1. Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie że poniesione wydatki na podstawie prawomocnego wyroku sądowego (...)

1. Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie że poniesione wydatki na podstawie prawomocnego wyroku sądowego z tytułu: zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu powoda w kwocie 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 49.791,72 zł, oraz kwoty 19.779,40 zł z tytułu zastępstwa procesowego stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów, zgodnie z przepisami art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz czy koszty Spółka prawidłowo ujęła w momencie ich poniesienia, tj. w czerwcu 2013 r. zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy. 2. Czy poniesione wydatki przez Wnioskodawcę z tytułu wniesionej apelacji w kwocie 5.000,00 zł w 2013 r. stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w X działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko ? przedstawione we wniosku z dnia 10 października 2013 r. (data wpływu 16 października 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 grudnia 2013 r. (data wpływu 4 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków z tytułu:

  • wypłaty na rzecz powoda zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu wraz z odsetkami oraz z tytułu zastępstwa procesowego,
  • wniesionej apelacji

?jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w X działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 z późn. zm.), pismem z dnia 21 listopada 2013 r. nr IPTPB3/423-408/13-2/PM, (doręczonym w dniu 25 listopada 2013 r.), wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie, dnia 4 grudnia 2013 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 2 grudnia 2013 r.).


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest czynnym podatnikiem podatku VAT, prowadzi m.in. działalność w zakresie wytwarzania i zaopatrywania w parę wodną, gorącą wodę i powietrza, pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody dla mieszkańców gminy.

W 2008 r. jeden z mieszkańców Spółdzielni Mieszkaniowej w X był hospitalizowany i po przeprowadzonych badaniach stwierdzono u niego m.in: majaczenie alkoholowe, alkoholowe uszkodzenie wątroby oraz zapalenie płuc spowodowane pałeczkami Legionelli. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w X po zbadaniu ciepłej wody z mieszkania Pana X stwierdziła wysokie stężenie pałeczek Legionelli, nakazując Spółdzielni Mieszkaniowej podjęcie działań zmierzające do redukcji liczby bakterii. Spółdzielnia odwołała się od tej decyzji, a Wojewódzki Inspektor Sanitarny uchylił zaskarżoną decyzję i umorzył postępowanie wskazując, że decyzja została wydana na niewłaściwy podmiot, a także pobór próbek ciepłej wody do badania w kierunku bakterii Legionella został przeprowadzony niedokładnie, bowiem tylko w mieszkaniu chorego, co jest niezgodne z wytycznymi rozporządzenia Ministra Zdrowia. Wojewódzki Inspektor Sanitarny wskazał, że zgodnie z ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z późn. zm.) przedsiębiorstwo dostarczające wodę ma obowiązek zapewnić należytą jakość dostarczanej wody. W tym samym okresie nie zostały zgłoszone inne przypadki zachorowań na legionellozę na terenie powiatu.

Mieszkaniec wniósł powództwo przeciwko Spółce żądając wypłaty odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu. Sąd stwierdził, że zgodnie z treścią art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa bez względu na winę prowadzącego przedsiębiorstwo i niezależnie od tego czy szkoda nastąpiła w warunkach zachowania bezprawnego.

Pomimo że biegły nie mógł stwierdzić jednoznacznie, że zapalenie płuc miało bezpośredni związek z pałeczkami Legionelli, które znajdowały się w ciepłej wodzie doprowadzonej do mieszkania, a jedynie nie można wykluczyć, Sąd Okręgowy w X w listopadzie 2012 r. wydał wyrok (sygn. akt I C 617/09 z dnia 12 listopada 2012 r.) zasądzający od X Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w X na rzecz powoda zadośćuczynienie wraz z ustawowymi odsetkami oraz zwrotów kosztów postępowania. Spółka od wyroku odwołała się do Sądu Apelacyjnego w X, gdzie apelacja została oddalona i dodatkowo zasądzono na rzecz powoda zwrot kosztów postępowania apelacyjnego.

