Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania za wady budynku mieszkalnego wypłaconego (...)

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2010 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem w dniu 22 czerwca 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 20 maja 2008 r. na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego nabył Pan wraz z żoną działkę zabudowaną domem jednorodzinnym w zabudowie szeregowej. W chwili odbioru budynek znajdował się w stanie tzw. deweloperskim, co było zgodne z umową. Z chwilą dokonania wszelkich prac umożliwiających zamieszkanie, polegających na położeniu podłóg, kafli i terakoty, zabudowie wnęk i kuchni oraz malowaniu ścian okazało się, że ściany dzielące sąsiednie budynki zostały wykonane niewłaściwie, co powoduje konieczność demontażu płyt regipsowych i wykonanie właściwego ich wygłuszenia. Stanowisko takie potwierdzone zostało w ekspertyzie wykonanej na zlecenie dewelopera. Niewłaściwe wygłuszenie ścian spowodowało, iż w Pana domu słychać było normalne odgłosy związane z funkcjonowaniem sąsiadów, odgłosy spokojnych rozmów, odgłosy korzystania z naczyń, łazienki i toalety, co było bardzo nieprzyjemne i uciążliwe. W związku z powyższym zgłosił Pan tę wadę deweloperowi i przedłożył kosztorys dotyczący zakresu prac i kosztów niezbędnych do usunięcia wady. W dniu 14 grudnia 2009 r. podpisał Pan z deweloperem ugodę, mocą której deweloper wypłacił Panu i żonie 17 000 zł tytułem odszkodowania za wadę budynku. Zawarta ugoda nie była ugodą sądową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota 17 000 zł wypłacona przez dewelopera na podstawie ugody z dnia 14 grudnia 2009 r. korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota 17 000 zł wypłacona jako odszkodowanie za wadliwie wykonany budynek nie podlega podatkowi dochodowemu, bowiem faktycznie jest to kwota ustalona w oparciu o kosztorys wykonany przez firmę usługową, która wykonuje tego typu prace, a kwota jest niezbędna do wykonania prac związanych z usunięciem zaistniałej wady budynku. Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych wolą ustawodawcy. Stosownie do art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego naprawienie szkody powinno nastąpić wg wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Zdaniem Wnioskodawcy, zakres roszczeń wynika wprost z tego przepisu, a zgodnie z treścią art. 363 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania. Kwota wypłacona przez dewelopera stanowi odszkodowanie, którego wysokość ustalona została w oparciu o ceny rynkowe usług, tj. prac budowlanych niezbędnych do wyeliminowania wady.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Stosownie do art. 11 ust. 1 tej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednakże, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu jednoznacznie wynika, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania, których prawo do otrzymania wynika wprost z przepisów ustawy lub aktów wykonawczych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Stosownie do uregulowania zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ww. ustawy z przedmiotowego zwolnienia wyłączone zostały odszkodowania wynikające z zawartych umów i ugód innych niż ugody sądowe.

Ze zwolnienia mogą korzystać również inne odszkodowania, a więc te nie wynikające wprost z przepisów prawa, ale tylko wówczas gdy zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej i nie dotyczą wyjątków wskazanych przez ustawodawcę (art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy).

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniu, w dniu 20 maja 2008 r. na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego nabył Pan wraz z żoną działkę zabudowaną domem jednorodzinnym w zabudowie szeregowej. W chwili odbioru budynek znajdował się w stanie tzw. deweloperskim, co było zgodne z umową. Z chwilą dokonania wszelkich prac umożliwiających zamieszkanie okazało się, że ściany dzielące budynki zostały wykonane niewłaściwie, co spowodowało konieczność demontażu płyt regipsowych i wykonanie właściwego ich wygłuszenia. W dniu 14 grudnia 2009 r. podpisał Pan ugodę, mocą której deweloper wypłacił Panu i żonie kwotę 17 000 zł tytułem odszkodowania za wadę budynku. Zawarta ugoda nie była ugoda sądową.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, że analiza cytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Ponieważ, ze stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca otrzymał przedmiotowe odszkodowanie na podstawie ugody pozasądowej, zatem stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy nie może ono korzystać ze zwolnienia przedmiotowego niezależnie od istnienia lub nieistnienia podstawy prawnej regulującej charakter odszkodowawczy oraz wysokość lub zasady ustalania tego rodzaju świadczeń pieniężnych.

Uzyskane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie może korzystać również ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, bowiem nie zostało o trzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej.

W związku z powyższym, ze względu na brak możliwości objęcia świadczenia pieniężnego otrzymanego przez Wnioskodawcę na podstawie zawartej ugody którymkolwiek ze zwolnień przedmiotowych przewidzianych w art. 21 ust. 1, art. 52, art. 52a i art. 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że stanowi ono przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.