Wydatki rehabilitacyjne - zakup osprzętu do pompy insulinowej, leków i wypożyczenie pompy insulinowej.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lutego 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odliczenia od dochodu wydatków na cele rehabilitacyjne.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Posiada Pan orzeczenie o niepełnosprawności wydane w dniu 5 czerwca 2012 r. przez Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, które kwalifikuje Pana stan zdrowia jako umiarkowany stopień niepełnosprawności, tj. niepełnosprawność II stopnia ze względu na zdiagnozowaną cukrzycę typu I, tj. cukrzycę insulino-zależną oraz posiada zaświadczenie o celowości leczenia z wykorzystaniem pompy insulinowej wydane przez lekarza prowadzącego. Wydatki, które w związku z tym poniósł nie zostały sfinansowane ani dofinansowane ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, PFRON, środków NFZ ani zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy koszt wypożyczenia pompy insulinowej oraz wydatki na zakup osprzętu do pompy insulinowej w postaci sensorów do pomiaru glukozy, drenów do podawania insuliny, leków (tj. preparatów insuliny), które zostały poniesione w 2012 r. można odliczyć od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie przepisu art. art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ramach ulgi rehabilitacyjnej?

Wskazuje Pan, że ustawodawca w treści przepisu art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, że podstawę opodatkowania tym podatkiem ustala się w sposób wskazany w ustawie po odliczeniu m.in. kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Natomiast, zgodnie z przepisem art. 26 ust. 7a, za wskazane wyżej wydatki na cele rehabilitacyjne uważa się m. in.: wymienione w pkt 3 - zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego oraz w pkt 12 - leki, w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki.

W Pana ocenie powyższe przepisy przyznają Panu prawo do tego aby wydatki związane z wypożyczeniem pompy insulinowej oraz wydatki związane zakupem osprzętu do tej pompy oraz leków na cukrzycę odliczyć od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych za rok podatkowy 2012. Uważa Pan, że pompa insulinowa cechuje się indywidualnym przeznaczeniem oraz niezbędnością w procesie rehabilitacji w niepełnosprawności związanej z chorobą cukrzycową. Dostępne na rynku pompy insulinowe są bardzo drogie i w związku z tym nie ma Pan możliwości finansowych aby taką pompę nabyć indywidualnie, natomiast wypożyczenie pompy w tej sytuacji jest dla Pana jedyną alternatywą aby mniejszym kosztem finansowym otrzymać dostęp do nowoczesnego sprzętu rehabilitacyjnego niezbędnego dla Pana w procesie leczenia cukrzycy. Z kolei wydatki za zakup osprzętu do pompy oraz leków przypisanych przez prowadzącego lekarza diabetologa są logiczną konsekwencją podjętej przez Pana rehabilitacji. Zarówno korzystanie z wypożyczonej pompy insulinowej jak i zakupy osprzętu do tej pompy i leków są niezbędne w procesie rehabilitacji oraz ułatwiają wykonywanie czynności życiowych w związku z orzeczoną w stosunku do Pana niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym, która umożliwia Panu podejmowanie pracy zawodowej jedynie w warunkach chronionych. Stosowanie przeze Pana terapii z wykorzystaniem pompy insulinowej ma ograniczyć niedogodności związane z występowaniem i leczeniem choroby.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Pana w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe w części dotyczącej wydatków na wypożyczenie pompy insulinowej, natomiast za prawidłowe w części dotyczącej wydatków na zakup osprzętu do eksploatacji pompy insulinowej oraz na zakup leków.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Przepis art. 26 ust. 7a ww. ustawy stanowi, że wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na:

1. adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
   
2. przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
   
3. zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
   
4. zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
   
5. odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
   
6. odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne;
   
7. opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
   
8. utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
   
9. opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;
   
10. opłacenie tłumacza języka migowego;
    
11. kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia;
    
12. leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo);
    
13. odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
    
    
    
    
    1. osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,
       
    2. osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a;
       
       
       
14. używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł;
    
15. odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
    
    
    
    1. na turnusie rehabilitacyjnym,
       
    2. w zakładach, o których mowa w pkt 6,
       
    3. na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11.
       
       

Ponadto wydatki te, zgodnie z art. 26 ust. 7b tejże ustawy, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Stosownie do art. 26 ust. 7 pkt 4 ww. ustawy wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty - w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1-3.

