1. Czy odszkodowanie wypłacone zwolnionemu pracownikowi za naruszenie Gwarancji Zatrudnienia odpowiada (...)

1. Czy odszkodowanie wypłacone zwolnionemu pracownikowi za naruszenie Gwarancji Zatrudnienia odpowiada dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b i jako takie podlega opodatkowaniu?
2. Czy odsetki za nieterminowe wypłacenie odszkodowania, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14 b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 29 listopada 2007 roku (data wpływu 3 grudnia 2007 roku) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia z opodatkowania odszkodowania przyznanego na podstawie wyroku sądowego oraz wypłaconych odsetek - jest prawidłowe.

Porady prawne


UZASADNIENIE


W dniu 3 grudnia 2007 roku został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zastosowania zwolnienia z opodatkowania odszkodowania przyznanego na podstawie wyroku sądowego oraz wypłaconych z tego tytułu odsetek .


W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


Dnia 30 grudnia 2004 roku między Związkami Zawodowymi działającymi w Spółkach wchodzących w skład skonsolidowanej Grupy ?B.?, a spółkami z tej grupy została podpisana Umowa Społeczna dotycząca zabezpieczenia praw i interesów pracowniczych w procesie konsolidacji i restrukturyzacji spółek tworzących Grupę ?B.?

Jednym z istotnych postanowień umowy była Gwarancja Zatrudnienia na okres 120 miesięcy, począwszy od dnia wejścia w życie Umowy Społecznej. W przypadku naruszenia tej gwarancji, zgodnie z art. 16 Umowy pracodawca zobowiązany jest wypłacić Pracownikowi odszkodowanie w wysokości stanowiącej iloczyn miesięcy kalendarzowych pozostałych do końca Okresu Gwarancyjnego /liczonego od dnia rozwiązania umowy o pracę/ oraz wynagrodzenia miesięcznego pracownika ustalonego na dzień rozwiązania stosunku pracy według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu jak za urlop wypoczynkowy.

W dniu 26 kwietnia 2006 roku pracodawca rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia. Wskutek odwołania pracownika do Sądu Pracy, Sąd uznał rozwiązanie umowy za niezgodnie z prawem i zasądził na rzecz pracownika odszkodowanie na podstawie art. 56 Kodeksu pracy, które wypłacono w całości, bez potrącania podatku.

Pracownik dodatkowo zażądał od pracodawcy wypłaty odszkodowania z Umowy Społecznej z tytułu naruszenia Gwarancji Zatrudnienia.

Na skutek braku porozumienia z Pracodawcą zwolniony pracownik złożył pozew do Sądu, domagając się zasądzenia od pracodawcy kwoty 217.869,06 zł stanowiącej równowartość odszkodowania za złamanie Gwarancji Zatrudnienia. Prawomocnym wyrokiem Sądu zasądzono na rzecz pracownika wymienioną kwotę wraz z odsetkami.

Zasądzone odszkodowanie zostało przekazane na konto zwolnionego pracownika, po potrąceniu podatku dochodowego od osób fizycznych. Pracownik zażądał wypłaty potrąconego podatku argumentując, iż potrącenie było sprzeczne z art. 21 ust. 1 pkt 3 b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na zasadność swoich twierdzeń przedstawił kserokopię Postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Elblągu znak: PD 3/145-25/07 w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zwolnienia z opodatkowania odszkodowania zasądzonego wyrokiem, uznającego stanowisko strony za prawidłowe.

W chwili obecnej sporna należność /kwota potrąconego podatku/ została ściągnięta wskutek wszczętego przez Komornika, na wniosek pracownika, postępowania egzekucyjnego.

Obok odszkodowania wypłaconego zwolnionemu pracownikowi, wypłacone mu zostały również odsetki za zwłokę w kwocie 25.192,20 zł /zgodnie z wyrokiem Sądu/. Wypłacona kwota odsetek nie została opodatkowana zgodnie z art. 21. ust. 1 pkt 95 ustawy.


W związku z powyższym zadano następujące pytania.


  1. Czy odszkodowanie wypłacone zwolnionemu pracownikowi za naruszenie Gwarancji Zatrudnienia odpowiada dyspozycji art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b i jako takie podlega opodatkowaniu...
  2. Czy odsetki za nieterminowe wypłacenie odszkodowania, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych...


Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone świadczenie podlega opodatkowaniu. Zakładając, iż zasądzona podatnikowi /zwolnionemu pracownikowi/ należność ma charakter odszkodowania, właściwym jest zaklasyfikowanie jej /stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b/ jako korzyść, którą podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, a co za tym idzie opodatkowane na zasadach ogólnych.

Zgodnie z przywołanym wyżej artykułem, wolne od podatku są odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono.

Jedyną szkodą, jaką wyrządził podatnikowi pracodawca było rozwiązanie umowy o pracę, a w konsekwencji złamanie Gwarancji Zatrudnienia. Następstwem złamania tych gwarancji było wypłacenie odszkodowania zgodnie z postanowieniami Umowy Społecznej, tj. w wysokości stanowiącej iloczyn miesięcy kalendarzowych pozostałych do końca okresu gwarancyjnego oraz wynagrodzenia miesięcznego pracownika, liczonego według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu jak za urlop wypoczynkowy.

