Czy na podstawie art. 9 ust. 2 lit. b) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności (...)

Czy na podstawie art. 9 ust. 2 lit. b) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa dożywocia podlega zwolnieniu od podatku?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko ? przedstawione we wniosku z dnia 12 czerwca 2014 r. (data wpływu 17 czerwca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 września 2014 r. (data wpływu 18 września 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy dożywocia - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 czerwca 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z czym, pismem z dnia 8 września 2014 r., Nr IPTPB2/436-80/14-2/AK, IPTPB2/415-376/14-2/AK, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano dnia 8 września 2014 r. (data doręczenia 10 września 2014 r.), natomiast w dniu 18 września 2014 r., wpłynęło uzupełnienie ww. wniosku (data nadania 16 września 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Mama Wnioskodawczyni przez 10 lat chorowała na alzheimera, w dniu 12 listopada 2012 r. zmarła. Postanowieniem Sadu, tata Wnioskodawczyni, Ona i siostra otrzymali po 1/3 części spadku po mamie. Na podstawie art. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn zostali zwolnieni od podatku. W dniu 31 stycznia 2014 r. tata Wnioskodawczyni ? T. K. zawarł z Wnioskodawczynią umowę dożywocia przenosząc na Nią cały należący 4/6 udział zabudowanej nieruchomości, do której należy 1/3 część po zmarłej wcześniej mamie. Wnioskodawczyni nadmienia, że Jej tata ma 89 lat, przeszedł udar mózgu i wymaga codziennej pomocy w podstawowych czynnościach życiowych.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała:

  • nieruchomość położona jest w miejscowości X,
  • łączny obszar nieruchomości 2 060 m2,
  • na nieruchomości mieści się stary budynek mieszkalny (40 m2) wyposażony jedynie w instalację elektryczną bez wartości oraz pomieszczenia gospodarcze (bez wartości),
  • nieruchomość otrzymał tata Wnioskodawczyni w spadku po swoich rodzicach, a dom wybudował wspólnie z żoną,
  • nieruchomość i budynek mieszkalny położone są na terenie wsi,
  • na podstawie umowy dożywocia Wnioskodawczyni nie nabyła gospodarstwa rolnego,
  • nie posiada gospodarstwa rolnego,
  • nie zawierała umów dotyczących spadku po zmarłej mamie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

  1. Czy wobec ojca Wnioskodawczyni w związku z zawartą umową dożywocia w dniu 31 stycznia 2014 r. ma zastosowanie art. 19 ust. 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako podstawa opodatkowania?
  2. Czy w związku ze zwolnieniem podatkowym wynikającym z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, 1/3 część nieruchomości po zmarłej mamie i żonie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym przez Wnioskodawczynię?
  3. Czy na podstawie art. 9 ust. 2 lit. b) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa dożywocia podlega zwolnieniu od podatku?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 3. W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, z uwagi na fakt, że X nie znajduje się na terenie miasta, które jest najbliższe. W przypadku wymienionej umowy dożywocia jest ona na podstawie art. 9 ust. 2 lit. b) zwolniona z opłat objętych ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

  1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  3. (uchylona),
  4. umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długowi ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  5. umowy dożywocia,
  6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  7. (uchylona),
  8. ustanowienie hipoteki,
  9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  10. umowy depozytu nieprawidłowego,
  11. umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.? Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121). Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu, jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Umowa dożywocia ma więc charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej.

Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej. W celu wykonania umowy dopuszczalne jest też przeniesienie udziału we współwłasności oraz nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym.

Jednocześnie należy zauważyć, że umowa dożywocia nie określa kwotowo ceny, za jaką nieruchomość jest zbywana. Nabywca zobowiązuje się jedynie do świadczeń określonych w art. 908 Kodeksu cywilnego, przy czym ich wartość i okres, w którym mają być spełnione, w momencie zawierania umowy nie są znane.

Podstawę opodatkowania przy umowie dożywocia w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych określa przepis art. 7 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 stawki podatku od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny wynoszą:

  1. przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%
  2. przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.

W myśl art. 4 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie dożywocia ciąży na nabywcy własności nieruchomości.

Zgodnie z art. 9 pkt 2 lit. b) ww. ustawy zwalnia się od podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów dożywocia, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

W świetle cytowanego przepisu zwolnienie przedmiotowe uzależnione jest od przedmiotu czynności cywilnoprawnej. Przeniesienie własności nieruchomości lub ich części wraz z częściami składowymi w drodze umowy dożywocia korzysta ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych pod warunkiem, że nabywana nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub utworzy z nieruchomością nabywcy gospodarstwo rolne albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego nabywcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1381).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ww. ustawy za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Z powyższego zwolnienia wyłączone zostały budynki mieszkalne lub ich części (inaczej mówiąc udział we współwłasności budynku) znajdujące się na obszarze miast.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 31 stycznia 2014 r. tata Wnioskodawczyni zawarł z Wnioskodawczynią umowę dożywocia, przenosząc na Nią cały należący 4/6 udział zabudowanej nieruchomości o powierzchni 2 060 m2, do której należy 1/3 część po zmarłej wcześniej mamie. Nieruchomość i budynek mieszkalny położone są na terenie wsi, na podstawie umowy dożywocia Wnioskodawczyni nie nabyła gospodarstwa rolnego, nie posiada gospodarstwa rolnego i nie zawierała umów dotyczących spadku po zmarłej mamie. W zamian za przeniesienie własności udziału w nieruchomości Wnioskodawczyni zapewni zbywcy codzienną pomoc w podstawowych czynnościach życiowych.

Należy wskazać, że w analizowanym stanie faktycznym umowa dożywocia dotyczy udziału w nieruchomości niestanowiącej gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym.

W chwili dokonywania czynności tj. zawierania umowy dożywocia nabyte grunty nie utworzą gospodarstwa rolnego, ani też nie wejdą w skład gospodarstwa rolnego nabywcy.

Zatem w powyższej sprawie przepis art. 9 pkt 2 lit. b) nie może mieć zastosowania.

Przedmiotowa umowa dożywocia podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W momencie zawarcia umowy dożywocia, na Wnioskodawczyni ciążył obowiązek podatkowy z tytułu ww. umowy, a stawka podatku, liczona od wartości rynkowej udziału w nieruchomości, będącego przedmiotem umowy wynosi 2%.

Do wniosku z dnia 12 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni dołączyła dokument (akt notarialny). Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.), Organ upoważniony nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika