Czy dochód uzyskany z rozliczenia transakcji wymiany walut w kantorach wymiany walut stanowi dochód (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 4 września 2008 r. (data wpływu 5 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego związanego z dochodem uzyskanym z transakcji walutowych - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 września 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego związanego z dochodem uzyskanym z transakcji walutowych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, jako osoba fizyczna zamierza dokonywać transakcji wymiany walut w kantorach wymiany walut. Żeby zmniejszyć koszty zawieranych transakcji, zamierza korzystać z wyspecjalizowanych do tego typu spekulacji kantorów zagranicznych mających bezpośredni dostęp do zagranicznych międzybankowych rynków walutowych.

Będzie to wyglądało w taki sposób, że Wnioskodawca wpłaci do ww. kantoru zagranicznego kwotę przelewem bankowym. Następnie będzie ją wymieniał w terminach przez siebie wskazanych, na wskazaną przez siebie walutę, składając zlecenia przez Internet, a następnie, także w terminie przez siebie wskazanym ? wypłaci na rachunek bankowy w Polsce kwotę, która aktualnie znajduje się na rachunku w wybranej przez niego walucie.

Wnioskodawca zaznacza, że żaden z zagranicznych kantorów, przez który ma zamiar dokonywać transakcji, nie oferuje żadnego rodzaju instrumentów pochodnych, ani papierów wartościowych. Powyższe kantory są jedynie pośrednikami w zawieraniu transakcji wymiany walut na międzybankowym rynku wymiany walutowej (z takimi bankami jak np. 'C.', 'B.', itd.) ? czyli działają identycznie jak kantory wymiany walut znajdujące się w Polsce, w których wymienia się gotówkę fizycznie ?z rąk do rąk?.

Opisana działalność jego nie będzie miała charakteru ciągłego, a będzie trwała jedynie kilka tygodni. Wnioskodawca spodziewa ruchów na rynku walutowym i w związku z tymi przewidywaniami ma zamiar dokonać kilku transakcji walutowych. Nie będzie to stanowiło źródła jego utrzymania, ale będzie jedynie okazyjnym, dodatkowym zajęciem.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy jeśli postępując tak jak wskazano powyżej, po kilku spekulacjach które Wnioskodawca zamierza wykonać okaże się, że kwota przelewana z kantoru na jego rachunek bankowy będzie wyższa niż kwota jaką pierwotnie wpłacił do kantoru, powinien odprowadzić podatek od tej nadwyżki... Jeśli tak to jaki...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on odprowadzać podatku od zysków z różnic kursowych związanych z wymianą walut. Nie ma też obowiązku składania deklaracji w sprawie osiągniętego w ten sposób zysku.

W myśl art. 17 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z zm.) zysk wynikający ze spekulacji na walutach nie jest rozumiany w ustawie jako ?przychód z kapitałów pieniężnych?. Bowiem zgodnie z tym artykułem za przychód z kapitałów pieniężnych uważa się zyskowne zbycie:

• papierów wartościowych;
• pożyczonych papierów wartościowych;
• pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających;
• udziałów w spółkach mających osobowość prawną.

Waluta, którą można nabyć w kantorze nie jest instrumentem pochodnym, gdyż nie ma takiego instrumentu podstawowego od którego zależałaby wartość waluty, nie jest też papierem wartościowym.

W związku z powyższym Wnioskodawca nie powinien tego typu działalności rozliczać w zeznaniu PIT-38 i w żadnym innym zeznaniu dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych, nie musi więc odprowadzać żadnego podatku w razie osiągnięcia z takiej działalności zysku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Standardem konstytucyjnym demokratycznego państwa prawnego wynikającym z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z zm.) jest obowiązek płacenia przez każdego podatków wynikających z ustaw ? zasada powszechności opodatkowania.

Zasada ta znajduje swój wyraz w art. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z zm.). W myśl ust. 1 tego przepisu, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Należy w tym miejscu podkreślić, na co też wielokrotnie zwracano uwagę w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej (powszechności i równości opodatkowania), a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej.

W związku z powyższym każdy rodzaj osiągniętego dochodu ? w wyjątkami wskazanymi w art. 9 ust. 1 ww. ustawy ? podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz nie można samodzielnie, dla swoich partykularnych interesów rozszerzać zastosowanie zwolnień od podatku, na obszary których nie dotyczą.

Nieprawidłowe jest zatem stanowisko, że dochód z transakcji wymiany walut nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wyszczególniono odrębne źródła przychodów:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta,
2. działalność wykonywana osobiście,
3. pozarolnicza działalność gospodarcza,
4. działy specjalne produkcji rolnej,
5. nieruchomości lub ich części,
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą,
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c),
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   
   
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   4. innych rzeczy,
   
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany,
   
   
9. inne źródła.

