Czy usługi współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa świadczone (...)

Pismem z dnia 6.03.2006 r. (uzupełnionym w dniu 27.03.2006 r.) S F zwrócił się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z pytaniem czy usługi współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa świadczone przez podatnika w ramach projektu 'Przygotowanie do zawodu operatora koparko - ładowarki szansą dla mieszkańców wsi na pracę poza sektorem rolnym' podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W ocenie Podatnika działalność wykonywana w ramach tego projektu nie podlega ustawie o podatku VAT, gdyż jest to nieodpłatne świadczenie usług szkoleniowych.

Po rozpatrzeniu przedmiotowej sprawy organ I instancji wskazał, iż jak wynika z treści zapytania między Podatnikiem, a uczestnikami szkolenia istnieje stosunek zobowiązaniowy wynikający z umowy w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. Jednocześnie stwierdził, iż nie można uznać, iż usługi wykonywane przez Podatnika w ramach przedmiotowego programu świadczone są pod tytułem nieodpłatnym. Wartość (odpłatność) za wykonywane przez Podatnika usługi w ramach realizacji programu szkolenia określono zgodnie z treścią pisma Podatnika na jednego uczestnika szkolenia w kwocie 5.252,77 zł, jako cenę wyrażoną w pieniądzu w stosunku do świadczeń wzajemnych jakimi są zobowiązania Podatnika w stosunku do uczestników szkolenia wynikające z zawieranych z nimi umów. Wobec tego organ I instancji uznał, iż charakter i zakres tych czynności wypełnia przesłanki do uznania ich za czynności opodatkowane VAT na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zwanej dalej ustawą. W związku z tym postanowieniem z dnia 17.05.2006 r., znak: I US-II-443/57/06 uznał stanowisko Strony przedstawione we wniosku za nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z rozstrzygnięciem S F pismem z dnia 29.05.2006 r. wniósł zażalenie do tut. organu. W zażaleniu tym zarzucił, iż udzielona interpretacja jest sprzeczna z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług i całkowicie niesłuszna. Podatnik stoi na stanowisku, iż realizacja tej usługi edukacyjnej jest działalnością mieszczącą się w klasyfikacji PKWiU 80 (zał. nr 4 Wykaz usług zwolnionych od podatku od towarów i usług, poz. 7), ponadto, iż usługa ta jest świadczona nieodpłatnie, na zasadzie refundowania przez WUP w Rzeszowie poniesionych kosztów. Dodatkowo zwrócił uwagę, iż zawarte z ostatecznymi beneficjentami projektu umowy z założenia mają spełniać jedynie funkcje wychowawczą, dyscyplinującą oraz spowodować wzrost cywilnej odpowiedzialności uczestników projektu w zakresie korzystania ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa. Mają one charakter wyłącznie zabezpieczający przed wystąpieniem nadużyć, jak również sprzyjać w egzekwowaniu dyscypliny i uzyskiwaniu zakładanych w projekcie efektów dydaktycznych. Ponadto podniósł, iż organ I instancji zakwestionował propozycję odrębnej szczegółowej ewidencji działalności w ramach projektu, natomiast wymóg jej prowadzenia wynika z nakazu określonego w umowie z instytucją wdrażającą. Postanowieniem z dnia 21.07.2006 r., wyznaczono Stronie siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.

Po zapoznaniu się ze stanem faktycznym i prawnym sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie zważył co następuje: Jak stanowi art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 tej ustawy przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług, niebędące dostawą towarów, na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenia usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub części.W przypadku usług wymienionych w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej postanowiono, że są one identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji z wyjątkiem usług elektronicznych. W świetle tego pod pojęciem świadczenia usług opodatkowanych należy rozumieć wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów oraz te nieodpłatne świadczenia niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, z którymi wiązało się prawo do odliczenia podatku od towarów i usług związanego z tymi usługami. Ze stanu faktycznego sprawy wynika, iż Wnioskodawca realizuje projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego będący częścią strategii Unii Europejskiej mającej na celu wzmocnienie zasobów ludzkich w regionie, a poprzez działanie polegające na nieodpłatnym organizowaniu szkoleń zmierza do reorientacji zawodowej osób odchodzących z rolnictwa. Udział beneficjentów w projekcie jest nieodpłatny, a cała działalność Wnioskodawcy w tym zakresie ma charakter 'non profit'. Instytucją wdrażającą projekt jest Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie, z którą Podatnik zawarł umowę na dofinansowanie. Ponadto Podatnik zawarł z każdym uczestnikiem szkolenia umowę zgodnie z którą uczestnictwo beneficjentów jest nieodpłatne, a Podatnik dodatkowo pokrywa m.in. koszty dojazdu, obiadu, podręczników itd. Natomiast uczestnicy szkolenia mają m.in. obowiązek sytematycznego i aktywnego uczestnictwa w szkoleniu, ukończenia kursu, w przypadku zaś rezygnacji z kursu lub niedostatecznego wywiązywania się z tych powinności - obowiązek zwrotu kosztów szkolenia, które zostaną zwrócone instytucji wdrażającej tj. Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy w Rzeszowie. W tym miejscu po raz kolejny zaznaczyć należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Wobec tego dostawa towarów oraz świadczenie usług, za wyjątkiem ściśle określonych w art. 7 ust.

2 i 3 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy przypadków podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas gdy są wykonywane odpłatnie. W ocenie organu odwoławczego, w tym stanie faktycznym, realizacja celów w ramach Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego nie jest odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług gdyż nie ma charakteru odpłatnego świadczenia na rzecz danej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. W przypadku realizacji celów, wskazanego wyżej, programu, nie można stwierdzić więzi prawnej między Podatnikiem (wykonawcą projektu), a podmiotami, które w przyszłości będą uzyskiwać korzyści wynikające z jego realizacji. Ponadto 'usługodawca' nie otrzymuje wynagrodzenia od potencjalnych 'usługobiorców' (otrzymuje wyłącznie zwrot kosztów z Europejskiego Funduszu Społecznego za pośrednictwem instytucji wdrażającej). Ustosunkowując się natomiast do kwestii zawieranych przez Podatnika umów z ostatecznymi beneficjentami projektu, podzielić należy stanowisko Podatnika, iż nie mają wpływu na rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie, gdyż mają one wyłącznie na celu zdyscyplinowanie uczestników szkolenia, a zatem charakter roszczeń odszkodowawczych i zabezpieczenia przed wystąpieniem ewentualnych 'nadużyć'. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż organ I instancji nie zakwestionował propozycji odrębnej szczegółowej ewidencji działalności w ramach projektu, a jedynie zawarł informację, iż nie ma podstaw do dokonywania akceptacji bądź nie ewidencji prowadzonych przez podatników. Ponadto wskazał Podatnikowi przepis art. 109 ust. 3 ustawy w którym określono zasady prowadzenia przez podatników ewidencji dla potrzeb podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 14b §5 Ordynacji podatkowej organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego jeżeli uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika zasługuje na uwzględnienie. Mając na uwadze stan faktyczny i prawny przedmiotowej sprawy Dyrektor Izby