Zakładając, iż pracodawca nie zdecydowałby się na rozstanie z pracownikiem wbrew postanowieniom Umowy Społecznej /nie wyrządziłby mu szkody/, Pracownik skonsumowałby zasądzone świadczenie /tj. korzyść/ na przestrzeni 8 lat i 6 miesięcy. Dokonywane w takiej sytuacji wypłaty stanowiłyby wynagrodzenie za pracę, wypłacane miesięcznie, po uwzględnieniu stosownych potrąceń tj. składek na ubezpieczenie oraz podatku dochodowego.

Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych strat /damnum emergens/ i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku /lucrum cessans/.

Zdaniem Wnioskodawcy pierwsze z nich stanowi równowartość poniesionej szkody, ma zrekompensować jej powstanie. Opodatkowanie przysługującego poszkodowanemu świadczenia, nie pozwalałoby na pełne pokrycie powstałego w jego majątku uszczerbku, tym samym uniemożliwiałoby osiągnięcie wspomnianego celu. Zastosowanie zwolnienia od podatku w tej kategorii odszkodowań jest słuszne i zgodne z oczekiwaniami społecznymi.

Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w przypadku lucrum cessans. Jest to zysk, którego rzekomo poszkodowany podatnik nie osiągnął. Jednak w sytuacji gdyby uzyskał go w normalnych warunkach, podlegałby on opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Wolne od opodatkowania są bez wątpienia odszkodowania stanowiące damnum emergens.

Zwolnienie od podatku dochodowego odszkodowania za utraconą korzyść /lucrum cessans/ przyniosłoby podatnikowi nieuzasadnioną premię i stawiałoby go w lepszej sytuacji od podatnika, który korzyść tę osiągnął w normalnych warunkach.

Zdaniem Wnioskodawcy, o ile zasądzone świadczenie ma charakter odszkodowania, należy przyjąć, iż jest to korzyść, którą podatnik osiągnąłby gdyby Wnioskodawca nie naruszył Gwarancji Zatrudnienia. Miałoby wtedy ono charakter wynagrodzenia za pracę, byłoby opodatkowane i oskładkowane.

W kwestii opodatkowania wypłaconych zwolnionemu pracownikowi odsetek za nieterminową wypłatę odszkodowania, Wnioskodawca przyjął, iż jest to świadczenie, którego źródłem jest stosunek pracy i jako takie podlegają zwolnieniu zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52 a i 52 c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast w przepisie art. 10 ust. 1 wymienionej ustawy został zawarty katalog źródeł przychodów, w którym w pkt 1 wymieniono m.in.: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego pracownik otrzymał, na mocy wyroku sądowego, odszkodowanie z tytułu naruszenia Gwarancji Zatrudnienia. Świadczenie pieniężne ustalone zostało na podstawie Umowy Społecznej , zawartej pomiędzy Związkami Zawodowymi i Spółką.

Umowa Społeczna, której integralną częścią jest Gwarancja Zatrudnienia, dotyczy zabezpieczenia praw i interesów pracowniczych w procesie konsolidacji i restrukturyzacji spółek tworzących Grupę ? ?B.?. Umowa Społeczna jest źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) i kształtuje nową treść indywidualnych stosunków pracy, z których pracownicy mogą wywodzić ewentualne roszczenia.

Wypłacone pracownikowi świadczenie, jako związane ze stosunkiem pracy, należy zatem zakwalifikować do przychodów określonych w przepisie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ze zwolnienia korzystają tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że zasądzone należności z tytułu naruszenia Gwarancji Zatrudnienia stanowią wypłatę pieniężną mającą swe źródło w stosunku pracy, której podstawą prawną są postanowienia Umowy Społecznej nie posiadającej rangi ustawy, zatem nie są odszkodowaniem zwolnionym na podstawie tego przepisu.


Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 b) ustawy zwalnia się z opodatkowania inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:


  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.


Wprawdzie w przedmiotowej sprawie należności zostały przyznane wyrokiem sądowym, jednakże nie wszystkie należności przyznane wyrokiem sądowym korzystają ze zwolnienia.

Otrzymane przez pracownika odszkodowanie należy rozpatrywać w kontekście wyłączenia jakie ustawodawca zawarł w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy. W podanym przepisie ustawodawca zawarł regulację, mocą której nie korzystają ze zwolnienia od opodatkowania odszkodowania dotyczące korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W przedstawionym stanie faktycznym, szkodą była utrata spodziewanych zarobków spowodowana wypowiedzeniem umowy o pracę przed upływem okresu gwarancyjnego określonego w Umowie Społecznej. Zatem wypłacone pracownikowi odszkodowanie dotyczy korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć (w postaci wynagrodzenia za pracę), w przypadku gdyby nie został zwolniony przez pracodawcę przed upływem okresu zawartego w Gwarancji Zatrudnienia.

W związku z powyższym wypłacone pracownikowi odszkodowanie nie będzie korzystało ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 b, i tym samym dochód z tego tytułu będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W zakresie odpowiedzi na pytanie drugie należy wskazać, iż na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 wymienionej ustawy. Zatem odsetki od nieterminowej wypłaty odszkodowania wypłaconego z tytułu naruszenia Gwarancji Zatrudnienia, stanowią wypłatę pieniężną mającą swe źródło w stosunku pracy i korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy.


Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.


Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14 b § 4 Ordynacji podatkowej).


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika