Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości nabytej na podstawie umowy rozszerzającej wspólność majątkową (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2009 r. (data wpływu 23 grudnia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 26 lutego 2008 r. Piotr G. nabył za cenę 7 457 zł, do majątku odrębnego, niezabudowaną i niezamieszkaną przez niego nieruchomość rolną o powierzchni 1,33 ha (w tym 0,49 ha lasu). W dniu 23 maja 2008 r. zawarł z Barbarą S. związek małżeński. Podaje Pani, iż w tym czasie nie zostały zawarte żadne umowy przedmałżeńskie. W dniu 14 stycznia 2009 r. umową o rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej Barbara S. uzyskała współwłasność ww. nieruchomości. W dniu 16 lipca 2009 r. nieruchomość ta, na podstawie umowy przeniesienia własności, sprzedana została osobie trzeciej za kwotę 50 000 zł (w tym las za cenę 5 000 zł).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawczyni może skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego, przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...
2. Jaką należy przyjąć datę nabycia nieruchomości przez Wnioskodawczynię: czy będzie to data rozszerzenia wspólności majątkowej czy też data jej nabycia przez męża Wnioskodawczyni...
3. Jak z tytułu sprzedaży nieruchomości rolnej opodatkowani są małżonkowie...
4. Czy Piotr G., opłacający KRUS, może skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w sytuacji, gdy nie jest mu nic wiadomo o zmianie charakteru działki z rolnej na budowlaną przez nabywcę, będącego osoba fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, nabywca deklaruje, że jeszcze tego nie zrobił i nie wie, kiedy to nastąpi oraz jaki jest okres przekształcenia przewidziany od strony sprzedającego, który umożliwiłby mu skorzystanie ze zwolnienia...

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze, drugie i trzecie, w części dotyczącej Wnioskodawczyni. W pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Jednocześnie zaznaczyć należy, iż na podstawie analizy zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego w kontekście zawartych w tym wniosku pytań Wnioskodawczyni w niniejszej sprawie przyjęto, iż Pan Piotr G. jest małżonkiem Wnioskodawczyni, z którym w dniu 23 maja 2008 r. jako Barbara S. zawarła związek małżeński.

Zdaniem Wnioskodawczyni, z racji nabycia współwłasności w dniu 14 stycznia 2009 r. może skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wydatkować kwotę swojego przychodu w wysokości 25 000 zł w okresie 2 lat na cele określone w art. 21 ust. 25 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że na podstawie zawartej w dniu 14 stycznia 2009 r. umowy rozszerzającej wspólność majątkową małżeńską Pani Barbara S. stała się współwłaścicielem nieruchomości nabytej w dniu 26 lutego 2008 r. do majątku odrębnego przez jej obecnego męża. Sprzedaży przedmiotowej nieruchomości dokonała wraz z mężem w dniu 16 lipca 2009 r. Dla oceny skutków podatkowych przedmiotowej transakcji istotne jest więc rozstrzygnięcie kwestii, czy włączenie nieruchomości do majątku wspólnego małżonków stanowi jej nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Stosownie natomiast do art. 47 § 1 małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Umowa rozszerzająca wspólność ustawową małżeńską ma na celu ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków podczas trwania ich związku małżeńskiego.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, że umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter czynności prawnej rozporządzającej o charakterze nieodpłatnym i nie stanowi nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym.

Stwierdzić zatem należy, iż skoro włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych to za datę nabycia udziału w nieruchomości przez Wnioskodawczynię należy uznać datę nabycia nieruchomości przez małżonka w dniu 26 lutego 2008 r.

Powyższe oznacza, iż dla opodatkowania sprzedaży przedmiotowej nieruchomości zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r. Oznacza to, że obowiązujące od 1 stycznia 2009 r. zasady opodatkowania sprzedaży nieruchomości znajdują zastosowanie w sytuacji, gdy do nabycia doszło po dniu 31 grudnia 2008 r.

Odnosząc się do postawionego przez Panią pytania na temat sposobu rozliczenia małżonków z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości rolnej wskazać należy, iż stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. W przypadku dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nie znajdzie zastosowania art. 6 ust. 2 ww. ustawy, przewidujący możliwość wspólnego opodatkowania małżonków, ponieważ dochody z tego tytułu zostały wyłączone z możliwości łącznego opodatkowania.

W konsekwencji stwierdzić należy, iż w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, przy uwzględnieniu ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, brak jest możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania do przypadającej na Panią części dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości, przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten znajduje bowiem zastosowanie tylko w sytuacji, gdy do nabycia zbywanej nieruchomości lub prawa doszło po dniu 31 grudnia 2008 r.

Końcowo, w związku z faktem, iż przedmiot odpłatnego zbycia, o którym mowa we wniosku, stanowiła nieruchomość rolna, wskazać należy, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego; zwolnienie nie dotyczy przychodu uzyskanego ze sprzedaży gruntów, które w związku z tą sprzedażą utraciły charakter rolny.

Z przepisu art. 2 ust. 4 ww. ustawy natomiast wynika, że ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

Wobec powyższego należy wskazać, iż stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Przy ocenie zatem, czy dana nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym - a tym samym również w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - należy brać pod uwagę następujące przesłanki:

• łączna powierzchnia nieruchomości musi mieć powyżej 1 ha,
• grunty wchodzące w skład nieruchomości muszą być kwalifikowane jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

W kontekście powyższego, ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może korzystać przychód uzyskany ze sprzedaży lasu.

Ponadto jedną z zasadniczych przesłanek wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy jest to, aby zbywane grunty zachowały charakter rolny. Oceniając spełnienie tej przesłanki, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na faktyczny zamiar nabywcy co do dalszego przeznaczenia nieruchomości. Cel nabycia gruntów może wynikać bezpośrednio z aktu notarialnego, z charakteru nabywcy, jak również z innych okoliczności związanych z daną transakcją. Utrata charakteru rolnego następuje więc przez wyłączenie tych gruntów z produkcji rolnej, polegające na faktycznym przekształceniu sposobu ich użytkowania. Ma ono miejsce przede wszystkim wówczas, jeżeli grunt zostaje przeznaczony pod działalność gospodarczą, albo pod budownictwo. Należy ponadto wskazać, iż utrata charakteru rolnego w związku ze sprzedażą może wystąpić bezpośrednio po sprzedaży, ale może nastąpić dopiero w przyszłości, jednakże w momencie ich sprzedaży strony umowy winny być świadome celu zakupu i przeznaczenia gruntów.

Przenosząc powyższe uregulowania na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, iż uzyskany przez Panią przychód ze sprzedaży nieruchomości rolnej przy zachowaniu warunków powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy, może podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.