Podział ten ma istotny wpływ na ustalenie podstawy opodatkowania, na sposób opodatkowania i wysokość podatku oraz na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że nie prowadzi Pan pozarolniczej działalności gospodarczej, dochód uzyskany z rozliczenia transakcji wymiany walut, będzie dochodem jedynie z okazjonalnego i dodatkowego zajęcia. Przy czym przy powyższych transakcjach o charakterze spekulacyjnym (dotyczących różnicy w cenach walut) będzie Pan korzystał z usług wyspecjalizowanych do tego typu transakcji kantorów zagranicznych mających dostęp do zagranicznych międzybankowych rynków walutowych.

Skoro planowana przez Pana działalność zarobkowa nie będzie miała charakteru zorganizowanego i ciągłego (o którym mowa w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), to przychód z tego tytułu nie powinien być kwalifikowany jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 omawianej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Przez pochodne instrumenty finansowe, zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 cyt. ustawy, rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 z zm.).

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, do pochodnych instrumentów finansowych należy zaliczyć te instrumenty finansowe, które nie są papierami wartościowymi, czyli między innymi: finansowe kontrakty terminowe oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie, umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy na stopy procentowe, swapy walutowe.

Stosownie do art. 2 pkt 18 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z zm.) przez instrumenty pochodne - rozumie się prawa majątkowe, których cena rynkowa zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz inne prawa majątkowe, których cena rynkowa bezpośrednio lub pośrednio zależy od kształtowania się ceny rynkowej walut obcych lub od zmiany wysokości stóp procentowych.

W opisie stanu faktycznego wskazał Pan, że kantory za pośrednictwem których będzie Pan dokonywał transakcji walutowych są pośrednikami w zawarciu transakcji na międzybankowym rynku wymiany walut. Zatem, jeżeli na tym rynku zawiera Pan finansowe kontrakty terminowe lub inne transakcje zaliczone według ww. definicji do pochodnych instrumentów finansowych, to przychody uzyskane z tego tytułu należy zakwalifikować jako przychody z kapitałów pieniężnych.

Sposób opodatkowania tychże przychodów jest uregulowany przez art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym od dochodów uzyskanych, między innymi z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Przepisy art. 30b ust. 1 ustawy:

• stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z takiej umowy albo niezapłacenie podatku zgodnie z tymi umowami jest możliwe pod warunkiem posiadania przez podatnika certyfikatu rezydencji (art. 30b ust. 3 ustawy);
• nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonaniu działalności gospodarczej (art. 30b ust. 4 ustawy).

Zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochodów o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c.

Stosownie do art. 30b ust. 6 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1, wykazać m. in. dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających i obliczyć należny podatek dochodowy.

Na mocy przepisu art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy osiągający przychody z kapitałów pieniężnych zobowiązani są do złożenia w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym zeznania o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty).

Wzór zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (PIT - 38) określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 sierpnia 2007 r. w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. Nr 148, poz. 1044).

Natomiast jeżeli - jak Pan wskazał we wniosku - działanie kantorów zagranicznych pośredniczących w transakcjach wymiany walut będzie rzeczywiście identyczne jak kantorów wymiany walut znajdujących się w Polsce, w których wymienia się gotówkę fizycznie ?z rąk do rąk?, uzyskany z tego tytułu przychód należy zakwalifikować do kategorii tzw. przychodu z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Co do prawnopodatkowej kwalifikacji użytych w powyższym artykule stwierdzeń, po pierwsze słowo ?w szczególności? każe zawarte w tym przepisie wyliczenie traktować jako wyliczenie przykładowe (katalog otwarty innych źródeł), a po drugie na poparcie tego założenia należy odwołać się do reguły ogólnej określonej w art. 9 ust. 1 wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem ściśle określonych.

Z tych wszystkich względów należy przyjąć, że źródłami przychodu, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy, mogą być także przychody z innych źródeł niż określonych w art. 20 ust. 1 ustawy np. z tytułu wymiany walut obcych w kantorach wymiany walut lub bankach.

Dochody z tego źródła opodatkowane są zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wg którego podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 28 ? 30, art. 30a ? 30d oraz 44 ust. 4, pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali. Dochody te podlegają wykazaniu w rocznym zeznaniu podatkowym.

Reasumując, jeżeli dokonywane przez Pana ? opisane we wniosku transakcje ? nie dotyczą pochodnych instrumentów finansowych, to przychód z tego tytułu, jako przychód z innych źródeł podlega opodatkowaniu wg skali podatkowej.

Dodatkowo wskazać należy, że w przypadku uzyskiwania dochodów z zagranicy, zastosowanie mogą znajdować odpowiednie zapisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Referencje

IPPB2/415-609/09-4/MG, interpretacja indywidualna