Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego powinien Pan zapłacić należny podatek?

UZASADNIENIE

W dniu 15 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dochodu z tytułu sprzedaży akcji i praw poboru akcji.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W październiku 2009 r. na Pana rachunku inwestycyjnym Domu Maklerskiego zapisano prawa poboru do nowej emisji akcji. Miał Pan do wyboru trzy możliwości dalszego postępowania i zadecydował, że wycofa część zainwestowanego kapitału z giełdy i sprzedał prawa poboru. Pana zdaniem transakcja ta nie była dla Pana zyskiem tylko powrotem ? w gotówce ? Pana kapitału. Wskazuje Pan, iż od momentu zakupu tych akcji do ogłoszenia praw poboru nie osiągnął Pan zysku. Gdyby Pan sprzedał akcje przed odcięciem od nich praw poboru (33,41 zł ? kurs giełdowy w dniu poprzedzającym odcięcie prawa poboru x 4136 sztuk = 138,183,76 zł), to poniósłby Pan stratę1). Gdyby sprzedał Pan akcje po odcięciu praw poboru (31,40 zł x 4136 sztuk = 129.870,40 zł i dołożył do tego kwotę uzyskaną ze sprzedaży prawa poboru (4136 sztuk x 2,90 zł = 11.994,40 zł) to również poniósłby Pan stratę, ponieważ na zakup wszystkicj akcji - co wynika z załączonego wykazu ? wydał Pan kwotę:

wartość zakupionych akcji ? 145.390,51 zł

prowizja od powyższego zakupu ? 1.293,59 zł

razem koszty zakupu ? 146,684,18 zł

Wskazuje Pan, że w momencie ewentualnej sprzedaży akcji należy wziąć pod uwagę prowizję, która pomniejszy Pana dochody. Z Pana obliczeń wynika, że poniósł Pan stratę w wysokości 8.500 zł sprzedając akcje przed odcięciem praw poboru i stratę w wysokości 4.819,38 zł sprzedając akcje po odcięciu praw poboru, ale dodając kwotę uzyskaną za sprzedane prawa poboru. Podkreśla Pan, że nawet gdyby dziś sprzedał wszystkie akcje to również poniósłby stratę. W świetle powyższych wyliczeń nie znajduje Pan momentu, w którym osiągnąłby Pan zysk od zainwestowanej kwoty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego powinien Pan zapłacić należny podatek...

Uważa Pan, że nie zaistniał żaden obowiązek podatkowy w świetle przedstawionego stanu faktycznego, ponieważ nie było żadnego przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 , 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a) ? c) ustawy. Stosownie zaś do przepisu art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) cytowanej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 5a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych ? rozumie się przez to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).

Natomiast w myśl art. 3 ust. 1 ww. ustawy papierami wartościowymi są m.in. akcje i prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz.1037, ze zm.).

Tak więc ustawa o obrocie instrumentami finansowymi wyraźnie rozróżnia pojęcie ?akcji? od pojęcia ?prawo poboru?. Zgodnie z art. 433 § 1 Kodeksu spółek handlowych prawo poboru nowych akcji jest prawem akcjonariusza ucieleśnionym w akcji.

Jest to przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji spółki przez jej dotychczasowych akcjonariuszy proporcjonalnie do liczby akcji już posiadanych. W zależności od wielkości nowej emisji w stosunku do już zarejestrowanej liczby akcji, ustalany jest parytet, informujący, ile nowych akcji można nabyć będąc posiadaczem jednej akcji starej emisji. Korzystając z prawa poboru dotychczasowi akcjonariusze mają możliwość zachowania dotychczasowego stanu posiadania w spółce akcyjnej. Ważną cechą prawa poboru jest to, że może ono być przedmiotem obrotu na giełdzie jako samodzielny papier wartościowy. Oznacza to, że dotychczasowi posiadacze starych akcji mogą też zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając to prawo na giełdzie.

W myśl art. 17 ust 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:

1. odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,
2. realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Przepis art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że od dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Dochodem, o którym mowa w art. 30b ust. 1 ww. ustawy jest zgodnie z ust. 2 pkt 1 tegoż artykułu różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14. Dochodów, o których mowa, zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c (art. 30b ust. 5).

Ponadto z przepisu art. 45 ust. 1a pkt 1 ww. ustawy wynika, że podatnik, który uzyskał w roku podatkowym dochód z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b, obowiązany jest w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, złożyć urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego, a gdy zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustało przed tym dniem - według ostatniego miejsca zamieszkania na jej terytorium, z zastrzeżeniem ust. 7, odrębne zeznanie, według ustalonego wzoru o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b. Dochody uzyskane z ww. źródła przychodów należy wykazać na formularzu zeznania PIT- 38.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Mając powyższe na uwadze do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wydatki bezpośrednio przypisane do konkretnej transakcji ? np. koszt nabycia odpłatnie zbywanego papieru wartościowego, koszty poniesione przez podatnika związane z obsługą rachunku przez biuro maklerskie, w celu uzyskania, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (np. koszty prowizji, w tym kupna i sprzedaży, poniesione w roku związane z prowadzeniem lub założeniem rachunku, koszty transferów, zdeponowania papierów, itp.). Przy czym należy podkreślić, iż w przypadku zbycia prawa poboru przychód uzyskany z ich sprzedaży może być pomniejszony tylko o koszty ich zbycia jeśli zostały poniesione, np. koszty prowizji, nie występują koszty nabycia praw poboru.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym należy stwierdzić, iż sprzedając papiery wartościowe (akcje lub prawa poboru do akcji) uzyskał Pan przychód, który po odjęciu kosztów uzyskania przychodów na wyżej wskazanych zasadach stanowi dochód podlegający opodatkowaniu. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze sprzedaży papierów wartościowych.

Reasumując, kosztami uzyskania przychodów przy odpłatnym zbyciu papierów wartościowych są koszty bezpośrednio przypisane do przedmiotowej transakcji oraz wydatki poniesione w roku podatkowym na obsługę rachunku maklerskiego.

Jednocześnie należy wyraźnie zastrzec, iż przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Wydając interpretacje w trybie art. 14b § 1 Ordynacji, organ nie dokonuje wyliczenia kwot przychodów, kosztów. W związku z tym tut. organ nie ustosunkował się do przedstawionych przez Wnioskodawcę obliczeń, wyliczenia wartości zakupionych akcji, prowizji od zakupu akcji oraz powstałej z tego tytułu straty.

Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy.

Mając powyższe na uwadze podkreślić należy również, iż organ podatkowy wydając interpretację indywidualną nie jest uprawniony do oceniania prawidłowości postępowania Domu Maklerskiego.

Odnosząc się natomiast bezpośrednio do podnoszonej przez Pana we wniosku kwestii ?zwolnienia z obowiązku uiszczania tego podatku? należy wskazać, iż ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych reguluje rozdział 7a w art. 67a-67e Ordynacji podatkowej, natomiast powstanie ewentualnej nadpłaty rozdział 9 w art. 71-80 ww. ustawy. Organem podatkowym właściwym w tym zakresie ? po złożeniu stosownego wniosku ? jest naczelnik urzędu skarbowego. Zatem przedmiotem indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie może być rozstrzygnięcie, w sprawach pozostających we właściwości rzeczowej urzędów skarbowych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.