Opodatkowanie zredukowanych w 2008 r. odsetek od pożyczki hipotecznej.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zredukowanych w 2008 r. odsetek od pożyczki hipotecznej.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 27 kwietnia 2009 r. (data wpływu 9 czerwca 2009 r.) oraz pismem z dnia z dnia 29 czerwca 2009 r. (data wpływu 6 lipca 2009 r.).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 24 września 2007 r. podpisał Pan aneks do umowy ugody zawartej z bankiem. Aneks zawarty został na podstawie pakietu restrukturyzacyjnego zagrożonych niewypłacalnością dłużników. Stanowił on, iż może Pan skorzystać z promocyjnej oferty banku - ?Pakiet 2007?. Aneks zmieniał warunki umowy ugody, w ten sposób, że został Pan zobowiązany do jednorazowej spłaty zadłużenia w ciągu dwóch lat, w zamian za co bank zredukował 50% odsetek pozostałych do zapłaty. Nastąpiła zmiana wysokości odsetek od kredytu w stosunku do pierwotnej umowy ugody. Redukcja dotyczyła odsetek naliczonych ale jeszcze niewymagalnych. Termin ich płatności nie upłynął. Umowa kredytowa szczegółowo określała wysokość odsetek do końca jej trwania. Harmonogram spłat kapitału i odsetek stanowił załącznik do umowy. Zatem zredukowano odsetki przyszłe, na zasadzie zmiany warunków umowy. Przedmiotem aneksu do umowy nie były ani odsetki skapitalizowane ani karne ani też przeterminowane. Były to odsetki wynikające z wieloletniego harmonogramu spłaty kredytu.

Umowa dotyczyła pożyczki hipotecznej zabezpieczonej hipoteką na budynku mieszkalnym. Kredyt nie został zaciągnięty na potrzeby działalności gospodarczej - środki z kredytu zostały przeznaczone na potrzeby własne. Umowa zawarta została pomiędzy bankiem a osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Zaznacza Pan, iż nie prowadził i nie prowadzi działalności gospodarczej. Działalności gospodarczej nie prowadziła i prowadzi również małżonka.

Przedmiotowa nieruchomość została sprzedana, umowa zrealizowana została przez obie strony na początku 2008 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zmiana warunków umowy pożyczki pociągająca za sobą redukcję odsetek, powoduje, iż uzyskał Pan z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym...

Zdaniem Wnioskodawcy, powołując się na pismo Ministerstwa Finansów z 13 stycznia 1999 r. umorzenie odsetek jest obojętne podatkowo dla wierzyciela i dłużnika. Wskazuje Pan, iż zmiana warunków umowy, na podstawie której obydwie strony uzyskały korzyść, nie generuje faktu powstania przychodu. Redukcja odsetek nie przysporzyła Panu majątku, a jedynie spowodowała obniżenia kosztów ?zakupu? środków pieniężnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła.

W myśl art. 11 ust. 1 cyt. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie ?w szczególności? dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. jedn. Dz. U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 ze zmianami) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Samo otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe.

Odmiennie należy traktować odsetki, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, których termin płatności upłynął - jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które de facto po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

W przypadku odsetek karnych, naliczanych od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy należy rozpatrywać je w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Natomiast, jeżeli umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów - wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy

Z treści wniosku wynika, iż podpisał Pan aneks do umowy ugody zawartej z bankiem. Aneks zmieniał warunki umowy ugody, w ten sposób, że został Pan zobowiązany do jednorazowej spłaty zadłużenia w ciągu dwóch lat, w zamian za co bank zredukował 50% odsetek pozostałych do zapłaty. Nastąpiła zmiana wysokości odsetek od kredytu w stosunku do pierwotnej umowy ugody. Redukcja dotyczyła odsetek naliczonych ale jeszcze niewymagalnych. Termin ich płatności nie upłynął. Wskazuje Pan, iż zredukowano odsetki przyszłe, na zasadzie zmiany warunków umowy. Przedmiotem aneksu do umowy nie były ani odsetki skapitalizowane, ani karne, ani też przeterminowane. Były to odsetki wynikające z wieloletniego harmonogramu spłaty kredytu.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy stwierdzić należy, iż w przedstawionym stanie faktycznym umorzenie przez bank odsetek od kredytu w wyniku zawarcia ugody stanowi tylko zmianę warunków umowy kredytowej. Kwota umorzonych odsetek od kredytu bankowego nie stanowi zatem u Pana przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 ? 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.