Opodatkowanie kary umownej za nieterminowe przekazanie lokalu mieszkalnego.

Opodatkowanie kary umownej za nieterminowe przekazanie lokalu mieszkalnego.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 12 kwietnia 2010 r. (data wpływu 4 maja 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 lipca 2010 r. (data wpływu 20 lipca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kary umownej za nieterminowe przekazanie lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 4 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kary umownej za nieterminowe przekazanie lokalu mieszkalnego. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 15 lipca 2010 r. (data wpływu 20 lipca 2010 r.).


W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.


W dniu 30 marca 2010 r. Wnioskodawczyni otrzymała informację PIT-8C od Przedsiębiorstwa Inwestycyjnego 'T.' sp. z o.o., w której wykazano karę umowną z tytułu zwłoki w oddaniu mieszkania, jako dochód do opodatkowania, który powinna ująć w zeznaniu rocznym. W dniu 18 października 2006 r. została podpisana umowa przedwstępna sprzedaży lokalu mieszkalnego. Zgodnie z postanowieniami tej umowy inwestor zobowiązał się wydać lokal kupującym nie później niż do 31 grudnia 2007 r. Termin ten nie został dotrzymany, w związku z czym została naliczona na rzecz kupujących kara umowna. Lokal mieszkalny został odebrany w dniu 30 kwietnia 2008 r. celem wykonania prac remontowych przygotowujących lokal do zamieszkania. Zamieszkanie w budynku oraz w lokalu mieszkalnym stało się możliwe dopiero po otrzymaniu prawomocnej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku, co nastąpiło w dniu 29 grudnia 2008 r. W dniu 4 lutego 2009 r. Wnioskodawczyni otrzymała od Przedsiębiorstwa Inwestycyjnego 'T.' zestawienie pełnego rozliczenia obustronnych należności finansowych, z którego wynikało, że powinna dopłacić kwotę 5286,63 zł. Naliczone kwoty przez Przedsiębiorstwo Inwestycyjne 'T.' były bezpodstawne, na co Wnioskodawczyni zwróciła uwagę i do dnia 9 kwietnia 2009 r. trwała wymiana korespondencji listownej oraz rozmowy telefoniczne mające na celu polubowne ustalenie wzajemnych kosztów inwestora i kupującego względem siebie - niestety bezskutecznie. W związku z powyższym Wnioskodawczyni zdecydowała się uregulować koszty, które według Niej były zasadne i podpisać akt notarialny. Zgodnie z § 2 pkt 6 umowy przedwstępnej ?umowa sprzedaży zostanie zawarta przez strony w formie aktu notarialnego nie później niż w ciągu 90 dni od daty uzyskania przez inwestora od właściwego organu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie?. Przedmiotowe pozwolenie zostało uzyskane w dniu 29 grudnia 2008 r., więc termin 90 dni na podpisanie aktu notarialnego upłynął w dniu 29 maca 2009 r. Z powodu braku informacji, ze strony inwestora o terminie dokonania przeniesienia prawa własności, pismem z dnia 9 kwietnia 2009 r. Wnioskodawczyni wezwała inwestora do stawienia się u notariusza w dniu 20 kwietnia 2009 r. w celu wywiązania się z zobowiązania zawarcia umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego w formie aktu notarialnego. Inwestor naliczył kwotę 4801,74 zł tytułem zmian aranżacyjnych mieszkania a Wnioskodawczyni tę kwotę pomniejszyła o naliczoną karę umowną tj. 3894,65 zł, wpłacając różnicę tj. 907,09 zł na konto inwestora. Ponadto Wnioskodawczyni wpłaciła 571,23 zł i 901,12 zł za: wodę, ogrzewanie, opec, wywóz śmieci, sprzątanie części wspólnych, energię części wspólnych, administrację, serwis wind tj. kwoty, które uznała za słuszne do zapłacenia na rzecz inwestora. Przedsiębiorstwo Inwestycyjne 'T.' nie zakwestionowało tego rozliczenia i w dniu 20 kwietnia 2009 r. stawił się u notariusza upoważniony pracownik inwestora gdzie został podpisany akt notarialny przenoszący własność mieszkalnia na rzecz kupującego.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


Czy kara umowna z tytułu zwłoki w oddaniu mieszkania podlega opodatkowaniu, jeśli tak, to czy dodatkowe koszty np. zmiany aranżacyjne mieszkania, za wodę, ogrzewanie, opec, wywóz śmieci, sprzątanie części wspólnych w okresie zwłoki w oddaniu mieszkania można ująć jako koszty uzyskania przychodu...


Zdaniem Wnioskodawczyni, naliczone kary umowne przez Przedsiębiorstwo Inwestycyjne 'T.', jako inwestora za nieterminowe przekazanie mieszkania do użytku, nie są dochodem, który należy ująć w rocznym rozliczeniu podatku dochodowego w celu jego opodatkowania. Wnioskodawczyni uważa, że pieniędzy tych nie otrzymała ani na konto ani do ręki, żeby mogła za to kupić odzież czy żywność. Pieniądze te pomniejszyły koszty zmian aranżacyjnych tego mieszkania (wygospodarowanie garderoby). Ponadto dodatkowych kosztów naliczonych przez inwestora, które uznając za zasadne, musiała jednak zapłacić za: wodę, ogrzewanie, sprzątanie itd. nie ujmowała nigdzie jako kosztów uzyskania przychodu. W związku z tym, gdyby jednak okazało się, że naliczone kary umowne wykazane w informacji PIT-8C musiałaby opodatkować jako swój dochód, to Jej zdaniem koszty aranżacji mieszkania i pozostałe dodatkowe powinny stanowić koszt uzyskania przychodu.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.


Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania.

W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy do źródeł przychodów zalicza się inne źródła, przy czym pojęcie innych źródeł nie zostało wprost zdefiniowane w powołanym przepisie.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie ?w szczególności? dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w 2006 r. zawarła z Przedsiębiorstwem Inwestycyjnym 'T.' umowę przedwstępną sprzedaży lokalu mieszkalnego. Zgodnie z postanowieniami tej umowy inwestor zobowiązał się wydać lokal kupującym nie później niż do 31 grudnia 2007 r. Termin ten nie został dotrzymany, w związku z czym została naliczona na rzecz kupujących kara umowna. W dniu 30 kwietnia 2008 r. Wnioskodawczyni został udostępniony lokal mieszkalny celem wykonania prac remontowych przygotowujących lokal do zamieszkania. Zamieszkanie w budynku oraz w lokalu mieszkalnym stało się możliwe dopiero po otrzymaniu prawomocnej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie budynku, co nastąpiło w dniu 29 grudnia 2008 r. W dniu 4 lutego 2009 r. Wnioskodawczyni otrzymała od Przedsiębiorstwa Inwestycyjnego 'T.' zestawienie pełnego rozliczenia obustronnych należności finansowych, z którego wynikało, że powinna dopłacić kwotę 5286,63 zł. W związku z powyższym Wnioskodawczyni zdecydowała się uregulować koszty, które według Niej były zasadne i podpisać akt notarialny. Z powodu braku informacji, ze strony inwestora o terminie dokonania przeniesienia prawa własności, Wnioskodawczyni wezwała inwestora do stawienia się u notariusza w dniu 20 kwietnia 2009 r. w celu wywiązania się z zobowiązania zawarcia umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego w formie aktu notarialnego. Inwestor naliczył kwotę 4801,74 zł tytułem zmian aranżacyjnych mieszkania a Wnioskodawczyni tę kwotę pomniejszyła o naliczoną karę umowną tj. 3894,65 zł, wpłacając różnicę tj. 907,09 zł na konto inwestora. Ponadto Wnioskodawczyni wpłaciła 571,23 zł i 901,12 zł za: wodę, ogrzewanie, opec, wywóz śmieci, sprzątanie części wspólnych, energię części wspólnych, administrację, serwis wind tj. kwoty, które uznała za słuszne do zapłacenia na rzecz inwestora. Przedsiębiorstwo Inwestycyjne 'T.' nie zakwestionowało tego rozliczenia i w dniu 20 kwietnia 2009 r. został podpisany akt notarialny przenoszący własność mieszkalnia na rzecz kupującego.

W świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definiującego pojęcie przychodu przychód stanowią otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Przez pojęcie 'otrzymane' - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń, należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika.

Natomiast 'postawionymi do dyspozycji' są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji (vide: Komentarz do art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.00.14.176), A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, Lex, 2010, wyd. II, pkt 4 i 6.

Obok pieniędzy i wartości pieniężnych, ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenia należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Przychód jest w swej istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Stąd też wszystkie otrzymywane świadczenia, co do których zwrotu podatnik jednocześnie zostaje zobowiązany np. pożyczki, kaucje etc., nie są zaliczane do przychodów podatkowych.

Zatem biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z przysporzeniem majątkowym stanowiącym przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Okoliczność że kwoty z tytułu naliczonej kary umownej nie otrzymała Pani ani na konto, ani w gotówce w sytuacji gdy zgodnie z Pani wolą zaliczona została ona na poczet zobowiązań Pani wobec developera nie wpływa na jej zakwalifikowanie jako przychodu do opodatkowania.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.


Aby określony wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:


  • pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
  • nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • być właściwie udokumentowany.


W związku z powyższym stwierdzić należy, iż należna i uregulowana kwota z tytułu zmian aranżacyjnych nie stanowi kosztu uzyskania przychodu z tytułu naliczonej przez inwestora kwoty w postaci kary umownej. Wydatek poniesiony przez Wnioskodawczynię na rzecz inwestora niezależnie od pochodzenia zainwestowanych środków, poniesiony został w celu nabycia lokalu a nie w celu uzyskania ww. kary umownej.

Odnosząc się natomiast do opłat za wodę, ogrzewanie, opec, wywóz śmieci, sprzątanie części wspólnych, energię części wspólnych, administrację, serwis wind, to osoby będące właścicielami lokali mieszkalnych zobowiązane są do ponoszenia wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali jak również nieruchomości wspólnych przez uiszczanie ww. opłat. Zatem wydatki poniesione przez Wnioskodawczynię są ciężarem do którego zobowiązany jest każdy posiadacz nieruchomości.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż kara umowna z tytułu zwłoki w oddaniu mieszkania powoduje powstanie przysporzenia majątkowego, podlegającego opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wydatków z tytułu zmian aranżacyjnych lokalu mieszkalnego oraz opłat dodatkowych nie należy jednak traktować jako kosztów uzyskania tego przychodu ponieważ nie mieszczą się w dyspozycji art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika