1. Czy należy ustalić przychód twórcy i opodatkować wartość egzemplarzy autorskich podatkiem dochodowym?2. (...)

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania egzemplarzy autorskich.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wydawnictwo ? działalność gospodarcza osoby fizycznej, zawiera z autorami lub agencjami literackimi (również zagranicznymi), będącymi właścicielami praw autorskich, umowy wydawnicze. W umowach tych zawarty jest zapis o obowiązku przekazywania autorowi lub przekazującemu prawa autorskie kilku egzemplarzy wydanej książki, tzw. ?egzemplarzy autorskich?. Egzemplarze autorskie przekazywane są niezwłocznie po ukazaniu się książki, jako dokument realizacji zawartej umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy należy ustalić przychód twórcy i opodatkować wartość egzemplarzy autorskich podatkiem dochodowym...
2. W jaki sposób ustalić wartość przekazanych egzemplarzy autorskich...
3. Jak ustalić podatek dochodowy od osób zagranicznych (fizycznych i prawnych) z tytułu przekazania egzemplarzy autorskich...

Zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek przekazywania egzemplarzy autorskich wynika z istoty praw autorskich na podstawie art. 63 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepis ten stanowi, że jeżeli umowa obejmuje sporządzenie egzemplarzy przeznaczonych do udostępnienia publiczności, twórcy należą się egzemplarze autorskie w liczbie określonej w umowie. Egzemplarze te stanowią dowód wykonania umowy, są niezbędne autorowi do nadzoru nad przestrzeganiem jego autorskich praw osobistych oraz pomocnicze przy weryfikacji i korektach kolejnych wydań.

Przekazywane egzemplarze autorskie traktuje Pan jako prawa majątkowe przysługujące twórcy. Uważa Pan, że nie dochodzi do powstania dochodu, a wyłącznie do zrealizowania jego prawa majątkowego. W związku z tym, nie ustala Pan z tego tytułu przychodu i podatku dochodowego twórcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 2a ww. ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog zwolnień przedmiotowych określony w art. 21 ww. ustawy nie zawiera zwolnienia od podatku dochodów osiąganych przez autorów z tytułu otrzymanych od wydawnictwa egzemplarzy autorskich. Dlatego też dochód uzyskany przez podatnika z tego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wśród źródeł przychodów w pkt 7 wymienia ? kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c). Za przychód z praw majątkowych, zgodnie z art. 18 tej ustawy, uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Stosownie do postanowień art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (art. 11 ust. 2 ww. ustawy).

Ponadto na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami ? koszty uzyskania niektórych przychodów określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Odrębne przepisy, o których mowa w powołanym przepisie, zawiera ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.).

Na podstawie art. 63 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli umowa obejmuje sporządzenie egzemplarzy przeznaczonych do udostępnienia publiczności, twórcy należą się egzemplarze autorskie w liczbie określonej w umowie. Przepis ten stanowi zatem o prawie twórcy do egzemplarzy autorskich, o ile zawarta przez twórcę z kontrahentem umowa obejmuje sporządzenie egzemplarzy przeznaczonych do udostępnienia publiczności.

Egzemplarze autorskie nie są wliczane do nakładu i nie mogą również być brane pod uwagę przy obliczaniu wynagrodzenia autorskiego w tych przypadkach, gdy jest ono związane z liczbą egzemplarzy dzieła. Niezależnie jednak od tego, że egzemplarzy autorskich nie zalicza się do nakładu utworu, ani nie stanowią podstawy obliczenia wynagrodzenia autora, to ich wartość stanowi, z uwagi na brak wyłączenia z opodatkowania, przychód autora z tytułu praw autorskich i praw pokrewnych. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż dochód z tego tytułu w sposób bezpośredni wiąże się z honorarium twórcy za wydanie dzieła.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, osoby dokonujące wypłaty przychodów z praw majątkowych (w tym z praw autorskich) obowiązane są ? jako płatnicy do poboru zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W myśl natomiast art. 41 ust. 2a ww. ustawy, płatnicy nie są obowiązani do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od należności, o których mowa w art. 29, pod warunkiem udokumentowania miejsca zamieszkania podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, prowadzącego działalność gospodarczą poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład, uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji oraz uzyskania pisemnego oświadczenia, że należności te związane są z działalnością tego zakładu; przepis art. 42 ust. 6 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 42 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa:

1. w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika ? imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-11),
2. w art. 3 ust. 2a, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi w sprawach opodatkowania osób zagranicznych ? imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru, również gdy płatnik w roku podatkowym sporządzał i przekazywał informacje w trybie przewidzianym w ust. 4 (IFT-1/IFT-1R).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż zawiera Pan z autorami lub agencjami literackimi (również zagranicznymi), będącymi właścicielami praw autorskich, umowy wydawnicze, z których wynika obowiązek przekazywania autorowi lub przekazującemu prawa autorskie kilku egzemplarzy autorskich wydanej książki.

Przekazanie egzemplarzy autorskich jest formą dodatkowego wynagrodzenia twórcy, niezależnie od wypłaconego honorarium, a prawo do tych egzemplarzy ma charakter prawa majątkowego. Tym samym, skoro prawo autorskie dla osoby fizycznej, jako prawo majątkowe określone w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi źródło przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 7 tej ustawy, to dochody uzyskane z tego tytułu podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wartość przekazanych autorowi, będącemu osobą fizyczną, egzemplarzy autorskich, stanowi jego przychód, którego wartość należy obliczyć przy zastosowaniu zasad określonych w art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku. Ponadto do przychodów z omawianego tytułu, co do zasady, mają zastosowanie koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy. Przychód z praw autorskich (w tym z tytułu otrzymanych egzemplarzy autorskich) dla osoby fizycznej ? mającej miejsce zamieszkania na terytorium RP, płatnik wykazuje w rocznej informacji PIT-11.

W sytuacji, gdy autorem jest fizyczna osoba zagraniczna, to zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek dochodowy od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 6-9 oraz z odsetek, z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu, oraz za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) ? pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.

Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji (art. 29 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Stosownie do art. 41 ust. 4 ww. ustawy, płatnicy są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4, 4a, 5 i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5. Terminy wpłat podatku i obowiązki informacyjne reguluje art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast w przypadku, gdy właścicielem praw autorskich jest osoba prawna, to zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm.), podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 (podatnicy, nie mający na terytorium RP siedziby lub zarządu), przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), ustala się w wysokości 20% przychodów.

Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska ? art. 21 ust. 2 cytowanej ustawy.

W myśl natomiast art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Zatem, w przypadku wypłat przez płatników należności z ww. tytułów na rzecz osób określonych w art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych stanowi osiągnięty przez podatnika przychód, który podlega opodatkowaniu w momencie faktycznej wypłaty go przez płatnika na rzecz podatnika (właściciela praw autorskich).

Jednakże w celu prawidłowego rozpatrzenia zagadnienia zawartego w pytaniu trzecim wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, niezbędne jest wskazanie konkretnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mających zastosowanie w niniejszej sprawie, których wykładnią jest Pan zainteresowany. Bez wskazania miejsca rezydencji podatkowej podmiotu otrzymującego należność z tytułu praw autorskich organ podatkowy nie jest w stanie określić skutków podatkowych związanych z wypłatą nierezydentowi tychże należności.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej ? powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.