Czy spadkobierca zobowiązany jest do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu przeniesienia (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 27 stycznia 2010 r. (data wpływu 1 lutego 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku, obciążonej długiem spadkowym - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia nieruchomości nabytej w drodze spadku, obciążonej długiem spadkowym.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 30 grudnia 2009 r. podpisała Pani umowę przeniesienia własności lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość, celem zwolnienia z długu spadkowego. Własność powyższego lokalu nabyła Pani w drodze dziedziczenia testamentowego po swojej babci, która zmarła w dniu 10 listopada 2008 r. W dniu 23 stycznia 2009 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o nabyciu spadku. W dniu 19 września 2008 r. spadkodawczyni zawarła przedwstępną umowę sprzedaży ww. nieruchomości na rzecz osoby trzeciej oraz pokwitowała przyjęcie gotówki stanowiącej równowartość nieruchomości. W październiku 2009 r. jako jedyna spadkobierczyni otrzymała Pani pozew do sądu o zwrot pieniędzy, które jej babcia przyjęła w dniu 19 września 2008 r. od nabywcy nieruchomości. Fakt zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży przez spadkodawczynię oraz przekazania na jej rzecz pieniędzy, Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków złożonych w trakcie prowadzonego postępowania. Sąd mając na uwadze trudną sytuację majątkową Pani, wezwał strony postępowania do ugody, której celem miało być zwolnienie Jej z długu spadkowego i wycofanie pozwu. Warunkiem ugody było przeniesienie własności lokalu mieszkalnego na rzecz powoda. W dniu 30 grudnia 2009 r. miało miejsce przeniesienie własności przedmiotowej nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w sytuacji opisanej we wniosku Pani jako spadkobierca zobowiązana jest do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu przeniesienia własności nieruchomości na rzecz osoby trzeciej...
2. Czy czynność ?datio in solutum? skoro jest zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych jest obciążona podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawartymi w rozdziale drugim tej ustawy nie osiągnęła żadnego z wymienionych przychodów. Uważa Pani, iż przeniesienie własności nieruchomości celem spłaty długu spadkowego nie jest ujęte w źródłach przychodów wymienionych w rozdziale drugim ww. ustawy, które podlegają opodatkowaniu. Podkreśla Pani, iż zarówno Sąd jak i adwokat w trakcie toczącej się sprawy sądowej stwierdzili, że przeniesienie własności nie jest opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W ich ocenie przeniesienie własności nieruchomości celem zwolnienia z długu spadkowego czyli ?datio in solutum? jest zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym nie może być ?datio in solutum? obciążone podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychyla się Pani do ich stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

• nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
• prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zatem istotne znaczenie ma data nabycia przedmiotowej nieruchomości i forma prawna jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 10 listopada 2008 r. zmarła Pani babcia. Natomiast w dniu 23 stycznia 2009 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o nabyciu przez Panią spadku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia ?spadek?, dlatego też w tym zakresie należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

W myśl przepisu art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Stosownie do art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast w myśl art. 925 Kodeksu spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, iż dniem nabycia przez wnioskodawcę spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast sąd postanowieniem stwierdza jedynie fakt nabycia spadku przez spadkobiercę.

Biorąc powyższe pod uwagę za datę nabycia nieruchomości przyjąć należy datę nabycia spadku, którą jest data śmierci babci, tj. 10 listopada 2008 r. Dokonując zatem oceny skutków prawnych przedstawionego w sprawie stanu faktycznego należy odnieść się do przepisów określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) do przychodu (dochodu) uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy zmienianej w art. 1, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

Z treści wniosku wynika, iż w październiku 2009 r. jako jedyna spadkobierczyni otrzymała Pani pozew do sądu o zwrot pieniędzy, które spadkodawczyni przyjęła w dniu 19 września 2008 r. od nabywcy nieruchomości w związku z zawartą przez Nią umową przedwstępną. W wyniku przeprowadzonego postępowania sądowego zawarła Pani ugodę, na podstawie której w dniu 30 grudnia 2009 r. miało miejsce przeniesienie przez Panią własności przedmiotowej nieruchomości na rzecz powoda w zamian za zwolnienie z długu spadkowego.

Z powołanego uprzednio przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż skutki podatkowe w postaci powstania przychodu dotyczą tych czynności cywilnoprawnych, które powodują zbycie, czyli przeniesienie własności określonych rzeczy i praw majątkowych, przy czym zbycie to nie może nastąpić tytułem darmym. Zbycie to może nastąpić m.in. w formie umowy sprzedaży. Tym samym sprzedaż (przeniesienie własności) lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość nabytego w drodze spadku, w stosunku do którego roszczenie posiadają osoby trzecie, stanowi źródło przychodu, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli została dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie.

Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między osobami fizycznymi, a tym samym zawarcie między tymi stronami umów o charakterze cywilnoprawnym regulują przepisy Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z normami prawa cywilnego, ani umowa przedwstępna, ani zapłata nie przenosi własności nieruchomości. Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 ustawy Kodeks cywilny i następuje w chwili zawarcia umowy sprzedaży. Zgodnie z treścią art. 389 ustawy Kodeks cywilny umowa przedwstępna jest umową, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia umowy przyrzeczonej. W świetle Kodeksu cywilnego możliwe jest jednak odstąpienie od zawarcia umowy przyrzeczonej.

Analizując kwestię skutków umowy przedwstępnej na gruncie prawa podatkowego zauważyć należy, że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest między innymi zbycie nieruchomości. Zatem aby wywołać skutek prawnopodatkowy z tego tytułu, musi nastąpić przeniesienie własności nieruchomości lub jej części lub udziału w nieruchomości, czyli jej sprzedaż. Samo zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży nie powoduje skutków podatkowych, gdyż w tej sytuacji nie możemy mówić o przeniesieniu własności nieruchomości, a jedynie o zobowiązaniu się zbywcy lub jego następców do takiego przeniesienia w określonym terminie. Jest to jedynie warunkowa umowa a sprzedaż nastąpi dopiero w momencie zawarcia umowy sprzedaży, przenoszącej własność nieruchomości.

Zatem fakt, iż sprzedaż nieruchomości nastąpiła w wyniku wykonania zobowiązań spadkodawcy nie ma znaczenia w przedmiotowej sprawie, ponieważ to Pani dokonała sprzedaży lokalu mieszkalnego i skoro sprzedaż ta nastąpiła przed upływem pięciu lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie, to na Pani ciąży obowiązek podatkowy wynikający z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30e ust. 1 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust.

Na podstawie art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość tych nakładów, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Reasumując, odnosząc stan faktyczny na grunt powołanych w niniejszej interpretacji indywidualnej przepisów należy stwierdzić, iż dochód uzyskany przez Panią z odpłatnego zbycia nieruchomości podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30e ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.