Powołany wyżej art. 26 ust. 7c stanowi natomiast, że w przypadku wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika;
2. okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego;
3. okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ww. ustawy warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

W myśl art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, czyli wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych uważa się wydatki poniesione na: zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Z uregulowań zawartych w ww. art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności pozostawać musi ścisły związek. Zakupiony sprzęt musi mieć indywidualny charakter, być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz ułatwiać wykonywanie czynności życiowych, ograniczenie których wynika z zakresu niepełnosprawności.

Podkreślić przy tym należy, że określenie "niezbędnych w rehabilitacji" oznacza, że ustawodawca zalicza do niego tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne - mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi indywidualnych, niezbędnych w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiających tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonywania wynika z niepełnosprawności. Zatem jak wynika z powyższego, nie wystarczy tylko aby określony sprzęt ułatwiał osobie niepełnosprawnej wykonywanie czynności życiowych, ponieważ wymagane są jeszcze inne cechy, którymi winien się charakteryzować, aby mógł być odliczony. Powyższy pogląd jest uzasadniony, ponieważ ogranicza możliwość odliczenia jakiegokolwiek wydatku, nie posiadającego indywidualnych cech, przeznaczenia i niezbędnego w rehabilitacji.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż posiada Pan orzeczenie o niepełnosprawności wydane w dniu 5 czerwca 2012 r. przez Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, które kwalifikuje Pana stan zdrowia jako umiarkowany stopień niepełnosprawności, tj. niepełnosprawność II stopnia ze względu na zdiagnozowaną cukrzycę typu I, tj. cukrzycę insulino-zależną oraz posiada zaświadczenie o celowości leczenia z wykorzystaniem pompy insulinowej wydane przez lekarza prowadzącego. Wydatki, które w związku z tym poniósł nie zostały sfinansowane ani dofinansowane ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, PFRON, środków NFZ ani zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i prawny sprawy należy stwierdzić, iż używanie pompy insulinowej przez osobę niepełnosprawną w związku z chorobą cukrzycy typu I niewątpliwie ułatwia oraz umożliwia jej wykonywanie czynności życiowych, jednakże wydatek poniesiony na wypożyczenie pompy insulinowej nie mieści się w dyspozycji przepisu art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy, bowiem w tym przepisie zostały ujęte jedynie wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych.

Zatem Wnioskodawca nie może odliczyć od dochodu wydatków poniesionych na wypożyczenie (dzierżawę) pompy insulinowej. Twierdzenie przeciwne byłoby sprzeczne z literalnym brzmieniem wyżej powołanego przepisu.

Natomiast za wydatki na cele rehabilitacyjne, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można uznać wydatki poniesione przez osobę będącą osobą niepełnosprawną, (zalecone przez lekarza specjalistę ) na zakup osprzętu do eksploatacji pompy insulinowej (sensorów do pomiaru glukozy, drenów do podawania insuliny).

W odniesieniu do odliczenia z tytułu wydatków poniesionych na zakup preparatów insuliny wskazać należy że, wydatki związane z zakupem leków, podlegają odliczeniu w ramach art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o ile spełniają cechy ?leku?, tzn. mieszczą się w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i lekarz specjalista stwierdził, że są one konieczne do stosowania przez okres stały lub czasowy. Definicja leku zawarta jest ustawie z dnia 6 września 2001 r. prawo farmaceutyczne (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm.). Wynika z niej, iż lek jest produktem leczniczym tj. substancją (mieszaniną substancji), której przypisuje się właściwości zapobiegania lub leczenia chorób bądź jest podawany pacjentowi w celu postawienia diagnozy albo w celu przywrócenia, poprawienia czy modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu.

W związku z powyższym jeżeli ponosi Pan wydatki na zakup leków tj. preparatów insuliny, co do których lekarz specjalista stwierdza, że powinien je stosować (stale lub czasowo), to ? ma Pan prawo odliczyć wydatki poniesione na ten cel w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu, a kwotą 100 zł - zgodnie z treścią art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wysokość wydatków na zakup leków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dokument ten winien zawierać dane personalne osoby ponoszącej wydatek na ten cel. Dokumentem takim może być dowód z którego wynikać będzie kto, kiedy i jakiego rodzaju wydatek poniósł. Dowodem tym nie musi być koniecznie faktura VAT.

Reasumując wydatki poniesione przez Pana na zakup osprzętu do miesięcznej eksploatacji pompy insulinowej oraz na zakup leków , tj. preparatów insuliny można uznać za wydatki, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 i 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile zostały spełnione pozostałe warunki (przytoczone wyżej), określone w art. 26 ust. 7b i 7d ww. ustawy. Natomiast nie podlegają odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki na wypożyczenie pompy insulinowej, bowiem nie mieszczą się w określonym przez ustawodawcę katalogu art. 26 ust. 7a ww. ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.