Jak dla celów podatku od towarów i usług należy klasyfikować czynność oddania nieruchomości gruntowej (...)

Jak dla celów podatku od towarów i usług należy klasyfikować czynność oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste ? jako dostawę towaru, czy też jako świadczenie usług oraz czy obowiązkowi podatkowemu podlegają opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości, ustanowionego w oparciu o umowy cywilnoprawne zawarte przed 1.05.2004 r.?

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie art. 233 § 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 29.08.1997 r. ? Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz przepisów art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania z dnia 3.08.2006 r. od decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 7.07.2005 r. znak: IS.II/2-4430/119/05, uchyla decyzję własną i zmienia postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z 22.04.2005 r. znak: IUS-II-443/39/05/01 w ten sposób, że uznaje stanowisko strony przedstawione we wniosku z dnia 14.04.2005 r. za prawidłowe.

Porady prawne

Wnioskiem z dnia 14.04.2005r. zwrócono się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego, poprzez wyjaśnienie, jak dla celów podatku od towarów i usług należy klasyfikować czynność oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste ? jako dostawę towaru, czy też jako świadczenie usług oraz czy obowiązkowi podatkowemu podlegają opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości, ustanowionego w oparciu o umowy cywilnoprawne zawarte przed 1.05.2004 r.

W ocenie wnioskodawcy, czynność oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest dostawą towarów, wobec czego ?(...) czynność ta dokonana przed dniem 1.05.2004 r., tj. przed dniem obowiązywania ustawy z dnia 11.03.2004 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem wydanie towaru nastąpiło w okresie gdy czynność ta nie była objęta obowiązkiem podatkowym w ustawie z dnia 8.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (...)?.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, postanowieniem z dnia 22.04.2005 r. znak: IUS-II-443/39/05/01, działając na podstawie przepisów art. 14a § 1, § 3 i § 4 Ordynacji podatkowej, uznał zaprezentowane przez stronę stanowisko za nieprawidłowe. Nie godząc się z interpretacją udzieloną przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, jednostka wniosła ? pismem z dnia 2.05.2005 r. zażalenie na wymienione postanowienie.

Decyzją z dnia 7.07.2005 r. znak: IS.II/2-4430/119/05, Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie odmówił uchylenia postanowienia Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 22.04.2005 r. W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia, powołując się na regulacje ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwaną dalej ustawą, Dyrektor tut. Izby wskazał, iż z uwagi na to, że oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu i nie jest dostawą towarów, należy uznać, że jest ono świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Zgodnie z pouczeniem zawartym w ww. rozstrzygnięciu, strona, korzystając z prawa do złożenia skargi, zwróciła się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie o uchylenie tej decyzji, jak również postanowienia Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie.

Postanowieniem z dnia 23.02.2006 r. sygn. akt I SA/Rz 392/05, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie odrzucił skargę wskazując, iż decyzja wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 Ordynacji podatkowej jest decyzją wydaną przez organ I instancji, od której winno służyć odwołanie, nie zaś skarga do sądu administracyjnego; w sprawie nie zostały więc wyczerpane środki zaskarżenia, o których mowa w art. 52 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002 r. ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.). Orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie uprawomocniło się w dniu 6.04.2006 r.

Decyzją z dnia 26.07.2006 r. znak: IS.II/2-4430/119a/05, Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie sprostował z urzędu decyzję własną z dnia 7.07.2005 r. znak: IS.II/2-4430/119/05, w części zawierającej pouczenie co do przysługującego stronie środka prawnego. Stosując się do nowego pouczenia, jednostka pismem z dnia 3.08.2006r., złożyła odwołanie od decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 7.07.2005r.

Z uwagi na konieczność rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny zagadnienia prawnego dotyczącego zgodności m.in. art. 14b § 5 Ordynacji podatkowej z art. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Dyrektor tut. Izby Skarbowej postanowieniem z dnia 1.09.2006 r. znak: IS.II/2-4430/4/06, zawiesił postępowanie w sprawie z odwołania z dnia 3.08.2006r. Postępowanie to zostało podjęte postanowieniem z dnia 16.05.2007 r. znak: IS.II/2-4430/4/p-1/06.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając jako organ II instancji po zapoznaniu się ze stanem faktycznym i prawnym zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy). Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Na podstawie regulacji art. 8 ust. 1 ustawy, przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Oceny charakteru czynności oddania gruntu w użytkowanie wieczyste w świetle regulacji ustawy o podatku od towarów i usług, dokonał Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów w uchwale z dnia 8.01.2007 r. sygn. I FPS 1/06 (opubl. System Informacji Podatkowej: 140674). W przywołanym orzeczeniu, Naczelny Sąd Administracyjny wskazując, iż definicja dostawy towaru zawarta w art. 7 ust. 1 ustawy, w sposób celowy oderwana została od pojęcia przeniesienia własności w cywilistycznym tego słowa znaczeniu, zaakcentował, iż w piśmiennictwie zwraca się uwagę, że art. 5 VI Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z dnia 17.05.1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych ? wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC), stanowiący, iż ?dostawa towarów? oznacza przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, należy rozumieć szeroko, analizując przy klasyfikacji danego zdarzenia gospodarczego ekonomiczną istotę transakcji, a nie jej charakter prawny. Podkreślono przy tym, że przyjęcie definicji dostawy towarów, ograniczonej wyłącznie do transakcji, na skutek których dochodzi do przeniesienia prawa własności, prowadziłoby do zawężenia zakresu opodatkowania tym podatkiem, względnie do uznania transakcji o charakterze bardzo zbliżonym do dostawy towarów za świadczenie usług.

Powołując się następnie na przepisy art. 233 § 1 i następne Kodeksu cywilnego, Naczelny Sąd Administracyjny zaakcentował, iż w wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem - w rozumieniu art.

2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela. Właśnie z uwagi na uznanie użytkowania wieczystego za prawo rzeczowe o charakterze zbliżonym do prawa własności, a nie do praw rzeczowych ograniczonych, nie było konieczne zdaniem Sądu odrębne wymienianie tego prawa w definicji dostawy zawartej w art. 7 ust. 1 ustawy. Z pierwszej części definicji ?dostawy towaru? wynika, że obejmuje ona w znaczeniu podatkowym ustanowienie prawa użytkowania wieczystego, które daje użytkownikowi wieczystemu prawo do rozporządzania gruntem jak właściciel, czyli w sposób podobny pod względem skutków ekonomicznych do właściciela.

W tym stanie rzeczy, mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy, obejmuje grunty, Naczelny Sąd Administracyjny, sformułował pogląd, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art. 8 ust. 1 ustawy. Konsekwencją przyjęcia takiego stanowiska jest stwierdzenie, iż w przypadku gdy oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpiło przed dniem 1.05.2004r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa), czynność ta nie podlega regulacjom ustawy z dnia 11.03.2004 r. W przypadku dostawy towarów zasadą jest bowiem, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru (art. 19 ust. 1 ustawy). Tym samym opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1.05.2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy z dnia 11.03.2004 r., ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.

Stanowisko zaprezentowane w ww. uchwale zostało uwzględnione przez Ministra Finansów, który w piśmie z dnia 27.03.2007 r. znak: PT10-812-167/2007/MR/429 wskazał, iż w wydanych interpretacjach należy zastosować się do dokonanej przez Naczelny Sąd Administracyjny interpretacji.

Mając to na uwadze, Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie uznał za prawidłowe stanowisko strony przedstawione we wniosku z dnia 14.04.2005 r., wyrazem czego jest sentencja niniejszej decyzji.


Referencje

I FPS 1/06, uchwała składu 7 sędziów NSA

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika