Czy na podstawie art. 9 ust. 2 lit. b) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności (...)
Czy na podstawie art. 9 ust. 2 lit. b) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa dożywocia podlega zwolnieniu od podatku?
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko ? przedstawione we wniosku z dnia 12 czerwca 2014 r. (data wpływu 17 czerwca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 września 2014 r. (data wpływu 18 września 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy dożywocia - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 17 czerwca 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.
Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z czym, pismem z dnia 8 września 2014 r., Nr IPTPB2/436-80/14-2/AK, IPTPB2/415-376/14-2/AK, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.
Wezwanie wysłano dnia 8 września 2014 r. (data doręczenia 10 września 2014 r.), natomiast w dniu 18 września 2014 r., wpłynęło uzupełnienie ww. wniosku (data nadania 16 września 2014 r.).
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
Mama Wnioskodawczyni przez 10 lat chorowała na alzheimera, w dniu 12 listopada 2012 r. zmarła. Postanowieniem Sadu, tata Wnioskodawczyni, Ona i siostra otrzymali po 1/3 części spadku po mamie. Na podstawie art. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn zostali zwolnieni od podatku. W dniu 31 stycznia 2014 r. tata Wnioskodawczyni ? T. K. zawarł z Wnioskodawczynią umowę dożywocia przenosząc na Nią cały należący 4/6 udział zabudowanej nieruchomości, do której należy 1/3 część po zmarłej wcześniej mamie. Wnioskodawczyni nadmienia, że Jej tata ma 89 lat, przeszedł udar mózgu i wymaga codziennej pomocy w podstawowych czynnościach życiowych.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała:
- nieruchomość położona jest w miejscowości X,
- łączny obszar nieruchomości 2 060 m2,
- na nieruchomości mieści się stary budynek mieszkalny (40 m2) wyposażony jedynie w instalację elektryczną bez wartości oraz pomieszczenia gospodarcze (bez wartości),
- nieruchomość otrzymał tata Wnioskodawczyni w spadku po swoich rodzicach, a dom wybudował wspólnie z żoną,
- nieruchomość i budynek mieszkalny położone są na terenie wsi,
- na podstawie umowy dożywocia Wnioskodawczyni nie nabyła gospodarstwa rolnego,
- nie posiada gospodarstwa rolnego,
- nie zawierała umów dotyczących spadku po zmarłej mamie.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:
- Czy wobec ojca Wnioskodawczyni w związku z zawartą umową dożywocia w dniu 31 stycznia 2014 r. ma zastosowanie art. 19 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako podstawa opodatkowania?
- Czy w związku ze zwolnieniem podatkowym wynikającym z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, 1/3 część nieruchomości po zmarłej mamie i żonie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym przez Wnioskodawczynię?
- Czy na podstawie art. 9 ust. 2 lit. b) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa dożywocia podlega zwolnieniu od podatku?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 3. W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na fakt, że X nie znajduje się na terenie miasta, które jest najbliższe. W przypadku wymienionej umowy dożywocia jest ona na podstawie art. 9 ust. 2 lit. b) zwolniona z opłat objętych ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
- (uchylona),
- umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długowi ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
- (uchylona),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).
Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.? Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu, jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej.
Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej. W celu wykonania umowy dopuszczalne jest też przeniesienie udziału we współwłasności oraz nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym.
Jednocześnie należy zauważyć, że umowa dożywocia nie określa kwotowo ceny, za jaką nieruchomość jest zbywana. Nabywca zobowiązuje się jedynie do świadczeń określonych w art. 908 Kodeksu cywilnego, przy czym ich wartość i okres, w którym mają być spełnione, w momencie zawierania umowy nie są znane.
Podstawę opodatkowania przy umowie dożywocia w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych określa przepis art. 7 ww. ustawy.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 stawki podatku od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny wynoszą:
- przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%
- przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.
W myśl art. 4 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie dożywocia ciąży na nabywcy własności nieruchomości.
Zgodnie z art. 9 pkt 2 lit. b) ww. ustawy zwalnia się od podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów dożywocia, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.
W świetle cytowanego przepisu zwolnienie przedmiotowe uzależnione jest od przedmiotu czynności cywilnoprawnej. Przeniesienie własności nieruchomości lub ich części wraz z częściami składowymi w drodze umowy dożywocia korzysta ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych pod warunkiem, że nabywana nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub utworzy z nieruchomością nabywcy gospodarstwo rolne albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego nabywcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1381).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
Z powyższego zwolnienia wyłączone zostały budynki mieszkalne lub ich części (inaczej mówiąc udział we współwłasności budynku) znajdujące się na obszarze miast.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 31 stycznia 2014 r. tata Wnioskodawczyni zawarł z Wnioskodawczynią umowę dożywocia, przenosząc na Nią cały należący 4/6 udział zabudowanej nieruchomości o powierzchni 2 060 m2, do której należy 1/3 część po zmarłej wcześniej mamie. Nieruchomość i budynek mieszkalny położone są na terenie wsi, na podstawie umowy dożywocia Wnioskodawczyni nie nabyła gospodarstwa rolnego, nie posiada gospodarstwa rolnego i nie zawierała umów dotyczących spadku po zmarłej mamie. W zamian za przeniesienie własności udziału w nieruchomości Wnioskodawczyni zapewni zbywcy codzienną pomoc w podstawowych czynnościach życiowych.
Należy wskazać, że w analizowanym stanie faktycznym umowa dożywocia dotyczy udziału w nieruchomości niestanowiącej gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym.
W chwili dokonywania czynności tj. zawierania umowy dożywocia nabyte grunty nie utworzą gospodarstwa rolnego, ani też nie wejdą w skład gospodarstwa rolnego nabywcy.
Zatem w powyższej sprawie przepis art. 9 pkt 2 lit. b) nie może mieć zastosowania.
Przedmiotowa umowa dożywocia podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W momencie zawarcia umowy dożywocia, na Wnioskodawczyni ciążył obowiązek podatkowy z tytułu ww. umowy, a stawka podatku, liczona od wartości rynkowej udziału w nieruchomości, będącego przedmiotem umowy wynosi 2%.
Do wniosku z dnia 12 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni dołączyła dokument (akt notarialny). Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.), Organ upoważniony nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.