Od dnia 1 maja 2011 r powstał u Wnioskodawcy obowiązek ewidencjonowania obrotu z tytułu świadczenia (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Domu Pomocy Społecznej przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2011 r. (data wpływu 19 września 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 grudnia 2011 r. (data wpływu 9 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 września 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz uznania usługi skubania piór za usługę pomocy społecznej.

Pismem z dnia 5 grudnia wniosek został uzupełniony o doprecyzowanie stanu faktycznego i o pełnomocnictwo.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dom Pomocy Społecznej działa na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Dz. U. z 2009 nr 175 poz. 1362 z późn. zm. Zgodnie ze statutem Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, a jedynie świadczy usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem. Usługi te świadczone są dla mieszkańców skierowanych na podstawie decyzji wydawanych przez OPS-y lub OPR-y. Nie ma możliwości przyjęcia do Domu Pomocy Społecznej bez skierowania. Opłata za pobyt regulowana jest przez mieszkańca, ośrodki pomocy społecznej lub osoby zobowiązane do alimentacji za pośrednictwem banku i sporadycznie w kasie zakładu. Wpłaty przyjmowane są do kasy na druku ścisłego zarachowania KP z adnotacją za co i od kogo jest wpłata. Wnioskodawca prowadzi pełną księgowość zgodnie z ustawą o rachunkowości i wpłaty księgowane są analitycznie na indywidualnych kontach mieszkańców. Ewidencja prowadzona jest w systemie komputerowym i przed 1 stycznia 2011 r. Wnioskodawca nie prowadził kasy fiskalnej. W ubiegłym roku dochód z odpłatności wyniósł 1 538 603,22 zł.

Oprócz świadczonych usług pomocy społecznej Wnioskodawca wynajmuje mieszkania w budynku hotelowym dla 6 osób. Zapłata następuje na podstawie umowy najmu lokalu mieszkalnego w kasie DPS na dowodzie ?Kasa przyjmie? wystawionym na imię i nazwisko osoby wpłacającej. Dwie osoby skierowane przez ośrodek pomocy społecznej kupują obiady w kuchni Wnioskodawcy. Wpłata potwierdzona jest dowodem ?Kasa przyjmie? wystawionym na imię i nazwisko. Dwa razy w roku Wnioskodawca sprzedał złom po zużytym sprzęcie na kwotę 1 130 zł.

Mieszkańcy DPS w ramach pracy ze wskazań terapeutycznych skubią pióra dla osób fizycznych, za co Wnioskodawca otrzymuje zapłatę w kasie, którą odprowadza na dochody. Za cały ubiegły rok była to kwota 4 970 zł. Usługą nie związaną bezpośrednio z opieką jest pranie odzieży roboczej dla dwóch firm świadczących usługi pielęgniarskie w DPS. Jest to 10 rachunków w roku na kwotę 1100 zł. Wpłaty dokonywane są na konto bankowe.

W piśmie z dnia 5 grudnia 2011 r. Wnioskodawca wskazał, że kwota z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przekroczyła w 2010 r. kwotę 40 000 zł.

Ponadto nie każde zdarzenie na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej jest dokumentowane fakturą. Sześć rachunków, które zostały wystawione na osoby fizyczne dotyczą pracowników. W związku z tym liczba odbiorców jest 6 i transakcji 6. Występują sytuacje, że za świadczone usługi w całości zapłata następuje za pośrednictwem poczty lub banku. Dotyczy to 99% transakcji. Z przelewu bądź załączonego do przelewu załącznika wynika kogo i za co dotyczy zapłata.

Świadczone usługi na rzecz pracowników to wynajem mieszkań, dopłata do obsługi obiadów.

Wnioskodawca wskazał, że świadczone usługi to podstawowa:

• 87-20Z pomoc społeczna z zakwaterowaniem dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

• 96-01Z usługi prania i czyszczenia wyrobów włókienniczych i futrzarskich,

• 55-90 pozostałe usługi związane z zakwaterowaniem,

• 96-09 pozostałe usługi indywidualne, gdzie indziej niesklasyfikowane,

• 56-29 pozostałe usługi gastronomiczne.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku przedstawionej w opisie stanu faktycznego sytuacji, Wnioskodawca ma obowiązek wprowadzenia kasy rejestrującej...

