Zaliczenie do przychodu pracownika wartości posiłków sfinansowanych przez pracodawcę.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 1 grudnia 2010 r. (data wpływu 3 grudnia 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 lutego 2011 r. (data wpływu 14 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodu pracownika wartości posiłków sfinansowanych przez pracodawcę - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zaliczenia do przychodu pracownika wartości posiłków sfinansowanych przez pracodawcę. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 lutego 2011 r. (data wpływu 14 lutego 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Firma jest firmą rodzinną, której przedmiotem działalności jest świadczenie usług w zakresie: sprzedaży hurtowej i detalicznej materiałów grzewczych i sanitarnych, wykonywania usług budowlanych polegających na robotach związanych z:

• montażem instalacji centralnego ogrzewania (PKWiU 45.33.11),
• montażem instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych (PKWiU 45.33.12),
• montażem instalacji wodno - kanalizacyjnej (PKWiU 45.33.20),
• instalacją centralnego odkurzania (PKWiU 45.34),
• instalacją kolektorów słonecznych wspomagających centralne ogrzewanie (PKWiU 45.33),
• budową przydomowych oczyszczalni ścieków ( PKWiU 45.34 )

oraz usługi serwisowe gwarancyjne i pogwarancyjne na wykonane usługi instalacyjne, doradztwo techniczne i usługi projektowe w zakresie prowadzonej działalności.

Usługi wykonywane są dla wszystkich kontrahentów funkcjonujących na rynku w tym także osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Roboty budowlano - instalacyjne wykonywane są z materiałów własnych firmy (pochodzące z własnych magazynów służących do sprzedaży hurtowej i detalicznej) oraz w niektórych przypadkach z materiałów inwestora (zleceniodawcy). Roboty instalacyjne ww. wykonywane są na terenie całego kraju u różnych inwestorów i na różnych obiektach budowlanych.

Pracownicy w swoich umowach o pracę mają wskazane jako miejsce pracy - teren całego kraju. W związku z wykonywaniem usług w innych miejscowościach niż siedziba firmy Wnioskodawca wyraził zgodę aby pracownicy nabywali posiłki gotowe lub zakupywali produkty spożywcze, z których samodzielnie je sobie przygotowują. Zdarza się również, że w okresach szczytu handlowego Wnioskodawca nabywa dla swoich pracowników posiłki w formie usługi cateringowej, lub zakupuje produkty spożywcze, z których samodzielnie je sobie przygotowują. Posiłki te mają na celu wsparcie pracowników w okresie wzmożonego wysiłku i zakup tych posiłków lub produktów spożywczych jest finansowany ze środków obrotowych firmy i nie jest uzależniony od sytuacji życiowej czy materialnej danego pracownika. Są to świadczenia dobrowolne nie wynikające z Kodeksu pracy ani innych przepisów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki na zakup gotowych posiłków lub produktów spożywczych, z których są przygotowywane posiłki, są dla pracowników przychodem ze stosunku pracy który podlega opodatkowaniu...

Zdaniem Wnioskodawcy, omawiane wydatki nie są dla pracownika przychodem ze stosunku pracy podlegającym opodatkowaniu. Biorący udział w konsumpcji posiłków i napojów pracownicy niewątpliwie uzyskują korzyść majątkową mogąc zjeść i napić się na koszt pracodawcy. Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania każde przysporzenie majątkowe jest przychodem podlegającym opodatkowaniu. Należy jednak pamiętać o zasadzie, że przychód podatkowy nie jest wartością hipotetyczną, statystyczną etc. To wartość świadczenia, którą w rzeczywistości uzyskał pracownik. Nie można, więc mówić o przychodzie podatkowym w sytuacji, gdy znamy łączną wartość świadczenia a nawet liczbę osób, które łącznie z niego skorzystały, ale nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jaką wartość świadczenia uzyskał każdy pojedynczy pracownik.

Ustawy podatkowe mówią o przychodzie otrzymanym przez podatnika, a nie o przychodzie statystycznym na niego przypadającym (art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W przypadku tak właśnie organizowanej konsumpcji dla pracowników, najczęściej nie można ustalić wartości świadczenia rzeczywiście otrzymanego przez każdego pracownika. Nie wszyscy pracownicy biorą w niej udział gdyż nie ma obowiązku w tak zorganizowanej konsumpcji uczestniczyć. Pracodawca nie sprawdza listy obecności uczestników, a więc dokładnie nie wie, którzy pracownicy wzięli udział w konsumpcji. Pracodawca płaci jedną kwotą za tak przygotowaną konsumpcję na podstawie otrzymanych faktur.

Nie ma więc możliwości obliczenia wartości świadczenia z którego skorzystał pracownik, a w konsekwencji nie jest również możliwe ustalenie wartości przychodu podatkowego po jego stronie. Wnioskodawca uważa, że przychodu podatkowego nie będzie mógł również przypisać pracownikowi w sytuacji, gdy będzie znał listę uczestników. Trudno wyobrazić sobie, że pracodawca będzie weryfikował jak często i ile każdy z uczestników konsumpcji, nabrał sobie na talerz zupy czy innego dania i ile wypił napojów, a tak właśnie przychód ten powinien być liczony.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje, iż stanowisko zajęte przez Niego jest zgodne z stanowiskiem prezentowanym przez sądy administracyjne. Uznają one, że w sytuacji, gdy nie jest możliwe ustalenie wartości świadczenia, z którego skorzystał pracownik przychód podatkowy nie powstaje np. wyrok WSA we Wrocławiu z 18 marca 2010 r. (I SA/Wr 1456/09). Takie stanowisko potwierdziło również Ministerstwo Finansów w piśmie z 27 września 2002 r. (stanowiącym odpowiedź na interpretacje poselską).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zmianami), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, iż w każdym przypadku, w którym uzyska on realną korzyść, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę do przychodów ze stosunku pracy (stosunku służbowego) zalicza się każde świadczenie, które pracownik otrzymał w związku z faktem pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą. Do przychodów ze stosunku pracy zalicza się więc zarówno otrzymane przez pracownika pieniądze, jak i wartość pieniężną świadczeń w naturze, świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Do nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych na rzecz pracownika związanych ze stosunkiem pracy zaliczyć należy zatem również świadczenia w postaci posiłków jak i produktów spożywczych, z których są one przygotowywane, a w zasadzie ich wartość.

Stosownie do postanowień art. 12 ust. 3 ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

W myśl art. 11 ust. 2 tej ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia ? według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione ? według cen zakupu,
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku ? według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
4. w pozostałych przypadkach ? na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Stosownie do art. 31 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej ?zakładami pracy?, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi firmę rodzinną, której przedmiotem działalności jest świadczenie usług w zakresie: sprzedaży hurtowej i detalicznej materiałów grzewczych i sanitarnych, wykonywania usług budowlanych, serwisów gwarancyjnych i pogwarancyjnych na wykonane usługi instalacyjne, doradztwa technicznego i usług projektowych w zakresie prowadzonej działalności. Roboty instalacyjne wykonywane są na terenie całego kraju u różnych inwestorów i na różnych obiektach budowlanych.

Pracownicy w swoich umowach o pracę mają wskazane jako miejsce pracy - teren całego kraju. W związku z wykonywaniem usług w innych miejscowościach niż siedziba firmy Wnioskodawca wyraził zgodę aby pracownicy nabywali posiłki gotowe lub zakupywali produkty spożywcze, z których samodzielnie je sobie przygotowują. Zdarza się również, że w okresach szczytu handlowego Wnioskodawca nabywa dla swoich pracowników posiłki w formie usługi cateringowej lub zakupuje produkty spożywcze, z których samodzielnie je sobie przygotowują. Posiłki te mają na celu wsparcie pracowników w okresie wzmożonego wysiłku i zakup tych posiłków lub produktów spożywczych jest finansowany ze środków obrotowych firmy i nie jest uzależniony od sytuacji życiowej czy materialnej danego pracownika. Są to świadczenia dobrowolne nie wynikające z Kodeksu pracy ani innych przepisów.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zapewnienie pracownikom posiłków finansowanych przez pracodawcę, który nie jest zobowiązany do tego przepisami prawa, stanowić będzie dla pracownika nieodpłatne świadczenie.

W sytuacji, gdy pracodawca kupuje napoje, produkty spożywcze do sporządzenia posiłków itp. ? to wartość świadczenia dla pracownika ustalić należy w oparciu o cenę zakupionego danego produktu itp. Jeżeli natomiast pracodawca zleca podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą przygotowanie posiłku np. świadczącemu usługi cateringowe ? to wartość świadczenia można określić dzieląc wartość faktury otrzymanej od ww. podmiotu przez ilość osób, którym zapewniono posiłek.

Podkreślić należy, iż na wysokość przychodu pracownika z tego tytułu nie wpływa zakres skorzystania z zapewnionych posiłków czy napoi przygotowanych dla uczestników, bowiem cena którą uiścił pracodawca w związku z przygotowaniem lub zakupem gotowych posiłków nie jest uzależniona od stopnia ich skonsumowania przez pracowników. Innymi słowy, z podatkowego punktu widzenia bez znaczenia jest ile, jakie dania i napoje skonsumował pracownik.

W związku z tym nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, iż nie sposób ustalić czy konkretny pracownik rzeczywiście otrzymał świadczenie i jego wysokość. Techniczne trudności w ustaleniu wysokości świadczenia nie mogą stanowić podstawy do uznania, że dana osoba świadczenia nie otrzymała.

Stanowisko tutejszego organu potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 czerwca 1998 r. sygn. akt I SA/Ka 1719/96. Sąd stwierdził, iż ?ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego?.

Reasumując, poniesienie wydatków w celu zakupu posiłków gotowych lub produktów spożywczych, z których są one przygotowywane, skutkuje dla pracownika je otrzymującego, powstaniem przychodu ze stosunku pracy, od którego Wnioskodawca powinien obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy zgodnie z dyspozycją art. 31, 32 i 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.