1. Czy podatnik prawidłowo zaliczył do przychodów i kosztów VI 2008 r. sprzedaż wierzytelności (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2008 r. (data wpływu 15 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów transakcji zbycia wierzytelności własnych oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości netto sprzedanych wierzytelności własnych ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 25 lutego 2009 r. (data wpływu 27 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów transakcji zbycia wierzytelności własnych oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości netto sprzedanych wierzytelności własnych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pan samodzielnie działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych na zlecenie. Powyższe usługi budowlane, to przede wszystkim wykonywanie tynków w budynkach mieszkalnych. Przedmiotowe usługi wykonuje Pan zatrudniając pracowników na umowę o pracę lub też zlecając podwykonawstwo firmom budowlanym. Strona, jako podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych w roku podatkowym 2008 jest zobowiązana do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W zakresie podatku od towarów i usług strona jest podatnikiem VAT czynnym zobowiązanym do składania miesięcznych deklaracji dla podatku od towarów i usług.

W dniu 16 czerwca 2008 r. sprzedał Pan spółce z ograniczoną odpowiedzialnością poniżej wymienione wierzytelności własne w kwocie ogółem 18.713 zł 75 gr (osiemnaście tysięcy siedemset trzynaście złotych siedemdziesiąt pięć groszy), tj:

1. wierzytelność w kwocie brutto 10.173 zł 75 gr (dziesięć tysięcy sto siedemdziesiąt trzy złote siedemdziesiąt pięć groszy) za wykonane spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. usługi budowlane,
2. wierzytelność w kwocie 8.540 zł (osiem tysięcy pięćset czterdzieści złotych) z tytułu sprzedaży samochodu osobowego przedsiębiorcy prowadzącemu samodzielnie działalność gospodarczą.

Nabywca ww. wierzytelności, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością także jest podatnikiem VAT czynnym. Sprzedaż ww. wierzytelności została udokumentowana umowami cywilno-prawnymi oraz fakturami VAT i zaewidencjonowana została przez Pana w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w następujący sposób. Wykazał Pan w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w dniu 16 czerwca 2008 r z tytułu sprzedaży wierzytelności przychód w kwocie ogółem 18.713 zł 75 gr, a dokumentem potwierdzającym uzyskanie przedmiotowych przychodów było zestawienie (dowód wewnętrzny) wraz dołączonymi do dowodu umowami cywilno-prawnymi dotyczącymi sprzedaży ww. wierzytelności.

Następnie sprzedaż wierzytelności została udokumentowana przez Pana fakturami VAT, które zostały wykazane przez stronę wyłącznie w ewidencji prowadzonej dla celów podatku od towarów i usług za miesiąc czerwiec 2008 r., a podatek należny w kwocie 3.375 zł został wykazany w deklaracji dla podatku od towarów i usług (VAT-7) za miesiąc czerwiec 2008 r. oraz wpłacany na rachunek bankowy urzędu skarbowego.

W dniu 22 września 2008 r. wniósł Pan wniosek o wydanie przez Ministra Finansów interpretacji indywidualnej w sprawie ustalenia, czy sprzedaż opisanych powyżej wierzytelności własnych podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W dniu 27 listopada 2008 r. Minister Finansów interpretacją indywidualną nr ITPP1/443-830/08/DM ustalił, iż błędnie interpretuje Pan przepisy prawa podatkowego oraz ustalił, iż sprzedaż ww. wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Nie zgodził się Pan z niniejszą interpretacją oraz wezwał Ministra Finansów do jej zmiany. Mając jednak na względzie ostrożność procesową oraz nie chcąc narażać na ewentualną szkodę spółki z o.o. (nabywcę powyższych wierzytelności) wystawił Pan w dniu 2 grudnia 2008 r. faktury VAT korygujące do faktur VAT z dnia 16 czerwca 2008 r. dokumentujących sprzedaż wierzytelności. Dokonał Pan korekty podatku naliczonego za miesiąc czerwiec 2008 r. na kwotę 3.375 zł.

Uzyskał Pan jednocześnie w dniu 2 grudnia 2008 r. od nabywcy wierzytelności (tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.) poniżej wymienione faktury VAT, dokumentujące wykonania przez ww. spółkę usług w zakresie nabycia w dniu 16 czerwca 2008 r. od Pana wierzytelności własnych, a mianowicie:

• fakturę VAT , wartość brutto 8.540 zł, podatek należny 1.540 zł, faktura niniejsza dokumentuje sprzedaż wierzytelności własnej przez Pana tj: sprzedaż samochodu osobowego dla osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność gospodarczą,
• faktura VAT, wartość sprzedaży brutto 10.173 zł 75 gr, podatek należny 1.834 zł 14 gr, faktura niniejsza dokumentuje sprzedaż wierzytelności własnej przez Pana tj: sprzedaż usług budowlanych na rzecz spółki z o.o.

Przedmiotowe faktury VAT zostały przez Pana ujęte w rejestrze prowadzonym dla celów podatku od towarów i usług za miesiąc grudzień 2008 r., a o wartość podatku wyszczególnionego na ww. fakturach VAT w kwocie łącznej 3.375 zł pomniejszył Pan podatek należny za miesiąc grudzień 2008 r.

Dodatkowo przedmiotowe faktury VAT dokumentujące usługę nabycia wierzytelności zostały ujęte w podatkowej księdze przychodów oraz uznane w kwocie łącznej 15.339 zł 14 gr za koszt uzyskania przychodu roku podatkowego 2008 r.

W uzupełnieniu do wniosku wskazał Pan, iż sprzedając wierzytelności własne wspólnie z nabywcą, tj. spółką z ograniczoną odpowiedzialnością ustalono, że powyższe usługi zostaną dokonane po koszcie własnym, bez ustalania jakiegokolwiek dodatkowego wynagrodzenia z tytułu przeprowadzenia niniejszej transakcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowo postanowił Pan, iż w miesiącu czerwcu 2008 r. w związku ze sprzedażą opisanych powyżej wierzytelności własnych winien zaewidencjonować pod datą 16 czerwca 2008 r. w kolumnie 7 w podatkowej księdze przychodów i rozchodów na podstawie dokumentów własnych przychód w kwocie łącznej 18.173 zł 75 gr (osiemnaście tysięcy sto siedemdziesiąt trzy złote siedemdziesiąt pięć groszy) oraz uznał, iż z powodu sprzedaży jest zobowiązany także pod datą 16 czerwca 2008 r. zaewidencjonować w kolumnie 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów jako koszt uzyskania przychodu wartość brutto sprzedanych wierzytelności własnych na w kwocie 18.173 zł 75 gr (osiemnaście tysięcy sto siedemdziesiąt trzy złote siedemdziesiąt pięć groszy), dokumentując powyższy wydatek umowami dotyczącymi sprzedaży w/wym. wierzytelności ...
2. Czy ma Pan prawo w miesiącu grudniu 2008 r. zaewidencjonować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz uznać za koszt uzyskania roku podatkowego 2008 r. wydatki na łączną kwotę 15.339 zł 14 gr z tytułu wykonania przez spółkę z o.o. (nabywcy wierzytelności) wykonania w dniu 16 czerwca 2008 r. usługi w zakresie nabycia wierzytelności własnych...

Zdaniem Wnioskodawcy przyjmując za podstawę zasadę, iż sprzedaż wierzytelności własnych przez Pana jako przedsiębiorcę nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy uznać, iż nie spoczywał na Panu obowiązek zaewidencjonowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów pod datą 16 czerwca 2008 r. w kolumnie 7 przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w kwocie łącznej 18.173 zł 75 gr, a w kolumnie 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów kosztu uzyskania sprzedanych w dniu 16 czerwca 2008 r. wierzytelności własnych na kwotę 18.173 zł 75 gr.

Z uwagi też na powyższe jest Pan zobowiązany do korekty błędnych zapisów dotyczących przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, gdyż przedmiotowej sprzedaży wierzytelności nie można uznać za przychód z działalności gospodarczej, o którym to przychodzie mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponieważ nie występuje przychód, nie ma Pan prawa zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wartości zbywanych wierzytelności co skutkuje, iż jest Pan zobowiązany do korekty zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w tym zakresie.

W dniu 16 czerwca 2008 r. została zawarta pomiędzy podatnikiem a spółką z ograniczoną odpowiedzialnością skuteczna umowa o nabyciu Pana wierzytelności własnych, w ramach której to umowy zostały wykonane przez ww. spółkę usługi w zakresie nabycia wierzytelności, które to usługi zostały udokumentowane przez powyższą spółkę fakturami VAT, doręczonymi Panu w dniu 2 grudnia 2008 r. Mając powyższe za podstawę należy uznać, iż usługi nabycia wierzytelności w łącznej kwocie netto 15.339 zł 14 gr ma Pan prawo zaliczyć w miesiącu grudniu 2008 r. do kosztów uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zasadą wymienioną w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z zm.) za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Przedsiębiorca zobowiązany jest więc wykazać przychód już po dokonaniu sprzedaży, nawet w sytuacji, gdy nie uzyskał jeszcze faktycznie pieniędzy.

Jednym ze sposobów odzyskiwania przez przedsiębiorcę swoich należności w przypadku trudności z uzyskaniem zapłaty jest sprzedaż wierzytelności.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 34 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio na podstawie art. 14 została zarachowana jako przychód należny.

W tym przypadku do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć można straty z odpłatnego zbycia wierzytelności, o ile wcześniej wierzytelność ta zaliczona została do przychodów z działalności gospodarczej.

W związku z powyższymi ustaleniami, sprzedaż wierzytelności własnych można rozpatrywać pod kątem możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty ? w przypadku gdyby kwota uzyskana ze sprzedaży wierzytelności była niższa od wartości zaliczonej uprzednio do przychodów jako przychód należny.

W przypadku uzyskania kwoty ze sprzedaży własnej wierzytelności, zaliczonej uprzednio do przychodów należnych, kwoty tej nie zalicza się już powtórnie do przychodów.

Nie uwzględnia się też w kosztach uzyskania przychodów wartości sprzedanej wierzytelności.

W opisanej we wniosku sytuacji, sprzedaży wierzytelności (nabycia przez spółkę z o.o.) dokonano w kwocie nominalnej, po koszcie własnym, bez ustalania jakiegokolwiek dodatkowego wynagrodzenia z tytułu przeprowadzenia niniejszej transakcji. Kwota ta odpowiada wartości brutto sprzedanej wierzytelności.

Nieprawidłowym więc było, zaliczenie do przychodów czerwca 2008 r. przychodu ze sprzedaży wierzytelności własnych w kwocie brutto oraz zaliczenie jednocześnie do kosztów uzyskania przychodów tej samej kwoty.

Brak jest również podstaw do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów miesiąca grudnia 2008 r., kwoty netto 15.339 zł 14 gr z tytułu wykonania przez spółkę z o.o. usługi nabycia wierzytelności. Wydatek taki nie został przez Wnioskodawcę poniesiony, nie stanowi również straty ze sprzedaży wierzytelności.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej ? powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.