Uznanie udzielonej Wnioskodawcy pożyczki za import usług oraz zwolnienie od podatku VAT tej pożyczki.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania udzielonej Wnioskodawcy pożyczki za import usług oraz zwolnienia od podatku VAT tej pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Pożyczkobiorca) ma siedzibę i prowadzi działalność gospodarczą na terytorium kraju, jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W celu sfinansowania swej działalności w dniu 2 maja 2011 r. na podstawie aneksu z dnia 2 maja 2011 r. do umowy pożyczki z dnia 30 listopada 2010 r. zaciągnął dodatkową oprocentowaną pożyczkę od Spółki mającej siedzibę w USA. Pożyczkodawca nie jest wspólnikiem Wnioskodawcy, jest podmiotem powiązanym, nie jest bankiem, nie ma miejsca zarządzania, siedziby ani nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium RP.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy udzielenie w dniu 2 maja 2011 r. z własnych środków pożyczki pieniężnej przez podmiot z siedzibą w USA, nie mający miejsca zarządzania, siedziby ani nieprowadzącego działalności gospodarczej na terytorium RP ? podmiotowi powiązanemu mającemu siedzibę w Polsce, prowadzącemu działalność gospodarczą na terytorium RP, zarejestrowanemu jako podatnik czynny, stanowi import usług w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (t. j. z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054) podlegający opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju i rozliczeniu przez usługobiorcę, zwolnioną jednocześnie od podatku od towarów i usług jako usługę udzielania pożyczek pieniężnych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (t. j. z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054)?

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie pożyczki pieniężnej na terytorium RP w dniu 2 maja 2011 r. z własnych środków przez Pożyczkodawcę nie będącego bankiem, mającego siedzibę w USA, nieprowadzącego działalności gospodarczej na terytorium RP, na rzecz Pożyczkobiorcy powiązanemu z Pożyczkodawcą mającemu siedzibą w Polsce i prowadzącemu działalność gospodarczą na terytorium RP, zarejestrowanemu jako podatnik VAT czynny stanowi import usług podlegający opodatkowaniu w zakresie podatku od towarów i usług na terenie kraju i rozliczeniu przez Pożyczkobiorcę oraz stanowi usługę udzielania pożyczek pieniężnych zwolnioną od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy zaciągnięcie pożyczki pieniężnej w dniu 2 maja 2011 r. od podmiotu z siedzibą w USA, nie mającego siedziby w RP ani nieprowadzącego na terytorium RP działalności gospodarczej stanowi co do zasady import usług podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju (art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.). Pożyczkobiorca jako usługobiorca jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu udzielenia pożyczki pieniężnej zobowiązanym do jego rozliczenia, miejscem świadczenia usługi w przypadku świadczenia usługi na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnika będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej (art. 17 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 2 pkt 9 i art. 28b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.).

Usługa ta jednak jest zwolniona od podatku od towarów i usług, co Wnioskodawca wskazał wyżej. W świetle art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w przypadku wskazanej usługi udzielania pożyczki pieniężnej, podstawę opodatkowania (obrotem) stanowi kwota należna z tytułu sprzedaży, to jest w omawianym przypadku wyłącznie kwota należnych odsetek (kwota pożyczki nie stanowi bowiem wynagrodzenia Pożyczkodawcy i nie stanowi obrotu). W okresie rozliczeniowym, w którym Spółka zapłaci odsetki na rzecz Pożyczkodawcy powinna je wykazać w deklaracji podatkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
   
   

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?) ? art. 7 ust. 1 ustawy.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?) ? art. 8 ust. 1 ustawy.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju. Stosownie do art. 17 ust. 2, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

W myśl art. 17 ust. 3 ustawy, przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Kwestie dotyczące miejsca świadczenia przy świadczeniu usług uregulowane zostały w rozdziale 3 działu V ustawy. Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania ww. rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
   
   

Wskazany powyżej art. 28a ustawy, wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca (Pożyczkobiorca) ma siedzibę i prowadzi działalność gospodarczą na terytorium kraju, jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W celu sfinansowania swej działalności w dniu 2 maja 2011 r. na podstawie aneksu z dnia 2 maja 2011 r. do umowy pożyczki z dnia 30 listopada 2010 r. zaciągnął dodatkową oprocentowaną pożyczkę od Spółki mającej siedzibę w USA. Pożyczkodawca nie jest wspólnikiem Wnioskodawcy, jest podmiotem powiązanym, nie jest bankiem, nie ma miejsca zarządzania, siedziby ani nie prowadzi działalności gospodarczej na terytorium RP.

Wobec powyższego nabywane przez Wnioskodawcę usługi nie zawierają się w wyjątkach od ogólnej zasady zawartych w przepisach art. 28b ust. 2-4 i art. 28c - 28n ustawy, w związku z tym dla ustalenia miejsca świadczenia przedmiotowych usług zastosowanie znajdzie ogólna zasada zawarta w art. 28b ust. 1 ustawy. A zatem miejscem świadczenia przedmiotowych usług będzie miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę tj. Polska.

Tym samym zaciągnięcie przez Wnioskodawcę pożyczki od podmiotu nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, należy uznać za import usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju. Wnioskodawca, jako usługobiorca tych usług będzie zobowiązany do ich rozliczenia.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na mocy art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 13 ustawy).

Natomiast w myśl art. 43 ust. 14 ustawy, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Zgodnie zaś z art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, iż usługi nabywane przez Wnioskodawcę polegające na udzieleniu pożyczek przez podmiot posiadający siedzibę w USA korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Przedmiotowe usługi nie są zaliczane do żadnej z kategorii usług finansowych, które zostały wyłączone z powyższego zwolnienia, na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy.

Reasumując, świadczone usługi polegające na udzielaniu pożyczek przez podmiot nieposiadający siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju na rzecz Wnioskodawcy stanowią dla Niego import usług podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju. Do rozliczenia tej transakcji w zakresie podatku od towarów i usług obowiązany jest Wnioskodawca, jako nabywca przedmiotowych usług. Usługi te będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.