Na podstawie prawomocnego wyroku (sygn. akt I ACa 90/13 z dnia 29 maja 2013 r.) Spółka w czerwcu 2013 r. wypłaciła na rzecz powoda: 100.000 zł zadośćuczynienia, 49.791,78 zł odsetek ustawowych, 19.779,40 zł kosztów zastępstwa procesowego. W toku postępowania Spółka również poniosła koszty związane z wniesieniem apelacji w kwocie 5.000,00 zł.

Spółka od wyroku tego się nie odwoływała, jest on prawomocny. Poniesione wydatki są związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą.

Sprawa toczyła się od 2009 r., a wyrok I instancji zapadł w listopadzie 2012 r. Spółka w okresie 2009-2012 nie dokonała ewidencji zobowiązań dochodzonych na drodze sądowej z tytułu odszkodowania i odsetek na koncie rezerw ani biernych rozliczeń międzyokresowych. Wyrok I instancji Spółka otrzymała w styczniu 2013 r. W przyjętej polityce rachunkowości nie ma szczegółowych zapisów w odniesieniu do przytoczonych wyżej zdarzeń.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

  1. Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że poniesione wydatki na podstawie prawomocnego wyroku sądowego z tytułu: zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu powoda w kwocie 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 49.791,72 zł, oraz kwoty 19.779,40 zł z tytułu zastępstwa procesowego stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów, zgodnie z przepisami art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz czy koszty Spółka prawidłowo ujęła w momencie ich poniesienia, tj. w czerwcu 2013 r. zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy.
  2. Czy poniesione wydatki przez Wnioskodawcę z tytułu wniesionej apelacji w kwocie 5.000,00 zł w 2013 r. stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie wymienione w pkt 1 wydatki stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Koszty te nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Poniesione wydatki są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, do takich kosztów zaliczyć należy zarówno wypłacone zadośćuczynienia jak też odsetki i koszty zastępstwa procesowego powoda. Poniesione wydatki powinny być uwzględnione w dacie ich poniesienia na podstawie art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ujęcie w księgach rachunkowych kosztu na dany dzień decyduje o dacie i sposobie jego rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka odpis wyroku I instancji otrzymała w styczniu 2013 r.

Poniesione koszty są związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, wynikają z ryzyka związanego z prowadzeniem działalności, w tym dostarczaniem ciepłej wody. Pałeczki Legionelli występują zawsze w ciepłej wodzie dostarczanej przez Spółkę, istnieje jedynie wymóg zachowania odpowiedniego poziomu tych pałeczek. Instalacje wewnętrzne w mieszkaniach są nierzadko w złym stanie technicznym, co może powodować większe ich stężenie, na co Spółka nie ma wpływu. Spółka prowadzi wewnętrzną kontrolę jakości dostarczanej wody zgodnie z odrębnymi przepisami.

Przedmiotowe wydatki nie zostały wymienione w katalogu kosztów i wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów - zawartych w art. 16 ust. 1 pkt 1-66 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego zdaniem Spółki opisane wydatki stanowią koszty uzyskania przychodów i powinny być zaliczone w dniu ich poniesienia.

Zdaniem Wnioskodawcy, poniesiony wydatek z tytułu wniesionej apelacji w kwocie 5.000,00 zł w 2013 r. stanowi dla Spółki koszty uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Poniesione koszty są związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, wynikają z ryzyka związanego z prowadzeniem działalności i nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków z tytułu:

  • wypłaty na rzecz powoda zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu wraz z odsetkami oraz z tytułu zastępstwa procesowego,
  • wniesionej apelacji.



Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami. Przy czym zwrot ?w celu? oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym, że poniesienie go ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych kosztów do kosztów uzyskania przychodów ma określenie, czy powyższe koszty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Podnieść należy, że stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie każdy wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania (zabezpieczenia) źródła przychodów, lecz tylko ten który:

  • został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku został pokryty z zasobów majątkowych podatnika (tzn. nie stanowi kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatek, który został poniesiony na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
  • jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  • pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • jest poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  • zostanie właściwie udokumentowany,

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Spółka prowadzi m.in. działalność w zakresie wytwarzania i zaopatrywania w parę wodną, gorącą wodę i powietrza, pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody dla mieszkańców gminy. W 2008 r. jeden z mieszkańców Spółdzielni Mieszkaniowej był hospitalizowany i po przeprowadzonych badaniach stwierdzono u niego m.in: majaczenie alkoholowe, alkoholowe uszkodzenie wątroby, oraz zapalenie płuc spowodowane pałeczkami Legionelli. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna po zbadaniu ciepłej wody z mieszkania mieszkańca Spółdzielni stwierdziła wysokie stężenie pałeczek Legionelli. Mieszkaniec wniósł powództwo przeciwko Spółce żądając wypłaty odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu. Pomimo że biegły nie mógł stwierdzić jednoznacznie, że zapalenie płuc miało bezpośredni związek z pałeczkami Legionelli, które znajdowały się w ciepłej wodzie doprowadzonej do mieszkania, a jedynie nie można wykluczyć, Sąd Okręgowy wydał wyrok zasądzający od Spółki na rzecz powoda zadośćuczynienie wraz z ustawowymi odsetkami, oraz zwrotów kosztów postępowania. Spółka od wyroku odwołała się do Sądu Apelacyjnego, gdzie apelacja została oddalona i dodatkowo zasądzono na rzecz powoda zwrot kosztów postępowania apelacyjnego.

W kontekście rozpatrywanej sprawy, podnieść należy, że istotne znaczenie mają uregulowania na gruncie prawa cywilnego.

W prawie polskim świadczenia o charakterze odszkodowawczym wypłacane są m.in. na podstawie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm. - dalej kc).

W myśl art. 435 § 1 kc, zgodnie z którym: prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Podstawą roszczenia o zadośćuczynienie jest krzywda, czyli szkoda niemajątkowa. Zadośćuczynienie może być przyznane poszkodowanemu tylko w wypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie. Jest nim m.in. przepis art. 445 kc, który w związku z art. 444 § 1 kc przewiduje przyznanie poszkodowanemu zadośćuczynienia pieniężnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 359 § 1 kc, według którego odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. W myśl § 2 tego artykułu jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe.

Natomiast zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. ? Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.) strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Wskazać należy, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają szczególnych rozwiązań dotyczących zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących wypłaty na rzecz powoda z tytułu zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu wraz z odsetkami, zastępstwa procesowego oraz wniesionej apelacji. Jednakże z faktu niezaliczenia danej kategorii wydatku do wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie wynika automatyczny wniosek, że wydatek ten może stanowić koszt uzyskania przychodów. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 tej ustawy, tj. być poniesionym w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Podkreślić należy, że ww. wydatki muszą mieć swoje racjonalne i ekonomiczne uzasadnienie.

Pomimo tego, że nie można ww. kosztów powiązać z konkretnym przychodem to jednak wiążą się one z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością oraz zostały poniesione w celu ochrony Jego interesów.

W związku z powyższym ww. wydatki stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodów.

Moment potrącalności kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednie uregulowany został w przepisach art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

W myśl art. 15 ust. 4e ww. ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f - 4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zatem, za dzień poniesienia kosztu uznaje się dzień, na który podatnik uwzględnia koszt w prowadzonych przez niego księgach rachunkowych. Tym samym, jest to dzień, który podatnik wskazuje w księgach rachunkowych jako dzień (okres), do którego dany wydatek został przypisany. Dnia poniesienia kosztu nie należy utożsamiać z dniem faktycznego księgowania kosztów, tj. z dniem technicznego zapisu operacji gospodarczej w księgach rachunkowych.

Innymi słowy, przyporządkowanie księgowe danego kosztu do okresu sprawozdawczego zgodnie z przepisami o rachunkowości pozwala na określenie dnia, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych w rozumieniu art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa podatkowego i przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że koszty na rzecz powoda z tytułu wypłaty zadośćuczynienia na uszczerbku na zdrowiu wraz z odsetkami, zastępstwa procesowego oraz wniesionej apelacji podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia na zasadach określonych w art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w X.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika