Zwolnienie z opodatkowania usług wynajmu lokali mieszkalnych dla pracowników

Zwolnienie z opodatkowania usług wynajmu lokali mieszkalnych dla pracowników

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 05 lutego 2013 r. (data wpływu 07 lutego 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 09 kwietnia 2013r. (data wpływu 12 kwietnia 2013r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usług wynajmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania usług wynajmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe.

Wniosek został uzupełniony w dniu 12 kwietnia 2013r. w zakresie doprecyzowania zaistniałego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku).

W związku z przeprowadzonymi czynnościami sprawdzającymi deklaracji VAT za miesiąc październik 2012 roku Urząd Skarbowy zakwestionował zasadność wystawianych przez Teatr faktur dotyczących wynajmu pomieszczeń mieszkalnych dla pracowników etatowych. Urząd Skarbowy zakwestionował faktury wystawiane na rzecz pracowników, którzy nie posiadają podpisanych umów najmu stałego twierdząc, iż są to usługi zakwaterowania. Fakt niezawierania z pracownikami osobnych umów wyjaśniany był tym, że dochodzi do skutecznego zawarcia umowy poprzez jej wykonanie, tj. pracodawca wydaje pracownikowi mieszkanie, zaś pracownik z niego korzysta na zasadach ustalonych przez obie strony. Ponadto reguluje zapłatę za wystawione faktury na zasadzie potrąceń z list płac. Jednocześnie pracownik wyraża zgodę na potrącanie powyższych należności z list płac odrębnym oświadczeniem. Mamy więc w tym przypadku do czynienia z umową wielodokumentową (oferta, faktura, oświadczenie) zawartą w sposób dorozumiany poprzez przystąpienie do niej obu stron.

Możliwość skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT jest uzależniony od łącznego spełnienia przesłanki świadczenia usług na własny rachunek, mieszkalnego charakteru nieruchomości oraz mieszkaniowego celu najmu. Dodatkowo przepisy nie uzależniają zastosowania zwolnienia od czasu wynajmowania nieruchomości. Również klasyfikacja statystyczna PKWiU nie definiuje długości okresu krótkotrwałego i długotrwałego zakwaterowania.

W przypadku mieszkań udostępnianych pracownikom Teatru te przesłanki są spełniane. Usługa świadczona jest na własny rachunek - w tym przypadku Teatru, a cel wynajmu ma charakter wyłącznie mieszkalny. Ponadto Teatr dysponuje lokalami mieszkalnymi wynajmowanymi od właściciela, tj. Województwa, w imieniu którego zarząd nad nimi sprawuje Zarząd Nieruchomości Wojewódzkich. Wymieniony zarządca wystawia co miesiąc fakturę najmu (zgodnie z zawartą umową) za ww. lokale mieszkalne ze stawką zwolnioną i symbolem PKWiU: 68.20.11. Teatr dokonując obciążenia pracowników obciąża ich czynszem stosując dokładnie tę samą stawkę i kod PKWiU. Jednocześnie pracownicy Teatru nie mają obowiązku przebywać w tych lokalach przez cały miesiąc. Są to osoby, które przyjeżdżają na próby i spektakle i czas ich przebywania w tym lokalu w każdym miesiącu jest różny. Uzależniony jest on od repertuaru oraz ilości prób, spektakli w miesiącu, premier, itp. Zapewniając pracownikom lokal mieszkalny zaspokajamy ich potrzeby życiowe, zapewniając Teatrowi obsadę na próbach i spektaklach, gdyż bez obecności tych osób spektakle nie mogłyby się odbyć. Bardzo ważną przesłanką , która musi być spełniona to realizacja celu wynajmu czyli sposób wykorzystania lokalu przez Teatr - w tym przypadku cel mieszkaniowy. W przypadku kiedy najemcą nie jest podróżny (turysta), biznesmen, kuracjusz ani osoba przebywająca służbowo na danym terenie ? tutaj pracownik etatowy Teatru - a cel wynajęcia nieruchomości mieszkalnej będzie związany ze stałym interesem życiowym, wówczas na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT wynajmujący ma prawo korzystać ze zwolnienia podatkowego. Obecnie w uregulowaniach podatkowych dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia nie ma znaczenia rodzaj czy forma prawna zarówno podmiotu wynajmującego, jak i najemcy. Istotnym jest, aby cel mieszkaniowy był faktycznie realizowany przez bezpośredniego usługobiorcę. W przypadku Teatru należy przyjąć, że zawierana pomiędzy Teatrem a pracownikiem umowa o pracę jest uzależniona od tego czy artysta otrzyma gwarancję noclegu w lokalu mieszkalnym. W przeciwnym razie zawarcie umowy z wartościowym pracownikiem w ogóle może nie dojść do skutku. Ponadto przepisy uzależniają zastosowania właściwej stawki VAT, czy też zwolnienia od charakteru danych czynności i ich klasyfikacji statystycznych jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy VAT powołują symbole statystyczne. Ostatecznie wyznacznikiem w sprawie najmu lokalu w zakresie podatku VAT jest bowiem cel, na jaki lokal jest udostępniany, tj. czy jest to cel mieszkalny czy też zaspokojenie potrzeb związanych z innym pobytem, np. w celach turystycznych lub biznesowych. Wskazać dodatkowo należy, że przepisy kodeksu cywilnego nie uzależniają ważności umowy najmu od zachowania formy pisemnej, a zatem umowa zawarta w formie ustnej wiąże obie strony i wywołuje takie same skutki, jak zawarta w formie pisemnej. Taka praktyka wynika natomiast głównie z faktycznej niemożliwości zawierania umów w formie pisemnej ze względu na dużą częstotliwość przyjazdów pracowników, co jest uwarunkowane przede wszystkim specyfiką zawodu artysty -śpiewaka, dyrygenta, choreografa, muzyka, tancerza czy aktora.

Sprawa będąca przedmiotem wniosku nie została rozstrzygnięta przez urząd skarbowy ani decyzją ani postanowieniem. Teatr w dniu 4 lutego 2013 roku wystosował do urzędu skarbowego zastrzeżenie do protokołu kontroli, w którym przedstawiał swoje stanowisko jako zasadne. W dniu 13 lutego 2013 roku Teatr otrzymał odpowiedź z urzędu skarbowego na wystosowane zastrzeżenia do protokołu, w którym to urząd skarbowy nie uznaje zastrzeżeń Teatru.

Przedstawione we wniosku pytanie nie było przedmiotem przeprowadzanego postępowania podatkowego. Zastrzeżenia urzędu skarbowego wynikły w trakcie czynności sprawdzających wszystkie dokumenty sprzedażowe wystawiane przez Teatr.

W trakcie roku 2012 Teatr zmienił siedzibę, a co za tym idzie zmianie uległ urząd skarbowy rozliczający Teatr. Dotychczasowe kontrole i czynności sprawdzające w poprzednim urzędzie skarbowym nigdy nie zakwestionowały zastosowanych stawek w tego typu fakturach. Zajęcie odmiennego stanowiska przez obecny urząd skarbowy prowadzi do pełnej dezinformacji i braku spójności przy interpretowaniu przepisów.

Postępowanie zakończono w dniu doręczenia Teatrowi protokołu kontroli tj. 21 stycznia 2013 roku.

Teatr nie świadczy usług związanych z zakwaterowaniem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przytoczonego powyżej stanu faktycznego Teatrowi przysługuje prawo stosowania stawki zwolnionej (art. 43 ust. 1 pkt 36) w przypadku wynajmu lokali mieszkalnych na własny rachunek własnym pracownikom, niezależnie od długości ich pobytu, zaspokajając potrzeby mieszkalne tychże pracowników?

Zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ma w tej sytuacji zastosowanie.

Swoje stanowisko Teatr opiera na tym, iż spełnione są wszystkie przesłanki dotyczące możliwości korzystania z tego rodzaju zwolnienia tj.:

  • usługi są świadczone na własny rachunek;
  • nieruchomość posiada charakter mieszkalny;
  • cel najmu jest wyłącznie mieszkaniowy.

Ponadto w wystawianych przez wynajmującego fakturach stosowany jest kod PKWiU umożliwiający zastosowanie stawki VAT zwolnionej. Kod ten i stawka są analogiczne do tych, jakie znajdują się w fakturach otrzymywanych od zarządcy nieruchomości. W przepisach podatkowych i statystycznych zaś nie jest określony czas wynajmu nieruchomości i brak jest definicji długości okresu krótkotrwałego i długotrwałego zakwaterowania. Ponadto należy przyjąć, że zarówno Teatr, jak i pracownik, któremu wynajmowany jest lokal mieszkalny zawierają swoistą umowę poprzez: po pierwsze podpisanie umowy o pracę (kiedy to podczas negocjacji warunków zatrudnienia pada deklaracja o zapewnieniu ze strony pracodawcy lokalu mieszkalnego), po drugie wystawienie faktury i wyrażenie woli pracownika o potrącaniu należnego czynszu z wynagrodzenia (podpisane oświadczenie).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W przepisach art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) ustawodawca wskazał, że przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że świadczenie usług najmu wypełnia, określoną w art. 15 ust. 2 ustawy, definicję działalności gospodarczej, jeżeli jest wykonywana w sposób ciągły do celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe).

W konsekwencji najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy .

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Na mocy art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki.

W oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Z powołanego wyżej przepisu wynika, iż ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzysta wyłącznie świadczenie usług wynajmu nieruchomości na cele mieszkalne. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek obiektywnych dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy). W związku z tym zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy. Przy czym przepis nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę, jak i od podmiotu nabywającego tę usługę.

Powyższe wskazuje, że zwolnieniu od podatku podlega świadczona na własny rachunek usługa wynajmu lub dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym co istotne, na cele mieszkaniowe.

Zatem przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:

  • świadczenie usługi na własny rachunek,
  • charakter mieszkalny nieruchomości,
  • mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Zaistnienie wszystkich powyższych przesłanek skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku. Brak któregokolwiek z powyższych elementów nie pozwala na zastosowanie zwolnienia i w konsekwencji następuje opodatkowanie świadczonej usługi według stawki 23%, gdyż najem, jako usługa, wypełnia określoną w art. 8 ustawy definicję usług i stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Z uwagi na fakt, iż ustawa o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niniejszej ustawy nie zawierają definicji lokalu mieszkalnego, dlatego też należy posiłkować się w tym zakresie przepisami ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali, samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Stosownie natomiast do ust. 4 powołanego artykułu, do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, zwane dalej ?pomieszczeniami przynależnymi?. Ponadto, zgodnie z objaśnieniami zawartymi w załączniku do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.), część mieszkaniowa budynku mieszkalnego obejmuje pomieszczenia mieszkalne (kuchnie, pokoje wypoczynkowe, sypialnie), pomieszczenia pomocnicze, piwnice oraz pomieszczenia ogólnego użytkowania (np. wózkarnie, suszarnie).

Z przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca dysponuje lokalami mieszkalnymi wynajmowanymi od właściciela, tj. Województwa, w imieniu którego zarząd nad nimi sprawuje Zarząd Nieruchomości Wojewódzkich. Wnioskodawca lokale te wynajmuje na własny rachunek na cele wyłącznie mieszkalne zatrudnianym przez siebie pracownikom. Jednocześnie pracownicy Teatru nie mają obowiązku przebywać w tych lokalach przez cały miesiąc. Są to osoby, które przyjeżdżają do na próby i spektakle i czas ich przebywania w tym lokalu w każdym miesiącu jest różny. Uzależniony jest on od repertuaru oraz ilości prób, spektakli w miesiącu, premier, itp. Zapewniając pracownikom lokal mieszkalny Wnioskodawca zaspokaja ich potrzeby życiowe, zapewniając Teatrowi obsadę na próbach i spektaklach, gdyż bez obecności tych osób spektakle nie mogłyby się odbyć. Zawierana pomiędzy Teatrem a pracownikiem umowa o pracę jest uzależniona od tego czy artysta otrzyma gwarancję noclegu w lokalu mieszkalnym. W przeciwnym razie zawarcie umowy z wartościowym pracownikiem w ogóle może nie dojść do skutku. Wskazać dodatkowo należy, że przepisy kodeksu cywilnego nie uzależniają ważności umowy najmu od zachowania formy pisemnej, a zatem umowa zawarta w formie ustnej wiąże obie strony i wywołuje takie same skutki, jak zawarta w formie pisemnej. Taka praktyka wynika natomiast głównie z faktycznej niemożliwości zawierania umów w formie pisemnej ze względu na dużą częstotliwość przyjazdów pracowników, co jest uwarunkowane przede wszystkim specyfiką zawodu artysty -śpiewaka, dyrygenta, choreografa, muzyka, tancerza czy aktora. Teatr nie świadczy usług związanych z zakwaterowaniem. Cel wynajęcia nieruchomości mieszkalnej będzie związany ze stałym interesem życiowym pracowników.

Mając na uwadze wyżej przytoczone przepisy oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, iż usługa świadczona przez Wnioskodawcę polegająca na wynajmie lokali mieszkalnych, z przeznaczeniem na cele związane z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych pracowników Wnioskodawcy, związanych ze stałym interesem życiowym, mieści się w katalogu czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem usługa ta podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Przy czym bez znaczenia pozostaje tutaj czas, jaki dany pracownik przebywa w danym lokalu.

Reasumując, Wnioskodawcy, w przypadku wynajmu lokali mieszkalnych na własny rachunek własnym pracownikom w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkalnych, przysługuje prawo stosowania stawki zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, niezależnie od długości ich pobytu w tych lokalach.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Należy zaznaczyć, że w myśl art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Podany we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe stanowi jedyną faktyczną podstawę udzielonej interpretacji i tym samym wyznacza granice, w jakich interpretacja będzie mogła wywoływać określone w ustawie skutki prawne. Od początku wprowadzenia w procedurze podatkowej instytucji ?interpretacji? przyjmuje się, że specyfika regulacji dotyczącej interpretacji przepisów prawa podatkowego wyklucza stosowanie przepisów Ordynacji podatkowej regulujących postępowanie dowodowe (wyjaśniające), zatem postępowanie w przedmiocie interpretacji bazuje wyłącznie na opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Podkreśla się, iż tut. Organ przy wydawaniu interpretacji nie dysponuje odpowiednimi narzędziami, w tym określonymi w Dziale IV ustawy Ordynacja podatkowa, umożliwiającymi przeprowadzenie postępowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika