazać, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, a zatem wywierają skutki prawne w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie chroni Jej męża, z którym Wnioskodawczyni wspólnie zaciągnęła przedmiotową pożyczkę.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika