Jakie konsekwencje podatkowe na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych wywołuje umowa przeniesienia (...)

UZASADNIENIE

W dniu 11 października 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy przeniesienia nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, jako pożyczkobiorca, zawarł w latach 2003 i 2004 z dwojgiem współmałżonków, jako pożyczkodawcami, cztery umowy pożyczki na łączną kwotę 575.000 zł, z której sfinansowany został zakup nieruchomości w G. Środki pieniężne, stanowiące przedmiot tejże umowy, pochodziły z pożyczki zaciągniętej przez pożyczkodawców w S. W dniu 3 stycznia 2007 r. jeden z pożyczkodawców dokonał na rzecz drugiego pożyczkodawcy cesji praw z tytułu zawartych z Wnioskodawcą umów pożyczki. Od tejże czynności prawnej nie został pobrany podatek, na dowód czego zostało wydane przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego zaświadczenie.

Na dzień 30 czerwca 2007 r. zadłużenie z tytułu niespłaconych pożyczek i odsetek za zwłokę opiewało na łączną kwotę 502.114 zł. Niewywiązywanie się Stowarzyszenia z zawartych umów pożyczek skutkowało nieterminową realizacją zobowiązań pożyczkodawcy wobec S., wobec czego od września 2006 r. instytucja ta zaczęła naliczać odsetki karne w wysokości 40%. W związku z tym w dniu 13 lipca 2007 r. Wnioskodawca, chcąc zwolnić się z powstałego zadłużenia i należnych odsetek za zwłokę oraz uniknąć zapłaty odszkodowania za poniesione przez pożyczkodawcę szkody, przeniósł na jego rzecz ww. nieruchomość. Wartość nieruchomości określono na kwotę 2.000.000 zł, zgodnie z uprzednio sporządzonym przez rzeczoznawcę majątkowego operatem szacunkowym. Co więcej, fakt umieszczenia tejże nieruchomości w rejestrze zabytków oraz ograniczenia wynikające z przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami uprawniają ? w opinii rzeczoznawcy ? do zastosowania bonifikaty w cenie w wysokości od 20 do 50%.

Natomiast Wnioskodawca i pożyczkodawca określili wartość nieruchomości na kwotę 550.000 zł, uwzględniając przy tym ciążące na niej dwie hipoteki umowne kaucyjne do kwoty 1.300.000 zł i do kwoty 321.000 zł (ustanowione na rzecz S. celem zabezpieczenia udzielonej pożyczki, wydatkowanej z kolei w formie pożyczki na rzecz Wnioskodawcy), fakt zarejestrowania w rejestrze zabytków oraz obowiązujące długoterminowe umowy najmu ograniczające swobodne zarządzanie nieruchomością.

Przeniesienie własności nieruchomości nastąpiło w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego i wiązało się z dopłatą na rzecz Stowarzyszenia w kwocie 47.886 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Jakie konsekwencje podatkowe na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych wywołuje wspomniana umowa przeniesienia nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu...

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wymienia jako czynności opodatkowanej tym podatkiem umowy opisanej w art. 453 Kodeksu cywilnego, polegającej na zwolnieniu się z zobowiązania poprzez przeniesienie własności nieruchomości, tym samym transakcja ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w części w jakiej nastąpiło zwolnienie z długu oraz w części w jakiej nastąpiła dopłata.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Jak wskazał Wnioskodawca, zawarcie umowy przeniesienia nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nastąpiło w trybie art. 453 zd. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), w myśl którego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jest to instytucja prawna znana w doktrynie prawa cywilnego jako datio in solutum (świadczenie zamiast wykonania). Jej celem jest wygaśnięcie istniejącego pomiędzy stronami zobowiązania (w tym przypadku powstałego z tytułu zaległości w wykonaniu umowy pożyczki) poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Natomiast podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68 poz. 450 ze zm.). Katalog czynności, ujęty w przytoczonym przepisie, ma charakter zamknięty, co zostało potwierdzone w orzecznictwie sądowym. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

Zawarta przez Wnioskodawcę umowa przeniesienia nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu nie została wymieniona w art. 1 cytowanej ustawy, stąd też nie powoduje ona powstania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Na powyższe nie ma wpływu fakt, że umowa ta przewidywała dopłatę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej ? powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Referencje

ILPB2/436-106/08-5/MK, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-228/09-2/MZ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-46/09-2/MZ, interpretacja indywidualna