1. Czy Wnioskodawca będący rolnikiem ryczałtowym prowadzącym dział specjalny produkcji rolnej oraz (...)

UZASADNIENIE

W dniu 25 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest rolnikiem ryczałtowym prowadzącym dział specjalny produkcji rolnej - chów drobiu rzeźnego. Jednocześnie był w 2009 r. wspólnikiem spółki cywilnej, której przedmiotem działalności było również prowadzenie działu specjalnego produkcji rolnej. Stosunek członkostwa Wnioskodawcy w spółce ustał w miesiącu lutym 2010 r. Oprócz Wnioskodawcy wspólnikami wyżej wymienionej spółki cywilnej były trzy inne osoby fizyczne, z tym, że Wnioskodawca posiadał 25,25% udziału w zyskach spółki. Przychód Wnioskodawcy z działu specjalnego produkcji rolnej w poprzednim roku podatkowym (2009) nie przekroczył limitu 1.200 tys. euro. Także przychód przypadający na Wnioskodawcę z tytułu uczestnictwa w spółce cywilnej za 2009 r. nie przekroczył limitu 1.200 tys. euro. Również suma przychodów Wnioskodawcy za 2009 r. z dwóch wyżej wymienionych źródeł - tj. z udziału w spółce cywilnej i z działu specjalnego produkcji rolnej, nie przekroczyła limitu 1.200 tys. euro. Limit 1.200 tys. euro łącznych przychodów za 2009 r. przekroczyła jednakże spółka cywilna, w związku z czym po stronie spółki powstał obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Także w przypadku jednego ze wspólników spółki cywilnej jego łączne przychody za 2009 r. z tytułu udziału w spółce cywilnej oraz z innych rodzajów działalności przekroczyły limit 1.200 tys. euro.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca będący rolnikiem ryczałtowym prowadzącym dział specjalny produkcji rolnej oraz będący wspólnikiem spółki cywilnej, którego łączny przychód z ww. źródeł za 2009 r. nie przekroczył limitu 1.200 tys. euro, jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych...
2. Czy jakikolwiek wpływ na powstanie takiego obowiązku po stronie Wnioskodawcy ma okoliczność, że do prowadzenia ksiąg rachunkowych jest zobowiązana spółka cywilna oraz jeden ze wspólników tej spółki...

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów, zwaną dalej 'księgą', z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy (...). Odrębnymi przepisami, o których mowa w ww. przepisie jest ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, ustawa ma zastosowanie w stosunku do osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. Skoro ww. przepis wymienia obok osób fizycznych jako oddzielną kategorię ?spółki cywilne osób fizycznych', oznacza to, że limit przychodu, o którym mowa w tym przepisie, należy odnosić do każdej z ww. kategorii podmiotów oddzielnie. W związku z powyższym, osiągnięcie przychodu przez spółkę cywilną w poprzednim roku obrotowym na poziomie przekraczającym limit 1.200 tys. euro będzie skutkowało obowiązkiem prowadzenia ksiąg rachunkowych wyłącznie przez tę spółkę, zaś taki obowiązek nie będzie dotyczył automatycznie wspólników tej spółki. Osoba fizyczna będzie obowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych tylko wówczas, gdy przychód przez nią osiągnięty przekroczy limit określony w art. 2 ust. 1 pkt 2) ustawy o rachunkowości, z którą to sytuację nie mamy do czynienia w opisanym stanie faktycznym.

Reasumując, podatnik osiągający przychody z dwóch źródeł: z tytułu prowadzenia działu specjalnego produkcji rolnej oraz z tytułu członkostwa w spółce cywilnej, nie jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli jego łączne przychody z ww. źródeł za ubiegły rok obrotowy nie przekroczyły limitu określonego w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) ? w art. 10 ust. 1 pkt 4 ? jako odrębne źródło przychodów wymienia działy specjalne produkcji rolnej.

Przychód z działów specjalnych produkcji rolnej, stosownie do art. 15 ww. ustawy, ustala się według zasad określonych w art. 14, jeżeli podatnik prowadzi księgi wykazujące te przychody. O zamiarze założenia ksiąg podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.

Dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej, stosownie do art. 24 ust. 4 tej ustawy, jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego. Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, o których mowa w art. 15, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, określonych w załączniku nr 2.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej może być ustalany przy zastosowaniu norm szacunkowych tylko wówczas, gdy podatnik nie prowadzi księgi przychodów i rozchodów bądź nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Wyboru sposobu ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej, tj. na podstawie ksiąg bądź norm szacunkowych, dokonuje sam podatnik. Jednakże możliwość wyboru sposobu ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej jest również ograniczona wielkością przychodów uzyskiwanych przez podatnika z tego źródła.

Stosownie do treści art. 24a ust. 1 ww. ustawy, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej ?księgą?, z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami (?). W myśl art. 24a ust. 2 pkt 2 ww. ustawy, obowiązek prowadzenia księgi dotyczy również osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg. Przy czym, użyte w niniejszym zapisie słowo księgi oznacza wyłącznie podatkową księgę przychodów i rozchodów, co wynika bezpośrednio z treści ust. 1 ww. art. 24a tej ustawy.

Zgodnie zaś z art. 24a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.), osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. Wielkość wyrażoną w euro ? stosownie do art. 3 ust. 3 ustawy o rachunkowości ? przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi indywidualnie działy specjalne produkcji rolnej. Do lutego 2010 r. był również wspólnikiem spółki cywilnej prowadzącej działy specjalne produkcji rolnej. Spółka, w związku z przekroczeniem limitu wskazanego w ustawie o rachunkowości zobowiązana była do zaprowadzenia ksiąg rachunkowych. Natomiast przychody z tytułu samodzielnie prowadzonych przez Wnioskodawcę działów specjalnych produkcji rolnej nie przekroczyły w 2009 r. kwoty 1.200 tys. euro.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku, oraz z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

Wobec powyższego, uzyskane przez spółkę cywilną przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów podlegają rozliczeniu u jej wspólników proporcjonalnie do ich udziałów w spółce. Natomiast dochód osiągnięty z tytułu udziału w spółce cywilnej, prowadzącej dział specjalny produkcji rolnej, stanowić będzie dla jej wspólnika, tj. osoby fizycznej, dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, podlegający opodatkowaniu według zasad przewidzianych dla tego źródła.

Biorąc pod uwagę całokształt przytoczonych wyżej uregulowań prawnych, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych zależy od formy prawnej jednostki, wielkości osiąganych przychodów, nie zaś od przedmiotu działalności i sposobu ustalania podstaw opodatkowania. Jeżeli zatem osoby fizyczne prowadzące działy specjalne produkcji rolnej przekroczą określone ww. przepisem kwoty, to są zobowiązane do stosowania przepisów ustawy o rachunkowości. Oznacza to w niniejszej sprawie, iż Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zaprowadzenia ksiąg rachunkowych dla indywidualnie prowadzonej działalności w sytuacji gdy obowiązek taki powstał po stronie spółki cywilnej, a przychody uzyskane przez Wnioskodawcę z tytułu indywidualnie prowadzonej działalności (działów specjalnych produkcji rolnej) nie przekroczyły kwoty określonej art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

W konsekwencji stwierdzić należy, że stanowisko Wnioskodawcy w zakresie braku obowiązku zaprowadzenia ksiąg rachunkowych dla działalności prowadzonej indywidualnie jest słuszne.

Nieprawidłowość stanowiska Wnioskodawcy wiąże się jednak z błędnym sposobem ustalania limitu decydującego o konieczności zaprowadzenia ksiąg rachunkowych. Obowiązek taki zaistnieje, wbrew stanowisku Wnioskodawcy, w sytuacji gdy przychody z indywidualnie prowadzonej działalności przekroczą określony przez ustawę o rachunkowości limit. Natomiast ustalając kwotę przychodu nie należy brać pod uwagę przychodów uzyskanych z tytułu prowadzenia działalności w innej (odrębnej) formie prawnej, w zaistniałym stanie faktycznym, przychodów uzyskanych z udziału w spółce cywilnej.

Jednocześnie informuje się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Oznacza to, że niniejsza interpretacja została wydana wyłącznie w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych wspólników spółki cywilnej. Chcąc uzyskać interpretację każda z tych osób winna osobiście lub za pomocą ustanowionego pełnomocnika zwrócić się do tut. Organu o wydanie interpretacji w indywidualnej sprawie i uiścić związaną z tym opłatę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 ? 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.