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczy on usługi zwolnione z podatku oraz dostawy ściśle z tymi usługami związane. W związku z tym, że w przypadku świadczenia usług pomocy społecznej VAT nie wystąpi, nie ma konieczności prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Do usług zwolnionych z podatku oraz dostawami ściśle z tymi usługami związanymi Wnioskodawca zalicza odpłatność za pobyt, wykupywanie obiadów przez pracowników, wynajmowanie mieszkań przez pracowników, skubanie piór, które wykonują mieszkańcy w ramach prac ze wskazań terapeutycznych.

Ilość pozostałych podmiotów, dla których Wnioskodawca świadczy usługi nie przekracza 20 a ilość transakcji nie przekracza 50 i mieszczą się w zwolnieniu, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących Dz. U. z 2010 r. Nr 138 poz. 930 poz. 24 i 34 załącznika.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że nie ma obowiązku prowadzenia kasy rejestrującej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) zwanej dalej ustawą, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Oznacza to, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Uszczegółowienie tych obowiązków zawarto natomiast w przepisach rozporządzenia, wydanego na podstawie szczegółowej delegacji ? art. 111 ust. 8 ustawy. Wskazany przepis ustawy stanowi bowiem, że minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa.

Przy wydawaniu rozporządzenia minister właściwy do spraw finansów publicznych uwzględnia:

1. wielkość i proporcje sprzedaży zwolnionej od podatku w danej grupie podatników;
2. stosowane przez podatników zasady dokumentowania obrotu;
3. możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących;
4. konieczność zapewnienia realizacji obowiązku, o którym mowa w ust. 1, przy uwzględnieniu korzyści wynikających z ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz faktu zwrotu podatnikom przez budżet państwa części wydatków na zakup tych kas;
5. konieczność zapewnienia prawidłowości rozliczania podatku, w tym właściwego ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego;
6. konieczność zapewnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku;
7. konieczność przeciwdziałania nadużyciom związanym z nieewidencjonowaniem obrotu przez podatników.
   
   

Zatem stosownie do powyższego, kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w tym zakresie.

Od 1 stycznia 2011 r. obowiązują w tym zakresie przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930).

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. ? sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

Z poz. 33 ww. załącznika wynika, że zwolnieniu z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących podlega dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali.²⁾

W poz. 34 ww. załącznika wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, o ile łącznie zostaną spełnione następujące warunki: ²⁾

• każde świadczenie usługi dokonane przez podatnika jest dokumentowane fakturą, w której zawarte są w szczególności dane identyfikujące odbiorcę;

• liczba wszystkich dokonanych operacji świadczenia usług, o których mowa w pkt 1, w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20³⁾
  
  

Z objaśnień zawartych w punkcie²⁾ wynika, iż zwolnienie to nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych czynności przed dniem 1 stycznia 2011 r. Natomiast stosownie do punktu³⁾, zwolnienie to dotyczy również podatników rozpoczynających w 2011 r. lub 2012 r. wykonywanie sprzedaży, jeżeli do końca 2011 r. lub 2012 r. podatnik spełni warunki, o których mowa w poz. 34 załącznika, z tym że w przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie czynności w drugiej połowie 2011 r. lub 2012 r., jeżeli liczba operacji świadczenia tych usług do końca roku nie przekroczy odpowiednio 25, a liczba odbiorców tych usług ? 10.

Z kolei w poz. 37 ww. załącznika wymienione zostało świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła²⁾.

Aby zatem Wnioskodawca miał prawo do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

• zapłata za usługę w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,

• z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła,

• Wnioskodawca nie rozpoczął ewidencjonowania tych usług przed dniem 1 stycznia 2011 r.
  
  

Niewystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141, należności m.in. z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych. Nadmienić należy, że zgodnie z powołanym przepisem organ rentowy dokonuje potrąceń na wniosek dyrektorów tych placówek.

Natomiast art. 140 ust. 4 pkt 3 ww. ustawy określa górną granicę tych potrąceń, stanowiąc, że potrącenia należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych nie mogą przekraczać 65% kwoty świadczenia.

Art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2007 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) stanowi, iż pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania.

Stosownie do art. 61 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o pomocy społecznej, opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnosi mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu.

Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej mieszkaniec domu wnosi opłatę do kasy domu lub na jego rachunek bankowy. Za jego zgodą opłata może być potrącana:

1. z emerytury lub renty mieszkańca domu - przez właściwy organ emerytalno-rentowy, zgodnie z odrębnymi przepisami;
2. z zasiłku stałego mieszkańca domu - przez ośrodek pomocy społecznej dokonujący wypłaty świadczenia; opłatę za pobyt ośrodek pomocy społecznej przekazuje na rachunek bankowy domu pomocy społecznej.
   
   

Z okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca - Dom Pomocy Społecznej ? świadczy usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem. Oprócz usług pomocy społecznej Wnioskodawca świadczy usługi najmu oraz dopłaca do obsługi obiadów dla pracowników. Wnioskodawca dokonuje również sprzedaży obiadów na rzecz osób skierowanych przez ośrodek pomocy społecznej. Ponadto zajmuje się praniem odzieży roboczej dla dwóch firm świadczących usługi pielęgniarskie. Wnioskodawca dwukrotnie dokonał też sprzedaży złomu po zużytym sprzęcie. Mieszkańcy DPS, w ramach prac ze wskazań terapeutycznych, skubią pióra dla osób fizycznych, za co Wnioskodawca otrzymuje zapłatę. Opłata za pobyt jest regulowana przez mieszkańców, ośrodki pomocy społecznej lub osoby zobowiązane do alimentacji za pośrednictwem banku i sporadycznie w kasie zakładu. Przed dniem 1 stycznia 2011 r. Wnioskodawca nie prowadził kasy fiskalnej. Kwota z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przekroczyła w 2010 r. kwotę 40 000 zł. Nie każde zdarzenie na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej jest dokumentowane fakturą. Występują sytuacje, że za świadczone usługi zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku. Z przelewu bądź załączonego do przelewu załącznika wynika, kogo i jakiej transakcji zapłata dotyczy.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, iż w sytuacji gdy osiągnięty przez Wnioskodawcę obrót z tytułu świadczenia usług na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczył w ubiegłym roku kwotę 40.000 zł, to ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej mógł korzystać do dnia 30 kwietnia 2011 r., stosownie do zapisu § 2 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia.

Tym samym od dnia 1 maja 2011 r powstał u Wnioskodawcy obowiązek ewidencjonowania obrotu z tytułu świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, za wyjątkiem kwot uzyskanych od pracowników. Jednakże jeżeli u Wnioskodawcy ma miejsce dostawa towarów bądź świadczenie usług na rzecz pracowników, czynności te podlegają zwolnieniu z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej do dnia 31 grudnia 2012 r., na podstawie przepisu § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w związku z poz. 33 załącznika do rozporządzenia.

Także w przypadku świadczeń, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy, do dnia 31 grudnia 2012 r. Wnioskodawcy przysługuje prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, o ile z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła (§ 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika do powołanego rozporządzenia). Wyrażenie ?w całości? odnosi się do poszczególnych usług świadczonych przez podatnika. Taka konstrukcja przepisu powoduje, że zwolnieniu nie podlega usługa, za którą zapłacono częściowo gotówką, a częściowo za pośrednictwem banku lub poczty. Warunkiem zwolnienia jest bowiem to, aby konkretna usługa została w całości zapłacona za pośrednictwem banku lub poczty oraz z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła.

A zatem w sytuacji, gdy zapłata za świadczenie nastąpi w formie zapłaty gotówkowej w całości lub w części do kasy Wnioskodawcy, ma on wówczas obowiązek ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej sprzedaży tych usług, gdyż nie zostaną spełnione warunki wynikające z § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Należy wskazać, iż dokonywana sprzedaż nie jest objęta zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej stosownie do § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 24 i poz. 34 załącznika do powołanego rozporządzenia, gdyż ? jak wskazał Wnioskodawca - nie każde zdarzenie na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej jest dokumentowane fakturą.

Końcowo należy stwierdzić, iż wbrew zawartemu we wniosku twierdzeniu, na powstanie obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie ma wpływu fakt niewystępowania u podatnika kwoty podatku związanego z obrotem (zwolnienie przedmiotowe od podatku od towarów i usług), bowiem jak wynika z powołanych przepisów, ewidencję tą są zobowiązani prowadzić wszyscy podatnicy (także korzystający ze zwolnienia przedmiotowego od podatku), których obroty z tytułu sprzedaży na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczyły 40.000 zł.

Oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy, uznać je należy za nieprawidłowe.

Końcowo informuje się, że w zakresie uznania usługi skubania piór za usługę pomocy społecznej zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.