Przychody członków zarządu i rady nadzorczej w związku z umową ubezpieczenia OC.

UZASADNIENIE

W dniu 22 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie przychodów Członków Zarządu i Rady Nadzorczej w związku z umową ubezpieczenia OC.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 11 czerwca 2010 r. Nr wezwano do jego uzupełnienia. Braki wykazane w wezwaniu uzupełniono w dniu 22 czerwca 2010 r. (data wpływu).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia podpisała umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej Członków Zarządu i Członków Rady Nadzorczej z Towarzystwem Ubezpieczeń na okres jednego roku.

Zarząd składa się z 3 osób, z którymi zawarto umowy o pracę. Rada Nadzorcza składa się z 9 osób, którzy za wykonywane czynności otrzymują zryczałtowane wynagrodzenie. W trakcie roku dochodzi do zmian w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej.

W umowie z Towarzystwem Ubezpieczeniowym Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej nie są wymienieni z nazwiska.

W uzupełnieniu wniosku podano, że stroną umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej jest Spółdzielnia, a beneficjentem odszkodowania są Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej. Ponadto składka ubezpieczeniowa opłacona została jednorazowo na początku roku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w przedstawionej sytuacji wykupione przez Spółdzielnię ubezpieczenie Członków Zarządu i Rady Nadzorczej jest przychodem osób wchodzących w skład Zarządu i Rady Nadzorczej...
2. Jeżeli tak, to w jakiej wysokości i w którym momencie powstanie przychód z tego tytułu...
3. Komu należy przypisać przychód za okres, kiedy skład Zarządu i Rady Nadzorczej był niekompletny...

Zdaniem Wnioskodawcy, składka ubezpieczeniowa nie jest przychodem tych osób, gdyż w umowie zawartej z Towarzystwem Ubezpieczeniowym Członkowie nie są wymienieni z nazwiska.

Ponadto Wnioskodawca zaznacza, że w ciągu roku zmienił się skład Rady Nadzorczej i Zarządu. Przez okres 3 miesięcy skład Zarządu był dwuosobowy, a Rady Nadzorczej ośmioosobowy. Ponieważ, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód musi być przypisany wyłącznie do konkretnej osoby, to w sytuacji przedstawionej nie ma takiej możliwości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast stosownie do art. 11 ust.1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych pojęcie ?nieodpłatne świadczenie? obejmuje bowiem nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby, ale również wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała NSA z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02).

W myśl art. 11 ust. 2a ustawy wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu;
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4. w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

W myśl art. 808 § 1 zdanie pierwsze powołanej ustawy Kodeks cywilny ? ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Natomiast stosownie do zapisu art. 822 § 1 tejże ustawy, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Z treści tego przepisu wynika, że umowa ubezpieczenia nie musi koniecznie dotyczyć osoby ubezpieczającej. Osoba ta może zawrzeć umowę, której przedmiotem ubezpieczenia będzie odpowiedzialność za szkody spowodowane przez inną osobę (np. członka zarządu). Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest ona bowiem odstępstwem od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy.

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

W myśl art. 13 pkt 7 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółdzielnia zawarła z Towarzystwem Ubezpieczeniowym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej Członków Zarządu i Członków Rady Nadzorczej na okres jednego roku, przy czym składka ubezpieczeniowa opłacona została jednorazowo na początku roku.

Zarząd składa się z 3 osób, z którymi zawarto umowy o pracę. Rada Nadzorcza składa się z 9 osób, którzy za wykonywane czynności otrzymują zryczałtowane wynagrodzenie. W trakcie roku dochodzi do zmian w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej. Przez okres 3 miesięcy skład Zarządu był 2-osobowy, a Rady Nadzorczej 8-osobowy.

Ponadto w umowie z Towarzystwem Ubezpieczeniowym Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej nie są wymienieni z nazwiska. Stroną umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej jest Spółdzielnia a beneficjentem odszkodowania są Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej, których Spółdzielnia jako ubezpieczający objęła ochroną ubezpieczeniową od odpowiedzialności cywilnej, uzyskują korzyść majątkową z tego tytułu, ponieważ nie są zobowiązani do zapłaty składki ubezpieczeniowej na własne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej a Spółdzielnia pokrywa za nich koszt tego ubezpieczenia. Spółdzielnia (Wnioskodawca) ponosi ciężar ekonomiczny ww. wydatków.

W takiej sytuacji niewątpliwie więc korzyścią majątkową dla ww. osób jest zyskanie ochrony płynącej z umowy ubezpieczeniowej przy jednoczesnym nie ponoszeniu wydatków na uzyskanie tej ochrony.

Nie ma przy tym znaczenia wskazana okoliczność, że w umowie z Towarzystwem Ubezpieczeniowym Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej nie są wymienieni z nazwiska, gdyż krąg osób objętych ubezpieczeniem na dzień zapłaty składki ubezpieczeniowej był znany ?Wnioskodawca dysponuje wiedzą dotyczącą danych osobowych członków organu Spółdzielni, którzy są objęci ochroną ubezpieczeniową.

Spółdzielnia może wskazać każdą osobę, która jest objęta tym ubezpieczeniem, a także okres, w którym korzysta z ochrony ubezpieczeniowej. Uwzględniając następnie koszt ubezpieczenia oraz okres tego ubezpieczenia można ustalić wysokość przychodu uzyskanego przez daną osobę. Wobec powyższego fakt, że umowa jest zawarta czy też dokonywanie opłat odbywa się w wersji bezimiennej (bez identyfikacji kosztu ubezpieczenia przypadającego na danego podatnika) nie stanowi trwałej przeszkody w ustaleniu wysokości przychodu przypadającego na konkretną osobę w przypadku gdy krąg ubezpieczonych oraz ich dane osobowe są niewątpliwie w posiadaniu Spółdzielni.

Opłacenie składki w części przypadającej na poszczególnych Członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej stanowi u tych osób przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wartość tego nieodpłatnego świadczenia ponoszonego za podatnika ustala się zgodnie z art. 11 ust. 2a pkt 2 tej ustawy, w wysokości wartości składki, którą opłaciła Spółdzielnia.

Reasumując, Spółdzielnia jest stroną umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, w której ubezpieczonymi są członkowie organów Spółdzielni, zatem opłacana przez Spółdzielnię składka stanowić będzie w dacie zapłaty przychód dla tych osób, z tytułu wykonywanej funkcji, w rozumieniu art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółdzielnia jest zobowiązana do naliczenia i pobrania należnych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.